Η αναδιαρθρωση του εξωτερικου χρεους στα χρονια του μεσοπολεμου

τσαλδαρης παναγης

                       Μέτα την χρεωκοπία Βενιζέλου το 1932 και την παύση πληρωμών στο εξωτερικό , η Ελληνική οικονομία εισήλθε σε μια σημαντική τροχιά ανάκαμψης. Η ανάκαμψη αυτή στηρίχθηκε στην άνοδο των εξαγωγών των Ελληνικών καπνών . Ο πρωθυπουργός Παναγής Τσαλδάρης βοήθησε την αγροτική παραγωγή να αναπτυχθεί . Έγινε και μια υποτίμηση της δραχμής που είχε σαν συνέπεια να μειωθούν οι εισαγωγές προϊόντων . Επίσης από την στάση πληρωμών στην καταβολή των τόκων των δανείων , ένα καλό ήταν ότι περίσσεψαν χρήματα που δόθηκαν στην εσωτερική αγορά . Δεν έγινε καμιά περικοπή στις βασικές δαπάνες του Κράτους (άμυνα, συντάξεις, Παιδεία, οδοποιία).

            Αυτό έκαναν οι κυβερνήσεις των ετών 1932 έως 1935. Το 1936 είχαμε την δικτατορία του Μεταξά. Ο Μεταξάς ήθελε να εξομαλυνθούν οι ελληνοαγγλικες σχέσεις που περνούσαν μέσα από την αναδιάρθρωση του εξωτερικού χρέους , διότι οι αγγλοι ομολογιούχοι κατείχαν το 65 % του χρέους της Ελλάδας. Οι προηγούμενες κυβερνήσεις πλήρωναν το 27%-35% των τόκων του κάθε έτους και αρνούνταν να κάνουν διαπραγματεύσεις .    

              Οι Αγγλοι βέβαια δεν κάθονταν ήσυχα , πίεζαν ισχυρά την ελληνική κυβέρνηση να δεχθεί να τους πληρώνει παραπάνω από το 35% των τόκων .Τελικά ο Μεταξάς θέλοντας να τα έχει καλά με την βρετανική κυβέρνηση , διότι έπρεπε να προετοιμασθεί στρατιωτικά για τον πόλεμο που αισθάνονταν ότι έρχεται , δέχθηκε το 35% να γίνει 40%. Το 1936 έληξε η συμφωνία για το 40%, οι αγγλοι πάλι άρχισαν να πιέζουν για αύξηση του ποσοστού σε 50%. Ο Μεταξάς τίποτε , ανένδοτος ! 

              Τον Αύγουστο του 1937 μια ελληνική αντιπροσωπεία μεταβαίνει στο Λονδίνο για να συζητήσουν το ποσοστό καταβολής των τόκων . Τόσο οι Έλληνες όσο και οι Αγγλοι έμεναν αμετακίνητοι στις θέσεις τους. Ούτε οι Έλληνες ανέβαζαν το ποσοστό , ούτε οι Αγγλοι κατεβάζανε τις απαιτήσεις τους ! 

           Τότε οι Αγγλοι ξεκίνησαν μια βρώμικη εκστρατεία δυσφήμησης της Ελλάδος μέσω του αγγλικού τύπου για να κάμψουν το ηθικό των Ελλήνων (όπως γίνεται τώρα με τα χρηματιστήρια που πέφτουν κτλ!). Τόσο ο βασιλεύς Γεώργιος όσο και ο Μεταξάς διαμαρτυρήθηκαν έντονα στον Άγγλο πρέσβη Waterlow και εξέφρασαν την έντονη δυσφορία τους για την αντιμετώπιση αυτή. 

           Η βρετανική κυβέρνηση έσπευσε να ικανοποιήσει τους Έλληνες επεμβαίνοντας διακριτικά στον βρετανικό Τύπο ώστε να κοπάσει ο σάλος. Σύμφωνα με την αλληλογραφία του Foreign Office οι Βρετανοί θεωρούσαν τα αιτήματα των ομολογιούχων εντελώς παράλογα για την οικονομική κατάσταση της Ελλάδας, ενώ θεωρούσαν ότι ήδη ο Μεταξάς είχε φτάσει στο μέγιστο των παραχωρήσεων που μπορούσε να κάνει.

           Ο Μεταξάς δεν είχε να αντιμετωπίσει μόνον τους Άγγλους δανειστές ήταν και οι Βέλγοι που ήθελαν τα λεφτά τους και δε πα να χανόταν οι Έλληνες! Τὸ 1936, ἡ Ελλάδα τού Ιωάννη Μεταξὰ ἀρνήθηκε νὰ συνεχίσει τὴν ἐξυπηρέτηση τοῦ δανείου ποὺ εἶχε συνάψει μὲ τὴ βελγικὴ τράπεζα «Societe Commerciale de Belgique». Τοτε η κυβερνηση του Βελγίου προσέφυγε στο Διεθνές Δικαστήριο, ποὺ εἶχε ἱδρύσει ἡ Κοινωνία τῶν Ἐθνῶν, κατηγορώντας τὴν Ἑλλάδα ὅτι ἀθετεῖ τὶς διεθνεῖς της ὑποχρεώσεις. 

             Η Ἑλλάδα ἀπάντησε ὅτι ἀδυνατεῖ νὰ ἐκπληρώσει τὶς δανειακές της ὑποχρεώσεις, διότι δὲν μπορεῖ νὰ θέσει σὲ κίνδυνο τὴν κατάσταση τοῦ Λαοῦ καὶ τῆς χώρας! Αυτη η διαδικασία πήρε δυο χρόνια για να τελειώσει. Φανταστείτε τώρα ότι αυτά τα δυο χρόνια η Ελλάδα προφανώς δεν πλήρωνε τόκους γιατί περίμενε την εκδίκαση της υπόθεσης ! Κέρδος δεν ήταν αυτό άραγε ? Τελικά το 1938 τα επιχειρήματα της Ελλάδος έγιναν δεκτά και δικαιώθηκε η Ελλάδα ! Τώρα μην μου πείτε πως αυτό το δικαστήριο που είχε η Ελλάδα ότι δεν την βοήθησε και στις διαπραγματεύσεις με τους Άγγλους !

Από την σύντομη αυτή ιστορική αφήγηση πρέπει να κρατήσουμε ότι ένα κράτος ακόμη και όταν πτωχεύει, δεν "πεθαίνει" , δεν παραιτείται από την προσπάθεια, αλλά συνεχίζει να λειτουργεί, να ενθαρρύνει ή ακόμη και να εφευρίσκει τρόπους ανάκαμψης, συνεχίζει να μάχεται και κυρίως να ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΑΙ όχι με ψοφοδεησμό αλλά με το σθένος που του υπαγορεύουν οι εκάστοτε κρίσιμες περιστάσεις. Καλό είναι αυτό να το εφαρμόσουν οι κυβερνώντες όταν ξανασυναντηθούν με τους πιστωτές μας....

μεταξας  ιωαννης