Ο Ελληνοτουρκικός Πόλεμος του 1897

«Ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος τρέπεται εἰς φυγήν συμβαδίζει μέ τήν ἀτιμίαν καί μέ  τόν θάνατον.»

Ὅμηρος Ἰλιάς 

Η Αφορμή

Την 8η Μαΐου 1897 στην Ταράτσα  Λαμίας, υπεγράφη συμφωνία καταπαύσεως του πυρός μεταξύ του Ελληνικού και του Τουρκικού στρατού.  Η υπογραφείσα ανακωχή σήμανε το τέλος ενός πολέμου, ο οποίος ξέσπασε 30 ημέρες νωρίτερα και έμεινε στην ιστορία σαν το μαύρο 97. Αφορμή του πολέμου απετέλεσε η κήρυξη της ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα, από την προσωρινή κυβέρνηση της μεγαλονήσου, την 25 Ιαν 1897. Η Ελλάδα απέστειλε ναυτικές και στρατιωτικές δυνάμεις στην Κρήτη, ενώ το ίδιο έπραξαν και η Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ρωσία και Αυστρία. Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις  επέδωσαν διακοίνωση στην Ελληνική κυβέρνηση, απαιτώντας την απόσυρση των ελληνικών δυνάμεων, με αντάλλαγμα την παροχή  καθεστώτος αυτονομίας στην Κρήτη. Ο Έλληνας πρωθυπουργός Θ. Δεληγιάννης, υπό την πίεση της αντιπολιτεύσεως , της  ισχυρής ''Εθνικής Εταιρείας '' και του ευρισκομένου σε πατριωτική έξαρση λαού, απέρριψε την προσφορά. Η Ελλάς κήρυξε επιστράτευση, ενώ στρατεύματα και τμήματα ατάκτων αποστάλθηκαν στα σύνορα με την Τουρκία στην Θεσσαλία και την Ήπειρο. Η κυβέρνηση ενήργησε σπασμωδικά και με πρωτοφανή επιπολαιότητα κήρυξε πόλεμο, παραβλέποντας  τις πραγματικές συνθήκες και δεδομένα.

Ο πόλεμος 

Η ελληνοτουρκική μεθόριος το 1897, στην Θεσσαλία διερχόταν  νοτίως  του Πλαταμώνος, βορείως του Τυρνάβου και της  Καλαμπάκας, ενώ στην Ήπειρο βορείως Πρεβέζης και Άρτης. Ο διάδοχος Κωνσταντίνος τοποθετήθηκε επικεφαλής του στρατού στην Θεσσαλία (42.000 άνδρες, 600 ιππείς και 96 πυροβόλα). Ο Ετέμ Πασάς ήταν ο αρχηγός των οθωμανικών στρατευμάτων(92.500 άνδρες, 1.300 ιππείς, 186 πυροβόλα). Ο εχθρός εισέβαλε στο ελληνικό έδαφος την 5 Απριλίου. Μετά από αντίσταση 5 ημερών άρχισε η υποχώρηση και την 13 Απριλίου  κατελήφθη η Λάρισα. Ο στρατός μας στερείτο εκπαιδεύσεως, πειθαρχίας και μέσων, ενώ εφάρμοζε την τακτική των αγωνιστών του 1821. Ο ενθουσιασμός εντός των πρώτων ημερών εξανεμίσθηκε ταχέως, ενώ ο υποχωρών στρατός μεταβλήθηκε σε συρφετό. Ο διάδοχος προσπάθησε ανεπιτυχώς να ανακόψει την προέλαση των Τούρκων στα Φάρσαλα και τον Δομοκό. Ολίγον πριν την κατάληψη της Λαμίας, με την διαμεσολάβηση του τσάρου της Ρωσίας Νικολάου Β΄ και της βασιλίσσης του Ηνωμένου Βασιλείου Βικτώριας ο σουλτάνος Αβδουλ  Χαμήτ παρεχώρησε την υπογραφή ανακωχής. Η βασίλισσα Όλγα ανιψιά του Τσάρου και η πριγκίπισσα Σοφία εγγονή της Βικτωρίας, συνέβαλλαν ουσιαστικά για την παροχή χείρας βοηθείας. 

Η Ειρήνη

Την 22 Νοεμβρίου 1897 υπογράφηκε η  συνθήκη ειρήνης της Κωνσταντινουπόλεως, με την οποία η Ελλάδα υποχρεώθηκε σε καταβολή αποζημιώσεως στην Τουρκία, ύψους 4 εκατομμυρίων τουρκικών λιρών, χωρίς όμως να ζημιωθεί εδαφικά. Οι μεγάλες δυνάμεις επέβαλλαν οικονομικό έλεγχο στην καθημαγμένη Ελλάδα προκειμένου να εξασφαλίσουν την καταβολή της αποζημιώσεως στην Τουρκία, αλλά και την αποπληρωμή των λοιπών εθνικών χρεών. Στην Κρήτη παραχωρήθηκε καθεστώς αυτονομίας. Κρίνοντας αντικειμενικά οι όροι της ειρήνης υπήρξαν επιεικείς για την χώρα μας.  Η Ελλάς αποδέχθηκε την αρχική προσφορά των μεγάλων δυνάμεων αφού χρειάστηκε να υποστεί πρώτα μια ταπεινωτική ήττα. Οι απώλειες του στρατού μας ανήλθαν σε 396 νεκρούς και 1600 τραυματίες αξιωματικούς και οπλίτες.

Τα Παθήματα και τα Μαθήματα

Μετά την ήττα επιδοθήκαμε στο προσφιλές κυνήγι υπευθύνων, συνωμοτών και προδοτών. Ο πόλεμος του 1897 αποτελεί χαρακτηριστικό σταθμό στην ιστορία της Ελλάδος.  Υπήρξε η συνισταμένη όλων των αμελειών, των πλανών, της ανισόρροπου εσωτερικής, εξωτερικής και στρατιωτικής πολιτικής  μας μέχρι τότε. Όπως και τώρα έτσι και τότε θυσιάσαμε τον εκσυγχρονισμό του κράτους μας σε μικροσυμφέροντα  και αναχρονιστικά προνόμια.  Δεν διαθέταμε εθνική στρατηγική, και απομονωθήκαμε διπλωματικά στρεφόμενοι κατά πάντων. Επιπλέον δεν είχε  αποκρυσταλλωθεί στην σκέψη των ηγετών μας, το είδος του στρατού που χρειαζόμασταν. Ευτυχώς για την πατρίδα μας τα λάθη του 1866, 1878, 1885 και 1897 μας προσγείωσαν στην πραγματικότητα. Απαιτήθηκε τεράστια προσπάθεια προκειμένου να υπερβούμε τον κακό εαυτό μας, για να επιτύχουμε τους εθνικούς μας στόχους  κατά την διάρκεια των νικηφόρων Βαλκανικών Πολέμων.   

Αντγος ε.α.  Ιωάννης Κρασσάς

http://www.eaas.gr/

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ  ΧΡΗΣΙΜΗ   ΠΟΥ  ΕΞΗΓΕΙ  ΓΙΑΤΙ  ΕΓΙΝΕ Η ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΤΟ 1897

Την 1η Φεβρουαρίου 1897, ο βασιλιάς Γεώργιος και η κυβέρνηση αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν ελληνική κατοχή της Κρήτης προκειμένου να προλάβουν τη διεθνή ΚΑΤΟΧΗ , στέλνοντας στο νησί εκστρατευτικό σώμα 1.500 ανδρών, υπό την ηγεσία του συνταγματάρχη του πυροβολικού Τιμολεοντα Βάσσου. Συμμετείχε και  πεδινή πυροβολαρχία στο εκστρατευτικό σώμα.