Ἡ παραβολή εἶναι λίγο πολύ γνωστή σέ ὅλους. Ὁ μικρός ἀπό τούς δύο γιούς κάποιου πατέρα, ἀπερίσκεπτα ζητάει καί παιρνει τό μερίδιό του ἀπό τήν πατρική περιουσία καί φεύγοντας σέ χώρα μακρινή τό ἐξαντλεῖ τό ἴδιο ἀπερίσκεπτα σέ ἠδονές καί ἀπολαύσεις. Ὅμως πέφτει πείνα στή χώρα ἐκείνη καί τό πρώην ἀρχοντόπουλο καταντάει βοσκός χοίρων, φτάνει στόν ἔσχατο ἐξευτελισμό. Στήν κατάσταση ἐκείνη, θυμᾶται τήν παλιά δόξα πού εἶχε στό σπίτι τοῦ πατέρα του καί ἀποφασίζει νά ἐπιστρέψει, ἐλπίζοντας πώς θά βρεῖ μιά θέση, ἔστω ὡς ὑπηρέτης.
Βρίσκεται ὅμως πρό ἐκπλήξεως. Ὁ πατέρας βλέποντάς τον νά ἐπιστρέφει βγαίνει πρώτος νά τόν συναντήσει. Ὁ ἄσωτος πέφτει γονατιστός ζητώντας συγνώμη. Ὁ πατέρας τόν παίρνει στήν ἀγκαλιά του καί ἐπιστρέφοντας σπίτι τόν ἀποκαθιστᾶ στήν πρό φυγῆς του κατάσταση. Τόν ξανακάνει ἀρχοντόπουλο δίπλα του καί ἐτοιμάζει μεγάλη γιορτή γιά τήν ἐπιστροφή του.
Ὁ μεγάλος γυιός γυρνώντας ἀπό τά χωράφια ρωτάει νά μάθει γιατί αὐτή ἡ χαρά καί ἡ γιορτή. Πληροφορεῖται σχετικά ἀπό τούς ὑπηρέτες καί βαθιά χολωμένος γι αὐτό, βρίσκει τόν πατέρα καί τοῦ ζητάει τό λόγο παραπονούμενος πώς αὐτός ὄντας πάντοτε πιστός, ποτέ δέν ἔτυχε τέτοιας τιμῆς. Ὁ πατέρας προσπαθεῖ νά τοῦ δώσει νά καταλάβει πώς πρέπει νά χαρεῖ κι αὐτός, γιατί ἡ ἐπιστροφή τοῦ ἀδελφοῦ του εἶναι σάν μία νεκρανάσταση.
Τό κεντρικό νόημα τῆς παραβολῆς καί τό ὁποίο θέλει νά περάσει σέ ὅλους ἐμᾶς κάθε χρόνο τέτοια ἡμέρα ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία, εἶναι αὐτό τῆς μετανοίας. Τήν πρώτη Κυριακή μᾶς θυμίζει τήν ταπεινοφροσύνη καί μᾶς τονίζει τό πόσο καταστρεπτική εἶναι ἡ ὑπερηφάνια. Ὅποιος χριστιανός ἔχει καρδιά πού ἀκούει καί καταλαβαίνει, θά νοιώσει ὁπωσδήποτε συντριβή καί ταπείνωση. Θά συναισθανθεῖ τήν ἁμαρτωλότητά του, χωρίς νά ψάχνει αἰτίες καί ἀφορμές γιά δικαιολογία τῶν λαθῶν του.
Αὐτό θά τόν κάνει νά νοιώσει τό πόσο ἔχει πέσει ἀπέναντι στό Θεό καί τήν ἀγάπη του. Πόσο τήν ἔχει προσβάλει μέ τή μέ τήν ἀδυναμία τῆς ἁμαρτωλότητάς του. Θά εἶναι τόσο δυνατό τό αἴσθημα αὐτό πού μπορεῖ νά τοῦ φέρει ἀπελπισία. Νά ἐκτιμήσει λανθασμένα πώς πλέον γι αὐτόν δέν ὑπάρχει σωτηρία καί ἐπιστροφή. Πώς εἶναι ἄ-σωτος. Χαμένος καί καταδικασμένος ἀπό τά λάθη του.
Γι αὐτό λοιπόν ἡ ἐν Ἁγίω Πνεύματι σοφία τῆς ἐκκλησίας μας, τοποθετεῖ ὥς εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα τήν δεύτερη Κυριακή τοῦ Τριωδίου τήν παραβολή τοῦ ἀσώτου, θέλοντας νά μᾶς δείξει πώς δέν πρέπει νά ἀπελπιστοῦμε ἀπό τή συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητάς μας. Πώς πρέπει νά βροῦμε τό θᾶρρος νά ἐπιστρέψουμε κοντά στόν πατέρα Θεό καί νά ἐμπιστευόμαστε τήν αἰώνια σταθερή καί ἀμετακίνητη ἀγάπη Του γιά ἐμᾶς.
Αὐτή ἡ ἐπιστροφή στή γλώσσα τῆς πίστεώς μας ὀνομάζεται μετάνοια καί εἶναι πραγματικά συνώνυμο καί ἰσοδύναμο τῆς σωτηρίας. Αὐτός πού ζεῖ καί ἐνεργεῖ τή μετάνοια γίνεται ἀπό ἄ-σωτος, σωσμένος. Μπαίνει στή σφαίρα καί τό κράτος τῆς θείας χάριτος καί ἀγάπης, πού θέλει κάθε ἄνθρωπος νά σωθεῖ καί νά ἔλθει στήν ἐπίγνωση τῆς ἀλήθειας. Δέν εἶναι ὅμως τόσο ἀπλό νά ἐξηγήσουμε τί εἶναι μετάνοια. Αὐτό εἶναι θέμα θεολογικοῦ συνεδρίου, γιατί ἡ μετάνοια εἶναι μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας μας καί ἔχει μοναδικό καί ἀπαραίτητο ἐργαλείο της, τήν ἐνσυνείδητη καί σωστή ἐξομολόγηση.
Μποροῦμε ὅμως νά κάνουμε ἕνα διαχωρισμό καί νά διασαφήσουμε κάτι πού μπορεῖ νά μᾶς μπερδεύει καί ἐνῶ νομίζουμε πώς μετανοοῦμε, τελικά νά μήν κάνουμε κάτι τέτοιο. Θά πρέπει λοιπόν νά καταλάβουμε πώς ἄλλο πράγμα εἶναι ἡ μετάνοια καί ἄλλο ἡ μεταμέλεια. Χωρίς νομίζω νά εἶμαι ὑπερβολικός οἱ περισσότεροι ζοῦμε τήν μεταμέλεια καί ὄχι τήν μετάνοια. Μεταμέλεια εἶναι ἡ ἀναγνώριση τοῦ λάθους-ἁμαρτίας, ἀλλά ὡς ἐκεῖ. Μετάνοια εἶναι ἡ προσπάθεια γιά διόρθωση τοῦ λάθους καί ἡ ὅσο τό δυνατόν ἐπίτευξή του, ἔχοντας ἐναποθέσει γι αὐτό ὅλη τήν ἐλπίδα μας στό Θεό.
Μεταμέλεια εἶναι ἡ ἀρχικά μιά πικρία καί συναίσθηση ταπείνωσης γιά κάποιο ἁμάρτημα, ἀλλά καί ἡ ἄμμεση δικαιολόγησή του ὅτι δέν πειράζει, γιατί κι ἄλλοι κάνουν τό ἵδιο. Μεταμέλεια εἶναι πώς ἀπό αὔριο θά διορθωθῶ καί τό αὔριο δέν ἔχει τέλος. Μεταμέλεια εἶναι πώς ἐντάξει, ξέρω πώς εἶμαι ἀμαρτωλός, ἀλλά νά, δέ βρίσκω χρόνο νά πάω νά ἐξομολογηθῶ. Μεταμέλεια εἶναι ὅτι, τώρα νέος εἶμαι, δέν πειράζει δικιολογοῦμαι. Ὅταν μέ τό καλό γεράσω θά ἐξομολογηθῶ καί θά διορθωθῶ.
Μεταμέλεια εἶναι νά λέω δέ σκότωσα, δέν ἔκλεψα, δέ χώρισα ἀντρόγυνο, δέν ἔχω κάνει μεγάλη ἁμαρτία καί μιά ζωή, μέ ὅση νηστεία μέ βολεύει νά κοινωνῶ, αἰσθανόμενος καί δικαιωμένος ἀπέναντι στό Θεό. Λές καί ὁ Θεός εἶναι διαιτολόγος καί ἐπιβραβεύει ὅποιον τηρεῖ τό πρόγραμμα διατροφῆς πού ὁρίζουν οἱ νηστείες τῆς Ἐκκλησίας Του. Μεταμέλεια εἶναι νά περνάει χρόνος καιρός καί ἐγώ νά μένω ἐκτός ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς καί λατρείας τῆς πίστεώς μας, κι ἄς ξέρω πώς αὐτό δέν εἶναι ἀρεστό ἀπό τόν πατέρα Θεό. Πώς εἶναι μιά ἀφιλότιμη στάση ἀπέναντί Του.
Μεταμέλεια εἶναι... Πολλά θά μπορούσαμε νά ποῦμε ἀκόμη ἀγαπητοί, ἀλλά ἄς κλείσουμε ἐδῶ μέ μιά νομίζω πολλή σοβαρή ἐπισήμανση. Τό ὅτι ζοῦμε περισσότερο τήν μεταμέλεια καί ὄχι τήν μετάνοια, σημαίνει ὅτι εἴμαστε λιγότερο ἤ περισσότερο ὑπερήφανοι καί ὄχι ταπεινοί. Ὅτι ταπεινολογοῦμε ἀλλά δέν ταπεινωνόμαστε. Ὑπάρχει κάτι βαθιά μέσα μας, πού δέ μᾶς ἀφήνει νά κάνουμε αὐτό πού ἔκανε ὁ ἄσωτος υἱός. Νά γίνει μέσα μας συθέμελος σεισμός, πού νά μᾶς φέρει σέ συντριβή καρδίας, νά βγοῦν δάκρυα ἀπό τά μάτια μας καί νά ποῦμε ὅπως ὁ τελώνης τῆς προηγούμενης Κυριακής· Ἁμάρτησα ἀπέναντί σου Κύριε, συγχώρησέ με τόν ἁμαρτωλό. Βοήθησέ με νά διορθωθῶ, νά ζήσω τήν μετάνοια καί νά μή ξαναφύγω ἀπό τήν πατρική ἀγκαλιά Σου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου