Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος και Μητροπολίτης Σκοπίων Ιωάννης
Ενας πολυ εμπνευσμενος λογος γεματος ιστορικες και χριστιανικες αληθειες!!!
Σεβασμιώτατοι, Θεοφιλέστατοι, αγαπητοί ιερείς, λαέ του Θεού.
Προνομιακή είναι η γενιά αυτή που μπορεί να γιορτάσει τέτοια μακρόχρονη επέτειο. 1000 χρόνια είναι πολύ σε σύγκριση με την ανθρώπινη ζωή, η οποία κατά μέσο όρο διαρκεί μεταξύ 70 και 80 έτη, όπως λέει ο ψαλμωδός. Αλλά τι είναι 1000 χρόνια για τον Θεό; Δεν είναι καν μια σταγόνα στον ωκεανό της αιωνιότητας, στην οποία κυριαρχεί μόνο η Αγία Τριάδα. Αλλά από την άλλη πλευρά 1000 χρόνια επέτειος μιας Εκκλησίας, δεν είναι ασήμαντο γεγονός ενώπιον του Θεού. Αυτό είναι ακριβώς το μισό του χρόνου, από τότε που ο Θεός έγινε ένας από εμάς, είναι το μισό του χρόνου από τη στιγμή που ο Χριστός έλαβε επάνω του την κτιστή φύση με ένα μόνο σκοπό, να της χαρίσει την αιωνιότητα.
Η Αρχιεπισκοπή Αχρίδος κινείται σε αυτό το δρόμο προς την αιωνιότητα, τον οποίο άνοιξε ο ίδιος ο Θεάνθρωπος, το διεύρυναν οι άγιοι Απόστολοι, το πότισαν με το αίμα τους οι άγιοι μάρτυρες, το προετοίμασαν επαρκώς οι άγιοι Πατέρες, και έβαλαν την άσφαλτο οι αξιομακάριστοι προκάτοχοι μας από το κλήμα των αρχιεπισκόπων Αχρίδος, από τους οποίους κάποιοι έχουν ανακηρυχθεί άγιοι.
Προχωρώντας μέσα στο χρόνο η Αρχιεπισκοπή αυτή συνάντησε όχι λίγους πειρασμούς, αλλά επίσης και πνευματικά υγιείς άνδρες και λαμπρά παραδείγματα των Αρχιεπισκόπων που δεν παραστράτησαν από το δρόμο που χάραξε ο ίδιος ο Χριστός, οι οποίοι μετάτρεψαν σε νίκες τα εμπόδια στημένα από τους πειρασμούς, αλλά επίσης σε νίκες για το λαό που οδήγησαν και για ολόκληρη την Εκκλησία του Θεού.
Πιθανώς θα ήταν μάλλον υπερβολικό το ζήτημα να ξέρουμε τα πάντα για την ιστορική διαδρομή αυτής της ενδόξου Αρχιεπισκοπής για μια περίοδο 1000 χρόνων. Αλλά αυτά τα γεγονότα που η ιστορία πέτυχε να τα καταγράψει είναι αρκετά για να κάνουμε μια αξιόπιστη ανασυγκρότηση της ανάπτυξης της εκκλησιαστικής ζωής στα εδάφη που υπάγονται στη δικαιοδοσία της Εκκλησίας αυτής.
Διοικητικά ιδρύθηκε από τον αυτοκράτορα Βασίλειο Β\' τον Βουλγαροκτόνο, το 1018. Και η προηγούμενη αρχιεπισκοπή στην περιοχή αυτή, η Πρώτη Ιουστινιανή, ιδρύθηκε από τον αυτοκράτορα, καθώς από τον αυτοκράτορα ιδρύθηκε και η Αρχιεπισκοπή Σινά. Αυτές είναι οι τρεις εκκλησίες στην ιστορία της Εκκλησίας, που διοικητικά ιδρύθηκαν από έναν αυτοκράτορα.
Λέμε διοικητικά, επειδή από τους πρώτες αιώνες του Χριστιανισμού, οι περιοχές αυτές έχουν ζυμωθεί με το ευαγγελικό κήρυγμα και τη ζωή σύμφωνα με αυτό. Κάποιοι εκ των Επισκόπων, της Ηράκλειας (σημερινή Μπίτολα), Στόβι (σημερινή Βέλες), Μπαργκάλα (σημερινή Στιπ), Σκούπι (σημερινή Σκόπια), Τιβεριούπολη (σημερινή Στρώμνιτσα), έχουν υπογράψει τις πράξεις των Οικουμενικών και Τοπικών Συνόδων.
Δεν μπορούμε να μην θυμηθούμε το έργο του πρώτου Σλάβου Επισκόπου Κλήμεντος, ο οποίος ποτέ δεν είχε τον τίτλο Αχρίδος, αλλά επειδή στην Άνω Ιερουσαλήμ έφυγε από την σλαβική Ιερουσαλήμ - Αχρίδος, αργότερα ονομάστηκε Αχρίδος. Σε αυτή την γιορτή, δεν μπορούμε να μην θυμηθούμε τον Αρχιεπίσκοπο Αχρίδος Λέων, ο οποίος στα χρόνια πριν και μετά το μεγάλο σχίσμα με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, έγραψε άρθρα και επιστολές στις οποίες λεπτομερώς εξηγούσε τα λάθη που κάνει η Εκκλησίας της Δύσης. Και ο Θεοφύλακτος, ο Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος, αυτός ο πολυπροικισμένος άνθρωπος καθιέρωσε εορταστικές τελετές πολλών αγίων από την περιοχή αυτή. Το όνομά του είναι συνώνυμο για την εκπαίδευση στο Μεσαίωνα. Η δική του γραπτή διαθήκη ήταν χρήσιμη ανάγνωση για πολλούς θεολόγους, αλλά ιδιαίτερα χρήσιμη για τους ανθρώπους της εκκλησίας στην εποχή μας, αν και από τη στιγμή που έζησε έχουν περάσει πολλοί αιώνες.
Το άγιο πρόσωπο του Αρχιεπισκόπου Αχρίδος Κωνσταντίνου Καβάσιλα πιο εντυπωσιακά το γνωρίζουμε από τις τοιχογραφίες του ναού «Η Θεοτόκος Περίβλεπτος» στην Αχρίδα, όπου βρίσκεται ακριβώς δίπλα στον Άγιο Κλήμεντα, αλλά ζωγραφισμένοι σε μερικές εκκλησίες της Αχρίδος είναι και οι αρχιεπίσκοποι Αχρίδος: Νικόλαος και Πρόχορος και μάλιστα με φωτοστέφανο αγίων.
Η Αρχιεπισκοπή αυτή ήταν το φυτώριο της παιδείας στις Σλαβικές Εκκλησίες. Ήταν μεταδότης του βυζαντινού πολιτισμού ανάμεσα στους Σλάβους. Ακολουθώντας αυτή την παράδοση, πιστεύουμε ότι στις μέρες μας, η κανονική Εκκλησία στις περιοχές αυτές πρέπει να διατηρεί αυτή την παράδοση. Οι ακολουθίες στη Αρχιεπισκοπής Αχρίδος ήταν στα ελληνικά και στα σλαβικά. Γι\' αυτό το λόγο καλέσαμε χορωδία από τη γειτονική Ελλάδα για να συμμετάσχουν στην πραγματοποίηση αυτής της εκδήλωσης. Για την συμμετοχή τους, τους ευχαριστούμε ειλικρινά.
Όπως ιδρύθηκε από την αυτοκρατορική αρχή, το 1018, έτσι η ίδια καταργείται από την αυτοκρατορική αρχή το 1767. Έτσι, η συνέχεια της αδιάλειπτης διοικητικής ύπαρξης έχει ακυρωθεί εδώ και αρκετούς αιώνες. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι καταργήθηκε η Εκκλησία, διότι την Εκκλησία μπορεί να την καταργήσει μόνο Αυτός που την ίδρυσε και Αυτός είναι ο Χριστός. Αλλά, οργανωτικά ως αυτοκέφαλη Εκκλησία, η Αρχιεπισκοπή Αχρίδος πλέον δεν υφίσταται εδώ και 251 χρόνια.
Το άθεο κομμουνιστικό καθεστώς της πρώην Γιουγκοσλαβίας επέτρεψε σε αυτά τα εδάφη να οργανωθεί σαν υπόδουλη στο καθεστώς, εθνική Εκκλησία, αλλά, όλες οι Ορθόδοξες Εκκλησίες είδαν ότι αυτή είναι ένα κομμουνιστικό κατασκεύασμα, και δεν τη αναγνώρισαν, ούτε τότε και παραμένει μη αναγνωρισμένη μέχρι και σήμερα.
Ο εθνοφυλετισμός έχει κάνει και εξακολουθεί να δημιουργεί μεγάλες αναταράξεις στην Εκκλησία. Καταδικάστηκε στη Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης το 1872, αλλά, δυστυχώς, από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα δεν εξαφανίστηκε από την Εκκλησία. Είναι ανεκτός για έναν αιώνα και μισό, αλλά τα τελευταία χρόνια κάποιοι στην Εκκλησία, για τους δικούς τους γνωστούς λόγους σαν να το ξεχνάνε αυτό. Είναι απαράδεκτο, ακόμη και υποκριτικό, Εκκλησίες, που εδώ και χρόνια είναι σε σχίσμα, χωρίς μετάνοια να γίνουν δεκτοί ακόμα και να ανταμείβονται, μόνο και μόνο για την επιμονή τους σε σχίσμα.
Αν θυμηθούμε ότι η Εκκλησία γεννιόταν δια του μαρτυρίου, πρωτίστως μέσω των παθών του Χριστού, και μετά με το μαρτύριο των Αποστόλων Του και εκείνων που ήταν πρόθυμοι να μαρτυρήσουν για την πίστη, δεν θα μας εκπλήσσει γιατί το μόνο κριτήριο της αυθεντίας στην Εκκλησία είναι η ετοιμότητα για το μαρτύριο. Η εκκλησία επέζησε στις πιο δύσκολες καταστάσεις, μόνο και μόνο επειδή ήταν πάντα έτοιμη να μαρτυρήσει δια του αίματος.
Ο πρώτος που βάπτισε τους πολίτες της Αχρίδος, που τότε ονομαζόταν Λύχνιδος, ήδη τον τρίτο αιώνα μετά Χριστού, ήταν ο ιερομάρτυς Έρασμος. Έβαλε ζύμη σε αυτή την περιοχή, για να ξέρουμε πώς θεμελιώνεται η Εκκλησία, η οποία όταν θεμελιώνεται σε μαρτυρικό αίμα οι πειρασμοί δεν μπορεί να την κλονίσουν.
Η Ορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Αχρίδος, η οποία σήμερα είναι η κανονική Εκκλησία των περιοχών που κάποτε ήταν υπό τη δικαιοδοσία της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος είναι αυτόνομη Εκκλησία στο κανονικό έδαφος της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αυτή δεν είναι ιδρυμένη από κάποιον αυτοκράτορα, αλλά λαμβάνει την αυτονομία με κανονικό τρόπο από εκείνη την Εκκλησία η οποία είχε το δικαίωμα να της δώσει αυτή την αυτονομία.
Από τη μία πλευρά, είναι υποχρεωμένη να διατηρεί την παράδοση της περιώνυμης Εκκλησίας της Αχρίδος, αλλά από την άλλη πλευρά να ξέρει πώς να μαρτυρεί τον Λόγο στο παρόν, στο δρόμο προς το ειρηνικό λιμάνι της Βασιλείας του Θεού.
Ως εκ τούτου, σε αυτήν την λαμπρή στιγμή θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τους Επισκόπους της Ορθόδοξης Αρχιεπισκοπής Αχρίδας, τον κλήρο, και κυρίως τον λαό του Θεού, οι οποίοι με αξιοπρέπεια υπέφεραν τους διωγμούς έναντι της Εκκλησίας σε αυτό το τόπο, απαράδεκτες για τις συνθήκες του 21ου αιώνα. Ακριβώς αυτός ο λαός είναι που παραξενεύεται, αλλά όχι λιγότερο και εμείς οι Επίσκοποι και ιερείς, πώς είναι δυνατόν στην Εκκλησία να γίνουν αφορμές για διαφωνίες και μάλιστα εκεί που στην εποχή μας πιθανώς να μην μπορεί να υπάρχουν λύσεις;
Δεν είναι δυνατόν να μην έχουμε φροντίδα για το τι συμβαίνει στην Εκκλησία οπουδήποτε στον κόσμο. Η Εκκλησία είναι μία και μόνο σαν μια μπορεί να είναι του Χριστού. Λόγω όλων αυτών που είπαμε, παίρνουμε το δικαίωμα να στείλουμε το μήνυμα αυτό: κανείς στο σώμα της Εκκλησίας ας μην κάνει προβλήματα βαρύτερα από αυτά που μπορεί να λύσει, επειδή αυτά τα προβλήματα απειλούν να συντρίψουν την εκκλησιαστική ειρήνη, τόσο απαραίτητη για την εκκλησιαστική αναβάθμιση.
Εμείς, οι οποίοι γιορτάζουμε αυτό το μεγάλο ιωβηλαίο, πράγματι σε περιορισμένες συνθήκες στις οποίες μας οδήγησαν οι αρχές αυτής της χώρας και στους οποίους αντισταθήκαμε στην αλυτρωτική τους πολιτική την οποία για πολλά χρόνια διατήρησαν προς την γειτονική Ελλάδα, έχουμε κάθε δικαίωμα να μιλούμε για αυτό που είναι καλά γνωστό σε όλες τις τοπικές Εκκλησίες. Δεν υπάρχει τίποτα πιο σημαντικό από την ενότητα της Εκκλησίας, στη πίστη, στα δόγματα, και στην κανονική τάξη.
Το σχίσμα είναι πρόβλημα ολόκληρης της Εκκλησίας, δεν είναι μόνο πρόβλημα για εκείνους που έχουν χωριστεί, είναι επίσης ένα πρόβλημα για εκείνους από τους οποίους έχουν χωριστεί. Ως εκ τούτου, είναι κατανοητή η φροντίδα της πρωτόθρονης Εκκλησίας για την θεραπεία όλων των σχισμάτων που υπάρχουν στην Ορθοδοξία, αλλά κανείς δεν μπορεί να δικαιολογεί τη θεραπεία ενός σχίσματος με δημιουργία ενός άλλου σχίσματος. Επομένως, πρέπει να συγκληθεί μια νέα Αγία και Μεγάλη Σύνοδος για να διορθωθούν οι ατέλειες της προηγούμενης.
Το ιωβηλαίο που γιορτάζουμε πρέπει να μας κάνει υπεύθυνους όλους εμάς οι οποίοι ζούμε σε αυτή τη χώρα να προσεγγίσουμε σοβαρά την ιστορία και τα ιστορικά γεγονότα. Δυστυχώς, η αδιαφορία σχετικά με αυτά τα ιστορικά γεγονότα καθιστούσε τις κρατικές αρχές αυτής της χώρας ως περίγελο στον κόσμο. Тην ιστορική αλήθεια δεν μπορεί να την παραποιήσει κάποιος ειδικά στη σύγχρονη εποχή μας. Απλώς ο χρόνος τρέχει τόσο γρήγορα ώστε να μην αφήνει ατελείωτα κενά για πλαστογραφία και αναλήθειες.
Παίρνουμε την ευκαιρία σε αυτό το σημείο, να ευχαριστήσουμε τους εκπροσώπους των τοπικών Εκκλησιών που μας τίμησαν με τη συμμετοχή τους σε αυτή τη λειτουργική εορτή. Αλλά αυτή η γιορτή δεν είναι μόνο δική μας. Αυτή είναι μια γιορτή ολόκληρης της Εκκλησίας του Θεού που ζει ως ένα σώμα, ως ένας οργανισμός. Η Αρχιεπισκοπή Αχρίδος λειτουργούσε ως τοπική εκκλησία, αλλά πάντα στην ενότητα της Μιας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας. Ούτε μια στιγμή στην ιστορία δεν ήταν σε σχίσμα, για αυτό ευχόμαστε αυτό να είναι αφορμή, το σχίσμα στο οποίο βρίσκονται τα αδέλφια μας σε αυτή τη χώρα, να ξεπεραστεί, αλλά οπωσδήποτε πάνω στις εκκλησιολογικές και κανονικές αρχές στις οποίες βασίζεται η Ορθόδοξη Εκκλησία.
Ευχόμαστε κάποια άλλη γενιά που θα γιορτάσει το ιωβηλαίο με περισσότερα χρόνια της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος, να μην αναφέρει πια το πρόβλημα του σχίσματος, ακριβώς επειδή αυτή η επέτειος θα μας κάνει όλους πιο σοβαρούς για να μπορούμε να συμβάλουμε ώστε να ξεπεραστεί αυτή η αφύσικη κατάσταση.
Μετάφραση:
Επίσκοπος Στοβίων Δαυίδ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου