Συνοπτικὴ ἑρμηνεία τῆς Θείας Λειτουργίας

 Αἰμιλιανός Σιμωνοπετρίτης

Προηγούμενος Ἱ.M. Σίμωνος Πέτρας

Τὴν χαρήκαμε, ἀγαπητά μου παιδιά, πραγματικὰ τὴν λειτουργία μας σήμερα. Ἀκόμη δὲν ἔχει φέξει καὶ τελειώσαμε. Εἶναι εὐκαιρία τώρα νὰ ποῦμε δύο σκέψεις, διότι πολλὲς φορὲς παραπονεῖσθε ὅτι δὲν μπορεῖτε νὰ χαρῆτε τὴν λειτουργία, δὲν τὴν εὐχαριστιέστε, δὲν τὴν καταλαβαίνετε, δὲν μπορεῖτε νὰ προσευχηθῆτε. Ἄλλες ὅμως φορὲς χαρούμενες μοῦ λέτε: Σήμερα λειτουργήθηκα πολὺ καλά· τὴν ἔζησα τὴν λειτουργία.

Ἄραγε πότε μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι τὴν ζήσαμε καὶ πότε τὸ λέμε χωρὶς νὰ εἶναι ἀλήθεια; Προσευχόμεθα εἰς τὴν λειτουργίαν, ἀλλὰ τί πρέπει νὰ ζητοῦμε; Ἢ μᾶλλον τί μᾶς παρέχει ἡ θεία λειτουργία, γιὰ νὰ τὸ ζητήσωμε καί, ὅταν τὸ λάβωμε, νὰ ἔχωμε τὴν βεβαιότητα ὅτι εἰσακούσθηκε ἡ προσευχή μας;

Ἀναμφιβόλως ὁ τελικὸς σκοπὸς τῆς θείας λειτουργίας εἶναι ἡ συμμετοχή μας εἰς τὴν θείαν ζωήν, εἶναι ἡ δόσις καὶ ἡ ἀντίδοσις, νὰ δώσωμε καὶ νὰ πάρωμε. Τί νὰ δώσωμε; Τὰ δῶρα, «τὰ σὰ ἐκ τῶν σῶν». Εἶναι δῶρα τοῦ Θεοῦ καὶ τὰ δίνομε εἰς αὐτόν. Εἶναι δικά του καὶ τοῦ τὰ προσφέρομε. Τοῦ προσφέρομε ἄρτον καὶ οἶνον.

Γιατί ἄραγε; Μὲ τὰς θυσίας ποὺ προσέφερον οἱ «παλαιοί», οἱ Ἰουδαῖοι, προσέφερον πάντοτε καὶ δῶρα, ὅπως χρυσᾶ καὶ ἀργυρᾶ σκεύη, ἀπαρχάς, δηλαδὴ τοὺς πρώτους καρποὺς τῆς γῆς, ἢ «ζῶα τῶν ἐδωδίμων», ἀπὸ αὐτὰ ποὺ τρώει ὁ ἄνθρωπος.

Ἐμεῖς δὲν κάνομε τοιαύτας προσφοράς· προσφέρομε ἄρτον καὶ οἶνον, τὰ ὁποῖα ἔχει εἰς τὴν διάθεσίν του ἀποκλειστικῶς ὁ ἄνθρωπος καὶ εἶναι κύρια διατροφή του. Εἶναι ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα τοῦ ἐξασφαλίζουν τὴν ἐπίγειον ζωή. Προσφέροντας λοιπὸν ἄρτον καὶ οἶνον, αὐτὰ ποὺ κατ\’ ἐξοχὴν ἁρμόζουν εἰς τὴν ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου, εἶναι σὰν νὰ προσφέρωμε τὴν ἴδια μας τὴν ζωή, τὴν ἐπικηρόν, τὴν ἐπίγειον, τὴν προσωρινήν. Προσφέρομε κάτι τὸ πρόσκαιρο, γιὰ νὰ πάρωμε κάτι τὸ αἰώνιο, τὴν αἰώνιον ζωήν. Εἰς τὴν δόσιν τὴν ἰδικὴν μας ἔρχεται ἡ ἀντίδοσις τοῦ Χριστοῦ· μᾶς παρέχει τὴν ἰδικὴν του ζωήν, τὸ σῶμα του  καὶ τὸ αἷμα του.

Τί ὡραῖα τὸ λέγει ὁ Καβάσιλας• «προῖκα δίδωσιν ἡμῖν ὁ Θεὸς πάντα τὰ ἅγια, καὶ οὐδὲν αὐτῶν προεισφέρομεν, ἀλλ\’ ἀτεχνῶς εἰσι χάριτες». Ὁ,τιδήποτε μᾶς χαρίζει ὁ Θεός, καὶ οἱ ἐπιτυχίες εἰς τὸν ἀγῶνα μας καὶ οἱ ἀρετὲς καὶ οἱ εὐσεβεῖς σκέψεις καὶ τὰ πάντα, ὅλα τὰ ἅγια, «πᾶν δώρημα τέλειον», εἶναι «προῖκα», δωρεά, καὶ «ἀτεχνῶς χάριτες τοῦ Θεοῦ», ἀποκλειστικῶς καὶ μόνον δῶρα χαρισμένα ἀπὸ τὸν Θεόν. Ἐμεῖς δὲν ἔχομε τίποτε νὰ προσφέρωμε, τίποτε ἐνώπιον αὐτοῦ νὰ συνεισφέρωμεν• τὰ πάντα προέρχονται ἐξ αὐτοῦ.

Γιὰ νὰ μπορέση ὅμως νὰ γίνει αὐτὴ ἡ ἀντίδοσις ποὺ εἶναι ὁ τελικὸς σκοπὸς τῆς θείας λειτουργίας, γιὰ νὰ γίνη καὶ σὲ μᾶς αὐτὸ ποὺ ἔγινε ἐν τῷ προσώπῳ τοῦ Χριστοῦ εἰς τὸ ὁποῖον διὰ μιᾶς τοιαύτης περιχωρήσεως καὶ ἀντιδόσεως ἡνώθη ἡ θεία καὶ ἡ ἀνθρωπίνη φύσις, πρέπει νὰ προπαρασκευασθῶμεν. Χωρὶς προπαρασκευήν, μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι ματαίως γίνεται ἡ λειτουργία. «Ἀλλὰ τὸ γε ἐπιτηδείους γενέσθαι πρὸς τὸ δέξασθαι αὐτὰ καὶ φυλάξαι ἐξ ἀνάγκης ἀπαιτεῖ παρ\’ ἡμῶν καὶ οὐκ ἂν μεταδοίη τοῦ ἁγιασμοῦ μὴ οὕτω διατεθεῖσιν», λέγει πάλι ὁ Καβάσιλας· ναί, ὅλα μᾶς τὰ δίνει ὁ Θεός, ἀλλὰ θέλει νὰ γίνωμε ἱκανοί, ὥστε νὰ δεχθοῦμε τὸν ἁγιασμόν του καὶ τὰ δῶρα του, καὶ ἄξιοι νὰ τὰ φυλάξωμε. Ἀναγκαστικῶς λοιπόν, γιὰ νὰ μᾶς τὰ μεταδώση, πρέπει νὰ διατεθοῦμε καὶ ἡμεῖς καταλλήλως. Ἐπειδὴ «οὕτως ἀναγκαῖον ἦν πρὸς τὴν τεῦξιν τῶν μυστηρίων τὸ εὖ ἔχοντας ἀπαντῆσαι καὶ παρεσκευασμένους», διὰ τοῦτο ὁ ἱερὸς συγγραφεύς, ὁ ἑρμηνευτὴς τῆς θείας λειτουργίας, μᾶς λέγει ὅτι ἡ προετοιμασία οὐσιαστικῶς καὶ μυστικῶς γίνεται εἰς τὴν θείαν λειτουργίαν. Πῶς ἐπιτυγχάνεται αὐτό; Μὲ τὶς εὐχές, μὲ τοὺς ψαλμούς, μὲ τὰ ἁγιογραφικὰ ἀναγνώσματα, μὲ ὅλα τὰ λεγόμενα καὶ τὰ τελούμενα ἐν αὐτῇ.

Εἰς τί συνίσταται ἡ προπαρασκευή; Εἰς τὴν προετοιμασίαν τῆς καρδίας μας, ὥστε νὰ γίνη χωρητικὴ τῆς θεότητος. Πῶς μᾶς προετοιμάζει, τί προσφέρει ἡ λειτουργία; Τί πρέπει νὰ ζητοῦμε ἀπὸ τὸν Θεὸν καί, ὅταν τὸ λάβωμε, τότε εἴμεθα παρεσκευασμένοι, ἕτοιμοι, νὰ δεχθοῦμε τὸ σῶμα καὶ τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ;

Αὐτὸ τὸ θέμα θὰ μᾶς ἀπασχολήση σήμερα, παιδιά μου. Καὶ γιὰ νὰ ἐκφράσωμε μερικὲς σκέψεις, θὰ μᾶς βοηθήσουν ὁ συγγραφεὺς τὸν ὁποῖον ἀναφέραμε προηγουμένως, ὁ ἱερὸς Καβάσιλας, τὸ ἀποστολικὸ καὶ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα καὶ ἡ σημερινὴ ἀκολουθία.

Τὸ πρῶτον, τὸ ὁποῖο ἐπιτυγχάνομεν εἰς τὴν θείαν λειτουργίαν, εἶναι ἡ ἄφεσις τῶν ἁμαρτιῶν μας. Πραγματικὰ τὴν κερδίζομε. Πῶς; Κατ\’ ἀρχάς, μὲ τὶς εὐχὲς οἱ ὁποῖες ἀναφέρονται πρὸς τὸν Θεὸν ἐκ μέρους μας διὰ τῶν χειλέων τοῦ ἱερέως καὶ ἔχουν μίαν δύναμι. Τὰ ὡραιότατα νοήματά τους συντρίβουν τὴν καρδιά μας, καὶ ἂν ἀκόμη αὐτὴ εἶναι πέτρινη. Μᾶς κάνουν νὰ νοιώσωμε τὴν ἁμαρτωλότητά μας. Ἀναπεμπόμενες δὲ καὶ ἀνερχόμενες οἱ εὐχὲς εἰς τὸν Θεὸν τὸν καθιστοῦν ἵλεων. Δέχεται τὴν παράκλησή μας, διότι ἔχει ὑποσχεθεῖ ὅτι θὰ ἀκούη τὴν προσευχή μας. Εἰς ὅλες τὶς εὐχὲς παρακαλοῦμε νὰ μᾶς συγχωρήση ὁ Θεός. Ἑπομένως, εἶναι δυνατὸν νὰ μὴ μᾶς ἀκούση, τὴν ὥρα μάλιστα ἐκείνην τὴν φρικτήν τοῦ μυστηρίου; Μᾶς ἀκούει καὶ δι\’ αὐτὸ ἀκριβῶς μᾶς παρέχει τὴν ἄφεσιν τῶν ἁμαρτιῶν. Νὰ σκεπτώμεθα λοιπὸν τὴν ἁμαρτωλότητά μας καὶ νὰ ἀγωνιζώμεθα νὰ συντριβῆ ἡ σκληρότης τῆς καρδίας μας, οὕτως ὥστε νὰ ἐπέλθη ἡ ἄφεσις.

Τὸ δεύτερον, τὸ ὁποῖο κερδίζομε, εἶναι μία μετάθεσις τοῦ νοῦ καὶ τῆς καρδίας εἰς τὸν οὐρανόν• δὲν ζοῦμε πλέον εἰς τὴν γῆν τὴν ὥρα τῆς λειτουργίας. Προσέξατε τί ἔλεγε ἕνα τροπάριο τῶν αἴνων, ποὺ ψάλαμε; «Διὰ τοῦ σταυροῦ σου Χριστέ, μία ποίμνη γέγονεν, ἀγγέλων καὶ ἀνθρώπων, καὶ μία Ἐκκλησία• οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ ἀγάλλεται· Κύριε δόξα σοι». «Διὰ τοῦ σταυροῦ σου Χριστὲ» — ὁ σταυρὸς ὑψώνεται χωρὶς χύσιμο αἵματος εἰς τὴν θείαν λειτουργίαν, ἡ ὁποία εἶναι μία ἀναπαράστασις ἀκριβῶς τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ, τοῦ σταυρικοῦ του θανάτου — «διὰ τοῦ σταυροῦ σου» καὶ διὰ τῆς λειτουργίας σου ἑπομένως, ὅλα γίνονται «μία ποίμνη καὶ μία Ἐκκλησία». Ἄγγελοι, ἀρχάγγελοι καὶ ἄνθρωποι, οὐρανὸς καὶ γῆ συμμετέχουν. Ὅλα γίνονται ἕνας οὐρανός. Οἱ πάντες καὶ τὰ πάντα συγχωνεύονται καὶ ὅλοι καὶ ὅλα μαζὶ δοξάζουν τὸν ἐπὶ τοῦ θρόνου του καθήμενον Χριστόν.

Ἡ λειτουργία μας λοιπὸν εἶναι μία σύναξις τῶν ποιημάτων, τῶν δημιουργημάτων τοῦ Θεοῦ καὶ μάλιστα τοῦ ἀγγελικοῦ, τοῦ πνευματικοῦ καὶ τοῦ ἀνθρωπίνου κόσμου. Εἶναι δημιουργία ἑνὸς πνευματικοῦ οὐρανοῦ, μπροστὰ στὴν ὀμορφιὰ τοῦ ὁποίου ὁ ἐπίγειος κόσμος, οἱ ὁρατοὶ οὐρανοὶ ὠχριοῦν.

Ὅταν ζῆ κανεὶς αὐτὴν τὴν ἀλήθεια εἰς τὴν λειτουργίαν, αὐτὸν τὸν πνευματικὸν οὐρανόν, αὐτὴν τὴν παράστασι τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, τότε πλέον δὲν νοιώθει ἄνετα εἰς τὸν κόσμο αὐτόν. Ὅποιος μπορεῖ νὰ χωρέσει καὶ εἰς τὴν ζωὴ αὐτὴν καὶ εἰς τὸν κόσμο αὐτόν, ὅποιος μπορεῖ νὰ βολευτεῖ, αὐτὸς δὲν εἶναι «εὔθετος εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ». Ὅταν εἶσαι εἰς τὴν λειτουργίαν, νοιώθεις ὅτι εἶσαι ξένος πλέον γιὰ τὸν κόσμο. Χαίρεσαι, διότι εἶσαι γεγραμμένος εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. Ἀνάβει ἡ ἐπιθυμία στὴν καρδιά σου νὰ γίνης καὶ σὺ πολίτης τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Εἶναι δύσκολο; Εἶναι ὑπόθεσις τοῦ Θεοῦ.

Ὅταν οἱ μαθηταὶ τοῦ Χριστοῦ ἔτρεξαν, ὅπως ἀναφέρεται εἰς τὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα, χαρούμενοι εἰς τὸν Κύριον διότι ἔκαναν θαύματα, εὐηγγελίζοντο, ἐκέρδιζαν ψυχές, ἔβγαζαν δαιμόνια καὶ τοῦ εἶπαν «καὶ τὰ δαιμόνια ὑποτάσσεται ἡμῖν, Κύριε», τί ἀπήντησεν ἐκεῖνος; Μὴ χαίρετε δι\’ ὅλα αὐτά, ἀλλὰ νὰ χαίρετε διότι τὰ ὀνόματά σας ἐγράφησαν ἐν οὐρανοῖς· «ὅτι τὰ ὀνόματα ὑμῶν ἐγράφη ἐν τοῖς οὐρανοῖς». Αὐτὸ εἶναι τὸ δύσκολο νὰ ἐπιτύχη κανείς· εἶναι τὸ πραγματικὸ κέρδος ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ ἔχη.

Ἡ λειτουργία εἶναι σὰν νὰ μᾶς λέγη: Γίνε καὶ σὺ ἐκλεκτός, ποὺ θὰ συγκαταριθμηθῆς εἰς αὐτὴν τὴν πολιτείαν τοῦ Θεοῦ. Νὰ νοσταλγῆς πάνω ἀπὸ ὅλα τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν, τὴν κοινωνίαν τῶν ἀγγέλων καὶ τῶν ἀνθρώπων, ἐκεῖ ὅπου ὅλα ἀγάλλονται, ὅλα δοξολογοῦν τὸν Θεόν.

Τὸ τρίτον, τὸ ὁποῖο κερδίζομε ὡς ἀποτέλεσμα τοῦ προηγουμένου, εἶναι ὁ ἁγιασμός μας. Μόνον σὲ ἁγίους μπορεῖ νὰ ἐπαναπαυθῆ ὁ Θεὸς καὶ μόνον μὲ αὐτοὺς μπορεῖ νὰ ἐπικοινωνῆ· «Ὅτι ἅγιος εἶ, ὁ Θεὸς ἡμῶν, καὶ ἐν ἁγίοις ἐπαναπαύῃ». Γι\’ αὐτὸ καὶ τοῦ ζητοῦμε συνεχῶς νὰ μᾶς ἁγιάση. Τί εἶναι λοιπὸν ὁ ἁγιασμὸς καὶ πῶς ἐπιτυγχάνεται; Εἶναι ἀκριβῶς ἡ ἀποκοπή μας ἀπὸ τὸν κόσμο καὶ τὰ τοῦ κόσμου. Ἅγιος εἶναι ὁ ξεχωρισμένος, ὁ ἀφωρισμένος, ὁ δοσμένος εἰς τὸν Θεόν. Ἑπομένως, γινόμεθα ξένοι διὰ τὸν κόσμο καὶ ἐπιθυμοῦμεν πλέον νὰ ἀνήκωμεν ὁλοκληρωτικὰ εἰς τὸν Θεόν. Αὐτή μας ἡ ἐπιθυμία μᾶς ἁγιάζει. Γίνεται μία προϋπόθεσις, γιὰ νὰ μπορέσωμε νὰ ἀποκτήσωμε καὶ κάθε ἄλλην ἀρετή, ἀπαραίτητη γιὰ τὸν ἁγιασμόν μας.

Ἡ λειτουργία μας λοιπὸν εἶναι ἕνα δόσιμο, μία προσφορὰ τοῦ ἑαυτοῦ μας εἰς τὸν Κύριον ἢ καλύτερα μία ἐπανάληψις τῆς προσφορᾶς μας, μία ἀνανέωσις τῆς συνθήκης ποὺ ἔχομε ὑπογράψει μαζί του, τότε ποὺ ἐβαπτιζόμεθα καὶ ἐχριόμεθα. Κάθε φορὰ ποὺ πηγαίνομε εἰς τὴν λειτουργίαν ὑποσχόμεθα καὶ πάλι: Κύριε, σοῦ ξαναδίνω τὸν ἑαυτόν μου.

Ὁ ἁγιασμὸς μας αὐτὸς ὅμως γίνεται καὶ μὲ τὴν συμμετοχήν μας εἰς τὸ σῶμα Του καὶ εἰς τὴν ζωήν Του. Ἐν τῇ λειτουργίᾳ γίνεται ἡ σύναξις τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Συμμετέχομεν καὶ ἡμεῖς. Ἑπομένως, ἐπικοινωνοῦμεν ἄμεσα μὲ τὸν Θεόν. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι οἱ χυμοὶ τοῦ Θεοῦ, ἡ ἁγιότης του ρέουν μέσα μας, γινόμεθα μέλη Χριστοῦ, γινόμεθα Χριστός. Ἐκεῖνος ἡ κεφαλὴ καὶ ἐμεῖς τὰ μέλη. Ἀφοῦ ἡ κεφαλὴ εἶναι ἁγία καὶ ἐμεῖς γινόμεθα ἅγιοι ὡς «μέλη ἐκ μέρους», ὡς «σὰρξ ἐκ τῆς σαρκός του καὶ ὀστᾶ ἐκ τῶν ὀστέων του».

Συμμετέχομεν εἰς τὴν ζωήν του. Τί σημαίνει αὐτό; Ἡ λειτουργία οὐσιαστικῶς δὲν εἶναι προσευχή• εἶναι δόσις καὶ ἀντίδοσις. Εἶναι ὅμως καὶ μία ἀνάμνησις καὶ μία ἐπανάληψις, μία ὅρασις. Ὁ Χριστὸς ζῆῖ τώρα μπροστά μας. Δι\’ ὅλων «ὁρῶμεν τὸν Χριστὸν τυπούμενον καὶ τὰ ὑπὲρ ἡμῶν αὐτοῦ ἔργα καὶ πάθη• καὶ γὰρ ἐν τοῖς ψαλμοῖς καὶ ταῖς ἀναγνώσεσι καὶ πᾶσι τοῖς ὑπὸ τοῦ ἱερέως διὰ πάσης τῆς τελετῆς πραττομένοις, ἡ οἰκονομία τοῦ Σωτῆρος σημαίνεται».

Ἑπομένως, ὁλόκληρη ἡ θεία μυσταγωγία εἶναι εἰκόνα τοῦ ἰδίου τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Ὁλόκληρη ἡ θεία λειτουργία εἶναι μία ἐν χρόνῳ καὶ ἐν χώρῳ ἐπανάληψις τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ· σὰν νὰ ζεῖ τώρα μπροστὰ μας ὁ Χριστός. Διότι αὐτὰ ποὺ γίνονται εἰς τὴν θείαν λειτουργίαν, «εἰς τὴν τοῦ Σωτῆρος οἰκονομίαν ἀναφέρεται πάντα, ἵνα ἡμῖν ἡ αὐτῆς θεωρία πρὸ τῶν ὀφθαλμῶν οὖσα τὰς ψυχὰς ἁγιάζῃ καὶ οὕτως ἐπιτήδειοι γινώμεθα πρὸς τὴν ὑποδοχὴν τῶν ἱερῶν δώρων». Κατὰ τὴν ἐπίγειον ζωὴ του ὁ Χριστὸς ἐχάρισε τὴν ἀνάστασίν του εἰς ὅλον τὸν κόσμο. Τώρα «φιλοπόνως θεωρουμένη» ἡ ζωὴ τοῦ Χριστοῦ καθιστᾶ καὶ ἡμᾶς ἱκανοὺς νὰ ἀνιστάμεθα εἰς τὴν ἰδικὴν του ζωή.

Ὅλα, ὅσα λέγονται καὶ πράττονται εἰς τὴν θείαν λειτουργίαν, ἀρχικῶς εἶχον ἕνα πρακτικὸν σκοπὸν ἄλλα καὶ ἕνα δεύτερον: νὰ τυποῦν τὸν Χριστόν· δύο ἔργα δηλαδὴ μποροῦν νὰ ἐπιτελοῦν. Ἡ περιφορά, παραδείγματος χάριν, τοῦ Εὐαγγελίου εἶχε ἕνα πρακτικὸν σκοπόν. Ταυτοχρόνως ὅμως εἶναι καὶ μία τύπωσις καὶ μία δήλωσις καὶ μία φανέρωσις τοῦ ἰδίου τοῦ Χριστοῦ. Ἐπίσης, ὅπως τὰ ἐνδύματά μας καλύπτουν μίαν πρακτικὴν ἀνάγκην, καλύπτουν τὴν γυμνότητά μας καὶ προφυλασσόμεθα ἀπὸ τὴν θερμότητα ἢ ἀπὸ τὸ κρύο, ἀλλὰ συγχρόνως ἀποκαλύπτουν τὴν ἡλικίαν μας, τὸ ἀξίωμά μας, τὸν χαρακτῆρα μας, ὑποδηλώνουν τὸν ἄνθρωπον, τὸ ἴδιο ἀκριβῶς συμβαίνει καὶ μὲ τὰ ἄμφια τῆς θείας λειτουργίας. Ὑπάρχουν τέλος πράξεις καὶ λόγοι, ποὺ ἔχουν ἀποκλειστικῶς καὶ μόνον συμβολικὸν χαρακτῆρα, δηλωτικόν τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ.

Δι\’ αὐτὸ εἰς τὴν λειτουργίαν πρέπει οἱ ὀφθαλμοὶ τῆς διανοίας μας νὰ εἶναι συνεχῶς εἰς τὰ νοούμενα καὶ εἰς τὰ τελούμενα, οὕτως ὥστε, συμμετέχοντες μυστικῶς εἰς τὴν ζωὴν τοῦ Κυρίου, νὰ γινώμεθα ἱκανοὶ νὰ συμμετέχωμεν καὶ μυστηριακῶς εἰς αὐτήν. Δι\’ ὅλων λοιπὸν τῶν μέσων «καλλίω… καὶ θειοτέραν ἐργάζεται τὴν ψυχὴν» ἡ θεία λειτουργία καὶ μᾶς καθιστᾶ ἀξίους πρὸς ὑποδοχὴν τοῦ σώματος καὶ τοῦ αἵματος τοῦ Χριστοῦ.

Ἕνα τέταρτον, τὸ ὁποῖον προσφέρει ἡ θεία λειτουργία, εἶναι ἡ ἄνευ ὁρίων ἀγάπη πρὸς τοὺς ἄλλους, πρὸς τοὺς ἀδελφούς μας. Τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα ἔλεγε• «Ἀσπάσασθε ἀλλήλους ἐν φιλήματι ἀγάπης». Ἕνα τέτοιο φίλημα ἔκαναν οἱ ἀρχαῖοι χριστιανοί. Σὲ μᾶς κατηργήθη. Μπορεῖ ὅμως νὰ εἶναι ἐσωτερικό• μὲ ἕνα βλέμμα τῆς καρδιᾶς νὰ ἀγκαλιάζη τρόπον τινὰ ὁ ἕνας ὅλους τοὺς ἄλλους. Ἐν πάσῃ ἀγάπῃ καὶ ἐν πλήρει ἑνότητι μετὰ τῶν ἄλλων πρέπει κανεὶς νὰ ἔρχεται εἰς τὴν λειτουργίαν καὶ ταυτοχρόνως νὰ τὸ ζητεῖ, γιὰ νὰ γίνη μία αὔξησις. Πῶς μπορεῖ κανεὶς νὰ ἑνωθεῖ μὲ τὸν Χριστόν, ἐὰν δὲν εἶναι ἑνωμένος μὲ τὸ κάθε μέλος τοῦ σώματος αὐτοῦ;

Τέλος, ἡ θεία λειτουργία μὲ τὴν προετοιμασία ποὺ κάνει μέσα μας δημιουργεῖ πίστιν καὶ ἐναπόθεσιν τῶν ἐλπίδων, τῶν δυσκολιῶν, τῶν προβλημάτων μας εἰς Ἐκεῖνον. Εἰς τὴν λειτουργίαν δὲν πηγαίνομε γιὰ νὰ ζητήσωμε αὐτὸ ἢ τὸ ἄλλο, δηλαδὴ νὰ ἱκανοποιήσουμε τὶς ἀνάγκες μας. Πηγαίνομε νὰ ζητήσωμε ἀποκλειστικῶς καὶ μόνον Ἐκεῖνον. Ἀφήνομε εἰς τὸν Θεὸν τὰ ὑπόλοιπα, «πᾶσαν τὴν μέριμναν ὑμῶν ἐπιρρίψαντες ἐπ\’ αὐτόν», κατὰ τὸ σημερινὸν ἀποστολικὸν ἀνάγνωσμα, ὅπως ἐκεῖνος ποὺ ρίχνεται στὴν θάλασσα καὶ ἀφήνεται νὰ ἄγεται καὶ νὰ φέρεται ἀπὸ τὰ κύματά της. Ἀποκτοῦμε τότε θάρρος, δικαιώματα• κατακτοῦμε τὴν ἐλευθερίαν εἰς τὴν θείαν λειτουργίαν νὰ μποροῦμε νὰ ἀφηνώμεθα εἰς τὸν Θεόν. Διότι, ἐφ\’ ὅσον ἀφηνόμεθα εἰς αὐτὸν καὶ ἔχομε τὸ δικαίωμα νὰ γίνωμε κάτι τὸ θεϊκό, εἶναι φυσικό, ἀφοῦ Ἐκεῖνος ἔχει ἀρχίσει τὴν ζωὴ μέσα μας, Αὐτὸς νὰ τὴν φέρη καὶ εἰς πέρας, νὰ τακτοποιήσει κάθε πρόβλημα ἐξωτερικὸ ἀλλὰ καὶ πνευματικό. «Ὁ δὲ Θεὸς πάσης χάριτος, ὁ καλέσας ὑμᾶς εἰς τὴν αἰώνιον αὐτοῦ δόξαν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ὀλίγον παθόντας, αὐτὸς καταρτίσει ὑμᾶς, στηρίξει, σθενώσει, θεμελιώσει». Ὁ Χριστὸς ἀναλαμβάνει πλέον αὐτὸς ὁ ἴδιος τὴν ζωή μας, νὰ μᾶς δώση σθένος, νὰ μᾶς στηρίξη, νὰ μᾶς καταρτίση καὶ νὰ μᾶς τελειοποιήση. Τὰ πάντα ἀναλαμβάνει Ἐκεῖνος.

Εἴδαμε λοιπὸν ὅτι εἰς τὴν λειτουργίαν κερδίζομε τὴν ἄφεσιν τῶν ἁμαρτιῶν, γίνεται μία μετάθεσις τοῦ νοῦ καὶ τῆς καρδίας μας εἰς τὸν οὐρανόν, ἐπιτυγχάνομεν τὸν ἁγιασμόν, ἑνούμεθα ἐν ἀπολύτῳ, ἐν πλήρει ἀγάπῃ μὲ ὅλους τοὺς ἄλλους, ἡ πίστις ἐνισχύεται καὶ τὰ πάντα ἐναποτίθενται εἰς τὸν Θεόν.

Ὅλα αὐτὰ τὰ ἐπιτυγχάνομεν μὲ τὶς εὐχές, ὅπως λέγαμε στὴν ἀρχή. Δὲν βοηθοῦν ὅμως μόνον οἱ εὐχές. Βοηθοῦν καὶ οἱ ψαλμοὶ — ἰδίως οἱ ψαλμοὶ τῶν ἀντιφώνων, τῶν ὁποίων ὅμως σήμερα δὲν διαβάζονται παρὰ μόνον ὡρισμένοι στίχοι — καὶ οἱ ψαλμωδίες, διότι καὶ αὐτὰ ὁμιλοῦν περὶ τοῦ Χριστοῦ. Οἱ μακαρισμοὶ ἐν συνεχείᾳ καὶ τὰ ἀναγνώσματα ποὺ ὁμιλοῦν γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ τὸ ἔργο του, μᾶς ἀνάβουν τὸν πόθο καὶ τὴν ἐπιθυμία νὰ τηροῦμε τὶς ἐντολές του.

Τοιουτοτρόπως, δι\’ ὅλων τῶν δρωμένων καὶ τῶν τελουμένων ἐν τῇ λειτουργίᾳ, ἐπιτυγχάνομεν νὰ κάνωμε τὴν ψυχὴν μας καλυτέραν, ὡραιοτέραν. Δι\’ αὐτὸν τὸν λόγον ὁ ἱερὸς συγγραφεὺς τῆς ἑρμηνείας τῆς λειτουργίας μᾶς προτρέπει- «Οὕτω… αἰδεσθῶμεν τὸν οὕτως ἐλεήσαντα, τὸν οὕτω σώσαντα καὶ πιστεύσωμεν αὐτῷ τὰς ψυχάς», ἂς τοῦ ἐμπιστευθῶμεν τὶς ψυχές μας, «καὶ παραθώμεθα τὴν ζωήν, καὶ φλέξωμεν τὰς καρδίας τῷ πυρὶ τῆς ἀγάπης αὐτοῦ• καὶ τοιοῦτοι γενόμενοι, τῷ πυρὶ τῶν μυστηρίων ὁμιλήσωμεν ἀσφαλῶς καὶ οἰκείως». Ὅταν τοῦ ἐμπιστευθῶμεν τὰς ψυχάς μας, ὅταν τοῦ παραθέσωμεν τὴν ζωήν μας, ὅταν φλέξωμεν τὰς καρδίας μας μὲ τὸ πῦρ τῆς ἀγάπης του, τότε πλέον εἴμεθα ἕτοιμοι καὶ μποροῦμε νὰ «ὁμιλήσωμεν τῷ πυρὶ τῶν μυστηρίων ἀσφαλῶς καὶ οἰκείως», νὰ ἔλθωμεν εἰς ἐπαφήν, νὰ ἀποκτήσωμεν πλέον ἐμπειρικὴν συνάφειαν μὲ τὸ πῦρ τῶν μυστηρίων του. Τότε μόνον ἡ ἐν τῆ πράξει, ἡ ἐμπειρικὴ αὐτὴ αἴσθησις, ἡ πραγματικὴ αὐτὴ ἐκζήτησις τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ γίνεται βίωμά μας. Καὶ ἡ μετάληψις τῶν τιμίων δώρων, ἡ μετάληψις τῆς θεότητος καὶ ἡ θέωσίς μας, ἔρχεται ὡς ἀπόρροια ὅσων μᾶς χαρίζει ἡ θεία λειτουργία.

Τὸ τεμάχιο τοῦ ἄρτου, τὸ ὁποῖο πρόκειται νὰ γίνει σῶμα Χριστοῦ, τὸ βγάζομε ἀπὸ τὸ πρόσφορο. Δὲν προσφέρομε ὁλόκληρο τὸ πρόσφορο εἰς τὸν Κύριον, ἀλλὰ ἕνα τεμάχιό του. Τὸ πρόσφορο εἰκονίζει τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν, τὸ ἡμέτερον φύραμα, τὸ ἀνθρώπινο γένος. Ἐξῆλθε ὁ Χριστὸς ἐκ τοῦ ἡμετέρου φυράματος διὰ νὰ θεώση αὐτό. Ἂς ἐξέλθωμεν καὶ ἡμεῖς ἐκ μέσου τῶν ἀνθρώπων, διὰ νὰ θεωθῶμεν, διὰ νὰ προσφερθῶμεν εἰς τὸν Θεόν. Διότι, προσφέροντας αὐτὸ τὸ ἀντίτυπον, προσφέρομεν τὸν ἑαυτόν μας. Τὰ ἀντίτυπα τοῦ τιμίου σώματος καὶ τοῦ αἵματος τοῦ Χριστοῦ πρῶτα τὰ ἐναποθέτομεν ὡς δῶρα εἰς τὸν Κύριον ἐπὶ τῆς ἁγίας Προσκομιδῆς καὶ ἐν συνέχειᾳ τὰ προσφέρομεν ὡς θυσίαν ἐπὶ τοῦ ἁγίου θυσιαστηρίου.

Ἂς καταστήσωμεν τὸν ἑαυτὸν μας δῶρο διαλεγμένο, δῶρο ξεχωρισμένο, δῶρο ποὺ θὰ τὸ ἀφήσωμε μιὰ γιὰ πάντα στὰ χέρια Ἐκείνου καὶ δὲν θὰ θελήσωμε ποτὲ νὰ τὸ πάρωμε πίσω. Ὅταν προσφερθοῦμε εἰς Αὐτὸν ὡς δῶρο, τότε μόνον θὰ μποροῦμε, πλησιάζοντες καὶ κυκλοῦντες καθ\’ ἑκάστην τὸ θυσιαστήριόν του καὶ προσεδρεύοντες εἰς αὐτό, νὰ προσενέγκωμεν ὁλόκληρο τὸ εἶναι μας, τὸν ἑαυτὸν μας — νοῦν, ψυχὴν καὶ καρδίαν— θυσίαν ζῶσαν καὶ εὐάρεστον. Τὸ εἶναι μας μᾶς τὸ ἐχάρισε Ἐκεῖνος· τὸ ὀφείλομεν εἰς Ἐκεῖνον, ὁ ὁποῖος δὲν θὰ παύση νὰ εἶναι τὸ κέντρο καὶ τὸ τέλος, ὁ σκοπὸς τῆς ζωῆς μας.

https://agiazoni.gr/slug-1081/

Ἡ κατάργηση τῆς ἀτομικότητας μέσα στὴ Θεία Λατρεία

 Χατζηνικολάου Νικόλαος

Μητροπολίτης Μεσογαίας καί Λαυρεωτικῆς



Ἡ Ὀρθόδοξη χριστιανικὴ λατρεία δὲν εἶναι μιὰ προσπάθεια ἐξιλέωσης ἑνὸς θυμωμένου Θεοῦ· δὲν εἶναι καθῆκον ποὺ ἂν παραλείψουμε θὰ ἔχουμε νομικὲς συνέπειες· δὲν εἶναι ἀναπαράσταση σκηνῶν καὶ εἰκόνων ποὺ μᾶς βοηθοῦν νὰ νοιώθουμε καλύτερα· δὲν εἶναι ἀνάμνηση παλαιῶν ἱστορικῶν γεγονότων ποὺ δὲν πρέπει νὰ ξεχάσουμε· δὲν εἶναι προσπάθεια νὰ φαντασθοῦμε ἕναν πολὺ ὡραῖο πνευματικὸ κόσμο γιὰ νὰ ἐμπνευσθοῦμε· δὲν εἶναι ἔξοδος στὴν ἀνάγκη συναισθηματικὰ κάπως νὰ ἀνακουφισθοῦμε. Ἡ ὀρθόδοξη λατρεία εἶναι μία κίνηση νὰ διακρίνουμε τὸν ἀληθινὸ Θεό, ὁ ὁποῖος διαρκῶς φανερώνεται στὴν καθημερινότητα καὶ πραγματικότητα τῆς ζωῆς μας, νὰ τοποθετηθοῦμε μέσα στοὺς κόλπους τῆς ἀγάπης Του, νὰ ἐκφράσουμε ἀνταποδοτικὰ τὴν εὐχαριστία καὶ τὴν ἀγάπη μας, νὰ κοινωνήσουμε τελικὰ μαζὶ Του, νὰ περιχωρήσουμε στὴ χάρη καὶ ἐνέργειά Του, νὰ ζήσουμε τὴ συγγένεια μαζὶ Του.

Μέσα στὴ Θεία Λατρεία φανερώνεται ὁ Χριστὸς καὶ δοξάζεται ὁ πιστὸς· «ὅταν ὁ Χριστὸς φανερωθῇ, ἡ ζωὴ ἡμῶν, τότε καὶ ὑμεῖς σὺν αὐτῷ φανερωθήσεσθε ἐν δόξῃ». Τί ὅμως σημαίνει ἡ μὲ τὸν Χριστὸ φανέρωση τοῦ ἀνθρώπου ἐν δόξῃ;» Ἡ ἔννοια τοῦ χωρίου εἶναι ἀσφαλῶς ἐσχατολογική. Τότε θὰ γίνει ἡ πλήρης φανέρωση τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ, τότε θὰ δοξασθεῖ τὸ τέλειον, δηλαδὴ ὁ Θεός, καὶ τότε θὰ φανερωθεῖ καὶ ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐν δόξῃ. Ἐκτὸς ὅμως ἀπὸ τὴν ἐσχατολογικὴ διάσταση, ἡ μὲ τὸν Χριστὸ φανέρωση τοῦ ἀνθρώπου ἐν δόξῃ ἔχει νὰ κάνει καὶ μὲ τὸν ἀνώτερο στόχο καὶ προορισμὸ τοῦ καθενός μας. Στὴ Θεία Λατρεία οἱ πιστοὶ ἀποθέτουν ὅλες τίς μέριμνες, ἀποχωρίζονται ἀπὸ τὰ γήινα, εἰκονίζουν μυστικῶς τα Χερουβείμ, κοινωνούν του Ἁγίου Πνεύματος, ἀποθνήσκουν, ζοῦν τὰ ἔσχατα. Τὰ Ἅγιο Πνεύμα φανερώνει τὸ Θεὸ στὴν ἱστορία καὶ στὴν Ἐκκλησία. Τὸν φανερώνει στὴν αἰώνια βασιλεία Του· φανερώνει ὅμως καὶ τὸν κάθε πιστό, τὸ μυστήριο τοῦ ἀνθρώπου.

Ἡ λατρεία διαφέρει ἀπὸ τὴν προσευχὴ – μεταξὺ τῶν ἄλλων – καὶ κατὰ τὸ ὅτι τελεῖται ἐν τῷ Ναῷ, ὄχι ἐν τῷ ταμείῳ· σὲ συγκεκριμένες ὧρες, ὄχι ὅποτε θέλουμε· μὲ προσδιορισμένες ἐκφράσεις, ὄχι ὅπως ἐπιλέγουμε.[…] Ἡ λατρεία νοεῖται μόνο συλλογικά, ἐκκλησιαστικά. Δὲν λατρεύει τὸ Θεὸ κανεὶς μόνος του, οὔτε ἀπό τό σπίτι του· Τὸν λατρεύει μαζὶ μὲ ἄλλους καὶ μέσα στὸ Ναό, μὲ τοὺς ἀδελφοὺς του καὶ τοὺς ἀδελφοὺς τοῦ Χριστοῦ, σὲ ἕνα χῶρο ποὺ δὲν εἶναι δικός του γιὰ κοινὴ χρήση, ἀλλὰ πιὸ κοντινός του γιατί εἶναι τοῦ Θεοῦ. Δὲν μαζευόμαστε στὴν ἐκκλησία γιὰ κανέναν ἄλλο λόγο παρὰ γιὰ νὰ λατρεύσουμε ὅλοι καὶ μαζί. Δὲν γίνεται ἡ λατρεία ἂν εἴμαστε ἀρκετοὶ ἀλλὰ ὄχι ὅλοι· οὔτε πάλι ἂν εἴμαστε μὲν ὅλοι ἀλλὰ χωριστά. Ὁ Θεὸς δὲν λατρεύεται ἀπὸ τὸν καθένα μόνο του, ἀλλὰ λατρεύεται μόνον ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία ὡς καθολικὴ ὀντότητα. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ Θεία Λειτουργία κάνει τὸ χῶρο σημεῖο, μεταποιεῖ τὴν ἱστορία σὲ διαρκὲς «σήμερον» καὶ παρόν, ἑνώνει τούς πάντες, ἀφοῦ καὶ «τοὺς κοσμικῶς διεσπαρμένους ὁμοχώρους ποιεῖ».

Μέσα στὴ Θεία Λειτουργία οἱ λέξεις «πάντων», «πάσα» καὶ «ὅλοι» διαπερνοὺν ὅλες σχεδὸν τίς εὐχὲς· «πάντων των ἁγίων μνημονεύσαντες», ἀναφέρουμε ὅλους τους Ἁγίους μὴν μᾶς ξεφύγει κανένας. Καὶ ὅταν μνημονεύουμε τίς ψυχὲς καὶ τὰ ὀνόματα, καταλήγουμε μὲ τὴν εὐχὴ κανεὶς νὰ μὴν ἐξαιρεθεῖ: «Καὶ πάντων καὶ πασῶν». Ἡ Θεία Λατρεία λοιπὸν προσφέρεται ἀπὸ ὅλους καὶ ἐπίσης ἀπὸ ὅλους μαζί. Γι’ αὐτὸ καὶ δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι τοπικὴ οὔτε μερική, ἀλλὰ καθολικὴ καὶ οἰκουμενική. Ἡ Ἐκκλησία ζεῖ ὅλες τίς λειτουργίες σὰν μία· συγκεντρώνει ὅλους τοὺς Ναούς, ὅλες τίς ἀναίμακτες θυσίες ποὺ προσφέρονται ἀπὸ ὅλον τὸν κόσμο, συλλέγει τούς πάντες καὶ τὰ πάντα καὶ τὰ προσφέρει θυσία εὐάρεστη τῷ Θεῷ. Αὐτὴ ἡ καθολικότητα ἐκφράzει τὸ μυστήριο τῆς ἑνότητας.

Ποιός ὅμως εἶναι ὁ βαθύτερος λόγος νὰ εἴμαστε ὅλοι καὶ μαζί; Ἂς ἀνατρέξουμε στὴ δημιουργία μας. Ὅταν ὁ Θεὸς δημιούργησε τὸν κόσμο καὶ ἔπλασε καὶ τὸν Ἀδάμ, εἶπε ὅτι «οὐ καλὸν εἶναι τὸν ἄνθρωπον μόνον», γι’ αὐτὸ καὶ προχώρησε στὴ δημιουργία τῆς Εὔας. Καὶ ἀπὸ τοὺς πρωτοπλάστους γεννᾶται τὸ ἀνθρώπινο εἶδος μὲ ὅλες του τίς εὐλογίες καὶ μὲ ὅλο τὸ στραβὸ πτωτικὸ φύραμα ποὺ στὴ συνέχεια ἀπέκτησε. «Οὐ καλὸν εἶναι τὸν ἄνθρωπον μόνον». Δὲν εἶναι ἐγωισμὸς μόνο τὸ νὰ θέλει κανεὶς νὰ εἶναι πρῶτος, ἀλλὰ ὑπάρχει ἕνας ἄλλος ὕπουλος ἐγωισμός, τὸ νὰ θέλει νὰ εἶναι κανεὶς μόνος. Καὶ αὐτὸ εἶναι τραγικό. Θὰ ἀναφέρω ἕνα παράδειγμα ποὺ ἴσως ξαφνιάσει. Συχνὰ πηγαίνουμε στὴν ἐκκλησία, κρατοῦμε ἕνα βιβλιαράκι, κρυβόμαστε σὲ μιὰ σκοτεινὴ γωνιά, δὲν θέλουμε, νὰ ἀσχολούμαστε μὲ τίποτε ἄλλο καὶ ἂν κανεὶς δίπλα μας κουνηθεῖ διαμαρτυρόμαστε ὅτι μᾶς ἐμποδίζει νὰ συγκεντρωθοῦμε. Μὰ στὸ Ναὸ δὲν πηγαίνουμε γιὰ νὰ συγκεντρωθοῦμε. Ἂν σκοπός μας ἦταν ἡ αὐτοσυγκέντρωση, τότε ὁ χῶρος τοῦ κελλιοῦ μας θὰ ἦταν καταλληλότερος. Στὸν Ναὸ πηγαίνουμε γιὰ νὰ κοινωνήσουμε. Ὁ ἕνας νὰ περιχωρήσει στὴ ζωὴ τοῦ ἄλλου καὶ νὰ ἀνοίξει τίς πόρτες του καὶ πρὸς τὰ ἔξω, γιὰ νὰ βγεὶ ὁ ἴδιος, καὶ πρὸς τὰ μέσα, γιὰ νὰ μποὺν οἱ ἄλλοι ποὺ θὰ φέρουν τὸ Θεό. Πηγαίνουμε γιὰ νὰ σὺγ-χωρηθοῦμε δηλαδὴ νὰ μποῦμε στὸν ἴδιο χῶρο. Πηγαίνουμε γιὰ νὰ σὺγ-χρονισθοῦμε· δηλαδὴ νὰ εἴμαστε ταυτόχρονοι στὴ δόξα μας πρὸς τὸ Θεὸ καὶ στὴν παράστασή μας ἐνώπιόν Του. Πηγαίνουμε γιὰ νὰ συν-αδελφωθοῦμε. Δὲν πηγαίνουμε γιὰ νὰ βάλουμε τὸ μυαλὸ μας νὰ πονοκεφαλιάσει μὲ φίλαυτες ἀπομονωτικὲς σκέψεις. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία, χωρὶς νὰ δέχεται τὴν ἀσεβὴ φασαρία, εἶναι ἀνεκτικὴ στὴ σχετικὴ ἀταξία, στὴ φυσικὴ ἀνησυχία τῶν μικρὼν παιδιών, στὴ δυσκολία ἀπόλυτης προσαρμογὴς τῶν ἀσθενών, τῶν γερόντων ἢ τῶν ψυχικὰ ἀσταθών, ποὺ ὅμως ὅλοι τὰ μέγιστα συμβάλλουν στὴν κοινωνία τῆς θείας λατρείας. Οἱ Ναοί μας δὲν ἀποτελοὺν χώρους ἀπόλυτης συμμετρίας ἢ ἐπιβεβλημένης τάξης καὶ ὀργάνωσης, ἀλλὰ χώρους ὅπου τὸ τυπικό, ἡ εὐταξία, οἱ διατάξεις διευκολύνουν τὴν μεταξύ μας καὶ μετὰ τοῦ Θεοῦ κοινωνία. Αὐτὸς εἶναι καὶ ὁ λόγος ποὺ οἱ λατρευτικὲς εὐκαιρίες μας ἀποκαλοῦνται συνάξεις, τὸ κατ’ ἐξοχὴν μυστήριο κοινωνία, τὸ δὲ σώμα τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία. Δὲν γίνεται νὰ κοινωνήσουμε τὸ Θεὸ χωρὶς νὰ μπορέσουμε νὰ κοινωνοῦμε μεταξύ μας• καὶ δὲν γίνεται νὰ κοινωνοῦμε μεταξύ μας, ἂν δὲν μπορέσουμε κάποτε νὰ βγοῦμε ἀπὸ τὸν ἑαυτό μας. Καὶ γιὰ νὰ βγοῦμε ἀπὸ τὸν ἑαυτό μας, μᾶς βάζει ἡ Ἐκκλησία ἐδῶ ποὺ ὅλοι μαζὶ μαζευόμαστε, ξεχνῶντας ὁ καθένας τη δική του αὐτοσυγκέντρωση, τὸ δικό του ἑαυτό.

Στὴ Θεία Λειτουργία πηγαίνουμε γιὰ νὰ βροῦμε τὴ θέση μας μέσα στὸ Ἅγιο Ποτήριο, νὰ ἀκουμπήσουμε τὸ Χριστό, νὰ βρεθοῦμε μὲ ὅλο τὸν κόσμο, ὅλη τὴν κτίση, νὰ συγχωρηθοῦμε μὲ τοὺς συνανθρὼπους μας, νὰ τοὺς νιώσουμε ὅτι εἶναι κομμάτια τῆς ὑποοστάσεώς μας, μέλη τοῦ δικοῦ μας σώματος, γιὰ νὰ αἰσθανθοῦμε ὅτι ὅλοι μαζὶ εἴμαστε μέλη του Χριστοῦ. Αὐτὸ εἶναι ἡ ζωὴ καὶ ἡ πίστη ποὺ ἐμπερικλείει ἡ Θεία Λατρεία μας. Ὅταν ζεῖ κανείς τη χάρη τοῦ συνδέσμου μὲ τὸ Χριστό, ὄχι μόνον ὡς προσωπικὸ γεγονὸς ἀλλὰ κυρίως ὡς ἐκκλησιαστικὸ γεγονός, ὅταν δηλαδὴ ζεῖ το ὅτι ὅλοι μας εἴμαστε μέλη τοῦ αἰωνίου σώματος τοῦ Χριστοῦ, πολίτες τῆς βασιλείας Του, μέτοχοι τῆς αἰωνιότητας ἀπὸ αὐτὴν τὴ στιγμή, τότε ἀρχίζει νὰ χαράζει ὁ καρπὸς τοῦ μυστηρίου στὴν καρδιά. Συγχωρεμένοι, ἀγαπημένοι, ἑνωμένοι ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ μποροῦμε νὰ μυσταγωγηθοῦμε στὸ μυστήριο τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ προετοιμάσουμε ἔτσι τὸ ἔδαφος τῆς ψυχῆς μας γιὰ νὰ δέχεται τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ. Τότε κανεὶς παύει νὰ παρακολουθεῖ, ἀλλὰ συμμετέχει στὴ θεία Λατρεία.

(Ἀπὸ εἰσήγησή του ποὺ ἔγινε στὸ Στ΄ Πανελλήνιο Λειτουργικὸ Συμπόσιο Στελεχῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος στὶς 23 Σεπτεμβρίου 2004).

https://agiazoni.gr/%e1%bc%a1-%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%ac%cf%81%ce%b3%ce%b7%cf%83%ce%b7-%cf%84%e1%bf%86%cf%82-%e1%bc%80%cf%84%ce%bf%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%8c%cf%84%ce%b7%cf%84%ce%b1%cf%82-%ce%bc%ce%ad%cf%83%ce%b1-%cf%83%cf%84/

«Τα σα εκ των σών Σοί προσφέρομεν κατά πάντα και δια πάντα»

 

Του Ἀρχιμανδρίτη Κουτσίδη Νίκωνα

Κάποια φορά, πηγαίνοντας ὁ Κύριος στὴν Ἱερουσαλήμ, θέλησε νὰ σταματήσει σ’ ἕνα χωριὸ Σαμαρειτῶν. Ἔστειλε ἀγγελιοφόρους νὰ προετοιμάσουν τὸν ἐρχομό του.

Ὅμως οἱ Σαμαρεῖτες δὲν τὸν δέχτηκαν, γιατί πήγαινε στὴν Ἱερουσαλήμ. Μετά, ὅταν Τὸν εἶδαν, τοῦ εἶπαν οἱ μαθητὲς του Ἰάκωβος καὶ Ἰωάννης:

-Κύριε, θέλεις νὰ ποῦμε νὰ πέσει φωτιὰ ἀπὸ τὸν οὐρανὸ καὶ νὰ τοὺς κάψει, ὅπως ἔκανε καὶ ὁ Ἠλίας;

Ὁ Ἰησοῦς τότε τοὺς ἐπέπληξε λέγοντας:

-Δὲν γνωρίζετε, ποιὸ πνεῦμα ἐκπροσωπεῖτε ἐσεῖς· ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου δὲν ἦλθε, νὰ καταστρέψει ψυχές, ἀλλὰ γιὰ νὰ τὶς σώσει (Λου. 9, 53-56).

* * *

Συνεπῶς, πολλὲς φορές, ἐνῶ νομίζουμε ὅτι ἐνεργοῦμε κατὰ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, στὴν πραγματικότητα κάνουμε τραγικὸ λάθος: καὶ ζητᾶμε πράγματα ἀντίθετα στὸ θέλημά Του. Καὶ ἂν οἱ ἀπόστολοι τὴν '' ἔπαθαν'' τότε πόσο πιὸ πολὺ κινδυνεύουμε ἐμεῖς!

Γι’ αὐτό, εἶναι ἀπολύτως ἀναγκαῖο νὰ γνωρίζουμε, κάθε φορά:

• Τί ζητᾶμε ἀπὸ τὸν Χριστὸ καὶ πῶς τὸ ζητᾶμε.

• Τί προσφέρομε στὸν Χριστὸ καὶ πῶς Τοῦ τὸ προσφέρομε!

Στὴν μέση τῆς θείας Λειτουργίας, ὁ ἱερέας, λίγο πρὶν εὐλογήσει τὸν ἄρτο καὶ τὸν οἶνο γιὰ νὰ μεταβληθοῦν σὲ σῶμα καὶ αἷμα Χριστοῦ, ἐκφωνεῖ:

-Τὰ σὰ ἐκ τῶν σῶν Σοὶ προσφέρομεν κατὰ πάντα καὶ διὰ πάντα.

Τὰ λόγια αὐτὰ σημαίνουν:

-Τὰ δῶρα (ἄρτος καὶ οἶνος) εἶναι δικά Σου· ἀπὸ δικά Σου δημιουργήματα (ὁλόκληρο τὸν κόσμο). Σοῦ τὰ προσφέρομε σύμφωνα μὲ ὅλα ὅσα μᾶς ἐδίδαξε ὁ Υἱός σου (κατὰ πάντα)· καὶ γιὰ ὅλα ὅσα ἔχεις κάνει Σὺ γιὰ μᾶς (διὰ πάντα)!

Δὲν ἀρκεῖ, λοιπόν, νὰ προσφέρουμε τὰ δῶρα μας στὸν Θεό, σὰν νὰ βγάζουμε μία ὑποχρέωση! Γιὰ κάτι ποὺ μᾶς ἔκαμε! Ἤ γιὰ νὰ Τοῦ ζητήσουμε κάτι.

Προσφέρουμε δῶρα στὸ Χριστό:

• Γιὰ νὰ Τοῦ ἐκφράσουμε τὴν εὐχαριστία-εὐγνωμοσύνη μας γιὰ ὅλα ὅσα ἔκαμε, ἀλλὰ καὶ ἔπαθε γιά μᾶς· καὶ κυρίως γιὰ τὸν Σταυρό Του· τὴν Ταφή Του καὶ τὴν Ἀνάστασή Του.

• Καὶ σύμφωνα μὲ τὶς ἐντολές Του καὶ ὁδηγίες Του.

Ὁ Κύριος λέγει: Προηγεῖται ἡ καταλλαγή, ἡ συμφιλίωση μὲ ἐκεῖνον ποὺ ἔχει κάτι ἐναντίον μας. Μετὰ ἔρχεται ἡ ὑλικὴ ἤ πνευματικὴ προσφορὰ στὸν Χριστό. Ἡ προσευχὴ ποὺ βγαίνει ἀπὸ μνησίκακη καρδιὰ δὲν ἀνεβαίνει στὸν οὐρανό.

Ἡ συμμετοχή μας στὴν θεία Λειτουργία ἀπαιτεῖ ἀγώνα: γιὰ διόρθωση τῶν παθῶν μας· καὶ γιὰ συμβουλὴ ἀπὸ ἱερέα-πνευματικὸ πατέρα. Μόνον τότε θὰ μποροῦμε νὰ ζητοῦμε κάτι ἀπὸ τὸν Χριστὸ εὐάρεστα ἐνώπιόν Του· μὲ θάρρος· καὶ μὲ παρρησία.

https://theomitoros.gr/%cf%84%ce%b1-%cf%83%ce%b1-%ce%b5%ce%ba-%cf%84%cf%89%ce%bd-%cf%83%cf%8e%ce%bd-%cf%83%ce%bf%ce%af-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%cf%86%ce%ad%cf%81%ce%bf%ce%bc%ce%b5%ce%bd-%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%ac-%cf%80/

«Κατάπεμψον τὸ Πνεῦμά Σου τὸ Ἅγιον ἐφ᾿ ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ προκείμενα δῶρα ταῦτα»

 Στὴν Ἁγία Ἀναφορά, τὴν ἱερότερη στιγμὴ τοῦ καθαγιασμοῦ τῶν Τιμίων Δώρων, ὁ Λειτουργὸς ἱερέας εὔχεται: «Ἔτι προσφέρομέν Σοι τὴν λογικὴν ταύτην καὶ ἀναίμακτον λατρείαν, καὶ παρακαλοῦμέν Σε καὶ δεόμεθα καὶ ἱκετεύομεν· κατάπεμψον τὸ Πνεῦμά Σου τὸ Ἅγιον ἐφ᾿ ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ προκείμενα δῶρα ταῦτα». Ἔπειτα σφραγίζει τρεῖς φορὲς τὰ Ἅγια Δῶρα λέγοντας μὲ βαθύτατη κατάνυξη τοὺς λόγους τοῦ καθαγιασμοῦ: «Καὶ ποίησον τὸν μὲν ἄρτον τοῦτον Τίμιον Σῶμα τοῦ Χριστοῦ Σου. Τὸ δὲ ἐν τῷ ποτηρίῳ τούτῳ Τίμιον Αἷμα τοῦ Χριστοῦ Σου. Μεταβαλὼν τῷ Πνεύματί Σου τῷ Ἁγίῳ. Ἀμήν, Ἀμήν, Ἀμήν». Ἔτσι ἂς γίνει, Κύριε. Ὅλοι οἱ πιστοὶ παρακαλοῦμε καὶ δεόμεθα καὶ ἱκετεύουμε τὸν Ἅγιο Θεὸ διὰ τοῦ Λειτουργοῦ ἱερέως νὰ στείλει τὸ Ἅγιον Πνεῦμα σὲ μᾶς καὶ στὰ προσφερόμενα Τίμια Δῶρα. Ὅλοι οἱ πιστοὶ προσ φέρουμε τὸν ἑαυτό μας θυσία στὸν Θεὸ καὶ παρακαλοῦμε νὰ ἔλθει ἡ Χάρις τοῦ Παναγίου Πνεύματος πρῶτα σὲ μᾶς, γιὰ νὰ μᾶς ἁγιάσει καὶ νὰ μᾶς μεταβάλει. Νὰ ἁγιασθοῦν καὶ νὰ μεταβληθοῦν οἱ καρδιές μας, γιὰ νὰ νιώσουμε τὴ μεταβολὴ ποὺ θὰ ἐπέλθει στὰ Τίμια Δῶρα. Ὁ ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος κάθε φορὰ ποὺ λειτουργοῦσε, πόσο πολὺ αἰσθανόταν τὴν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος! Ἔλεγε κρύβοντας τὸν ἑαυτό του ὅτι ἄκουσε κάποιον ἄλλον νὰ λέει: «Οὐδέποτε ἐλειτούργησα, μὴ ἰδὼν τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον...». Ποτὲ δὲν λειτούργησα χωρὶς νὰ δῶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα (PG 120, 688). Ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ Τίμια Δῶρα παρακαλοῦμε τὸν Ἅγιο Θεὸ διὰ τοῦ Λειτουργοῦ ἱερέως νὰ κατέλθει τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον καὶ νὰ τὰ μεταβάλει, γιὰ νὰ μποροῦμε οἱ πιστοὶ Χριστιανοὶ νὰ προσερχόμεθα στὸ Ποτήριον τῆς ζωῆς καὶ νὰ κοινωνοῦμε τοῦ θείου Σώματος καὶ Αἵματος τοῦ Κυρίου μας «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ ζωὴν τὴν αἰώνιον», γιὰ νὰ ἀφθαρτοποιούμεθα. Τὴν ὥρα τοῦ καθαγιασμοῦ τῶν Τιμίων Δώρων συντελεῖται εὐχαριστιακὴ Πεντηκοστή. Κατέρχεται τὸ Ἅγιον Πνεῦμα καὶ τὰ μεταβάλλει σὲ Σῶμα καὶ Αἷμα Χριστοῦ. Οἱ πιστοὶ δὲν ἔχουμε καμιὰ ἀμφιβολία ὅτι «ὁ μὲν ἄρτος γίνεται Σῶμα Χριστοῦ, ὁ δὲ οἶνος Αἷμα Χριστοῦ», διότι ὅ,τι ἀγγίζει τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, ἁγιάζεται καὶ μεταβάλλεται: «οὗ ἂν ἐφάψηται τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, τοῦτο ἡγίασται καὶ μεταβέβληται» (Κυρίλλου Ἱεροσολύμων, Μυσταγωγικαὶ Κατηχήσεις, PG 33, 1072, 1116). Ὁ ἅγιος Νικόλαος Καβάσιλας στὸ ἐξ - αίρετο ἔργο του «Ἑρμηνεία τῆς θείας Λειτουργίας» σημειώνει ὅτι «αὐτὸ τὸ Μυστήριο εἶναι ἔργο τῆς καθόδου τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Διότι τὸ Ἅγιον Πνεῦμα δὲν κατέβηκε μία μόνο φορὰ καὶ μετὰ μᾶς ἐγκατέλειψε, ἀλλὰ εἶναι καὶ θὰ εἶναι μαζί μας γιὰ πάντα... Αὐτὸ τελεσιουργεῖ τὰ Μυστήρια μὲ τὸ χέρι καὶ τὴ γλώσσα τῶν ἱερέων» (PG 150, 428). Κατέρχεται λοιπὸν τὸ Ἅγιον Πνεῦμα σὲ κάθε θεία Λειτουργία καὶ ἐκχύνει τὶς θεῖες δωρεές Του. Κι ἐμεῖς γινόμαστε δέκτες τῶν χαρισμάτων Του. Τί ἐξαίρετα χαρίσματα μᾶς δωρίζει! Τί θεῖες εὐλογίες μᾶς ἐπιδαψιλεύει! Τὸ Ἅγιον Πνεῦμα κατέρχεται καὶ ἁγιάζει τὶς καρδιές μας. Τὸ αὐτὸ Ἅγιον Πνεῦμα καθαγιάζει καὶ τὰ Τίμια Δῶρα καὶ τὰ μεταβάλλει σὲ Σῶμα καὶ Αἷμα Χριστοῦ. Τὸ Ἅγιον Πνεῦμα μεταβάλλει τὶς καρδιές μας σὲ ναὸ καὶ κατοικητήριο τοῦ Θεοῦ. Τὸ αὐτὸ Ἅγιον Πνεῦμα μεταβάλλει καὶ τὸν προσφερόμενο ἄρτο σὲ οὐράνιο Ἄρτο. Κι ὅπως ὁ Λειτουργὸς ἱερέας μὲ βαθιὰ ταπείνωση καὶ ψυχικὴ συντριβὴ ὑψώνει τὰ χέρια του στὸν οὐρανὸ καὶ παρακαλεῖ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα νὰ κατέλθει καὶ νὰ ἁγιάσει κι ἐμᾶς καὶ τὰ προσφερόμενα Τίμια Δῶρα, ἔτσι κι ἐμεῖς μὲ βαθιὰ ταπείνωση καὶ ψυχικὴ συντριβὴ κλίνουμε τὸν αὐχένα τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος καὶ ἱκετεύουμε τὸν Ἀγαθὸ Παράκλητο νὰ κατέλθει καὶ νὰ ἁγιάσει κι ἐμᾶς καὶ τὰ Τίμια Δῶρα. Γιὰ νὰ γίνει ἡ θεία Κοινωνία ποὺ θὰ μεταλάβουμε, ὅπως λέει τὸ τελευταῖο τμῆμα τῆς Εὐχῆς τοῦ καθαγιασμοῦ τῶν Τιμίων Δώρων, «εἰς νῆψιν ψυχῆς, εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν, εἰς κοινωνίαν τοῦ Ἁγίου Σου Πνεύματος, εἰς βασιλείας οὐ ρανῶν πλήρωμα, εἰς παρρησίαν τὴν πρὸς Σέ (πρὸς τὸν Θεό), μὴ εἰς κρῖμα ἢ εἰς κατάκριμα».ΟΣΩΤΗΡ2207

«Στῶμεν καλῶς, στῶμεν μετὰ φόβου...»

 Πρὶν ἀρχίσει τὸ ἱερότερο τμῆμα τῆς θείας Λειτουργίας, ἡ Ἁγία Ἀναφορά, ὁ Διάκονος μᾶς καλεῖ νὰ προσέξουμε τὴ στάση τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος, γιὰ νὰ προσφέρουμε στὸν Θεὸ τὴ λατρεία μας μὲ εὐλάβεια καὶ φόβο Θεοῦ: «Στῶμεν καλῶς, στῶμεν μετὰ φόβου· πρόσχωμεν τὴν ἁγίαν ἀναφορὰν ἐν εἰρήνῃ προσφέρειν». Γιὰ τὸ «Στῶμεν καλῶς» ὑπάρχουν τουλάχιστον τέσσερις λειτουργικὲς ἑρμηνεῖες ποὺ ἡ μία συμπληρώνει τὴν ἄλλη. Ἄλλοι Ἑρμηνευτὲς τὸ συνδέουν μὲ τὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως, ποὺ ἀπαγγέλλεται προηγουμένως, καὶ ἑρμηνεύουν: Ἂς προσέξουμε νὰ μείνουμε μακριὰ ἀπὸ αἱρέσεις καὶ σχίσματα, γιὰ νὰ προσφέρουμε ὡς πιστοὶ τὴν Ἁγία Ἀναφορά. Ἄλλοι Ἑρμηνευτὲς τὸ συνδέουν μὲ τὴν πτώση τοῦ Ἑωσφόρου, ποὺ ἦταν ἀρχηγὸς ἀγγελικοῦ τάγματος, ἀλλὰ ἔπεσε ἐξαιτίας τῆς ὑπερηφανείας του σὰν ἀστραπὴ ἀπὸ τὸν οὐρανό. Σύμφωνα μὲ τὴν ἑρμηνεία αὐτή, ὁ ἀρχάγγελος Μιχαήλ, ἀμέσως μετὰ τὴν πτώση τοῦ Ἑωσφόρου, συγκέντρωσε ὅλες τὶς ἀγγελικὲς δυνάμεις καὶ φώναξε δυνατά: «Πρόσχωμεν, στῶμεν καλῶς». Ἂς προσ έξουμε. Νὰ μείνουμε στὴ θέση ποὺ μᾶς ὅρισε ὁ Θεός. Κι ἐμεῖς ὡς πιστοὶ Χριστιανοὶ νὰ κρατήσουμε τὴ θέση μας. Μὲ προσοχή, εὐλάβεια καὶ φόβο Θεοῦ νὰ προσφέρουμε τὴν Ἁγία Ἀναφορά. Ἄλλοι Ἑρμηνευτὲς τὸ ἑρμηνεύουν: Νὰ ἐντείνουμε τὴν προσοχή μας, μὴν τυχὸν περάσει ἀπὸ τὴ διάνοιά μας σκέψη ἀπιστίας καὶ ὀλιγοπιστίας σχετικῶς μὲ τὸ Μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας, ποὺ ἐντὸς ὀλίγου μὲ τὴν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος θὰ τελεσθεῖ, καὶ δὲν τὸ πιστέψουμε ὅπως τὸ πιστεύει καὶ μᾶς τὸ παραδίδει ἡ ἁγία Ἐκκλησία μας, ὅτι δηλαδὴ τὰ Τίμια Δῶρα μεταβάλλονται σὲ Σῶμα καὶ Αἷμα Χριστοῦ. Τέλος, ἄλλοι Ἑρμηνευτές, μεταξὺ τῶν ὁποίων συγκαταλέγεται καὶ ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, τὸ ἑρμηνεύουν: «Τοὺς χαμαὶ συρομένους λογισμοὺς ἀνορθώσωμεν». Νὰ ἀνυψώσουμε τοὺς λογισμούς μας ποὺ σύρονται κάτω στὴ γῆ, νὰ ἀπαλλαγοῦμε ἀπὸ τὴν πνευματικὴ παράλυση ποὺ φέρνουν οἱ βιοτικὲς μέριμνες, γιὰ νὰ μπορέσουμε νὰ παρουσιάσουμε τὴν ψυχή μας ὄρθια ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ (PG 63, 626). «Τὸ γὰρ καλῶς ἑστάναι οὐδὲν ἕτερόν ἐστιν, ἀλλ᾽ ἢ τὸ οὕτως ἑστάναι, ὡς προσῆκόν ἐστιν ἄνθρωπον ὄντα ἔμπροσθεν ἑστάναι τοῦ Θεοῦ, μετὰ φρίκης καὶ τρόμου, μετὰ νηφούσης καὶ διεγηγερμένης ψυχῆς». Διότι τὸ νὰ στέκεται κανεὶς καλὰ καὶ προσεκτικὰ δὲν σημαίνει τίποτε ἄλλο, παρὰ νὰ στέκεται κατὰ τέτοιον τρόπο, ὅπως ἁρμόζει σὲ ἄνθρωπο ποὺ στέκεται ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, μὲ φόβο καὶ τρόμο, μὲ νήφουσα ψυχὴ ποὺ βρίσκεται σὲ ἐγρήγορση. Σκέψου, συνεχίζει ὁ χρυσορρήμων Πατήρ, κοντὰ σὲ Ποιὸν στέκεσαι, μαζὶ μὲ ποιοὺς πρόκειται νὰ ἐπικαλεσθεῖς τὸν Θεό. Μὲ τὰ Χερουβείμ, μὲ τὰ Σεραφείμ. Κανεὶς λοιπὸν δὲν πρέπει νὰ μετέχει στοὺς ἱεροὺς καὶ μυστικοὺς τούτους ὕμνους μὲ νωθρότητα. Ἀλλὰ ἀφοῦ διώξει ὅλα τὰ γήινα ἀπὸ τὸν νοῦ του καὶ μεταφέρει τὸν ἑαυτό του ὁλόκληρο στὸν οὐρανό, ἂς προσφέρει τὸν πανάγιο ὕμνο στὸν Θεὸ τῆς δόξης καὶ τῆς μεγαλοσύνης, σὰν νὰ στέκεται κοντὰ στὸν ἴδιο τὸν θρόνο τῆς δόξης καὶ πετᾶ μαζὶ μὲ τὰ Σεραφείμ. Γι᾿ αὐτὸ προτρέπει ὁ Λειτουργὸς νὰ στεκόμαστε “καλῶς” τὴν ὥρα αὐτή... Δηλαδή, νὰ στεκόμαστε μὲ φρίκη καὶ τρόμο, μὲ νηφάλια καὶ ἄγρυπνη ψυχή» (Περὶ ἀκαταλήπτου, PG 48, 734). Μὲ τὸ ἐξαίρετο αὐτὸ λειτουργικὸ σχόλιο ὁ χρυσορρήμων Πατὴρ ἐπεξηγεῖ παλαιότερη λειτουργικὴ διατύπωση τῶν «Ἀποστολικῶν Διαταγῶν» ποὺ στὸ σημεῖο αὐτὸ ἀντὶ νὰ πεῖ ὁ λειτουργὸς Ἱερέας: «Στῶμεν καλῶς, στῶμεν μετὰ φόβου», ἔλεγε: «Μή τις κατὰ τινός· μή τις ἐν ὑποκρίσει· ὀρθοὶ πρὸς τὸν Κύριον· μετὰ φόβου καὶ τρόμου ἑστῶτες ὦμεν προσφέρειν»! Νὰ στεκόμαστε χωρὶς νὰ ἔχουμε κάτι σὲ βάρος τοῦ ἄλλου, χωρὶς νὰ ὑποκρινόμαστε· ὄρθιοι πρὸς τὸν Κύριο, μὲ φόβο καὶ τρόμο, μὲ νηφάλια καὶ ἄγρυπνη ψυχὴ νὰ προσφέρουμε τὴν Ἁγία Ἀναφορά. Τὸ ἁγιότατο Μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας ὀνομάζεται Ἁγία Ἀναφορά, διότι τὰ Τίμια Δῶρα ἀναφέρονται, προσφέρονται ἄνω, στὸν Θεό, καὶ ἐμεῖς τὴν ὥρα ἐκείνη ἀναφερόμαστε, ἀνυψωνόμαστε ἀπὸ τὴ γῆ στὸν οὐρανό, ἀπὸ τὸ ἐπίγειο Θυσιαστήριο στὸ ὑπερουράνιο Θυσιαστήριο, στὸν χῶρο τῆς ἀσάλευτης εἰρήνης τοῦ Θεοῦ. Γι᾿ αὐτὸ μᾶς προτρέπει στὴ συνέχεια ὁ Διάκονος, ἢ ἀπόντος τοῦ Διακόνου ὁ λειτουργὸς Ἱερέας: «Πρόσχωμεν τὴν ἁγίαν Ἀναφορὰν ἐν εἰρήνῃ προσφέρειν»! Νὰ προσφέρουμε μὲ εἰρηνικὴ ψυχὴ τὴν ἁγία θυσία ποὺ ἀναφέρεται στὸν Θεό. «Εἰρήνης πολλῆς καὶ ἡσυχίας χρεία»· εἰρήνη πολλὴ καὶ ἡσυχία εἶναι ἀπαραίτητη τὴν ἱερὴ τούτη στιγμή, σημειώνει ὁ ἅγιος Ἀναστάσιος ὁ Σιναΐτης. Τὴν ὥρα ποὺ προσφέρεται ἡ ἁγία Ἀναφορά, οἱ Ἀγγελικὲς Δυνάμεις παραστέκουν μὲ φόβο καὶ τρόμο. Καλύπτουν τὸ πρόσωπό τους μὲ εὐλάβεια, καὶ ὑμνοῦν τὴν τρισήλιο Θεότητα. Κι ἐμεῖς μὲ εἰρήνη καὶ ἀγάπη πρὸς τὸν Κύριο καὶ τοὺς ἀδελφοὺς ὀφείλουμε νὰ προσφέρουμε τὴν ἁγία Ἀναφορά. Γι᾿ αὐτὸ ἀπαντοῦμε στὴν παρακέλευση τοῦ λειτουργοῦ Ἱερέως μὲ τὸν χορὸ τῶν ἱεροψαλτῶν: «Ἔλεον εἰρήνης, θυσίαν αἰνέσεως». Προσφέρουμε σπλαχνικὴ συγχώρηση ποὺ φέρνει τὴν εἰρήνευση. Προσφέρουμε θυσία δοξολογίας. Κάποιοι πολλὲς φορὲς μετέχουμε στὴν ἁγία Ἀναφορά ὄχι «καλῶς». Ἂς προσέχουμε ὅμως πῶς μετέχουμε. Ἂς προσέχουμε πῶς πλησιάζουμε στὰ Ἄχραντα Μυστήρια! Ὁ διάβολος δὲν πρόσεξε καὶ ἔπεσε. Νὰ μὴν πάθουμε κι ἐμεῖς τὸ ἴδιο. Συγχωρημένοι μὲ τοὺς ἄλλους, ἀγαπημένοι καὶ εἰρηνικοὶ νὰ προσφέρουμε τὴν ἁγία Ἀναφορά. «Μετὰ φόβου Θεοῦ, πίστεως καὶ ἀγάπης» νὰ προσερχόμεθα στὰ Ἄχραντα Μυστήρια!ΟΣΩΤΗΡ2206

Απόδοση του Πάσχα 2022 : Τι εορτάζουμε και πως νηστεύουμε Τετάρτη 1 Ιουνίου.

 

Η Ανάσταση συνεχίζεται! Αυτό δείχνει και η γιορτή της Αποδόσεως του Πάσχα. Τα ιδία γράμματα της νύχτας της Αναστάσεως, ακούγονται και κατά την Απόδοση του Πάσχα. Τελείται μια μέρα πριν απ’ τη γιορτή της Αναλήψεως.

Κάθε μεγάλη γιορτή στην Ορθόδοξη λατρεία έχει την «απόδοσή» της. Κάθε γιορτή είναι ζωντανό γεγονός, που επαναλαμβάνεται στη ζωή της Εκκλησίας, στη ζωή του πιστού.

Αλλά και για άλλο λόγο γίνεται ο επανεορτασμός μιας εορτής, δηλαδή η απόδοσή της. Για ν’ απολαύσουμε ακόμα μια φορά την ομορφιά της γιορτής.

Όταν ένα θέαμα είναι ωραίο, ποθούμε να το ξαναδούμε. Όταν ένα φαγητό είναι νόστιμο, θέλουμε να το ξαναγευτούμε. Ο εορτασμός κάποιου γεγονότος της ζωής του Χριστού ή της Θεοτόκου, προξενεί γλυκύτητα στη ψυχή, που θέλει να το ξαναγιορτάσει.

Τη γλυκύτητα περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο γεγονός, την αισθανόμαστε για τη γιορτή του Πάσχα. Γιορτή ευφροσύνης. «Πανήγυρις έστι πανη­γύρεων». Ποτέ άλλοτε δεν σκιρτά η ψυχή τόσο πολύ, όσο τη νύχτα της Αναστάσεως. Χαιρόμαστε για το θρίαμβο του Αναστάντος Κυρίου.

Θρίαμβος της ζωής κατά του θανάτου. Του Χριστού κατά του Άδη. Της χαράς κατά της λύπης. Της αλήθειας κατά του ψεύδους. Αυτή η ευφροσύνη για την Ανάσταση του Χριστού είναι καθολική και αιώνια. Ουρανός και γη συγχορεύουν. Όχι μια φορά. Πάντοτε, αιώνια. «Ουρανοί μεν επαξίως ευφραινέσθωσαν, γη δε αγαλλιάσθω· εορταζέτω δε κόσμος, ορατός τε άπας και αόρατος. Χριστός γαρ εγήγερται, ευφροσύνη αιώ­νιος» (κανόνας Πάσχα).

Η Ανάσταση συνεχίζεται.Κάθε φορά, που τελούμε τη θεία Λειτουργία. Η θεία Λειτουργία ξαναζωντανεύει μπροστά μας όλα τα στάδια της ζωής του Χριστού. «Οδεύωμεν διά πασών των ηλικιών του Χριστού», όπως λέει ο άγιος Γρηγόριος ό Θεολόγος.

Ο Χριστός γεννάται, στην «πρόθεση», που τελείται στην αριστερή κόγχη του ιερού που μοιάζει με φάτνη. Ο Χριστός βγαίνει στο κόσμο για να κηρύξει το Ευαγγέλιό Του, κατά τη μικρή είσοδο, που ο ιερέας βγαίνει με υψωμένο το Ευαγγέλιο. Ο Χριστός ανεβαίνει στα Ιεροσόλυμα για να θυσιαστεί, κατά τη μεγάλη είσοδο. Ο Χριστός υψώνεται πάνω στο Σταυρό και θυσιάζεται, κατά την προσφορά και τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων, που γίνεται με την προσφώνηση: «Τα σα εκ των σων…». Ο Χριστός ανασταίνεται, κατά τη μετάληψη των αχράντων Μυστηρίων, που πλημμυρίζει τη καρδιά από αναστάσιμη χαρά. Γι’ αυτό και ο λειτουργός, όταν κοινωνεί, ευθύς αμέσως λέει το «Ανάστασιν Χριστού θεασάμενοι…».

Κάθε θεία Λειτουργία είναι μια ανάμνηση του Σταυρού και της Αναστάσεως. Είναι το σταυρώσιμο και αναστάσιμο Πάσχα. Ιδιαίτερα η Λειτουργία της Κυριακής έχει αναστάσιμο χαρακτήρα. Είναι η Λειτουργία της «μιας των σαββάτων». Την Κυριακή είναι όλα αναστάσιμα. Τα απολυτίκια των οκτώ ήχων, όλα αναστάσιμα. Αλλά και τα τροπάρια του όρθρου της Κυριακής. Κατεξοχήν αναστάσιμη είναι η περίοδος του Πάσχα, του Πεντηκοσταρίου, που αρχίζει τη νύχτα της Αναστάσεως και τελειώνει τη Κυριακή των Αγίων Πάντων.

Η Ανάσταση συνεχίζεται! Επαναλαμβάνεται κάθε φορά, που οι πιστοί έχουν Πάσχα. Οι κοσμικοί συνάνθρωποί μας μια φορά το χρόνο έχουν Πάσχα. Και ούτε αυτό αντιλαμβάνονται. Δεν το απολαμβάνουν. Νομίζουν, πως Πάσχα είναι το σουβλιστό αρνί, τα κόκκινα αυγά, το γλέντι και το ξεφάντωμα! Οι πιστοί γιορτάζουν το αληθινό Πάσχα, μάλιστα πολλές φορές στη ζωή τους. Όταν με πίστη ζουν το μυστήριο του Χρίστου, το μυστήριο του Σταύρου και της Αναστάσεως. Ζουν το νέο Πάσχα. Όταν κατορθώνουν και κάνουν μεγάλα περάσματα. Πάσχα σημαίνει διάβαση, πέρασμα. Ο Χριστός σταυρώθηκε και αναστήθηκε, για να μας περάσει απ’ την ενοχή της αμαρτίας στη δικαίωση. Απ’ τα έργα του σκότους στην αγιότητα. Απ’ τη φθορά στην αφθαρσία.

Κάθε φορά, που ξεπερνάμε τα γήινα, που υπερπηδάμε τα προβλήματα, που υπερνικάμε τις θλίψεις, που περνάμε το ορμητικό ποτάμι της ζωής ή τη φουρτούνα της θάλασσας των πειρασμών, κάνουμε θαυμαστή διάβαση. Πάσχα γιορτάζουμε! Όταν αξιωνόμαστε να κοινωνούμε το Σώμα και το Αίμα του Ιησού Χριστού. Με τη Θεία Κοινωνία κάνουμε όχι απλώς διάβαση, αλλά υπέρβαση. Ξεπερνάμε τα μέτρα μας. Αποκτάμε θεϊκές διαστάσεις. Αποσπόμαστε απ’ τη γη. Ξεκολλάμε απ’ τη λάσπη. Ανερχόμαστε προς τον ουρανό. Γινόμαστε κοινωνοί του Χριστού. Κοινωνοί των παθημάτων Του και της Αναστάσεώς Του. Γινόμαστε κοινωνοί θείας φύσεως (Β’ Πέτρ. α’ 4). Γινόμαστε χριστοφόροι, θεοφόροι.

Η Ανάσταση συνεχίζεται! Επαναλαμβάνεται στη ζωή των αγίων. Οι άγιοι είναι αμαρτωλοί, που αναστήθηκαν. Σ’ ένα τροπάριο παρακαλούμε· «Ανάστησον ημάς πεσόντας τη αμαρτία». Η αμαρτία είναι θάνατος. Η μετάνοια είναι ανάσταση. Νύχτα σκοτεινή η αμαρτία, μέρα λαμπρή η ζωή της μετανοίας. Κάθε χριστιανός, που μετανοεί, είναι ένας αναστημένος. Κάθε άγιος αποτελεί ζωντανή απόδειξη της δυνάμεως της Αναστάσεως. Η φωτεινή ζωή του αποτελεί ανταύγεια του αναστάσιμου φωτός.

Ο ιερός Χρυσόστομος στην ομιλία του « Εις το Άγιον Πάσχα», αναφερόμενος στους νεοφώτιστους χριστιανούς, για κείνους, δηλαδή, που βαπτίζονταν ομαδικά κατά τη νύχτα του Μεγ. Σαββάτου, λέει: Θέλω ν’ απευθύνω το λόγο σ’ αυτούς, που τη φωτόλουστη αυτή μέρα αξιώθηκαν το θείο βάπτισμα. Οι νεοφώτιστοι είναι τα καλά δενδρύλλια της Εκκλησίας, τα λουλούδια τα πνευματικά, οι νέοι στρατιώτες του Χριστού.

Πριν από χτες ο Κύριος μας βρισκόταν στο Σταυρό. Έτσι κι αυτοί, πριν από χτες βρίσκονταν στην κυριαρχία της αμαρτίας. Αλλά τώρα συναναστήθηκαν μαζί με το Χριστό. Ο Χριστός σωματικά πέθανε κι αναστήθηκε. Αυτοί ήσαν πεθαμένοι στο λάκκο της αμαρτίας. Κι απ’ την αμαρτία αναστήθηκαν. Η γη τώρα την άνοιξη τριαντάφυλλα και γιασεμιά κι άλλα λουλούδια μας χαρίζει. Το βαπτιστήριο με τ’ αγιασμένα νερά μας χάρισε σήμερα ανθόκηπο πιο όμορφο απ’ της γης.

Η αλλαγή του ανθρώπου αποτελεί την τρανότερη απόδειξη της Αναστάσεως. Απ’ τον τάφο της αμαρτίας ανασταίνεται ο άνθρωπος με τη δύναμη της μετανοίας.

Ποιό είναι δυσκολότερο; Το ν’ αναστηθεί ένας αμαρτωλός απ’ το μνήμα της ακολασίας ή το να αναστηθεί το σώμα του ανθρώπου απ’ τον τάφο της φθοράς; Φαίνεται το δεύτερο δυσκολότερο. Κι όμως, το πρώτο είναι. Για την ανάσταση των σωμάτων καμιά αντίσταση δεν προβάλλεται. Για την αλλαγή της ψυχής υπάρχει η αντίστασης της θελήσεως, του παλαιού άνθρωπου.

Πολύ δύσκολη η πνευματική ανάσταση. Το να γίνει: Ο θυμώδης, πράος. Ο χαρτοπαίκτης και φιλάργυρος, ελεήμων. Ο μέθυσος, εγκρατής. Ο σαρκολάτρης, σώφρων. Ο εγκληματίας, ήσυχος. Ο άγριος, άγιος. Αυτό το τόσο δύσκολο είναι γεγονός. Το βλέπουμε στο χώρο της χάριτος, στη ζωή της Εκκλησίας.

Η Εκκλησία έχει τη δύναμη της μεταμορφώσεως, της αλλαγής του ανθρώπου. Είναι η Εκκλησία της Αναστάσεως. Ο Χριστός, η κεφαλή της Εκκλησίας, είναι όχι μόνο ο αναστάς εκ νεκρών, αλλά και ο εγείρων τους νεκρούς. Είναι νεκρεγέρτης ο Ιησούς Χριστός. Αφού, λοιπόν, γίνεται το δύσκολο, η ανάσταση τόσων αμαρτωλών, δεν μπορεί να γίνει το εύκολο, η ανάσταση των σωμάτων κατά την κοινή ανάσταση;

Κατά την απόδοση της Εορτής του Πάσχα καταλύεται ,τρωγεται, ψάρι.

Αρχιμ. Δανιήλ Γ. Αεράκη, «Πάσχα Κυρίου»

«ΜΕΙΝΑΤΕ ΕΝ ΕΜΟΙ, ΙΝΑ ΒΟΤΡΥΝ ΦΕΡΗΤΕ»

 (Θεολογικό σχόλιο στο περιεχόμενο και τα νοήματα της Μεγάλης Πέμπτης)

Τη Αγία και Μεγάλη Πέμπτη οι τα πάντα καλώς διαταξάμενοι θείοι Πατέρες, αλληλοδιαδόχως εκ τε των θείων Αποστόλων και των ιερών Ευαγγελίων παραδεδώκασιν ημίν τέσσερά τινα εορτάζειν τον ιερόν Νιπτήρα, τον Μυστικόν Δείπνον (δηλαδή την παράδοσιν των καθ’ ημάς  φρικτών Μυστηρίων), την υπερφυά Προσευχήν και την Προδοσίαν αυτήν».

Αυτό είναι το συναξάρι της Μεγάλης Πέμπτης. Η αγία μας Εκκλησία τιμά την αγία αυτή ημέρα όσα έλαβαν χώρα στο υπερώο της Ιερουσαλήμ και όσα ακολούθησαν μετά το Μυστικό Δείπνο.

Το Θείο Δράμα οδεύει προς την ολοκλήρωσή του. Ο εκουσίως και αδίκως Παθών για τη δική μας σωτηρία Κύριος γνωρίζει ότι έφτασε το τέλος της επί γης παρουσίας Του. Η προδοσία του αγνώμονα μαθητή, η σύλληψη, οι εξευτελισμοί, η καταδίκη και ο σταυρικός θάνατος είναι θέμα ωρών. Ως άνθρωπος αισθανόταν το δια της θυσίας Του βαρύ φορτίο της απολυτρώσεως του ανθρωπίνου γένους και γι’ αυτό αγωνιούσε υπερβαλλόντως. Δεν τον ενδιέφερε το δικό Του μαρτύριο και ο θάνατος, αλλά η συνέχιση του σωτηριώδους έργου Του.

Γι’ αυτό λοιπόν αφιέρωσε το βράδυ της προπαραμονής του επικείμενου ιουδαϊκού Πάσχα και παραμονή της δικής Του σταυρικής θανής στους αγαπημένους Του μαθητές. «Επιθυμία επεθύμησα τούτο το πάσχα φαγείν μεθ΄ υμών προ του με παθείν» (Λουκ.22:15) τους είπε. Ήθελε να φάγει για τελευταία φορά μαζί τους. Μα το σπουδαιότερο να τους αφήσει τις τελευταίες παρακαταθήκες Του και πάνω απ’ όλα να τελέσει τον Μυστικό Δείπνο, να παραδώσει την υπερφυά Θεία Ευχαριστία, η οποία θα τελείται στο διηνεκές ως η αέναη παρουσία Του στην Εκκλησία.

Στο υπερώο της Ιερουσαλήμ μέσα σε ατμόσφαιρα έντονης συγκινήσεως και σε ένδειξη πραγματικής και άδολης αγάπης, ως δούλος ο Κύριος έπλυνε τα πόδια των μαθητών Του. Με την πράξη Του αυτή ήθελε να αφήσει την ύψιστη εντολή της αλληλοδιακονίας των ανθρώπων. «ο μείζων εν υμίν γινέσθω ως ο νεώτερος, και ο ηγούμενος ως ο διακονών» (Λουκ.22:25).

Κατόπιν κάθισαν στο τραπέζι του δείπνου. Ο Κύριος θέλησε κατ’ αρχήν να ξεκαθαρίσει την υπόθεση του προδότη μαθητή. Δεν ήταν δυνατόν να καθίσει ο άνομος εκείνος μαζί τους στην παράδοση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας, πολλώ δε μάλλον να κοινωνήσει σε αυτό. Λέγει λοιπόν «Εις εξ’ υμών παραδώσει με, ο εσθίων μετ’ εμού» (Μάρκ.14:18, Ιωάν.13:22). Τα λόγια αυτά έφεραν αναστάτωση στους μαθητές. Δεν περίμεναν να ακούσουν τέτοια φοβερή αγγελία και άρχισαν να διερωτώνται ποιος είναι αυτός. Ο αγαπημένος μαθητής Ιωάννης πέφτοντας στον τράχηλο του Διδασκάλου ρώτησε εξ’ ονόματος όλων: «Κύριε τις εστιν»; και ο Κύριος απάντησε: «Εκείνος εστιν ω εγώ βάψας το ψωμίον επιδώσω» (Ιωάν.13:26). Και βουτώντας τεμάχιο άρτου στο φαγητό το έδωσε στον Ιούδα. Αυτός το έφαγε και μετά από αυτό «εισήλθεν εις εκείνον ο Σατανάς» (Ιωάν.13:27). Ο Ιησούς του είπε: «ό ποιείς, ποίησον τάχιον» (Ιωάν.13:27). Ο προδότης μαθητής έφυγε βιαστικά, απομακρυνθείς για πάντα από τη χορεία των μαθητών και από την κοινωνία του Θείου Διδασκάλου. «Ην δε νύξ» προσθέτει ο Ιωάννης. «Νυξ πραγματική, τονίζει σύγχρονος συγγραφέας, αλλά και νυξ πνευματική εν τη ψυχή του Ιούδα, εν η το φως του θείου Πνεύματος δια παντός εσβέσθη».

Μετά από αυτό ο Κύριος προέβη στη σύσταση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Έλαβε άρτο και αφού ευχαρίστησε έκοψε αυτόν σε τεμάχια και έδωκε στους μαθητές του λέγοντας: «Λάβετε, φάγετε, τούτο εστι το σώμα μου», το αληθινό το πραγματικό, «το υπέρ υμών διδόμενον» (Λουκ.22:19). Ύστερα πήρε το ποτήριο της ευλογίας, που ήταν γεμάτο με οίνο και αφού ανέπεμψε ευχαριστήριο δέηση στο Θεό Πατέρα έδωκε στους μαθητές Του λέγοντας: «Πίετε εξ αυτού πάντες΄ τούτο γαρ εστι το αίμα μου, το της Καινής Διαθήκης, το περί πολλών εκχυνόμενον εις άφεσιν  αμαρτιών» (Ματθ.26:28, Μάρκ.14:24).

Αφού κοινώνησαν όλοι και έφαγαν, ο Κύριος μίλησε και απεύθυνε την τελευταία αποχαιρετιστήρια ομιλία Του στους μαθητές Του. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης διασώζει στο Ευαγγέλιό Του ολόκληρη αυτή την εκτενή ομιλία στα κεφάλαια 13-16. Ο τρόπος της ομιλίας προδίδει στον Κύριο δραματική έκφραση. Ως άνθρωπος μπροστά στο μαρτύριο, το οποίο γνωρίζει ως Θεός αγωνιά και λυπάται. Αρχίζει με το «Νυν εδοξάσθη ο υιός του ανθρώπου και ο Θεός εδοξάσθη εν αυτώ» (Ιωάν.13:31). Τα παθήματα που θα ακολουθήσουν και η ταπείνωση θα είναι η δόξα του Υιού και συνάμα αυτή θα είναι η δόξα του Πατέρα. Οι αλήθειες και οι ηθικές ιδέες της ομιλίας την καθιστούν πραγματικά μοναδική. Η τρυφερότητα προς τους μαθητές Του είναι έκδηλη, τους αποκαλεί «τεκνία». Κύριο χαρακτηριστικό της ομιλίας είναι η προτροπή για ενότητα και αγάπη μεταξύ των μαθητών και κατ’ επέκταση όλων των ανθρώπων. «Εντολήν καινήν δίδωμι υμίν ίνα αγαπάτε αλλήλους» (Ιωάν.13:3) και «Ειρήνην αφίημι υμίν, ειρήνην την εμήν δίδωμι υμίν» (Ιωάν.14:27).

Μετά ακολούθησε η περίφημη αρχιερατική προσευχή του Κυρίου. Προσεύχεται στον Ουράνιο Πατέρα για την ενότητα των μαθητών Του. Δεν εύχεται να τους άρει από τον κόσμο, αλλά να τους διαφυλάξει από τον πονηρό και τα έργα του.

Αφού περατώθηκε και η προσευχή η νύχτα είχε προχωρήσει αρκετά. Ο Ιησούς πήρε τους μαθητές Του και πήγε στο Όρος των Ελαιών. Εκεί υπήρχε κήπος στον οποίο μπήκε με τους μαθητές Του για να προσευχηθεί (Ιωάν.18:1). Ο τρόπος της προσευχής ήταν δραματικός. Ως άνθρωπος και πάλι αγωνιούσε για το επερχόμενο πάθος. «Περίλυπός εστιν η ψυχή μου έως θανάτου» (Ματθ.26:38) είπε στους μαθητές Του. «Παρελθέτω απ’ εμού το ποτήριον τούτο» (Ματθ.26:39) παρακαλούσε τον Πατέρα και «εγένετο δε ο ιδρώς αυτού ωσεί θρόμβοι αίματος καταβαίνοντος επί την γην» (Λουκ.22:45).

Κάποια στιγμή ακούστηκαν φωνές και θόρυβος πολύς. Έφτασαν οι στρατιώτες με οδηγό τον Ιούδα για να συλλάβουν τον Ιησού. Χαρακτηριστικό σύνθημα ο ασπασμός του Διδασκάλου από τον Προδότη (Λουκ.22:48). Ο Πέτρος χρησιμοποιεί βία, κόβει το αφτί του στρατιώτη Μάλχου (Ιωάν.18:11). Παρ’ όλα αυτά η σύλληψη πραγματοποιείται. Ο Κύριος δέσμιος οδηγείται σε ολονύκτιες ψεύτικες δίκες για να καταδικαστεί και να σταυρωθεί.

Τα γεγονότα που έλαβαν χώρα τη Μεγάλη Πέμπτη έχουν τεράστια σωτηριολογική σημασία για μας. Πρώτ’ απ’ όλα η εκούσια πορεία του Κυρίου προς το Πάθος φανερώνει την άμετρη θεία ευσπλαχνία και αγάπη για τον πεσόντα άνθρωπο. Η ολοκληρωτική νίκη της αμαρτίας, της φθοράς και του θανάτου μπορούσε να πραγματοποιηθεί μόνο με τον σταυρικό θάνατο του αναμάρτητου Χριστού. Μόνο το τίμιο αίμα του Μεγάλου Αθώου μπορούσε να καθαρίσει κάθε ρύπο αμαρτίας σε όλους τους ανθρώπους όλων των εποχών. Μόνο αυτό μπορούσε να φέρει την καταλλαγή και την ισορροπία, που είχε διαταράξει σοβαρά το κακό και η αμαρτία.

Αυτή η Μεγάλη Θυσία μπορεί να έχει πρακτικά αποτελέσματα στην Εκκλησία, μέσω της Θείας Ευχαριστίας, την οποία παρέδωσε ο Κύριος τη σημερινή ημέρα στους μαθητές Του και μέσω αυτών στην Εκκλησία. Η απολυτρωτική Θυσία του Σταυρού συνεχίζεται στο διηνεκές στις άγιες Τράπεζες των ναών, ως την κυριότερη αγιαστική πράξη της Εκκλησίας μας. Ο Κύριος είναι παρών στην Εκκλησία Του μέσω του ιερού Μυστηρίου τη Θείας Ευχαριστίας. Εμείς γινόμαστε οργανικά, πραγματικά, μέλη του μυστικού Του Σώματος με την Κοινωνία του αγίου Σώματός Του. Έτσι συντελείται η σωτηρία μας.

http://www.immspartis.gr/?p=11057

«Ἀγαπήσωμεν Αλλήλους»

   
Μετὰ τὴ Μεγάλη Εἴσοδο καὶ τὰ «Πληρωτικὰ» ὁ λειτουργὸς ἱερέας εὐλογεῖ τὸ ἐκκλησίασμα λέγον­τας: «Εἰρήνη πᾶσι». Εἴθε νὰ εἶναι ἡ εἰρήνη σὲ ὅλους σας. Καὶ ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ ἀπαντᾶ: «Καὶ τῷ πνεύματί σου». Καὶ στὴ δική σου ψυχὴ νὰ βασιλεύει ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ. Ὅλοι δεχόμαστε τὴν εὐλογία τῆς εἰρήνης καὶ βαδίζουμε πρὸς τὴν ἀγάπη. Βαδίζουμε γιὰ νὰ συναντήσουμε τὸν Χριστό, ποὺ εἶναι ἡ Εἰρήνη καὶ ἡ Ἀγάπη.

   Εὐθὺς ἀμέσως ἀκολουθεῖ τὸ κέλευ­­σμα τοῦ κληρικοῦ: «Ἀγαπήσωμεν ἀλλή­λους, ἵνα ἐν ὁμονοίᾳ ὁμολογήσωμεν». Ἂς ἐκδηλώσουμε τὴν ἀγάπη μας ὁ ἕνας πρὸς τὸν ἄλλον, γιὰ νὰ ὁμολογήσουμε μονοιασμένοι τὴν πίστη μας. Καὶ ὁ λαὸς ἀπαντᾶ: «Πατέρα, Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα, Τριάδα ὁμοούσιον καὶ ἀχώριστον». Ὁμολογοῦμε τὴν πίστη μας στὸν Πατέρα, τὸν Υἱὸ καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, τὴν ὁμοούσια καὶ ἀδιαίρετη Ἁ­­­­γία Τριάδα.

   Τί σημαίνουν τὰ λόγια αὐτά; ­Σημαίνουν ὅτι ὁμολογοῦμε τὴν πίστη μας στὸν Τριαδικὸ Θεό, μὲ τὴν ­προϋπόθεση ὅτι εἴμαστε ἀγαπημένοι μεταξύ μας. Δὲν μποροῦμε νὰ ­ὁμολογήσουμε «Πατέρα, Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα, Τριάδα ὁμοούσιον καὶ ­ἀχώριστον», ἂν ­εἴμαστε χωρισμένοι μεταξύ μας. Δὲν ­μποροῦμε νὰ προσέλθουμε στὸ Ποτήριο τῆς ζωῆς, νὰ κοινωνήσουμε Σῶμα καὶ Αἷμα Χριστοῦ καὶ νὰ ­ἑνωθοῦμε μὲ τὸν Θεό, ἐὰν δὲν εἴμαστε ἑνωμένοι ­μεταξύ μας. Ὁ Χριστὸς δὲν ­ἔρχεται μέσα μας, ἐὰν δὲν βρίσκεται ἀγάπη ἀνάμεσά μας. Προηγεῖται ἡ κοινωνία τῆς ­ἀγάπης τῶν πι­­στῶν καὶ ἕπεται ἡ θεία ­Κοινωνία. Πρέπει πρῶτα νὰ εἴμαστε ­συγχωρημένοι μὲ τοὺς ἀδελφοὺς μὲ τοὺς ὁποίους πικραθήκαμε καὶ μετὰ νὰ προσερχόμαστε στὰ Ἄχραντα Μυστήρια. Πρὶν φθάσουμε στὸ Ποτήριο τῆς Ζωῆς, ὀφείλου­με ὁ­­­τιδήποτε μᾶς χωρίζει ἀπὸ τοὺς ἀδελφοὺς νὰ τὸ κάνουμε στὴν ἄκρη.

   Τί εἶναι συνήθως αὐτὸ ποὺ χωρίζει τοὺς ἀνθρώπους καὶ ­δημιουργεῖ μετα­ξύ μας μίση καὶ ἐχθρότητες; Εἶναι ὁ ἐγωισμός. Θιγόμαστε γιατὶ μᾶς ­πρόσβαλαν ἢ μᾶς παραγκώνισαν, γιατὶ ἔθιξαν τὴν τιμὴ καὶ τὴν ὑπόληψή μας. Ἢ θιγόμαστε γιατὶ μᾶς ἀδίκησαν στὴ ­μοιρασιὰ τῆς πατρικῆς ­κληρονομιᾶς καὶ ἔθιξαν τὰ συμφέροντά μας.

   Ἂν ­γίνονται τέτοιες ἀδικίες σὲ βάρος μας, δὲν τὶς ­ἀντέχου­με. Δημιουργεῖται στὸ ἐσωτερικό μας πικρία, ἀντιπάθεια καὶ ­ψυχρότητα πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς ποὺ μᾶς ἀδίκησαν.

   Τί πρέπει λοιπὸν νὰ κάνουμε; Ὅλες αὐτὲς τὶς ψυχρότητες καὶ τὶς ἀντιπάθειες νὰ τὶς ἐξοστρακίσουμε, γιὰ νὰ βασι­λεύει στὶς ψυχές μας ἡ εἰρήνη καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Τὴ θυσία ποὺ θὰ προσφέρουμε στὸ Θεό, ὀφείλουμε νὰ τὴν προσφέρουμε μὲ εἰρήνη καὶ ­ἀγάπη. Αὐτὸ μᾶς καλεῖ ὁ κληρικὸς νὰ κάνουμε μὲ τὸ «ἀγαπήσωμεν ἀλλήλους».

   Στὸ σημεῖο αὐτὸ τῆς θείας Λειτουργίας, σύμφωνα μὲ τὴν ἀρχαία Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας ­(«Ἀποστολικὲς Διαταγὲς» VIII 11 καὶ Σύνοδος Λαοδικείας, Κανὼν ΙΘ΄), ἀκολουθοῦσε ὁ ἀσπασμὸς τῆς ἀγάπης. «Πάντες ἐν καρδίᾳ καθα­ρᾷ καὶ ­συνειδήσει ἀγαθῇ ­ἠσπάζοντο ἀλ­λήλους ἐν φιλήματι ἁγίῳ»! Ἔδιναν ὁ καθένας καὶ ­ἐλάμβαναν τὸν «φρ­ι­­­­κωδέστατον ­ἀσπασμόν», ὅπως τὸν χαρακτηρίζει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ ­Χρυ­­σό­στομος. Στὸ Ἱερὸ Βῆμα οἱ ­κλη­­ρικοὶ ἀσπάζονταν τὸν ­ἐπίσκοπο, ἀλλὰ καὶ μεταξύ τους ἀσπάζονταν ὁ ἕνας τὸν ἄλλον, καὶ συνεχίζουν νὰ τὸ κάνουν ­μέχρι σήμερα. Στὸν κυρίως Ναὸ οἱ ­λαϊκοὶ ἄν­δρες ἀ­­σπάζονταν τοὺς ἄνδρες καὶ οἱ γυναῖκες τὶς γυναῖκες. Τὰ παιδιὰ τὰ ­πρόσεχαν οἱ διάκονοι, γιὰ νὰ μὴν ­ἀτακτοῦν, ἀλλὰ νὰ στέκονται μὲ ­εὐλάβεια μπροστὰ στὸ ἅγιο Βῆμα. Στιγμὴ ἱερή, εἰκόνα συγκινητική!

   Ὁ ἀσπασμὸς τῆς ἀγάπης στὶς ἡμέρες μας περιορίστηκε μόνο μεταξὺ τῶν κληρικῶν. Ὁ συμβολισμός του ὅμως παραμένει ὁ ἴδιος: Ὅπως μὲ τὸν ἀσπασμὸ τῆς ἀγάπης πλησιάζουν τὰ σώματά μας, ἔτσι νὰ πλησιάζουν καὶ οἱ ψυχές μας. Δὲν ἔχουμε κάτι ποὺ νὰ μᾶς χωρίζει. Ὁ διάβολος χωρίζει τοὺς ἀνθρώπους. Ὁ Χριστὸς μᾶς ἑνώνει.

   Ὁ ἀσπασμὸς τῆς ἀγάπης δὲν εἶναι εἰ­­­­κόνα, ἀλλὰ λειτουργικὴ ἐμπειρία τῆς ἑνώσεως τῶν πιστῶν. «Τῷ ­συνδέσμῳ τῆς ἀγάπης συνδεόμενοι οἱ Ἀπόστολοι», ψάλλει ἡ Ἐκκλησία μας. Μὲ τὸν ἀσπασμὸ τῆς ἀγάπης ἐξορίζεται ἡ μνησικακία καὶ θρονιάζεται ἡ ἀγάπη στὶς καρδιές μας. Ἐπισκέπτεται τὶς ψυχές μας τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, καὶ γινόμαστε ἕ­­­να σῶ­μα, σῶμα Χριστοῦ, σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Ἐλευθερωνόμαστε ἀ­πὸ τὴν ἐ­­­γωπάθεια καὶ στρεφόμαστε στὸν ἅγιο Θεὸ γιὰ νὰ Τὸν δοξάσουμε «ἐν ἑνὶ στόματι καὶ μιᾷ καρδίᾳ».

   Ἔτσι προετοιμάζει ἡ Ἐκκλησία τὰ παιδιά της. Ἔτσι προδιαθέτει τὶς ­καρ­διές μας, γιὰ νὰ ­προσφέρουμε τὴν ­ἀναίμακτη Θυσία τῆς θείας ­Εὐχαριστίας. Χω­­­ρὶς ἔχθρες καὶ ­ψ­υχρότητες, ἀλλὰ μὲ ἑνωμένες τὶς καρδιές, ἀγαπημένοι καὶ μονοιασμένοι.

 https://www.osotir.org/2015/08/05/gapisomen-llilous/

«Ὀρθοτόμησον Ημῶν τήν Οδόν»

 

   Πρὸ τοῦ τέλους τῆς θείας Λειτουργίας καὶ ἀφοῦ οἱ πιστοὶ ἔχουμε κοινωνήσει τῶν «θείων, ἀχράντων, ἐπουρανίων, ζωοποιῶν, φρικτῶν Μυστηρίων», αἰσθανόμαστε ἐπιτακτικὴ τὴν ἀνάγκη νὰ εὐχαριστήσουμε τὸν Κύριο τῆς δόξης. Τὸ ἱερὸ καθῆκον τῆς εὐγνωμοσύνης μᾶς τὸ ἐκφράζει ὁ Λειτουργός, καθὼς ἀπευθύνει τὴν εὐχαριστία μας μέσα ἀπὸ τὴ σχετικὴ εὐχή: «Εὐχαριστοῦμέν σοι, Δέσποτα φιλάνθρωπε, εὐεργέτα τῶν ψυχῶν ἡμῶν…».

   Ἡ εὐχαριστήρια αὐτὴ Εὐχὴ θυμίζει τὴν ἀντίστοιχη εὐχαριστία τῶν Μαθη­τῶν μετὰ τὸν Μυστικὸ Δεῖπνο: «Καὶ ὑμνήσαντες ἐξῆλθον εἰς τὸ ὄρος τῶν ἐλαιῶν» (Ματθ. κς΄ [26] 30). Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος σημειώνει: «Αὐτὴ ἡ Εὐχὴ τῆς θείας Λειτουργίας εἶναι σύμβολο ἐκείνης τῆς προσευχῆς. Ὁ Κύριος εὐχαρίστησε πρὶν δώσει τὸ ἅγιο Σῶμα Του στοὺς μαθητές, γιὰ νὰ εὐχαριστοῦμε κι ἐμεῖς. Καὶ ἀφοῦ τοὺς τὸ ἔδωσε, πάλι εὐχαρίστησε καὶ ὕμνησε, γιὰ νὰ κάνουμε κι ἐμεῖς τὸ ἴδιο» (ΕΠΕ 12,198).

   Θερμὴ λοιπὸν ἡ εὐχαριστία πρὸς τὸν φιλάνθρωπο Δεσπότη καὶ Εὐεργέτη τῶν ψυχῶν μας, διότι καὶ τὴν παρούσα ἡμέρα μᾶς ἀξίωσε τῆς κοινωνίας τῶν ἀχράντων Μυστηρίων Του. Ἡ εὐχαριστία ὅμως αὐτὴ εἶναι συνδεδεμένη καὶ μὲ ἱκετευτικὰ αἰτήματα. Εἶναι δικαιολογημένα αὐτὰ τὰ αἰτήματα. Πῶς θὰ κρατήσουμε τὴ χάρη τοῦ Μυστηρίου, ἂν δὲν μᾶς ἐνισχύσει ὁ Κύριος;

   Γι᾿ αὐτὸ καὶ Τὸν παρακαλοῦμε νὰ μᾶς διατηρήσει μέσα στὴν εὐλάβειά Του, νὰ μᾶς κρατήσει στὸ σωστὸ δρόμο Του, νὰ περιφρουρήσει καὶ νὰ ἀσφαλίσει κάθε βῆμα τῆς ζωῆς μας, νὰ στερεώσει τὰ βήματά μας.

   Ἰδιαιτέρως Τὸν παρακαλοῦμε: «ὀρθοτόμησον ἡμῶν τὴν ὁδόν»· κάνε ὀρθὴ καὶ ἴσια τὴν πορεία τῆς ζωῆς μας.

   Ὁ ἀείμνηστος Καθηγητὴς Παναγιώτης Τρεμπέλας στὸ πνευματικὸ σύγγραμμά του «Ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξη Λατρεία μας» σχολιάζει σχετικά:

   «Ὁ δρόμος τῆς ἁμαρτίας δὲν εἶναι δρόμος εὐθὺς καὶ ὁμαλός. Εἶναι ὁδὸς σκολιά, δύσβατη καὶ τραχεία. Τὸ αἴτημα λοιπὸν «ὀρθοτόμησον ἡμῶν τὴν ὁδὸν» σημαίνει κάνε εὐθεία τὴ συμπεριφορά μας καὶ τὸν ὅλο τρόπο τῆς ζωῆς μας. Ἐλευθέρωσέ μας, Κύριε, ἀπὸ κάθε στρεβλότητα καὶ κακία. Εὐδόκησε νὰ συμπεριφερόμαστε πάντοτε καὶ σὲ ὅλους μὲ εὐθύτητα καὶ εἰλικρίνεια καὶ ἀπομάκρυνέ μας ἀπὸ τὴ διεστραμμένη ὁδὸ τῆς ἁμαρτίας» (σελ. 467).

   Ὅλοι μας παρατηροῦμε πὼς δὲν εἶναι δύσκολο νὰ ξεφύγουμε ἀπὸ τὴν πορεία μας, νὰ χάσουμε τὸν δρόμο, ν᾿ ἀπομακρυνθοῦμε ἀπὸ τὸν Κύριο. Οἱ παγίδες τοῦ Πονηροῦ, οἱ πειρασμοὶ καὶ οἱ δυσκολίες τῆς ζωῆς μᾶς λυγίζουν, τὰ θέλγητρα, οἱ σειρῆνες τοῦ κόσμου εὔκολα μᾶς τραβοῦν. Χάνουμε τὸν δρόμο, ἀλλάζουμε πορεία, ἀπομακρυνόμαστε χωρὶς νὰ τὸ καταλαβαίνουμε. Γιʼ αὐτὸ παρακαλοῦμε θερμά: «ὀρθοτόμησον τὴν ὁδόν», κάνε μας ἴσιο καὶ ὀρθὸ τὸν δρόμο τῆς ζωῆς μας.

   Ναί, παρακαλοῦμε τὸν Κύριο νὰ μᾶς κρατήσει κον­τά Του, στὸν ἀσφαλὴ δρόμο Του, γιατὶ Ἐκεῖνος εἶναι ἡ ὁδός, ὅπως μᾶς τὸ εἶπε: «Ἐγώ εἰμι ἡ ὁδὸς καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή» (Ἰω. ιδ΄ [14] 6).

   Ἀκολουθώντας τὸ πανάγιο παράδειγμά Του, μιμούμενοι τὸν τρόπο τῆς ζωῆς Του, μποροῦμε νὰ μένουμε στὸ δικό Του δρόμο.

https://www.osotir.org/2016/04/12/rthotomison-m-n-t-n-d-n/

ΕΝ ΕΙΡΗΝΗ ΠΡΟΕΛΘΟΜΕΝ

Ἡ πορεία μας στὴ θεία Λειτουργία φθάνει στὸ τέρμα της. Ὁ σκοπός της ἦταν ἕνας: νὰ συναντήσουμε καὶ νὰ ἑνωθοῦμε οἱ ἄνθρωποι μὲ τὸν Θεό. Ζήσαμε ἱερὲς στιγμὲς κατὰ τὴ διάρκειά της. Εἴδαμε τὸν Κύριο ἐνώπιόν μας νὰ μᾶς διδάσκει μὲ τὸ Εὐαγγέλιό Του, νὰ πορεύεται στὸ Γολγοθᾶ, νὰ σταυρώνεται, νὰ ἀνασταίνεται καὶ νὰ ἀνεβαίνει στοὺς οὐρανούς. Κοινωνήσαμε τὸ ἅγιο Σῶμα Του καὶ τὸ τίμιο Αἷμα Του. Ἀδυνατεῖ ἡ γλώσσα μας νὰ ἐκφράσει μὲ λόγια τὰ δυνατὰ αὐτὰ βιώματα τῆς εἰρήνης, τῆς ἀγάπης, τῆς ἐσωτερικῆς γλυκύτητος καὶ χάριτος. Ἀνεβήκαμε στὸ Θαβὼρ καὶ σὰν τοὺς μαθητὲς ψέλλισαν τὰ χείλη μας τὴν ἱερὴ ἐπιθυμία τῆς καρδιᾶς μας: «Κύριε, καλόν ἐστιν ἡμᾶς ὧδε εἶ­­­ναι» (βλ. Ματθ. ιζ΄ 4). Νὰ μὴν τελειώσει αὐτὸ ποὺ ζοῦμε, νὰ μείνουμε γιὰ πάντα μέσα στὸ Ναό Του, στὸν ἐπίγειο οὐρανό, ἀνάμεσα στοὺς ἀγγέλους, τοὺς ἁγίους, τὸν ἴδιο τὸ Θεό. Ὅμως ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία μᾶς ὑπενθυμίζει τὸ τέλος τῆς λειτουργικῆς μας πορείας. Πῶς θ’ ἀποχωρήσουμε; «Ἐν εἰρήνῃ προέλθωμεν», θὰ μᾶς προτρέψει ὁ λειτουργὸς ἱερέας. Ἂς ἀναχωρήσουμε μὲ εἰρήνη στὴν ψυχή μας. Ἡ θεία Λειτουργία ἄρχισε «ἐν εἰρήνῃ» καὶ τελειώνει «ἐν εἰρήνῃ». Καὶ στὴ διάρκειά της πολλὲς φορὲς μᾶς δόθηκε ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ. «Εἰρήνης ἐστὶ μυστήριον τοῦτο τὸ μυστήριον» (ΕΠΕ 11, 60). Ἔτσι ὀνομάζει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος τὴ θεία Λειτουργία καὶ ἐπεξηγεῖ: διότι ἡ θεία Λειτουργία εἶναι ἡ συνάντησή μας μὲ τὸν Χριστό, ὁ Ὁποῖος εἶναι ἡ ὄντως εἰρήνη τοῦ ἀνθρώπου. Εἰρήνη μὲ τὸν οὐράνιο Πατέρα. Εἰρήνη, μὲ γαληνεμένο τὸ ἐσωτερικό μας, μὲ ἠρεμία συνειδήσεως. Εἰρήνη ἐσωτερικὴ καὶ βαθιά, τὴν ὁποία χαρίζει ἡ συμφιλίωση μὲ τοὺς ἄλλους, ἡ ἀπαλλαγὴ ἀπὸ κάθε πάθος καὶ ἀπὸ κάθε πονηρία. Εἰρήνη μὲ τοὺς ἑαυτούς μας καὶ μὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. Γι’ αὐτὸ προσήλθαμε στὴ θεία Λειτουργία: γιὰ νὰ λάβουμε τὸ ἀγαθὸ τῆς εἰρήνης καὶ νὰ ἐπιστρέψουμε στὸν τόπο μας, στὸ χῶρο μας, στὸ στίβο τῆς ζωῆς μας καὶ ἀπὸ ἐκεῖ νὰ συνεχίσουμε τὸν ἀγώνα μας. «Ἀπὸ τὴν ἱερὴ σύναξη πρέπει νὰ φεύγουμε σὰν νὰ ἔχουμε κατεβεῖ ἀπὸ τοὺς ἴδιους τοὺς οὐρανούς», θὰ μᾶς πεῖ ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος (ΕΠΕ 26, 566). Μὲ εἰρήνη ἂς ἐξέλθουμε ἀπὸ τὸ Ναὸ καὶ πρῶτο μέλημά μας ἂς εἶναι νὰ διατηρήσουμε μέσα μας τὴ θεία καὶ οὐράνια εἰρήνη ποὺ μᾶς μετέδωσε ἡ θεία Λειτουργία. Προσεκτικοὶ πάντοτε, μήπως εἰσχωρήσει στὸ ἐσωτερικό μας ὁτιδήποτε ἐφάμαρτο, σκέψη, λόγος, πράξη ποὺ θὰ διώξει τὴν εἰρήνη μας. Ἔχει παρατηρηθεῖ πὼς ὁ διάβολος μετὰ τὴ θεία Λειτουργία ἐπιτίθεται μὲ σκοπὸ νὰ χαλάσει τὴν κατάσταση τῆς εἰρήνης ποὺ ἔχει δημιουργηθεῖ μέσα μας. Μὲ ποικί­­λες μικρὲς καὶ ἀσήμαντες ἀφορμές. Προσοχή! Κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ κλέψει τὸν θησαυρό μας, ἂν ἐμεῖς δὲν τὸν παραδώσουμε. Ὀφείλουμε ν’ ἀγωνισθοῦμε νὰ φυλά­ξουμε ἄσβεστο τὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ ποὺ δεχθήκαμε. Νὰ κρατήσουμε ἀ­­­­­μόλυντα τὰ χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ποὺ μᾶς χαρίσθηκαν. Νὰ διατηρήσουμε τὴν εἰρήνη στὴν ψυχή μας. Μετὰ τὴ θεία Λειτουργία, μετὰ τὴ θεία Κοινωνία βγαίνουμε στὸν κόσμο χριστοφόροι καὶ πνευματοφόροι. Δεχθήκαμε μέσα μας τὸν Χριστό, τὸν Ὁποῖο καλούμαστε τώρα νὰ μεταφέρουμε στὸν κόσμο. Νὰ γίνουμε μάρτυρες τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ στὸν κόσμο ποὺ μᾶς περιβάλλει, ποὺ ζοῦμε. Νὰ μεταφέρουμε τὴν εἰρήνη Του στὸν ταραγμένο καὶ εὑρισκόμενο σὲ σύγχυση ἀπὸ τὴν ἁμαρτία κόσμο μας ποὺ τόσο τὴν ἔχει ἀνάγκη. «Βρὲς τὴν εἰρήνη μέσα σου καὶ πολλοὶ θὰ τὴν βροῦν γύρω σου», συμβούλευε ὁ ἅγιος Σεραφεὶμ τοῦ Σάρωφ. Ἂς ἀναζητοῦμε τὴν «ἄνωθεν εἰρήνη», ἂς τὴν διατηροῦμε μέσα μας καὶ ἂς τὴν προσφέρουμε στοὺς ἄλλους. Δίνοντας εἰρήνη, δίνουμε τὸν Χριστό! ΟΣΩΤΗΡ2120

Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΔΕΝ ΕΡΧΕΤΑΙ ΑΝ ΔΕΝ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΑΓΑΠΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΜΑΣ.

 
Μετὰ τὴ Μεγάλη Εἴσοδο καὶ τὰ «Πληρωτικὰ» ὁ λειτουργὸς ἱερέας εὐλογεῖ τὸ ἐκκλησίασμα λέγοντας: «Εἰρήνη πᾶσι». Εἴθε νὰ εἶναι ἡ εἰρήνη σὲ ὅλους σας. Καὶ ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ ἀπαντᾶ: «Καὶ τῷ πνεύματί σου». Καὶ στὴ δική σου ψυχὴ νὰ βασιλεύει ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ. Ὅλοι δεχόμαστε τὴν εὐλογία τῆς εἰρήνης καὶ βαδίζουμε πρὸς τὴν ἀγάπη. Βαδίζουμε γιὰ νὰ συναντήσουμε τὸν Χριστό, ποὺ εἶναι ἡ Εἰρήνη καὶ ἡ Ἀγάπη. Εὐθὺς ἀμέσως ἀκολουθεῖ τὸ κέλευσμα τοῦ κληρικοῦ: «Ἀγαπήσωμεν ἀλλήλους, ἵνα ἐν ὁμονοίᾳ ὁμολογήσωμεν». Ἂς ἐκδηλώσουμε τὴν ἀγάπη μας ὁ ἕνας πρὸς τὸν ἄλλον, γιὰ νὰ ὁμολογήσουμε μονοιασμένοι τὴν πίστη μας. Καὶ ὁ λαὸς ἀπαντᾶ: «Πατέρα, Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα, Τριάδα ὁμοούσιον καὶ ἀχώριστον». Ὁμολογοῦμε τὴν πίστη μας στὸν Πατέρα, τὸν Υἱὸ καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, τὴν ὁμοούσια καὶ ἀδιαίρετη Ἁγία Τριάδα. Τί σημαίνουν τὰ λόγια αὐτά; Σημαίνουν ὅτι ὁμολογοῦμε τὴν πίστη μας στὸν Τριαδικὸ Θεό, μὲ τὴν προϋπόθεση ὅτι εἴμαστε ἀγαπημένοι μεταξύ μας. Δὲν μποροῦμε νὰ ὁμολογήσουμε «Πατέρα, Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα, Τριάδα ὁμοούσιον καὶ ἀχώριστον», ἂν εἴμαστε χωρισμένοι μεταξύ μας. Δὲν μποροῦμε νὰ προσέλθουμε στὸ Ποτήριο τῆς ζωῆς, νὰ κοινωνήσουμε Σῶμα καὶ Αἷμα Χριστοῦ καὶ νὰ ἑνωθοῦμε μὲ τὸν Θεό, ἐὰν δὲν εἴμαστε ἑνωμένοι μεταξύ μας. Ὁ Χριστὸς δὲν ἔρχεται μέσα μας, ἐὰν δὲν βρίσκεται ἀγάπη ἀνάμεσά μας. Προηγεῖται ἡ κοινωνία τῆς ἀγάπης τῶν πιστῶν καὶ ἕπεται ἡ θεία Κοινωνία. Πρέπει πρῶτα νὰ εἴμαστε συγχωρημένοι μὲ τοὺς ἀδελφοὺς μὲ τοὺς ὁποίους πικραθήκαμε καὶ μετὰ νὰ προσερχόμαστε στὰ Ἄχραντα Μυστήρια. Πρὶν φθάσουμε στὸ Ποτήριο τῆς Ζωῆς, ὀφείλουμε ὁτιδήποτε μᾶς χωρίζει ἀπὸ τοὺς ἀδελφοὺς νὰ τὸ κάνουμε στὴν ἄκρη. Τί εἶναι συνήθως αὐτὸ ποὺ χωρίζει τοὺς ἀνθρώπους καὶ δημιουργεῖ μεταξύ μας μίση καὶ ἐχθρότητες; Εἶναι ὁ ἐγωισμός. Θιγόμαστε γιατὶ μᾶς πρόσβαλαν ἢ μᾶς παραγκώνισαν, γιατὶ ἔθιξαν τὴν τιμὴ καὶ τὴν ὑπόληψή μας. Ἢ θιγόμαστε γιατὶ μᾶς ἀδίκησαν στὴ μοιρασιὰ τῆς πατρικῆς κληρονομιᾶς καὶ ἔθιξαν τὰ συμφέροντά μας. Ἂν γίνονται τέτοιες ἀδικίες σὲ βάρος μας, δὲν τὶς ἀντέχουμε. Δημιουργεῖται στὸ ἐσωτερικό μας πικρία, ἀντιπάθεια καὶ ψυχρότητα πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς ποὺ μᾶς ἀδίκησαν. Τί πρέπει λοιπὸν νὰ κάνουμε; Ὅλες αὐτὲς τὶς ψυχρότητες καὶ τὶς ἀντιπάθειες νὰ τὶς ἐξοστρακίσουμε, γιὰ νὰ βασιλεύει στὶς ψυχές μας ἡ εἰρήνη καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Τὴ θυσία ποὺ θὰ προσφέρουμε στὸ Θεό, ὀφείλουμε νὰ τὴν προσφέρουμε μὲ εἰρήνη καὶ ἀγάπη. Αὐτὸ μᾶς καλεῖ ὁ κληρικὸς νὰ κάνουμε μὲ τὸ «ἀγαπήσωμεν ἀλλήλους». Στὸ σημεῖο αὐτὸ τῆς θείας Λειτουργίας, σύμφωνα μὲ τὴν ἀρχαία Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας («Ἀποστολικὲς Διαταγὲς» VIII 11 καὶ Σύνοδος Λαοδικείας, Κανὼν ΙΘ΄), ἀκολουθοῦσε ὁ ἀσπασμὸς τῆς ἀγάπης. «Πάντες ἐν καρδίᾳ καθαρᾷ καὶ συνειδήσει ἀγαθῇ ἠσπάζοντο ἀλλήλους ἐν φιλήματι ἁγίῳ»! Ἔδιναν ὁ καθένας καὶ ἐλάμβαναν τὸν «φρικωδέστατον ἀσπασμόν», ὅπως τὸν χαρακτηρίζει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. Στὸ Ἱερὸ Βῆμα οἱ κληρικοὶ ἀσπάζονταν τὸν ἐπίσκοπο, ἀλλὰ καὶ μεταξύ τους ἀσπάζονταν ὁ ἕνας τὸν ἄλλον, καὶ συνεχίζουν νὰ τὸ κάνουν μέχρι σήμερα. Στὸν κυρίως Ναὸ οἱ λαϊκοὶ ἄνδρες ἀσπάζονταν τοὺς ἄνδρες καὶ οἱ γυναῖκες τὶς γυναῖκες. Τὰ παιδιὰ τὰ πρόσεχαν οἱ διάκονοι, γιὰ νὰ μὴν ἀτακτοῦν, ἀλλὰ νὰ στέκονται μὲ εὐλάβεια μπροστὰ στὸ ἅγιο Βῆμα. Στιγμὴ ἱερή, εἰκόνα συγκινητική! Ὁ ἀσπασμὸς τῆς ἀγάπης στὶς ἡμέρες μας περιορίστηκε μόνο μεταξὺ τῶν κληρικῶν. Ὁ συμβολισμός του ὅμως παραμένει ὁ ἴδιος: Ὅπως μὲ τὸν ἀσπασμὸ τῆς ἀγάπης πλησιάζουν τὰ σώματά μας, ἔτσι νὰ πλησιάζουν καὶ οἱ ψυχές μας. Δὲν ἔχουμε κάτι ποὺ νὰ μᾶς χωρίζει. Ὁ διάβολος χωρίζει τοὺς ἀνθρώπους. Ὁ Χριστὸς μᾶς ἑνώνει. Ὁ ἀσπασμὸς τῆς ἀγάπης δὲν εἶναι εἰκόνα, ἀλλὰ λειτουργικὴ ἐμπειρία τῆς ἑνώσεως τῶν πιστῶν. «Τῷ συνδέσμῳ τῆς ἀγάπης συνδεόμενοι οἱ Ἀπόστολοι», ψάλλει ἡ Ἐκκλησία μας. Μὲ τὸν ἀσπασμὸ τῆς ἀγάπης ἐξορίζεται ἡ μνησικακία καὶ θρονιάζεται ἡ ἀγάπη στὶς καρδιές μας. Ἐπισκέπτεται τὶς ψυχές μας τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, καὶ γινόμαστε ἕνα σῶμα, σῶμα Χριστοῦ, σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Ἐλευθερωνόμαστε ἀπὸ τὴν ἐγωπάθεια καὶ στρεφόμαστε στὸν ἅγιο Θεὸ γιὰ νὰ Τὸν δοξάσουμε «ἐν ἑνὶ στόματι καὶ μιᾷ καρδίᾳ». Ἔτσι προετοιμάζει ἡ Ἐκκλησία τὰ παιδιά της. Ἔτσι προδιαθέτει τὶς καρδιές μας, γιὰ νὰ προσφέρουμε τὴν ἀναίμακτη Θυσία τῆς θείας Εὐχαριστίας. Χωρὶς ἔχθρες καὶ ψυχρότητες, ἀλλὰ μὲ ἑνωμένες τὶς καρδιές, ἀγαπημένοι καὶ μονοιασμένοι.ΟΣΩΤΗΡ2116

'' ΤΗΝ ΖΩΗΝ... ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΠΙΔΑΝ.....''

''ΕΛΠΙΖΩ  ΣΕ  ΣΕΝΑ  ΚΥΡΙΕ  ΚΑΙ  ΠΕΡΙΜΕΝΩ''

Πλησιάζουμε στὴν ἱερὴ στιγμὴ τῆς θείας κοινωνίας. Οἱ πιστοὶ προετοιμασμένοι περιμένου­με τὴ μεγάλη ὥρα καὶ στιγμὴ νὰ κοινωνήσουμε τῶν ἀχράντων καὶ φρικτῶν Μυστηρίων, νὰ ἑνωθοῦμε μὲ τὸν ἴδιο τὸν Κύριο. Λίγες στιγμὲς πρὶν ἀπὸ τὴν ἐκφώνηση τῆς Κυριακῆς Προσευχῆς «Πάτερ ἡμῶν...», ὁ Λειτουργὸς ἀπευ­θύνεται στὸν ἅγιο Θεὸ λέγοντας τὰ λόγια τῆς Εὐχῆς: «Σοὶ παρακατατιθέμεθα τὴν ζωὴν ἡμῶν ἅπασαν καὶ τὴν ἐλπίδα, Δέσποτα φιλάνθρωπε...». Σὲ Σένα, Δέσποτα φιλάνθρωπε Κύριε, παραδίδουμε μὲ ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη ὅλη μας τὴ ζωὴ καὶ τὴν ἐλπίδα μας. Λόγια μὲ βαθὺ περιεχόμενο, ποὺ φανερώνουν τὴν ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη μας στὸ Θεὸ Πατέρα μας. Ὅσο προχωρεῖ ἡ θεία λειτουργία, αἰσθανόμαστε ἔντονη τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ μέσα μας καὶ γύρω μας. Ἡ διάθεσή μας εἶναι μία, νὰ παραδώσουμε ὅλη μας τὴ ζωὴ σ’ Ἐκεῖνον ποὺ εἶναι ὁ χορηγὸς τῆς ζωῆς μας. Δικό Του δῶρο εἶναι ἡ ζωή μας. Ὅ,τι πολυτιμότερο ἔχουμε στὸν κόσμο αὐτό. Χωρὶς κανένα δισταγμό, καμιὰ ἀμφιβολία, χωρὶς καμιὰ ἐπιφύλαξη ἐπιθυμοῦμε νὰ τὴν παραλάβει, νὰ τὴν κάνει ὅ,τι θέλει, νὰ τὴ διευθύνει ὅπως γνωρίζει. Τὸ θέλημά Του νὰ γίνει ζωή μας. Τὶς σκέψεις μας, τοὺς στόχους μας, τὶς ἐπιθυμίες μας σ’ Ἐκεῖνον τὶς παραδίδουμε. Ἐπιθυμοῦμε νὰ ζοῦμε γι’ Αὐτὸν καὶ μόνο. Ἐπίσης ἐμπιστευόμαστε σ’ Αὐτὸν τὴ ζωή μας, διότι Αὐτὸς εἶναι ἡ ζωή. Ἡ ὄντως ζωή, ἡ ἀληθινὴ ζωή. Τὸ διεκήρυξε ὁ Ἴδιος: «ἐγώ εἰμι ἡ ὁδὸς καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωὴ» (Ἰω. ιδ΄ [14] 6). Ὅποιος ἑνώνεται μαζί Του διὰ τοῦ Μυστηρίου τῆς θείας Εὐχαριστίας «ἔχει τὴν ζωήν». Ζωὴ ἀκόμη καὶ μετὰ τὸν θάνατο, ὅπως λέει χαρακτηριστικὰ ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος: «Ἕως ὅτου ὅμως ὁ Χριστὸς θὰ εἶναι μαζί μου, κι ἂν ἀκόμη ἐπέλθει ὁ θάνατος, εἶμαι ἐν ζωῇ» (Ὁμιλ. Δ΄ πρὸς Φιλιππησίους, ΕΠΕ 21, σελ. 427). Αὐτὴ τὴ ζωή μας, τὴ γεμάτη ἐνοχὲς καὶ ἀδυναμίες, τὴν ἄθλια, τὴ ρυπαρή, ὁ φιλάνθρωπος Θεὸς περιμένει ἐμεῖς νὰ Τοῦ τὴν προσφέρουμε. Ὄχι διότι τὴν ἔχει ἀνάγκη. Ἀλλὰ γιὰ νὰ τῆς δώσει νόημα καὶ ἀξία. Ἡ παράδοση τῆς ζωῆς μας στὸν Θεὸ δὲν εἶναι κάτι ποὺ γίνεται εὔκολα. Τὸ θέλουμε, ἀλλὰ δυσκολευόμαστε. Ὁ παλαιὸς ἄνθρωπος ποὺ ζεῖ μέσα μας, ἀντιστέκεται, ὁ πονηρὸς ἐχθρός μας μᾶς πολεμεῖ συνεχῶς, τὸ πνεῦμα τοῦ κόσμου μᾶς ἐπηρεάζει. Χρειάζεται ἀγώνας συνεχής. Γιὰ νὰ κατοικήσει μέσα μας ὁ Χριστός, νὰ γίνει ὁ Χριστὸς ἡ ζωή μας, ὀφείλουμε ν’ ἀπαρνηθοῦμε τὸ θέλημά μας, τὸν ἴδιο μας τὸν ἑαυτό. Ν’ ἀποσπάσουμε τὴν καρδιά μας ἀπὸ γήινα καὶ μάταια. Ζητοῦμε τὶς πρεσβεῖες τῆς Παναγίας μας καὶ «πάντων τῶν ἁγίων». Ἀλλὰ καὶ τὴν ἐλπίδα μας σ’ Ἐκεῖνον τὴν ἐμπιστευόμαστε. «Ἕνα ζητάει ἀπὸ σένα», θὰ μᾶς πεῖ καὶ πάλι ὁ ἱε­­­­­ρὸς Χρυσόστομος, «τὴν ἐλπίδα, γιὰ νὰ ἔχεις κάτι καὶ σὺ νὰ συνεισφέρεις γιὰ τὴ σωτηρία σου». Δὲν στηριζόμαστε σὲ πρόσωπα ποὺ μᾶς ἀπογοητεύουν, σὲ πράγματα ἐφήμερα, σὲ ἐπίγεια ἀγαθά, σὲ χρήματα, σὲ ἀξιώματα, στὶς γνωριμίες, ἐκεῖ ὅπου ὁ πολὺς κόσμος στηρίζει τὶς ἐλπίδες του. Ἀλλὰ στὸν Κύριο, διότι Ἐκεῖνος εἶναι «ἡ ἐλπὶς ἡμῶν», ὅπως γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος (Α΄ Τιμ. α΄ 1). «Ὅσο ὁ πονηρὸς ἐπιθυμεῖ νὰ μᾶς κρημνίσει στὸ λάκκο τῆς ἀπογνώσεως καὶ ἀπελπισίας», ὅπως χαρακτηριστικὰ τονίζει ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, «τόσο ἐμεῖς νὰ βασίζουμε τὴν ἐλπίδα μας σ’ Ἐκεῖνον καὶ νὰ περιμένουμε» (Ἀόρατος Πόλεμος, σελ. 228). Καθὼς βρισκόμαστε σὲ μιὰ δύσκολη ἐποχή, τὰ λόγια αὐτῆς τῆς Εὐχῆς τῆς θείας Λειτουργίας ἔρχονται νὰ μᾶς θυμίσουν ποῦ νὰ στρέφουμε τὰ βλέμματά μας, τὴν προσοχή μας, ὁλόκληρη τὴ ζωή μας: Σ’ Ἐκεῖνον ποὺ εἶναι ἡ ζωὴ καὶ ἡ ἐλπίδα μας! ΟΣΩΤΗΡ2116

ΕΥΛΟΓΙΕΣ ΠΟΛΛΕΣ ΚΑΙ ΠΟΙΚΙΛΕΣ

 
1. Μὲ τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ

Εἶχε ἔρθει ἤδη τὸ ἀπόγευμα, καὶ ὁ Κύριος Ἰησοῦς ἀπὸ τὸ πρωὶ δὲν εἶχε σταματήσει  καθόλου νὰ εὐεργετεῖ τὰ πλήθη τῶν ἀνθρώπων ποὺ Τὸν πλησίαζαν, θεραπεύοντας τὶς  ἀσθένειές τους καὶ διδάσκοντας τὶς θεῖες ἀλήθειες.Ἐπιτέλους, κάποια στιγμὴ γύρισαν οἱ μαθητὲς καὶ Τοῦ εἶπαν:

–Εἶναι ἔρημος ὁ τόπος καὶ «ἡ ὥρα ἤδη παρῆλθε». Δῶσε ἐντολὴ νὰ φύγουν, γιὰ νὰ πᾶνε  στὰ χωριά τους καὶ νὰ ἀγοράσουν τροφὲς νὰ  φᾶνε.

–Δὲν εἶναι ἀνάγκη νὰ φύγουν καὶ νὰ ἀγοράσουν τρόφιμα, ἀποκρίθηκε ὁ Κύριος. Δῶστε τους ἐσεῖς νὰ φᾶνε.

–Ἀδύνατον! Δὲν ἔχουμε μαζί μας τίποτε ἄλλο παρὰ μόνο «πέντε ἄρτους καὶ δύο ἰχθύας».

–Φέρτε τά μου ἐδῶ, εἶπε ὁ Κύριος καὶ ζήτησε ἀπὸ τὰ πλήθη τοῦ λαοῦ νὰ ξαπλώσουν  στὰ χορτάρια. Τότε πῆρε τοὺς πέντε ἄρτους  καὶ τὰ δύο ψάρια, σήκωσε τὰ μάτια Του στὸν  οὐρανὸ κι εὐχαρίστησε τὸν Πατέρα Του. Καὶ  μὲ τὴν εὐλογία αὐτὴ τὰ ψωμιὰ καὶ τὰ ψάρια αὔξαναν, καὶ ὁ Κύριος τὰ ἔδωσε στοὺς μαθητὲς καὶ οἱ μαθητὲς στὰ πλήθη τοῦ λαοῦ.

Δὲν εἶναι τυχαῖο ὅτι ὁ Κύριος, πρὶν προσφέρει τὴν τροφή, τὴν εὐλόγησε ἐπικαλούμενος τὸν οὐράνιο Πατέρα Του. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ διδάσκει κι ἐμᾶς νὰ εὐχαριστοῦμε  τὸν ἅγιο Θεὸ καὶ νὰ ζητοῦμε γιὰ ὅλα τὴν εὐλογία Του. Ἀκόμη καὶ τὸ φαγητό, πράξη καθημερινὴ ποὺ ἀφορᾶ στὴν  ὑλική μας ὑπόσταση, λαμβάνει ἄλλη  ἀξία καὶ νόημα, ὅταν πραγματοποιεῖται μὲ τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία ἔχει ὁρίσει εἰδικὴ  προσευχὴ πρὶν καὶ μετὰ τὸ γεῦμα ἢ τὸ  δεῖπνο. Αὐτὴ ἡ προσευχὴ δὲν πρέπει  νὰ θεωρεῖται τυπικὸ καθῆκον καὶ νὰ τελεῖται μηχανικὰ ἢ ἀπὸ συνήθεια. Εἶναι μία εὐκαιρία μέσα στὴν ἡμέρα νὰ προσφέρουμε εὐχαριστία στὸ Θεό! Εἶναι ὑπόμνηση ὅτι ὁ Κύριος εἶναι μαζί μας. Εἶναι  ἐγγύηση ὅτι ἐνδιαφέρεται καὶ γιὰ τὶς ὑλικές μας ἀνάγκες καὶ μᾶς παρέχει ὅ,τι χρειαζόμαστε καὶ μάλιστα «ὑπερεκπερισσοῦ», πολὺ περισσότερο ἀπὸ αὐτὸ ποὺ ζητοῦμε ἢ φανταζόμαστε (Ἐφεσ. γ΄20).

Δὲν εἶναι ὅμως μόνο ἡ ὥρα τοῦ φαγητοῦ εὐκαιρία γιὰ νὰ προσφέρουμε εὐχαριστία στὸν ἅγιο Θεό. Κάθε ὥρα εἶναι  κατάλληλη γιὰ νὰ Τὸν εὐχαριστοῦμε γιὰ  τὶς ἀμέτρητες εὐεργεσίες Του.

Ἰδιαιτέρως τὸ ἱερὸ Μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας, τὸ ὁποῖο τελεῖ ἡ ἁγία  μας Ἐκκλησία σύμφωνα μὲ τὴν ἐντολὴ  τοῦ ἴδιου τοῦ Κυρίου, ἀποτελεῖ τὸν πλέον θεάρεστο τρόπο γιὰ νὰ ἀναφέρουμε  τὴν εὐχαριστία μας στὸ Θεὸ Πατέρα, ὁ Ὁποῖος ἐν ὀνόματι τῆς Θυσίας τοῦ Υἱοῦ Του μᾶς πλουτίζει μὲ τὶς ἀνεξάντλητες  θεῖες δωρεές Του.  Καρπὸς τῆς Θυσίας τοῦ Κυρίου εἶναι κι ἡ μαρτυρικὴ ζωὴ των  μαρτυρων της  πιστεως οπως πχ τῆς ἁγίας Παρασκευῆς, ἡ ὁποία ἔλαβε τὴ χάρη τῶν ἰαμάτων καὶ μᾶς μεταδίδει πλούσιες τὶς δωρεὲς τοῦ Θεοῦ.

2. Τὸ θαῦμα συνεχίζεται...

Ὁ πλοῦτος καὶ ἡ ἀφθονία τῶν δωρεῶν τοῦ Θεοῦ φανερώθηκε καὶ στὴ συνέχεια τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς. Διότι οἱ μὲν ἄνθρωποι πρόσφεραν μόνο πέντε ἄρτους καὶ δύο ψάρια. Ὁ Κύριος ὅμως ποὺ τὰ εὐλόγησε, τὰ πολλαπλασίασε ὥστε μὲ τρόπο θαυμαστὸ «ἔφαγον πάντες καὶ ἐχορτάσθησαν»! Ἔφαγαν ὅλοι καὶ χόρτασαν, καὶ μάλιστα  εἶχαν καὶ περίσσευμα, δώδεκα κοφίνια  γεμάτα! Πέντε χιλιάδες ἄνδρες ἦταν περίπου  ἐκεῖνοι ποὺ ἔφαγαν, χωρὶς νὰ συνυπολογίζονται στὸν ἀριθμὸ αὐτὸ οἱ γυναῖκες  καὶ τὰ παιδιά.  Ἐκπληκτικό! Καὶ γιὰ νὰ μὴν παρασυρθοῦν οἱ μαθητὲς ἀπὸ τὸν ἐνθουσιασμὸ  τοῦ πλήθους, ὁ Κύριος ἀμέσως ἀνάγκασε τοὺς μαθητές Του νὰ μποῦν στὸ  πλοῖο καὶ νὰ περάσουν πρὶν ἀπ’ Αὐτὸν  στὸ ἀπέναντι μέρος τῆς λίμνης, ὡσότου  Αὐτὸς διαλύσει τὰ πλήθη τοῦ λαοῦ.

Τὸ θαῦμα αὐτὸ μαρτυρεῖται καὶ ἀπὸ  τοὺς τέσσερις ἱεροὺς Εὐαγγελιστές, ἐνῶ ὑπάρχουν καὶ ἄλλες διηγήσεις στὰ Εὐαγγέλια ποὺ φανερώνουν ὅτι παρόμοιο θαῦμα ἔγινε καὶ ἄλλες φορές. Στὴν  οὐσία τὸ θαῦμα αὐτὸ ἐπαναλαμβάνεται διαρκῶς. Διότι ὁ Δωρεοδότης Κύριος εἶναι Αὐτὸς ποὺ τρέφει καὶ συντηρεῖ  τὰ σύμπαντα. Μᾶς χαρίζει τοὺς κατάλληλους καιροὺς καὶ τὴν «εὐφορία τῶν καρπῶν τῆς γῆς», οἱ ὁποῖοι ἀναφύονται  σὲ θαυμαστὲς ποικιλίες καὶ ἐξαιρετικὴ  ἀφθονία. Ἂν ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ  πεινοῦν, αὐτὸ συμβαίνει ὄχι γιατὶ τὰ ἀγαθὰ ποὺ στέλνει ὁ Θεὸς εἶναι λίγα καὶ  ἀνεπαρκή, ἀλλὰ διότι ἐμεῖς δὲν τὰ διαχειριζόμαστε σωστά. Ἡ πλεονεξία καὶ τὸ συμφέρον δὲν ἀφήνουν τὸν ἄνθρωπο νὰ μοιραστεῖ τὰ ἀγαθὰ ποὺ τοῦ χαρίζει ὁ Θεός, κι ἔτσι δημιουργοῦνται ἀδικίες καὶ ἀνισότητες. Ὅταν, ἀντίθετα, ὁ  ἄνθρωπος δέχεται τὰ ἀγαθὰ τῆς γῆς  ὡς δῶρα σταλμένα ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ τὰ  ἀντιπροσφέρει μὲ εὐχαριστιακὴ διάθεση καὶ πνεῦμα ἀγάπης, τότε ὄχι μόνο  δὲν τὰ στερεῖται, ἀλλὰ τὰ ἀπολαμβάνει  πλούσια καὶ βλέπει διαρκῶς τὸ θαῦμα  τοῦ πολλαπλασιασμοῦ τους. Διότι ὅσο  δίνει ἁπλόχερα, τόσο ὁ Θεὸς τοῦ δίνει περισσότερα καὶ πλουσιοπάροχα!

 Ἡ ἁγία Παρασκευή, ἂν καὶ εἶχε κληρονομήσει μεγάλη περιουσία ἀπὸ τοὺς  γονεῖς της, δὲν τὴν κράτησε γιὰ τὸν ἑαυτό της. Ἀντίθετα τὴ μοίρασε στοὺς πτωχούς! Προτίμησε νὰ ζεῖ ἡ ἴδια μὲ τὰ ἀπαραίτητα, γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ κάνει ἐλεημοσύνες. Προσφέροντας ὅμως τὴν περιουσία της ἀπέκτησε «ἑκατονταπλασίονα» (Ματθ. ιθ΄ [19] 29)! Ἀποταμίευσε θησαυρὸ στὸν οὐρανό! Αὐτὸ τὸν θησαυρὸ θὰ ἀποκτήσει ὅποιος μάθει νὰ  προσφέρει γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ.ΟΣΩΤΗΡ2115