Ο ΟΣΙΟΣ ΜΙΧΑΗΛ Ο ΣΥΓΚΕΛΛΟΣ ΚΑΙ ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ 18 ΔΕΚ

 Ὁ ὅσιος Μιχαὴλ ὁ Σύγκελλος καὶ Ὁμολογητὴς ἀνήκει στὴ χορεία τῶν ἁγίων ἐνδόξων Ὁμολογητῶν τοῦ 9ου αἰῶνος τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας. Γεννήθηκε στὰ Ἱεροσόλυμα ἀπὸ γονεῖς βαθιὰ θεοσεβεῖς. Σὲ μικρὴ ἡλικία ἔμεινε ὀρφανὸς ἀπὸ πατέρα. Ἡ ἐνάρετη μητέρα του φρόντισε νὰ τὸν γαλουχήσει μὲ πολλὴ ἐπιμέλεια μὲ τὰ νάματα τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως καὶ ζωῆς. Ἀπὸ παιδὶ ὁ Μιχαὴλ ἔδειξε ἰδιαίτερη ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸ καὶ τὴν ἐκκλησιαστικὴ παιδεία. Μορφώθηκε μὲ πλούσιες θεολογικὲς γνώσεις. Δὲν ὑστέρησε ὅμως καὶ στὴν κοσμικὴ σοφία, ἰδιαίτερα τὴ Φιλοσοφία καὶ τὴ Ρητορική. Στὴν ἡλικία τῶν 25 ἐτῶν εἰσῆλθε στὴ Λαύρα τοῦ Ὁσίου Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου, ὅπου ὑπῆρξε γιὰ ὅλους τοὺς συμμοναστές του ὑπόδειγμα μοναχοῦ καὶ ἀσκητοῦ, μὲ ἀδιάλειπτη προσευχή, ἀπόλυτη ὑπακοὴ καὶ μὲ αὐστηρὴ νηστεία (ἐπὶ 18 ἔτη ἔτρωγε κάθε δύο μέρες). Σύντομα χειροτονήθηκε πρεσβύτερος. Μὲ ἐντολὴ τοῦ ἡγουμένου ἀνέλαβε νὰ καθοδηγεῖ τοὺς δύο ἀδελφοὺς Θεόδωρο καὶ Θεοφάνη, ποὺ ἐμόναζαν ἐκεῖ. Καὶ ποὺ ἀναδείχθηκαν καὶ αὐτοὶ ἀργότερα ἅγιοι Ὁμολογητὲς τῆς Πίστεώς μας. Σὲ ἡλικία 50 ἐτῶν ὁ Μιχαὴλ προωθήθηκε ἀπὸ τὸν Πατριάρχη Ἱεροσολύμων Θωμᾶ στὴ θέση τοῦ Συγκέλλου τοῦ Πατριαρχείου καὶ στὴ συνέχεια καταστάθηκε ἡγούμενος τῆς ἱερᾶς Μονῆς τῶν Σπουδαίων, κοντὰ στὸν Πανάγιο Τάφο. Ὁ Μιχαὴλ ἦταν ἕνας ἀπὸ τοὺς λογιότερους Θεολόγους τῆς Ἱερουσαλήμ. Ὅραμα εἶχε ἕνα: Νὰ καταρτίζει ἱκανὰ στελέχη τῆς Ἐκκλησίας καὶ νὰ τὰ καθιστᾶ μάχιμους στρατιῶτες γιὰ νὰ ὑπερασπίζονται τὴν ἀλήθεια τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως. Γιὰ νὰ δοξάζεται ὁ Θεὸς καὶ νὰ κατατροπώνον ται οἱ αἱρετικοί. Τέτοιοι αἱρετικοὶ Λατίνοι Φράγκοι μοναχοὶ εἶχαν ἐγκατασταθεῖ στὸ Ὄρος τῶν Ἐλαιῶν καὶ δημιουργοῦσαν σύγχυση μὲ τὶς αἱρετικὲς δοξασίες τους καὶ κυρίως μὲ τὴν προσθήκη τοῦ Filioque (Φιλιόκβε). Δηλαδὴ τὴν προσθήκη στὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως ὅτι τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται ὄχι μόνο ἀπὸ τὸν Πατέρα – ὅπως δίδαξε ὁ Χριστός μας – ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὸν Υἱό. Προκειμένου νὰ ἐπέλθει εἰρήνη μεταξὺ τῶν πιστῶν στὴν Ἐκκλησία τῶν Ἱεροσολύμων, ὁ Πατριάρχης Θωμᾶς ἀνέθεσε ὡς ἱερὴ ἀποστολὴ στὸν ὅσιο Μιχαὴλ νὰ ἐπισκεφθεῖ στὴ Ρώμη τὸν Πάπα Λέοντα γιὰ νὰ βρεθεῖ λύση. Μαζί του θὰ εἶχε καὶ τοὺς δύο ἀδελφοὺς Θεόδωρο καὶ Θεοφάνη, καθὼς καὶ τὸν μοναχὸ Ἰώβ. Ὅμως τὸ ταξίδι αὐτὸ δὲν ὁλοκληρώθηκε. Γιατὶ ὁ ὅσιος Μιχαὴλ φθάνοντας στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ βλέποντας πὼς ἐκεῖ εἶχε ἀναζωπυρωθεῖ ἡ αἵρεση τῆς Εἰκονομαχίας, παρουσιάστηκε μὲ τόλμη στὸν τότε εἰκονομάχο αὐτοκράτορα Λέον τα Ε΄ Ἀρμένιο καὶ τὸν ἤλεγξε δριμύτατα γιὰ τὴν αἱρετική του πλάνη καὶ μάλστα ὄχι μόνο μία φορά. Σὲ ἀλλεπάλληλες συζητήσεις ποὺ εἶχε μαζί του ὁ Μιχαήλ, μὲ ἰσχυρὰ ἐπιχειρήματα κατέληγε στὸ ὅτι «ἡ τιμὴ τῶν σεπτῶν εἰκόνων εἶναι ὁμολογία πίστεως στὴ σάρκωση τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ». Ὅμως ὁ σκληρὸς αὐτοκράτορας ἀντέδρασε, καὶ ὀργισμένος διέταξε νὰ συλλάβουν καὶ νὰ φυλακίσουν τὸν Μιχαὴλ καὶ τοὺς συνοδούς του. Οἱ ἔγκλειστοι Ὁμολογητὲς ἀτρόμητοι συνέχισαν ἀπὸ ἐκεῖ τὸν ἀγώνα τους ὑπὲρ τῶν ἁγίων Εἰκόνων. Δὲν κάμφθηκαν οὔτε καὶ ἀπὸ τὶς εὐγενικὲς πιέσεις τοῦ Ἰωάννου Γραμματικοῦ (εἰκονομάχου ὑποψηφίου Πατριάρχου). Μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Λέοντος, ἐπὶ αὐτοκράτορος Μιχαὴλ Β΄ τοῦ Τραυλοῦ, ὁ μοναχὸς Ἰὼβ μαζὶ μὲ τὸν ὅσιο Μιχαὴλ ἐξορίσθηκαν καὶ ἔμειναν ἔγκλειστοι σὲ Μονὴ στὸν Ὄλυμπο τῆς Βιθυνίας, ἐνῶ οἱ δύο ἀδελφοὶ ὅσιοι Θεοφάνης καὶ Θεόδωρος εἶχαν ἤδη ἐξορισθεῖ ἀλλοῦ. Ἀπὸ τὸν Ὄλυμπο ὁ Μιχαὴλ συνέχισε ἀκάθεκτος τὸν ἀντιαιρετικό του ἀγώνα γράφοντας πλῆθος ἐπιστολῶν, μιμούμενος τὸν ἅγιο Θεόδωρο τὸν Στουδίτη. Αὐτὴ ὅμως ἡ σθεναρὴ ἀντίστασή του ἐξερέθιζε τοὺς ἐχθρούς του. Γι᾿ αὐτὸ ὅταν ἦρθε στὴν ἐξουσία ὁ σκληρότερος ὅλων τῶν εἰκονομάχων αὐτοκρατόρων Θεόφιλος (834), διέταξε νὰ ἐπιστρέψουν ἀπὸ τὸν τόπο τῆς ἐξορίας τους στὴν Κωνσταντινούπολη ὁ Μιχαὴλ καὶ ὁ Ἰὼβ καὶ τοὺς φυλάκισε στὴ φοβερὴ φυλακὴ τοῦ Πραιτωρίου. Ἔγκλειστοι καὶ ἀπομονωμένοι, μαζὶ βέβαια καὶ μὲ ἄλλους Ὁμολογητὲς τοῦ Χριστοῦ, παρέμειναν ἐκεῖ ἑπτὰ ὁλόκληρα χρόνια, μέσα σὲ ἀπάνθρωπες συνθῆκες διαβιώσεως. Ὁ ὅσιος Μιχαὴλ τυφλώθηκε καὶ ἔπαθε κύφωση. Ἐν τῷ μεταξὺ οἱ δύο ἀδελφοί Γραπτοί εἶχαν ἤδη κακοποιηθεῖ μὲ ἄσπλαχνο τρόπο γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία μας. Ὁ ἀσεβὴς αὐτοκράτορας Θεόφιλος διέταξε – μετὰ ἀπὸ βασανισμό – νὰ χαράξουν μὲ πυρακτωμένες βελόνες στὰ μέτωπά τους δώδεκα ἰαμβικούς σκωπτικούς στίχους. Γι᾿ αὐτὸ καὶ φέρουν τὴν προσωνυμία «Γραπτοί». Μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Θεοφίλου ὁ υἱός του Μιχαὴλ Γ΄ καὶ ἡ αὐτοκράτειρα Θεοδώρα ἐλευθέρωσαν ὅλους τοὺς ὑπὲρ τῶν ἁγίων Εἰκόνων φυλακισμένους. Καὶ οἱ ἅγιοι αὐτοὶ Ὁμολογητὲς ἔβγαιναν τώρα στὸ φῶς τῆς ἐλευθερίας δοξασμένοι, φέροντες τὰ «στίγματα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ». Καὶ ἀποτελώντας τὸ σεμνότερο καύχημα τῆς Ἐκκλησίας. Στὸν γενναῖο ὑπερασπιστὴ τῆς Πί ­στεως ὅσιο Μιχαὴλ προτάθηκε ἡ θέση τοῦ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως. Ὁ ἴδιος ὅμως ἀρνήθηκε γιὰ λόγους ὑγείας καὶ τὴν παρεχώρησε στὸν ἄξιο Ἱεράρχη καὶ φίλο του Μεθόδιο. Στὸν Ὅσιο ἀνατέθηκε ἡ ἡγουμενία τῆς ἱερᾶς Μονῆς τῆς Χώρας (σημερινὸ Καχριὲ τζαμί), τὴν ὁποία καὶ ἀνακαίνισε, γιατὶ εἶχε ἐγκαταλειφθεῖ. Ἐκεῖ καθοδηγοῦσε μία πολυάριθμη συνοδεία Μοναχῶν ἀπὸ τὴν Παλαιστίνη, ποὺ ὅλοι ἀπελάμβαναν τὸν πλοῦτο τῆς σοφίας του καὶ τὴν Χάρι τῆς ὁσιότητός του. Καὶ δόξαζαν τὸν Θεὸ γιὰ τὸ θεῖο δῶρο ποὺ τοὺς εἶχε χαρίσει. Ὁ ὅσιος Μιχαὴλ σὲ ἡλικία 85 ἐτῶν, μετὰ ἀπὸ κάποια ἀσθένεια, ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ δοξολογώντας τὸν πανάγαθο Θεὸ ποὺ τὸν ἀξίωσε νὰ γίνει Ὁμολογητὴς δικός Του. Λίγο πρὶν παραδώσει τὴν ὁλόλαμπρη ψυχή του στὸν Κύριο, εἶχε δώσει τὶς τελευταῖες του πνευματικὲς ὑποθῆκες στοὺς ἀγαπημένους του ὑποτακτικούς. Ἡ ἡμέρα ποὺ ἐκοιμήθη ἦταν ἡ 4η Ἰανουαρίου 846. Ὡς ἑορτὴ ὅμως τῆς μνήμης του καθιερώθηκε ἡ 18η Δεκεμβρίου, ποὺ ἦταν ἡμέρα ἀρχῆς τῶν δοκιμασιῶν του στὴ φυλακὴ τοῦ Πραιτωρίου. Εἴθε μὲ τὶς εὐχὲς τοῦ ὁσίου Μιχαὴλ τοῦ Ὁμολογητοῦ νὰ ἀναδειχθοῦμε ὅλοι γνήσιοι ἐκφραστὲς καὶ ὁμολογητὲς τῆς Ἀληθείας, ποὺ εἶναι ὁ Χριστὸς καὶ ἡ ἁγία Του διδασκαλία!  ΟΣΩΤΗΡ2211