Ἡ Τέταρτη Εντολὴ

 

«Μνήσθητι τὴν ἡμέραν τῶν Σαββάτων ἁγιάζειν αὐτήν. ἓξ ἡμέρας ἐργᾷ καὶ ποιήσεις πάντα τὰ ἔργα σου· τῇ δὲ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ Σάββατα Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου· οὐ γὰρ ποιήσεις ἐν αὐτῇ πᾶν ἔργον, σὺ καὶ ὁ υἱός σου καὶ ἡ θυγάτηρ σου, ὁ παῖς σου καὶ ἡ παιδίσκη σου, ὁ βοῦς σου καὶ τὸ ὑποζύγιόν σου καὶ πᾶν κτῆνός σου καὶ ὁ προσήλυτος ὁ παροικῶν ἐν σοί. ἐν γὰρ ἓξ ἡμέραις ἐποίησε Κύριος τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν καὶ τὴν θάλασσαν καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτοῖς καὶ κατέπαυσε τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ· διὰ τοῦτο εὐλόγησε Κύριος τὴν ἡμέραν τὴν ἑβδόμην καὶ ἡγίασεν αὐτήν» (Ἐξ. κ΄ 8­11). Νὰ θυμᾶσαι τὴν ἡμέρα τοῦ Σαββάτου καὶ νὰ φυλάττεις τὴν ἀργία τῆς ἡμέρας αὐτῆς, διότι εἶναι ἡμέρα ἀφιερωμένη στὸν Θεό. Ἕξι ἡμέρες νὰ δουλεύεις καὶ νὰ κάνεις ὅλες τὶς ἐργασίες σου, ἐνῶ τὸ Σάββατο νὰ ἀναπαύεσαι καὶ νὰ λατρεύεις τὸν Θεό. Δὲν θὰ κάνεις τὴν ἡμέρα αὐτὴ καμιὰ ἐργασία βιοποριστική, οὔτε ἐσύ, οὔτε ὁ γιὸς καὶ ἡ κόρη σου, οὔτε ὁ δοῦλος καὶ ἡ δούλη σου, οὔτε τὸ βόδι σου, ὁ ὄνος σου καὶ κάθε ἄλλο ζῶο σου, οὔτε ὁ φιλοξενούμενός σου. Διότι ὁ Κύριος σὲ ἕξι ἡμέρες δημιούργησε τὸν οὐρανὸ καὶ τὴ γῆ καὶ τὴ θάλασσα καὶ ὅλα τὰ δημιουργήματα ποὺ ὑπάρχουν σ᾿ αὐτὰ καὶ τὴν ἕβδομη ἡμέρα διέκοψε τὰ ἔργα Του καὶ ἀναπαύθηκε. Γι᾿ αὐτὸ εὐλόγησε ὁ Θεὸς τὴν ἕβδομη ἡμέρα καὶ τὴν ξεχώρισε, ὥστε νὰ εἶναι ἱερὴ καὶ ἁγία. Ἡ τέταρτη ἐντολὴ ἀναφέρεται στὸν ἁγιασμὸ τῆς ἡμέρας τοῦ Σαββάτου ποὺ εἶναι ἡ ἡμέρα τοῦ Θεοῦ, ἡμέρα ἀναπαύσεως ἀπὸ κάθε ἐργασία. Ἡ ἐντολὴ αὐτὴ εἶναι παλαιὰ ἐντολή. Ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς μετὰ τὴ δημιουργία τοῦ κόσμου καθόρισε τὴν ἕβδομη ἡμέρα ὡς ἡμέρα ἀναπαύσεως. «Εὐλόγησε Κύριος τὴν ἡμέραν τὴν ἑβδόμην καὶ ἡγίασεν αὐτήν»! Τὸ νόημα τῆς ἐντολῆς εἶναι νὰ ἐργαζόμαστε τὶς ἄλλες ἡμέρες τῆς ἑβδομάδας τὴ βιοποριστικὴ ἐργασία μας καὶ τὴν ἕβδομη ἡμέρα νὰ τὴν ἁγιάζουμε ὡς ἡμέρα τοῦ Κυρίου. Στοὺς χρόνους τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἡμέρα τοῦ Κυρίου ἦταν τὸ Σάββατο. Μετὰ τὴν λαμπροφόρο Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ ὅμως ἡμέρα τοῦ Κυρίου εἶναι ἡ Κυριακή, διότι αὐτὴ τὴν ἡμέρα ἀναστήθηκε ἐκ νεκρῶν καὶ μᾶς ἔκανε γνωστὴ καὶ βέβαιη τὴν κοινὴ ἀνάσταση ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Βεβαίως δὲν ταυτίζονται ἀπόλυτα τὸ Σάββατο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης μὲ τὴν Κυριακὴ τῆς Καινῆς Διαθήκης, διότι ὁ Κύριος μερικὲς τυπικὲς διατάξεις τοῦ Μωσαϊκοῦ Νόμου καὶ τὶς σχολαστικὲς ἑρμηνεῖες τῶν Ραββίνων γιὰ τὴν τήρηση τῆς ἀργίας τοῦ Σαββάτου τὶς κατήργησε, διατηρώντας μόνο τὸν ἠθικὸ νόμο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ἀλλὰ ἐξακολουθοῦν νὰ ἔχουν ἀκατάλυτο κύρος καὶ ἰσχὺ ἡ ἀργία τῆς ἡμέρας τοῦ Κυρίου καὶ ὁ ἁγιασμός της. Πρωτίστως ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου εἶναι ἡμέρα ἀργίας. Κι ὄχι μόνο γιὰ μᾶς, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ παιδιά μας καὶ γιὰ ὅλα τὰ μέλη τῆς οἰκογένειάς μας. Ὅλοι δικαιοῦνται μία ἡμέρα τὴν ἑβδομάδα νὰ ἀναπαύονται. Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς γράφει στὶς Διδαχές του: «Τὲς Κυριακές νὰ μὴ δουλεύετε ὁλότελα, μήτε νὰ πωλῆτε, μήτε νὰ ἀγοράζετε, οὔτε χωράφι, οὔτε ἀμπέλι νὰ κοιτάζετε, μήτε νὰ φροκαλίζετε (=σκουπίζετε), μήτε νὰ κάνετε πραγματείας καὶ ἀλισβερίσια (=δοσοληψίες), διότι ἐκεῖνον τὸ κέρδος ὁποὺ γίνεται τὴν Κυριακήν... εἶναι ἀφωρισμένον καὶ κατηραμένον, καὶ βάνετε φωτιὰν εἰς τὰ σπίτια σας. Ὅθεν, ἀδελφοί μου, διὰ νὰ μὴν πάθετε κανένα κακόν, μήτε ψυχικόν, μήτε σωματικόν, ἐγὼ σᾶς συμβουλεύω νὰ φυλάττητε τὴν Κυριακήν, ὡσὰν ὁποὺ εἶναι ἀφιερωμένη εἰς τὸν Θεόν». Βεβαίως δὲν καταργεῖται ἡ τέταρτη ἐντολή, ἂν κάποιοι γιατροί, νοσηλευτές, φαρμακοποιοί, ὁδηγοὶ συγκοινωνιῶν ἐργάζονται τὴν Κυριακή, γιὰ νὰ προσφέρουν ἀπαραίτητες ὑπηρεσίες στὸ σύν ολο. Ἀλλὰ ἡ ἐπιχειρούμενη στὶς ἡμέρες μας κατάργηση τῆς ἀργίας τῆς Κυριακῆς γιὰ τὴν ἐλπίδα τοῦ κέρδους εἶναι σαφὴς βεβήλωση τῆς ἡμέρας τοῦ Κυρίου. Ἐπιβεβλημένος εἶναι καὶ ὁ ἁγιασμὸς τῆς ἡμέρας τοῦ Κυρίου μὲ τὴ θεία Λατρεία καὶ τὴν προσέλευσή μας στὸ Ποτήριο τῆς ζωῆς. Ὁ ἐκκλησιασμὸς τῆς Κυριακῆς εἶναι ἡ κορυφαία ἐκδήλωση τιμῆς τῆς ἡμέρας τοῦ Κυρίου. Τὴ γιορτάζουμε ὡς Πάσχα, ὡς Λαμπρή, ὡς Ἀνάσταση! Ἐπίσης ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου ἁγιάζεται μὲ τὴ μελέτη καὶ ἀκρόαση τοῦ θείου λόγου. Ἀφοσιωνόμαστε τὴν Κυριακὴ στὴ μελέτη τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου, τῶν Βίων τῶν Ἁγίων καὶ ἄλλων χριστιανικῶν βιβλίων καὶ περιοδικῶν. Ἤ, φροντίζουμε νὰ παρακολουθοῦμε κάποια ὁμιλία πνευματικῆς οἰκοδομῆς. Ἀκόμη ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου ἁγιάζεται μὲ τὴν ἀγαθοεργία, τὴ φιλανθρωπία καὶ τὴν ἱεραποστολή. Ἐπισκεπτόμαστε ἀσθενεῖς, γέροντες, οἰκογένειες πενθούντων. Ξεχωρίζουμε κι ἕνα χρηματικὸ ποσό, ὅσο εὐκολυνόμαστε, γιὰ νὰ τὸ διαθέσουμε γιὰ πράξεις ἐλεημοσύνης, φιλανθρωπίας καὶ ἀγάπης (βλ. Α΄ Κορ. ις΄ 2). Ἤ, βοηθοῦμε στὰ ἔργα τῆς ἱεραποστολῆς, γιὰ νὰ «τρέχει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ δοξάζεται» (Β΄ Θεσ. γ΄ 1). Τέλος, ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου ἁγιάζεται μὲ τὴν ἁγία ζωή μας. Δὲν κοιμόμαστε τὸ πρωὶ τῆς Κυριακῆς, οὔτε γεμίζουμε τὰ καφενεῖα, οὔτε ξεχυνόμαστε στὶς παραλίες καὶ στὰ ἐξοχικὰ κέντρα, γιὰ νὰ γλεντήσουμε καὶ νὰ διασκεδάσουμε, ἀλλὰ ἁγιάζουμε τὴν ἡμέρα τοῦ Κυρίου μέσα σὲ ἀτμόσφαιρα δοξολογίας καὶ λατρείας τοῦ Θεοῦ, προσευχῆς καὶ κατανύξεως, Χάριτος καὶ εὐσεβείας, γαλήνης καὶ εἰρήνης.ΟΣΩΤΗΡ2214