Ο ΑΦΕΝΤΟΥΛΗΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

 Ο Αφεντούλης έφτασε στην Κρήτη τον Νοέμβριο του 1821 και έμεινε ως το Νοέμβριο του 1822. Οι κρητικοί δεν τον αποδέχτηκαν , διότι δεν δέχονταν να τους διοικεί ένας ξένος, ο οποίος δεν γνώριζε τις συνήθειες και τις ιδιαιτερότητες του τόπου. Η σωματική του δυσμορφία και η υπέρμετρη φιλοδοξία του δεν ενέπνεαν σεβασμό και εμπιστοσύνη. Την θέση του υπέσκαπταν οι αντιθέσεις των οπλαρχηγών, κυρίως των Σφακιανών. Σε συνδυασμό με αποτυχίες στο πεδίο της μάχης δυσχέραιναν τη θέση του. Όπως στα τέλη Νοεμβρίου του 1821 διέταξε των Γεώργιο Δασκαλάκη (Τσελέπη), ο οποίος ήταν αρχηγός του Σελίνου, μαζί με τον Αναγνώστη Παναγιώτου αρχηγό της Ανώπολης να μεταβούν στις επαρχίες Σελίνου και Κισάμου για να τις απελευθερώσουν. Την συγκεκριμένη περιοχή καταδυνάστευαν οι αδίστακτοι Τουρκοκρητικοί.. Οι δύο οπλαρχηγοί με 1500 Σφακιανούς και Κυδωνιάτες έφθασαν στο Κουστογέρακο, όπου συνάντησαν τους Σελινιώτες οπλαρχηγούς με τους άνδρες τους. Οι δυνάμεις των επαναστατών κατευθύνθηκαν προς την Κάντανο. Στον οικισμό Μπαμπακάδω, κοντά στην Κάντανο, σε κάτι μικρά αγροτόσπιτα είχε οχυρωθεί μία ομάδα 100 οπλισμένων Τούρκων με αρχηγό τον Καούρη για να εμποδίσουν την προέλαση του επαναστατών. Στη συγκεκριμένη μάχη σκοτώθηκε ο αρχηγός Γεώργιος Δασκαλάκης (Τσελέπης) και συμπολεμιστές του από το Σέλινο, τις γειτονικές περιοχές και τα Σφακιά. Ο Ευτύχης Λουπασάκης  αναφέρει ότι «ο θάνατος του γενναίου αρχηγού [..]δημιούργησε μόνο θλίψη και κατήφεια στους συμπολεμιστές του αλλά και ζημιά στον αγώνα . Οι πολεμικές επιχειρήσεις σταμάτησαν μετά τον θάνατό του»112. 

 Ο Αφεντούλης εκτός από τα αρνητικά στοιχεία που είχε η προσωπικότητα και η παρουσία του στην Κρήτη ως αρχηγός της επανάστασης είχε και θετικά στοιχεία. Οι οργανωτικές του ικανότητες δεν μπορούν να αμφισβητηθούν. Κατά την παρουσία του στην Κρήτη η επανάσταση γενικεύτηκε σε όλα τα μέρη του νησιού. Παρά τις αποτυχίες, υπήρχαν και πολλές σημαντικές επιτυχίες στα πεδία των μαχών και η επανάσταση κρατήθηκε ζωντανή. Οι Τούρκοι προσπάθησαν να καταπνίξουν την επανάσταση αλλά δεν τα κατάφεραν . Ο Αφεντούλης προσπάθησε να οργανώσει την επανάσταση σε πολιτικό επίπεδο και να δημιουργήσει ένα Οργανισμό. Ζήτησε τη βοήθεια του Πέτρου Ομηρίδη Σκυλίτση, ο οποίος είχε εκπροσωπήσει την Κρήτη στην Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου. 

Στους Αρμένους Αποκορώνου συγκλήθηκε Γενική Συνέλευση των Κρητών από 11-21 Μαΐου 1821 για να ψηφιστεί το προσωρινό πολίτευμα και να αναδειχτούν οι φροντιστές του αγώνα. Συγκεντρώθηκαν περίπου 40 εκπρόσωποι από τις επαρχίες της Κρήτης και προέδρευσε ο Πέτρος Ομηρίδης Σκυλίτσης. Ακολουθήθηκε η διαδικασία που είχαν ακολουθήσει και άλλες ελληνικές περιοχές. Πρώτα η Γενική Συνέλευση εξέδωσε «Προκήρυξη Ελευθερίας» και στη συνέχεια ψηφίστηκε το σχέδιο συντάγματος με τίτλο : «Προσωρινή Πολιτεία της νήσου Κρήτης»114. Επίσης ψηφίστηκε ένα σχέδιο προσωρινής διοίκηση του νησιού, όπου το νησί διαιρέθηκε σε 4 διαμερίσματα, σε επαρχίες και κοινότητες. Ο Γενικός έπαρχος και η Γενική Καγκελαρία ασκούσαν την κεντρική διοίκηση. Η Γενική Καγκελαρία αποτελείται από τον Γενικό Γραμματέα και τους Φροντιστές οικονομίας , αστυνομίας , πολέμου, θάλασσας και δικαιοσύνης. Στην πρωτεύουσα κάθε διαμερίσματος υπήρχαν Έπαρχοι, Φροντιστές και Λιμενάρχες. Αποφασίστηκε ο τύπος της κρητικής σημαίας η επίσημη σφραγίδα για την διοίκηση του νησιού και η αναλογία εκπροσώπησης της Κρήτης στην βουλή του Ελληνικού κράτους. Ωστόσο οι αποφάσεις αυτές δεν εφαρμόστηκαν διότι τον Μάιο του 1822 αποβιβάστηκαν οι Αιγυπτιακές δυνάμεις στη Κρήτη, ο Ομηρίδης έφυγε από το νησί και ο Αφεντούλης έμεινε για λίγους μήνες ακόμα ανίσχυρος να εφαρμόσει οποιαδήποτε ρύθμιση115. Από την άλλη πλευρά, ο Τουρκικός στρατός ήταν απασχολημένος στην Πελοπόννησο και την Στερεά Ελλάδα και δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την επανάσταση στην Κρήτη. Ο σουλτάνος Μαχμούτ Δ΄ ζήτησε βοήθεια από τον Μεχμέτ Αλή της Αιγύπτου. Ο Μεχμέτ Αλή επιθυμούσε να έχει υπό την κατοχή του την Κρήτη και απάντησε θετικά στην πρόταση. Έστειλε ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις στο νησί με αρχηγό τον γαμπρό του Χασάν πασά. Ο αιγυπτιακός στόλος με 30 πολεμικά και 84 φορτηγά πλοία κατέπλευσε στο λιμάνι της Σούδας στις 28 Μαΐου 1822 . Ο Χασάν χωρίς να χάνει χρόνο επιτίθεται στην Μαλάξα, όπου οι επαναστάτες αμύνονται αποτελεσματικά και καταφέρνουν να απωθήσουν τις αιγυπτιακές δυνάμεις. Ωστόσο, η ασυμφωνία των αρχηγών και η αδυναμία να έχουν κοινό σχέδιο δράσης οδηγούν σε αδυναμία να κρατήσουν τις θέσεις που είχαν και να της καταλάβει ο Χασάν με το στρατευμά του. Το καλοκαίρι του 1822, ο Αφεντούλης ζήτησε βοήθεια διότι ήταν σε δύσκολη κατάσταση η κρητική επανάσταση. Η μόνη βοήθεια που έλαβε ήταν τα 900 όπλα τα οποία έφερε ο Στέφανος Βασιλόπουλος από τη Μασσαλία117.

-42-

Τι είναι η Μεσοπεντηκοστή και πως νηστεύουμε

Σύμφωνα με τους Ιερούς Κανόνες της Εκκλησίας μας μόνο την πρώτη Εβδομάδα μετά το Πάσχα (Εβδομάδα της Διακαινησίμου) και την Εβδομάδα μετά την Πεντηκοστή, δεν νηστεύουμε τις Τετάρτες και τις Παρασκευές.

Ωστόσο την Τετάρτη της Μεσοπεντηκοστής (25 ημέρες μετά το Πάσχα, φέτος πέφτει 14 Μαίου), καθώς και την Τετάρτη της Αποδόσεως της Εορτής του Πάσχα (39 ημέρες μετά το Πάσχα), έχουμε κατάλυση ιχθύος, δηλαδή τρώμε ψάρι.

Στον υπολογισμό των ημερών περιλαμβάνεται και η Ημέρα του Πάσχα. Όμως δεν επιτρέπεται να φάμε γαλακτοκομικά, τυροκομικά, κρέας και αυγά.

Η Μεσοπεντηκοστή είναι Δεσποτική εορτή της Ορθοδόξου Εκκλησίας, η οποία τελείται 25 ημέρες μετά Πάσχα, ήτοι την Τετάρτη μετά την Κυριακή του Παραλύτου, σε ανάμνηση της διδασκαλίας του Ιησού Χριστού στον Ναό του Σολομώντος (Ιω. ζ14).

Συμπίπτει με το μέσο του χρονικού διαστήματος, το οποίο μεσολαβεί μεταξύ δύο σημαντικών εορτών της χριστιανοσύνης, του Πάσχα και της Πεντηκοστής.

Η καθιέρωση της εορτής στα χρόνια του Βυζαντίου έγινε λόγω παρερμηνείας της ανωτέρω ευαγγελικής περικοπής, που περιλαμβάνει τη φράση «...της εορτής μεσούσης...» κι ενώ αναφέρεται στην εβραϊκή εορτή της Σκηνοπηγίας, που γιορτάζεται τον Σεπτέμβριο με Οκτώβριο, θεωρήθηκε ότι έχει σχέση με την εορτή της Πεντηκοστής.

Την εορτή της Μεσοπεντηκοστής την εορτάζουμε για την τιμή των δύο μεγάλων εορτών, δηλαδή του Πάσχα και της Πεντηκοστής, επειδή αυτή και ενώνει και συνδέει τις δύο αυτές εορτές.

Η εορτή της Μεσοπεντηκοστής θεσπίστηκε για τον εξής λόγο: Μετά το υπερφυές θαύμα που έκαμε ο Χριστός στο παράλυτο, οι Ιουδαίοι, σκανδαλισμένοι δήθεν για το Σαββάτου (διότι πράγματι, Σάββατο θεράπευσε ο Κύριος τον παράλυτο), Τον καταδίωκαν και ζητούσαν να τον σκοτώσουν.

Για το λόγο αυτό ο Ιησούς έφυγε από τα Ιεροσόλυμα και πήγε στη Γαλιλαία, όπου και διέμενε στα όρη της περιοχής εκείνης με τους μαθητές Του. Εκεί έκανε το υπερφυές θαύμα του πολλαπλασιασμού των πέντε άρτων και των δύο ιχθύων, και έφαγαν και χόρτασαν πέντε χιλιάδες άνδρες, χωρίς να υπολογίζονται στον αριθμό αυτό γυναίκες και παιδιά.

Μετέπειτα, κατά την εορτή της Σκηνοπηγίας (ήταν δε και αυτή μεγάλη εορτή των Ιουδαίων), ο Ιησούς ανέβηκε και πάλι στα Ιεροσόλυμα και περπατούσε στα κρυφά. Στο μέσο όμως της εορτής ανέβηκε στο Ναό και δίδασκε και όλοι έμεναν έκπληκτοι από τη διδαχή Του. Αλλά, επειδή Τον φθονούσαν, έλεγαν: «Πώς αυτός ξέρει γράμματα, ενώ δεν έχει σπουδάσει;».

Αλλά ο Ιησούς, όντας πράγματι νέος Αδάμ, όπως εκείνος ο πρώτος ήταν κατάμεστος από σοφία, έτσι και Αυτός, όντας επιπλέον και Θεός, ήταν παντογνώστης (που βέβαια ο πρώτος Αδάμ δεν ήταν). Γόγγυζαν λοιπόν όλοι κατά του Χριστού και επιδίωκαν να Τον σκοτώσουν οπωσδήποτε. Εκείνος δε, ελέγχοντάς τους ότι μάχονταν δήθεν υπέρ του Σαββάτου, είπε: «Γιατί ζητάτε να με σκοτώσετε;».

Και στρέφοντας τη σκέψη των Ιουδαίων στο μωσαϊκό Νόμο, τους είπε επιπρόσθετα ότι δεν είχαν κανένα λόγο να θυμώνουν εναντίον του, επειδή θεράπευσε κατά την ημέρα του Σαββάτου τον παράλυτο, διότι και ο Μωυσής έχει νομοθετήσει ότι το Σάββατο μπορεί να καταλύεται, στη περίπτωση που πρόκειται για περιτομή, (όταν η όγδοη ημέρα από τη γέννηση του αρσενικού παιδιού, κατά την οποία έπρεπε αυτή να γίνει, συνέπιπτε με την ημέρα του Σαββάτου.

Και συνεχίζοντας ο Κύριος, είπε: «Αν ένας άνθρωπος περιτέμνεται το Σάββατο, για να μην παραβιαστεί ο Νόμος του Μωυσή, εσείς θυμώνετε εναντίον μου, επειδή θεράπευσα έναν ολόκληρο άνθρωπο κατά την ημέρα του Σαββάτου;»). Και βέβαια ο Κύριος έκαμε διάλογο πολλή ώρα με τους Ιουδαίους περί του θέματος αυτού και τους τόνισε ότι δοτήρας του Νόμου ήταν αυτός ο ίδιος και ότι ήταν ίσος προς τον Πατέρα.

Και αυτό το τόνισε ιδιαίτερα κατά την τελευταία και πιο επίσημη ημέρα της εορτής (λέγοντας τους: «Εάν κανείς διψάει, ας έλθει σ' εμένα και ας πιει»). Μετά ο Ιησούς τους είπε και πάρα πολλά άλλα, και ιδιαίτερα βαρυσήμαντα. Τότε εκείνοι πήραν στα χέρια τους πέτρες, για να τις ρίξουν καταπάνω Του, πλην όμως πέτρα δεν Τον άγγιξε ούτε κατ΄ ελάχιστον. Και τούτο, διότι ο Ιησούς χάθηκε θαυματουργικά από τα μάτια τους και, περνώντας από ανάμεσά τους απαρατήρητος, έφυγε από το Ναό. Φεύγοντας δε από εκεί ο Κύριος και διαβαίνοντας από το μέσο της πόλεως, είδε κάποιον που είχε γεννηθεί τυφλός και τον θεράπευσε, κάνοντας τα μάτια του να βλέπουν.

Πρέπει δε να ξέρουμε ότι οι μέγιστες εορτές των Ιουδαίων είναι τρεις: Πρώτη είναι η εορτή του Πάσχα, η οποία τελείται κατά τον πρώτο μήνα, προς ανάμνηση της διάβασης της Ερυθράς θάλασσας.

Δεύτερη είναι η Πεντηκοστή, η οποία θεσπίστηκε προς ανάμνηση της παραμονής τους στην έρημο επί πενήντα ημέρες, μετά τη διάβαση της Ερυθράς θάλασσας -πενήντα ημέρες, πράγματι, πέρασαν από τη διάβαση της Ερυθράς μέχρι που έλαβαν το μωσαϊκό Νόμο. (Συνολικά βέβαια στην έρημο έμειναν σαράντα χρόνια).

Η εορτή αυτή γίνεται και προς τιμήν του αριθμού εφτά, ο οποίος θεωρείται από αυτούς ιερός. Τρίτη είναι η εορτή της Σκηνοπηγίας, η οποία θεσπίστηκε προς ανάμνηση της σκηνής, την οποία ο Μωυσής κατασκεύασε και έστησε με αρχιτέκτονα τον Βεσελεήλ και έχοντας ως πρότυπο τη σκηνή που είδε (που του περιέγραψε ο Θεός) στη νεφέλη στο όρος Σινά.

Η εορτή αυτή διαρκεί εφτά ημέρες και, εκτός από τον παραπάνω λόγο, θεσπίστηκε και προς ανάμνηση της επί σαράντα χρόνια παραμονής των Εβραίων στην έρημο. Αλλά και με τη συγκομιδή των καρπών σχετίζεται η εορτή της Σκηνοπηγίας. Τότε, λοιπόν, ενώ τελούνταν η εορτή αυτή, της Σκηνοπηγίας, στάθηκε όρθιος ο Χριστός και έκραξε με φωνή μεγάλη: «Εάν τις διψά, ερχέσθω προς με και πινέτω». Εάν δηλαδή κάποιος αισθάνεται πόθο και δίψα, όχι για αγαθά υλικά και φθαρτά, αλλά για την εσωτερική γαλήνη και τη μακαριότητα της θείας ζωής, ας έρχεται προς έμενα διά της πίστεως και ας πίνει ελεύθερα. Πλησίον μου θα ικανοποιηθούν όλοι οι ευγενείς του πόθοι και θα βρει ανάπαυση η ψυχή του.

Επειδή λοιπόν με τη διδασκαλία Του αυτή ο Χριστός απέδειξε ότι είναι Μεσσίας (δηλαδή χρισμένος από το Θεό Πατέρα βασιλέας και λυτρωτής), αφού έγινε μεσίτης και συμφιλιωτής των ανθρώπων και του αιώνιου Πατέρα Του, γι' αυτήν ακριβώς την αιτία, εορτάζοντας την εορτή αυτή και ονομάζοντάς την Μεσοπεντηκοστή, ανυμνούμε και τον Μεσσία Χριστό, αλλά συνάμα δηλώνουμε και τη μεγάλη σημασία που έχει η εορτή αυτή ευρισκόμενη στο μέσο μεταξύ των δύο μεγάλων εορτών της Εκκλησίας μας, δηλαδή του Πάσχα και της Πεντηκοστής.

Νομίζω δε ότι για το λόγο αυτό θεσπίστηκε να γίνεται μετά την εορτή αυτή η εορτή της Σαμαρείτιδας, διότι και σ' εκείνη την εορτή γίνεται λόγος για το Μεσσία Χριστό και περί ύδατος και δίψας, όπως και κατά την παρούσα εορτή της Μεσοπεντηκοστής. Πέραν δε τούτου, κατά τον ευαγγελιστή Ιωάννη, ο διάλογος με τη Σαμαρείτιδα έγινε αρκετά πριν από τη θεραπεία του εκ γενετής τυφλού.

Με το άπειρο Σου έλεος , Χριστέ ο Θεός , ελέησέ μας .Αμήν.