11 Φεβρουαρίου, 2025

6.9 Περί της εν πνεύματι και αληθεία λατρείας A'

  Με την περικοπή: «Πνεῦμα ὁ Θεός, καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν» (Ιω. 4, 24), ξεκινά την ομιλία του ο Άγιος Νεκτάριος. Τα λόγια αυτά τα θεωρεί μεγάλη αποκάλυψη, μια αλήθεια που τώρα γνωρίζεται, ένα «μυστήριο που για πολλούς αιώνες ήταν κρυμμένο», παραπέμποντας στην προς Ρωμαίους 16, 25. Έτσι, η λατρεία στον Θεό, όπως την γνωρίζαμε έως τώρα, καθώς και η ανάγκη για θυσίες και αίματα, εκλείπουν159 . Ο άνθρωπος τώρα μπορεί να λατρεύει τον Θεό από παντού. «Πνευματική προσφορά και λογική λατρεία» εισάγει τώρα και παραπέμπει στην προς Ρωμαίους 12, 1. «Τὰ ἀρχαῖα παρῆλθον, ἰδοὺ δὲ τὰ πάντα καινὰ», αναφερόμενος στην προς Κορινθίους Β΄ 5, 17. Το νέο θυσιαστήριο, ο νέος ναός και η γη ολόκληρη αποτελούν τα θεμέλια αυτού του ναού. Σε αυτόν το ναό, ο λογικός άνθρωπος επιθυμεί να προσφέρει στον Θεό πνευματική θυσία και λογική λατρεία, καθώς «Πνεῦμα ὁ Θεός, καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν», αναφέροντας και πάλι τα λόγια του Ιωάννη160 .  Ξαναχαρακτηρίζει τα λόγια του Χριστού ως «ευφρόσυνο ευαγγέλιο», προάγγελο της ανατολής του ήλιου, ακτίνα φωτός που έστειλε στους «ἐν σκότει καὶ σκιᾷ καθημένοις», παραπέμποντας στον Λουκά 1, 79. Τώρα, συνεχίζει ο Άγιος Νεκτάριος, αφού συμφιλιωθήκαμε (μέσω του Υιού του Θεού) και υιοθετηθήκαμε από τον Θεό, προσευχόμαστε και παρουσιάζουμε τη θεία λατρεία ως υιοί στον Πατέρα161 . Πόσο μεγάλη τιμή και εξύψωση είναι η θεία λατρεία για τον άνθρωπο! Έργο αγγέλων επιτελεί. Θαυμαστή και ιερή είναι η προσκύνηση του Θεού «ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ» και πρέπει να είμαστε άξιοι ώστε να λατρεύουμε τον Θεό αξίως. Κλείνει τον πρόλογο ο Άγιος Νεκτάριος, λέγοντας ότι θα μιλήσει για την «ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ» λατρεία του Θεού και για το πώς πρέπει να είναι αυτός που τον λατρεύει αληθινά. Στο πρώτο μέρος της ομιλίας, μας λέει ότι ο άνθρωπος οφείλει από τη φύση του να αναπέμπει στον Θεό πνευματική και λογική λατρεία, αφού το πνεύμα και ο λόγος είναι οικεία στον Θεό162 . Επίσης, ως πνευματικοί (περισσότερο από ό,τι υλικοί), πρέπει να αναπέμπουμε πνευματική λατρεία ακαταπαύστως και συνεχώς, αφού σε Αυτόν οφείλουμε την πνευματική ψυχή που με τόσες δυνάμεις μας προίκισε, ώστε η εκπλήρωση αυτού του καθήκοντος να γίνεται περισσότερο κατά φύση παρά κατά  ανάγκη. Στη φύση του ανθρώπου είναι η προσπάθεια για κοινωνία με τον Θεό και η αγάπη του ανθρώπου να λατρεύει τον Θεό, αφού αυτά τα χαρακτηριστικά είναι έμφυτα στην ψυχή του. Αντίθετα, παραφύσιν είναι η έλλειψη αυτού του έργου στον άνθρωπο163 . Μεγάλη τιμή για τον άνθρωπο είναι η θεία λατρεία. Τον υψώνει πάνω από τα γήινα, τον συνδέει με τον πανάγιο Θεό και τον αγιάζει, αφού τον τελειοποιεί, καθώς μέσω της λατρείας λαμβάνει τη θεία χάρη. Χρειάζεται όμως το ιερό αυτό καθήκον βίο υψηλό και καθαρό, με πλήρη συνείδηση και συναίσθηση.

-61-

09 Φεβρουαρίου, 2025

6.8 Περί Mετανοίας Ε '

 γ. Για τον χαρακτήρα της μετάνοιας, μιλάει ο Άγιος Νεκτάριος στον επίλογο αυτόν της ομιλίας του. 

Η μετάνοια, που είναι μεταγνώση των πεπραγμένων αμαρτιών του ανθρώπου, είναι πνευματική αναγέννηση και στάδιο νέου ενάρετου βίου. 

Στη συνέχεια, χρησιμοποιεί τον προφήτη Ησαΐα για να μας δώσει έναν ακριβή τύπο της μετάνοιας. Αναφέρεται στους καρπούς της μετάνοιας, «ἐκ τοῦ καρποῦ δειχθήσεται ἢ του δένδρου υγεία», μας λέει και παραπέμπει στους Ματθαίο 12, 33 και Λουκά 6, 44. Ακόμα, «σαθρὸν δένδρον καρποὺς σαθρούς ποιεῖ», το υγιές , υγιείς καρπούς φέρνει και παραπέμπει στους Ματθαίο 7, 17-18 . 12, 33 και Λουκά 6, 43- 44. Αφού μας ξαναδίνει ως τύπο της μετάνοιας τους Νινευίτες από την Παλαιά Διαθήκη, αναφέρει παραδείγματα του χαρακτήρα της αληθινής μετάνοιας:Το μύρο με το οποίο η πόρνη άλειψε τα πόδια του Ιησού, (Λουκ.7, 36-50), τα δάκρυα του Πέτρου, (Ματθ.26, 75), (Μάρκ.14, 72) και (Λουκ.22, 61-62), η αυτοκατάκριση του ληστή, (Λουκ.23, 40-42) και η ταπείνωση του τελώνη, (Λουκ.18, 13-14). Δίνοντας ένα παράδειγμα μη αληθινής μετάνοιας, του Φαραώ από την Παλαιά Διαθήκη, ο Άγιος Νεκτάριος κλείνει την ομιλία του με προτροπή, να γνωρίσουμε την ανάγκη και την σπουδαιότητα της μετάνοιας και να παρακαλέσουμε τον Κύριο να συγχωρήσει τις πολλές αμαρτίες μας, να φωτίσει το σκοτισμένο μας μυαλό, να δώσει κατάνυξη και συντριβή στην καρδιά μας ώστε «με καθαρή τη μαρτυρία της συνείδησης μας» (και παραπέμπει στην Β΄Κορ.1, 12), να μετανοήσουμε και «τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ τηροῦμεν καὶ τὰ ἀρεστὰ ἐνώπιον αὐτοῦ ποιοῦμεν» (Α΄Ιω.3, 22), και αφού γίνουμε φίλοι του, να γίνουμε και κληρονόμοι της αιώνιας βασιλείας του158 .

-59-