''ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΠΑΩ ΣΠΙΤΙ !''

Αὐτὸ σημαίνει «Χαράλαμπος»: Νὰ λάμπεις ἀπὸ χαρά. Κι ὁ Χάρης, ποὺ ἤδη εἶχε τελειώσει τὴν Δ΄ Δημοτικοῦ καὶ πρώτη φορὰ ἦλθε φέτος στὴν κατασκήνωση, ἦταν ἕνα παιδὶ γεμάτο χαρά, σπιρτάδα, ὅλο ζωντάνια! Πρῶτος στὰ πειράγματα, εὔκολος στὶς γνωριμίες, θαρρετὸς στὸν λόγο καὶ πάντα χαμογελαστός, ἔκανε αἰσθητὴ τὴν παρουσία του ἀπὸ τὴν πρώτη κιόλας ἡμέρα. Ὁ Ὁμαδάρχης ποὺ τὸν ἀνέλαβε, κατάλαβε ὅτι δὲν θὰ ἦταν εὔκολη ὑπόθεση ἡ ἔνταξή του μέσα στὴν ὁμάδα καὶ ἡ πειθαρχία του σὲ κοινοὺς κανόνες. Ὡστόσο δὲν ἦταν οὔτε τὸ πρῶτο οὔτε τὸ τελευταῖο ζωηρὸ παιδὶ ποὺ εἶχε συναντήσει. Θυμήθηκε τὴ συμβουλὴ τοῦ Ἀρχηγοῦ, ποὺ εἶχε μεγάλη ἐμπειρία σὲ θέματα ἀγωγῆς: «Κάθε παιδὶ ἔχει τὰ δικά του χαρίσματα, κρύβει ἕναν πολύτιμο θησαυρό. Εὔκολα μποροῦμε νὰ τοῦ βάλουμε μία ἐτικέτα, νὰ τὸ χαρακτηρίσουμε “ζωηρὸ” ἢ “ἀτίθασο”, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ μὴν ἀσχοληθοῦμε οὐσιαστικὰ μαζί του. Τὸ ζητούμενο ὅμως δὲν εἶναι νὰ βάλουμε κανόνες καὶ νὰ ἐπιτηροῦμε ἁπλὰ γιὰ νὰ δοῦμε ποιὸς τοὺς τηρεῖ καὶ ποιὸς παρεκκλίνει, ἀλλὰ νὰ πλησιάσουμε τὸ κάθε παιδὶ καὶ νὰ ἀνακαλύψουμε τὸν κρυμμένο θησαυρὸ τῶν χαρισμάτων του. Ἰδιαιτέρως ὀφείλουμε νὰ ἐνδιαφερθοῦμε γιὰ τὸ παιδὶ ποὺ δείχνει πιὸ ζωηρό, ὥστε νὰ διακρίνουμε τί εἶναι αὐτὸ ποὺ τὸ κάνει ἀπείθαρχο καὶ ἀναλόγως νὰ τὸ βοηθήσουμε»... «Καλὰ εἶναι ὅλα αὐτὰ στὴ θεωρία· στὴν πράξη νὰ δοῦμε τί θὰ γίνει μὲ τὸν Χάρη», σκέφτηκε ὁ Δημήτρης ποὺ τὸν ἀξίωνε ὁ Θεὸς καὶ φέτος νὰ προσφέρει ἐθελοντικὰ στὴν ἐκκλησιαστικὴ Κατασκήνωση τῆς περιοχῆς του. Ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ καθὼς ἔγινε Ἁγιασμὸς τὴν πρώτη ἡμέρα τῆς Κατασκήνωσης, προσευχήθηκε μυστικὰ νὰ τὸν φωτίσει ὁ Θεὸς καὶ νὰ τὸν ὁδηγεῖ σὲ κάθε βῆμα... Οἱ μέρες κύλησαν εὐχάριστα, κι ἂς ἦταν μεγάλος ὁ κόπος γιὰ τὰ στελέχη τῆς Κατασκήνωσης. Ὁ Χάρης, τελικά, δὲν ἦταν τόσο δύσκολο παιδὶ ὅσο φαινόταν. Ὁ ὑπομονετικὸς Ὁμαδάρχης κατόρθωσε νὰ διοχετεύσει τὴ ζωηράδα τοῦ μικροῦ κατασκηνωτῆ στὶς ποικίλες δραστηριότητες ποὺ πρόσφερε τὸ καθημερινὸ πρόγραμμα. Συχνὰ τὸν ἔπαιρνε κοντά του σὲ διάφορες μικροδουλειὲς καὶ τὸν φιλοτιμοῦσε λέγοντάς του: «Χάρη, ἐσὺ εἶσαι τὸ δεξί μου χέρι. Χωρὶς ἐσένα, τί θὰ ἔκανα;»... Ἔφτασε λοιπὸν κι ἡ τελευταία ἡμέρα. Τί ἦταν ὅμως αὐτὸ ποὺ συνέβη στὸν μικρὸ Χαράλαμπο;... Τὸ πρόσωπό του σκοτείνιασε. Ἔχασε τὴ λάμψη τῆς χαρᾶς ποὺ ἀκτινοβολοῦσε. Τὰ παιδιὰ τὸν εἶδαν νὰ ἀπομονώνεται καὶ νὰ κλαίει. Τὸν πλησίασε ὁ καλὸς Ὁμαδάρχης: 

 –Τί συμβαίνει, Χάρη; Σὲ πείραξε κανείς;... Δὲν πῆρε ἀπάντηση. Ὁ Χάρης ἔκλαιγε ἀπαρηγόρητος. Κάποια στιγμὴ στράφηκε καὶ εἶπε: 

 –Κύριε, δὲν θέλω νὰ πάω σπίτι. Μπορῶ νὰ μείνω ἐδῶ νὰ σᾶς βοηθάω; 

 –Μά, κι ἐμεῖς θὰ φύγουμε, Χάρη. 

 –Νὰ ἔλθω μαζί σας. Δὲν θέλω νὰ πάω σπίτι. Στὸ σπίτι ὅλοι μὲ μαλώνουν. Ἡ μητέρα μου συνέχεια κάνει παρατηρήσεις κι ὁ πατέρας σταματᾶ νὰ φωνάζει, μόνο ὅταν εἶναι βραχνιασμένος. Δὲν τοὺς ἀντέχω!  

–Ἠρέμησε, Χάρη. Τὸ ἀπόγευμα ποὺ θὰ ἔλθουν οἱ γονεῖς σου νὰ σὲ πάρουν, θὰ φροντίσω νὰ εἶμαι μαζί σου γιὰ νὰ τοὺς μιλήσω. Θέλω νὰ τοὺς εὐχαριστήσω γιατί μὲ βοήθησες πολὺ ὅλες αὐτὲς τὶς μέρες. Τί εἴπαμε;... Ἐσὺ ἤσουν τὸ δεξί μου χέρι! Γιατί νὰ μὴ γίνεις καὶ τὸ δεξὶ χέρι τῶν γονέων σου;... Ἴσως δὲν ἔχουν καταλάβει ἀκόμη πόσα πράγματα μπορεῖς νὰ κάνεις. Σύντομα θὰ τὸ καταλάβουν...  

 Δὲν εἶναι ἀπίθανο, εἴτε ὡς γονεῖς εἴτε ὡς παιδαγωγοί, νὰ βρεθοῦμε ἀντιμέτωποι μὲ ζωηρὰ καὶ ἀτίθασα παιδιά. Μερικὰ παιδιά, εἴτε λόγῳ ἰδιοσυγκρασίας εἴτε ἐξαιτίας κάποιων ἐπιδράσεων ἀπὸ τὸ περιβάλλον τους, εἶναι ὑπερκινητικὰ καὶ δὲν συμμορφώνονται εὔκολα μὲ τὶς ἀπαιτήσεις τῶν μεγάλων. Κι ἂν οἱ μεγαλύτεροι φέρονται ἀπότομα καὶ βίαια σ’ ἕνα τέτοιο παιδί, ἐκεῖνο τότε ἀντιδρᾶ ἀκόμη περισσότερο καὶ δημιουργεῖται ἕνας φαῦλος κύκλος: Ὅσο μαλώνουν τὸ παιδί, τόσο πιὸ ἀντιδραστικὸ γίνεται κι ὅσο ἐκεῖνο ἀντιδρᾶ τόσο περισσότερο τὸ μαλώνουν. Ἀλλὰ πῶς μπορεῖ νὰ θεραπευθεῖ μιὰ τέτοια κατάσταση; Τὸ πρῶτο ποὺ χρειάζεται εἶναι νὰ ἀγαπήσουμε ξεχωριστὰ τὸ κάθε παιδί. Ἡ ἀγάπη μας δὲν πρέπει νὰ ἐξαντλεῖται μόνο στὰ εὐάγωγα παιδιὰ ποὺ ἀκολουθοῦν εὔκολα τὶς ὁδηγίες μας καὶ πειθαρχοῦν στοὺς κανόνες ποὺ ὁρίζουμε. 

Τὸ θέμα εἶναι νὰ ἀγαπήσουμε ἀκόμα καὶ τὰ παιδιὰ ποὺ μᾶς μιλοῦν μὲ αὐθάδεια, μᾶς προσβάλλουν καὶ δὲν ὑπακοῦν. 

Κάθε παιδὶ ἔχει μοναδικὴ ἀξία καὶ σπουδαῖα χαρίσματα καὶ δὲν πρέπει νὰ τὸ κατακρίνουμε ἀπὸ τὴν ἐξωτερική του συμπεριφορά. Ἄλλωστε συμβαίνει συχνὰ νὰ βλέπουμε παιδιὰ τὰ ὁποῖα μᾶς κούραζαν ὑπερβολικὰ μὲ τὴν ζωηράδα καὶ τὸν αὐθορμητισμό τους, ἀργότερα τὰ ἴδια νὰ μᾶς ἐκπλήττουν καὶ νὰ μᾶς χαροποιοῦν μὲ τὴν πρόοδο καὶ τὴν ἐξέλιξή τους. 

Ἂς μὴν ἀδικοῦμε λοιπὸν κανένα παιδί. Ὅλα δικαιοῦνται τὴν ἀγάπη μας. Γιὰ νὰ μὴ μένουμε ὅμως μόνο στὴν ἐπιφάνεια εἶναι ἀπαραίτητο κι ἕνα δεύτερο στοιχεῖο στὴν προσέγγιση τῶν ζωηρῶν παιδιῶν: Νὰ τὰ γνωρίσουμε βαθύτερα, νὰ διακρίνουμε τὰ χαρίσματά τους καὶ μὲ τέχνη καὶ διάκριση νὰ ἀξιοποιήσουμε τὸν δυναμισμό τους. Νὰ προσπαθήσουμε νὰ κατευθύνουμε τὴ ζωντάνια τους σὲ δημιουργικὲς δραστηριότητες καί, ὅταν ὅλοι τὰ κατηγοροῦν καὶ τὰ ἀπορρίπτουν ὡς τὰ «κακὰ παιδιά», ἐμεῖς νὰ τὰ βοηθήσουμε νὰ αἰσθανθοῦν ὅτι χαιρόμαστε τὴν παρουσία καὶ τὴ συνεργασία τους. Τέλος, ἕνας πρακτικὸς τρόπος γιὰ νὰ φιλοτιμήσουμε τὰ ζωηρὰ παιδιὰ εἶναι ὁ ἔπαινος. 

Ὁ ἔπαινος ὠφελεῖ πολὺ περισσότερο τὸ παιδὶ ἀπ’ ὅ,τι ἡ ἐπίπληξη καὶ ἡ τιμωρία. Ἂς φροντίζουμε λοιπὸν ἡ ἐπικοινωνία μας μὲ τὰ παιδιὰ νὰ μὴν ἐξαντλεῖται στὶς ἐπιπλήξεις, ἀλλὰ νὰ περιλαμβάνει τὸν δίκαιο ἔπαινο, τὴν ἀπαραίτητη ἐνθάρρυνση καὶ γενικότερα τὴν ἀνακάλυψη καὶ ἀνάδειξη τῶν θετικῶν στοιχείων τῆς προσωπικότητάς τους. Τὸ πιὸ σημαντικὸ βέβαια εἶναι νὰ ζητοῦμε τὴν Χάρι καὶ τὸν φωτισμὸ τοῦ Θεοῦ, διότι κάθε ψυχὴ εἶναι ἕνας ὁλόκληρος κόσμος καὶ τὸ νὰ δώσεις τὴν κατάλληλη ἀγωγὴ ἀποτελεῖ «τέχνη τεχνῶν καὶ ἐπιστήμη ἐπιστημῶν» ΟΣΩΤΗΡ2186