ΧΡΗΣΙΜΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΔΡΑΜΑΣ ΚΑΙ ΜΙΑ ΔΙΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΧΑΜΕΝΑ ΚΟΣΜΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΕΙΡΑΣ ΕΙΡΗΝΗΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΙΝΑΣ.
Η Δραμα το 1315 χαρακτηριζοταν ως ''πολίχνιον''. Ειχε Αρχιεπισκοπο τον Καλλίνικο και υπαγονταν στην Μητροπολη Φιλίππων. Το καστρο της Δραμας ειχε τρεις ιερούς ναούς. Ειχε 250 οικιες,1500 κατοικους,146 εβραιους,που κατεγραψε ο εβραιος περιηγητης ραβιννος Βενιαμιν.
1ος ναος των ταξιαρχων,
2ος ναος της Αγιας Σοφιας σημερα, που τοτε ετιματο εις την κοιμηση της Θεοτοκου,
3ος ναος η μητροπολη που σημερα δεν υπαρχει.
Ειχε η περιοχη τρια μοναστηρια.
1ο μοναστηρι Παναγια Κοσίνιτζα (σημερινη Εικοσιφοινισσα),
2ο μοναστήρι Παναγια Κοριλιωτισσα(πανω στον Κορυλοβο),
3ο μοναστηρι Παναγια Σπηλαιωτισσα κοντα στην Πρισότζιανη(σημερινη Προσοτσάνη) .
Το διοικητηριο ηταν μεσα στο καστρο,στον δευτερο οροφο ηταν εγκατεστημενος ο διοικητης (προκαθημενος), στον τριτο οροφο υπηρχε η αυτοκρατορικη κατοικια.
Υπηρχε φρουρα 50 στρατιωτων,υπηρχε τειχος περιμετρου 850 μετρων,υψους 14 μετρων,παχους απο 1,5 εως 3,5 μετρα.Τα τειχη χτιστηκαν το 1206 απο τον Βονιφάτιο τον Μομφερατικο ,τον βασιλεα της Θεσσαλονικης , τον παππου της αυτοκρατειρας Ειρηνης.
Ο Αγγιτης ποταμος λεγονταν Πάνακας.Κοντα στον Πάνακα ποταμό υπηρχε ιερος ναος του Αγιου Παντελεήμονος.
Η Ειρηνη Παλαιολογινα ή αλλιώς Γιολάντα Μομφερατικού, κόρη του Γουλιέλμου Ζ΄του Μομφερά και της Βεατρίκης της Καστίλλης ,ειχε κληρονομικά δικαιωματα στο βασίλειο της Θεσσαλονίκης,αρα και στην Δράμα.
Το 1284 παντρευτηκε με τον αυτοκρατορα Ανδρονικο Β΄Παλαιολογο,απέκτησαν τεσσερα παιδια . Το 1294 ομως ο αυτοκρατορας ορισε συναυτοκρατορα τον γιο του Μιχαήλ Θ΄Παλαιολογο απο την πρωτη του γυναικα την Αννα της Ουγγαρίας. Την μοναδικη κορη της Ειρηνης την Σιμωνιδα την παντρεψε ο Ανδρονικος σε ηλικια 5 ετων με τον σερβο βασιλεα Στέφανο Μιλούτιν που ηταν 60 ετων! Αυτο το τελευταιο ηταν η σταγονα που ξεχειλισε το ποτηρι και το αυτοκρατορικο ζευγος χωρισε.
Η Ειρηνη εμενε στην Θεσσαλονικη και τα καλοκαιρια τα περνουσε στην Δράμα απο το1303 μεχρι το 1316 που πεθανε λογω υψηλου πυρετου.
Με το πέρασμα των χρόνων αναπτυχθηκε ένας μύθος γύρω από τα αυτοκρατορικά κοσμήματα της Ερήνης. Κάποιοι έλεγαν ότι η κορη της η Σιμωνίδα , γυρίζοντας στη Σερβία , τα πήρε μαζί της. Εκείνη ,όμως , όταν κάποτε ρωτήθηκε το αρνηθηκε κατηγορηματικά. Αυτο εδωσε το έναυσμα και όσοι έκτοτε επισκέφτηκαν την Δραμα- Ανδρονικος Γ΄ Παλαιολογος,Ιωαννης ΣΤ΄ Κατακουζηνός,ο σερβος καισαρ Βόιχνας – όλοι εψαχναν τα περιφημα κοσμηματα της αυτοκράτειρας. Φεβρουαριος του 1415. Ο αυτοκράτορας Μανουηλ Β΄ ο Παλαιολογος εφτασε στην τουρκοκρατούμενη Δράμα για να επιλυσει κτηματικες διαφορες της Ιερας Μονης Βατοπεδιου σε μετόχια της περιοχής. Μετά την μαχη της Αγκυρας το 1402 και την βραχύβια παρακμη του οθωμανικου κράτους είχαν εξομαλυνθεί πρόσκαιρα οι βυζαντινο-τουρκικες σχεσεις . Ετσι ο ελευθερωτης της Δράμας το 1371 και αυτοκρατορας το 1415 ,επισκέφτηκε με νοσταλγία την πολη και συναντησε τον μητροπολιτη Δράμας Δοσιθεο. Τον γνώρισε ως εφημέριο του μονοχωρου ναου των Ταξιαρχων ,οταν ως διοικητης της ΘεσσαλονΊκης έμπαινε έφιππος στην Δραμα στα τέλη του 1371, βάζοντας τέλος στην σερβική κυριαρχία,υπο τις επευφημίες των βυζαντινών κατοικων της. Μετά απο πολλα χρονια οι δυο παλιοι γνωριμοι ξανασυναντήθηκαν. Ο μητροπολιτης κάλεσε τον αυτοκρατορα να εισέλθει στον μονοχωρο ναό που ειχε κτισει σχεδον ενα αιωνα πριν η Ειρήνη Παλαιολογίνα.Εκλεισε την πορτα και εμειναν μονοι τους μεσα στον ναο . Ο αυτοκρατορας κοιταξε κατάματα τον μητροπολιτη και τον ρώτησε αν γνωριζε την τυχη των σμαραγδενιων κοσμηματων . Ο σεβασμιος ιεράρχης με την μακριά ασπρη γενειάδα του ειπε αινιγματικά : << Οπως ο ναος των Ταξιαρχών , που έκτισε η αυτοκράτειρα θα προστατευει πάντα το καστρο της Δράμας, έτσι και τα σμαραγδενια κοσμήματα της θα στολίζουν πάντα την πόλη και την περιοχή της...>> .
Ο αυτοκρατορας Μανουηλ δεν εμεινε ευχαριστημένος απο την απάντηση και τον ρώτησε ευθεως τι γνωριζε γιά την υπόθεση . Τότε ο ιεράρχης του αποκάλυψε το μυστικό της δραμινής οικογένειας Πασπαλά: μετά απο πρόταση του ορφανοτρόφου Τρύφωνα Κεδρηνού, και με την συμφωνη γνωμη της κράλαινας Σιμωνίδας ,ο Κωνσταντίνος Πασπαλάς ,ο δραμινός ιπποκόμος, λιγο πριν αναχωρησει η νεκρική πομπη της Ειρηνης για την Κωνσταντινούπολη είχε αφαιρέσει απο την σορό τα σμαραγδενια κοσμηματα και στη συνέχεια τα έκρυψε σε μια μυστικη κρύπτη στον μονόχωρο ναό που έκτισε ως προσωπικό της ησυχαστήριο η αυτοκράτειρα Ειρήνη .
Γιά να μεινουν τα σμαραγδένια κοσμήματα εκεί που θα ήθελε και η ίδια ,εκεί που πάντα τα φορούσε ,εκει που τελειωσε τον επιγειο βίο της ...στην Δράμα που αγάπησε και την ενιωθε δική της , στην πόλη με τα σμαραγδένια νερά.
ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΜΝΗΜΟΝΕΥΕΤΑΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΕΙΡΑΣ ΕΙΡΗΝΗΣ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΠΟΥ ΤΕΛΟΥΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΤΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΔΙΟΤΙ ΑΦΕΝΟΣ ΜΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΚΤΙΤΟΡΙΣΣΑ ΚΑΙ ΑΦΕΤΕΡΟΥ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ ΕΤΣΙ Η ΔΡΑΜΑ ΜΕ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΤΗΣ.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛΗΦΘΗΣΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Θ.ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ ''ΤΑ ΣΜΑΡΑΓΔΕΝΙΑ GIOIELI THΣ ΔΡΑΜΑΣ ,ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΟΔΟΣ , ΤΕΥΧΟΣ 22,ΙΟΥΛΙΟΣ2022.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου