2.2. Βασικά θεωρητικά μοντέλα ψυχολογίας-ψυχοθεραπείας
Προτού ξεκινήσουμε με την ανάλυση των διαφορετικών μοντέλων ψυχοθεραπείας, ας δούμε αρχικά τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που έχει ένα άτομο το οποίο θα επιδιώξει την ψυχοθεραπεία. Τα βασικά χαρακτηριστικά που αναγνωρίζονται σε ένα άτομο που θα αναζητήσει έναν ψυχοθεραπευτή είναι
α) η ύπαρξη ανάγκης σύμφωνα με την αξιολόγηση ψυχικής υγείας
β) η προδιάθεση ανάλογα με το φύλο, την ηλικία ή την εκπαίδευση και
γ)οι οικονομικοί πόροι που θα καλύψουν την δαπάνη της θεραπείας.
Αυτές οι τρεις μεταβλητές συναξιολογούνται προκειμένου να απευθυνθεί ένα άτομο σε έναν ψυχοθεραπευτή, καθώς καμία από μόνη της δεν είναι αρκετή για να τον οδηγήσει στην απόφαση λήψης βοήθειας από έναν επιστήμονα ψυχικής υγείας. Αρχικά το άτομο συνήθως αρχίζει να αναζητά ψυχοθεραπευτή γιατί αντιλαμβάνεται ο ίδιος μια αλλαγή στην διανοητική του κατάσταση ή μια διαταραχή στην ψυχική του υγεία. Επιπλέον, εκτός από το να αντιληφθεί την ίδια την ανάγκη και να πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις, θα πρέπει το άτομο να είναι θετικά προσκείμενο στην ψυχοθεραπεία. Το γεγονός αυτό ευνοείται όταν στο περιβάλλον του υπάρχουν φίλοι που είναι θετικά προσκείμενοι και δεκτικοί στην ψυχοθεραπεία, ή όταν το ίδιο το άτομο είναι κοντά σε κοινωνιολογικές και ψυχολογικές επιστήμες ή όταν διαβάζει σχετικά βιβλία. Επίσης, σύμφωνα με μελέτες, οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες να προσφύγουν σε ένα ειδικό ψυχικής υγείας ενώ οι ασθενείς τείνουν να είναι άθρησκοι, να ζουν σε αστικές περιοχές, να είναι διαζευγμένοι ή χωρισμένοι και να έχουν ανώτερη εκπαίδευση από τον γενικό πληθυσμό47 . Μελετώντας πιο συγκεκριμένα την έννοια της ψυχοθεραπείας βλέπουμε ότι με βάση τον ορισμό της ψυχοθεραπεία είναι η λεκτική επικοινωνία μεταξύ θεραπευόμενου και ψυχοθεραπευτή που έχει ως σκοπό αρχικά την διάγνωση και στη συνέχεια την θεραπεία προβλημάτων συμπεριφοράς, ψυχολογικών κρίσεων και ψυχικών διαταραχών. Υπάρχουν διάφορες ψυχοθεραπευτικές κατευθύνσεις και κάθε μία από αυτές χαρακτηρίζεται από τους συγκεκριμένους τομείς στους οποίους δίνει έμφαση αλλά και από διαφοροποιήσεις που υπάρχουν αναφορικά με την δομή, το περιεχόμενο αλλά και το αποτέλεσμα της θεραπείας 48 . Η κλινική ψυχολογία αποτελεί εφαρμοσμένο κλάδο της ψυχολογίας σε αντίθεση με την ψυχοθεραπεία για την οποία δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Για την ψυχοθεραπεία υπάρχουν διαφορετικές κατευθύνσεις που έχουν διαφορετικό θεωρητικό υπόβαθρο, διαφορετικές μεθόδους παρέμβασης και διαφορετική σκοποθεσία 49 . Αφού ορίσαμε την έννοια της ψυχοθεραπείας μπορούμε να δούμε τις κύριες θεωρητικές κατευθύνσεις - θεωρίες που διαμορφώνονται με γνώμονα τις βασικές επιστημονικές προσεγγίσεις των ψυχολογικών θεραπειών όπως την θεωρία του ιατρικούβιολογικού μοντέλου, το ψυχοδυναμικό μοντέλο, το γνωσιακό – συμπεριφορικό μοντέλο, το ανθρωπιστικό μοντέλο, το κοινωνικό – πολιτισμικό μοντέλο και το συστημικό μοντέλο.
-26-
-26-
