ΟΙ ΤΟΠΙΚΟΙ AΓΙΟΙ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ 3o

 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΠΙΣΤΗΣ 

 1.1 Χριστιανική ηθική 

 Η χριστιανική ηθική βασιζόμενη στην αποκάλυψη και στην πίστη, αποβλέπει στην ολοκλήρωση του ανθρώπου και στη θέωσή του, δηλαδή στην τελείωσή του κατά το πρότυπο του Θεού. 

Με την πάροδο του χρόνου, το περιεχόμενο της χριστιανικής ηθικής κατέληξε να ορίζεται από το περιεχόμενο τεσσάρων σχέσεων: του ανθρώπου προς τον Θεό (θεολογική ηθική), του ανθρώπου προς τον εαυτό του (ανθρωπολογική ηθική), του ανθρώπου προς το συνάνθρωπο (κοινωνική ηθική) και του ανθρώπου προς το φυσικό κόσμο (οικολογική ηθική). 

1 Επιπρόσθετα, η χριστιανική ηθική, στοχεύει στη μεταλαμπάδευση των θεανδρικών ηθικών της αληθειών σε όσους τις αναζητούν και τις χρειάζονται. Επιδιώκει την υπεράσπιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, όπου αυτή υποσκάπτεται ή αγνοείται και την παροχή διεξόδων διαφυγής από κρίσιμες στιγμές.

2 Επιπλέον, αποσκοπεί στην ανάπτυξη του ήθους που θεμελιώνεται στην εν Χριστώ ζωή. Προϋπόθεση για την εφαρμογή της χριστιανικής ηθικής είναι η συντριβή του εγωισμού και η θεώρηση του πλησίον ως εαυτού. Για να επιτευχθεί το τελευταίο, απαιτείται ταπείνωση, αλλά και ανάπτυξη της αγάπης. Η χριστιανική ηθική αποβλέπει πάντοτε με σκοπό την αγάπη, που συμπεριλαμβάνει τον εχθρό. Η ένωση του ανθρώπου με τον Χριστό που μυσταγωγείται με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος και κορυφώνεται στην ευχαριστιακή κοινωνία, ενεργοποιείται στην καθημερινή ζωή με τη συμμόρφωση της θελήσεώς του προς το θέλημα του Χριστού.

3 Εδώ βρίσκεται η πεμπτουσία της χριστιανικής ηθικής. Η αποδέσμευση από την εγωπάθεια οδηγεί στην πνευματική ενοποίηση. Αυτό μας οδηγεί σε ένα άλλο χαρακτηριστικό της χριστιανικής   ηθικής: αυτό της ελευθερίας και της προσωπικής κοινωνίας. Ο άνθρωπος είναι ελεύθερος να ακολουθήσει το κάλεσμα του Χριστού προς την θεία τελειότητα: τη θέωση. 

Έτσι, η χριστιανική ηθική ανοίγεται στην πνευματική ζωή. Η χριστιανική ηθική μπορεί να καταφεύγει στη χριστιανική παράδοση, δηλαδή στη διδασκαλία της Αγίας Γραφής και ειδικότερα στο Δεκάλογο της Παλαιάς Διαθήκης, στην επί του Όρους Ομιλία, στις εντολές και στα παραγγέλματα των Αποστόλων, των Πατέρων και διδασκάλων της Εκκλησίας.

4 Επιπλέον, η χριστιανική ηθική σχετίζεται με την ελευθερία του ανθρώπου, δηλαδή τη δυνατότητα να ενεργεί αυτοβούλως και να αποφασίζει ελεύθερα πως θα δράσει σε κάθε περίπτωση. 

Τέλος, η χριστιανική ηθική σχετίζεται με τις δοκιμασίες του θελήματος του Θεού, δηλαδή «αν και κατά πόσο η χριστιανική ηθική έρχεται ως εφαρμοσμένη μορφή της «καινής κτίσεως» ή της ανθρωπολογίας του καινού εν Χριστώ ανθρώπου και κατευθύνει στη ζωντανή κοινωνία με τον Θεό και το θέλημά του».

5 Η ηθική, άλλωστε, είναι ένα από τα τρία κύρια στοιχεία μιας θρησκείας, μαζί με την πίστη και τη λατρεία.

6 Η χριστιανική ηθική βασίζεται στην ανθρωπολογία του Χριστιανισμού. Η χριστιανική ηθική είναι νοητή και εφαρμόσιμη μόνο ως ηθική της Αναστάσεως. Καλεί τον άνθρωπο να νικήσει τον φόβο του θανάτου και να ζήσει ελεύθερος από αυτόν. Η εμπειρία της Ανάστασης βιώνεται καθημερινά με την πραγματική αγάπη, δηλαδή την ανιδιοτελή αγάπη.

7 Η χριστιανική ηθική δεν είναι ηθική κανόνων, αλλά δείκτης μετοχής στη ζωή του Θεού.

8 Οι εντολές του Χριστού δεν είναι δεσμευτικοί κανόνες, αλλά εντολές ελευθερίας που απελευθερώνουν από την αμαρτία και ανακαινίζουν τον άνθρωπο μέσα στο σώμα του Χριστού.

-14-

ΟΙ ΤΟΠΙΚΟΙ AΓΙΟΙ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ 2o

 Λέσβος, Αγίων τόπος, αναφέρει η Μακαριστή Ηγουμένη της Μονής Αγίου Ραφαήλ Ευγενία Κλειδαρά. Το νησί της Λέσβου αποτελεί αδιαμφισβήτητα ιερό τόπο στον οποίον η Χάρη του Θεού προσφέρει απλόχερα την παρουσία, την φιλευσπλαχνία αλλά και την προστασία και διδαχή. Η χριστιανική πίστη στο νησί βαθιά ριζωμένη από τους πρώτους αιώνες μετά την Ανάσταση του Χριστού, άκμασε κατά τον 5ο αιώνα και έκτοτε τα εμφανή σημάδια της συνοδεύουν την ιστορία του τόπου. Τόσο θαυματουργά είναι τα χριστιανικά αυτά πολλά έτη που ο τόπος αυτός έχει αναδείξει αναρίθμητες πατερικές μορφές και αγίους που η φήμη πλέον ξεπερνά τα όρια της Ελλάδας. Την χριστιανική αυτή αύρα τη νιώθει κανείς μόλις πατήσει το πόδι του στο νησί. Η Λέσβος όπου και αν κοιτάξει κανείς θα αντικρίσει έναν χριστιανικό ναό, μία μονή ή κάποια απομεινάρια μιας Βυζαντινής εκκλησίας που μαρτυρούν την ιστορικότητα της πίστης μας αλλά και θεία παρουσία μέσω των νεοφανών Αγίων της. Οι θαυματουργοί Ταξιάρχης, Άγιοι Ραφαήλ, Νικόλαος και Ειρήνη, Οσία Θωμαΐς κ.ά. αποδεικνύουν στις δύσκολες αυτές εποχές για τους ανθρώπους, ότι υπάρχει η Θεία ευλογία και ελεημοσύνη για να αποτελέσει αποκούμπι όσων αληθινά πιστεύουν σε αυτή και την αναζητούν μέσω της πίστεώς τους. Η εργασία αυτή έχει ως βασικό της θέμα να παρουσιάσει τις σημαντικότερες αυτές άγιες μορφές της Λέσβου, τον βίο και την πορεία τους έως την αγιότητα και τον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτισαν όχι μόνο οι μορφές αυτές κατά την εν ζωή τους πορεία αλλά και στην συνέχεια μέσα από τα έργα, τις δράσεις και τα θαύματα τους.

  Στο πρώτο κεφάλαιο η έμφαση δίνεται στην βασική έννοια της Χριστιανικής Ηθικής όπως αυτή ορίζεται και γίνεται αποδεκτή από την Χριστιανική Εκκλησία. Είναι σημαντικό να οριστεί και αποσαφηνιστεί η ηθική αυτή καθώς με αυτόν τον τρόπο θα γίνει περισσότερο κατανοητή η θέωση των αγίων της Λέσβου. Στην συνέχεια, η μελέτη επικεντρώνεται στην  έννοια της αγιότητας ή αγιοσύνης, σύμφωνα με την χριστιανική πίστη, αναλύεται ως προς τα χαρακτηριστικά εκείνα που ίσως λάθος θεωρούνται να περιγράφουν τον άγιο της εκκλησίας μας και ξεκαθαρίζεται το πώς και τι θεωρείται και ορίζεται ως όμοιος του Θεού σήμερα. 

Τέλος, σημαντική κρίνεται η αναφορά στην αγιογραφία καθώς σημαντικά ευρήματα, όπως η Ιερά Εικόνα του Ταξιάρχη Μανταμάδου, αποτελούν το ιστορικό και θρησκευτικό προορισμό των πιστών σήμερα. 

 Στην συνέχεια, στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται αναλυτική παρουσίαση των πιο σημαντικών θρησκευτικών ναών και μονών της Λέσβου. Η ανάλυση αφορά την ιστορική καταγραφή της πρωτοεμφάνισης των ιερών ναών από τον 5ο αιώνα και μετά και η πορεία τους έως σήμερα για να αναδειχτούν όλες οι επιρροές που είχαν στο κοινωνικό-θρησκευτικό φάσμα της ζωής των κατοίκων του νησιού. Επίσης, περιγράφεται εν συντομία ο βίος των αγίων, τα επιτεύγματά τους στους δύσκολους καιρούς της Τουρκοκρατίας αλλά και τα θαυματουργά τους επιτεύγματα έως και σήμερα. 

 Το τρίτο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας, παρουσιάζεται η προσφορά και η επιρροή της θρησκευτικής πορείας του νησιού και των αγίων του, σε όλο το φάσμα της ζωής των κατοίκων, των πιστών και της Εκκλησίας. Η τουριστική και η οικονομική ανάπτυξη του νησιού είναι συνδεδεμένα με την πολιτισμική και εκπαιδευτική προσφορά των θησαυρών που κρύβουν ή φυλάσσουν οι μονές και οι εκκλησίες της Λέσβου. Τέλος, εξάγονται τα συνολικά συμπεράσματα της μελέτης.

-12-