2.2 Η Βυζαντινή Ιδεολογία και οι επιδιώξεις της τον 9ο αιώνα
Οι δύο Θεσσαλονικείς αδελφοί, συνέδεσαν στη δοσμένη ιστορική περίοδο τη δραστηριότητά τους με την εξωτερική πολιτική του Βυζαντίου, η οποία προσέβλεπε στον σταδιακό εκχριστιανισμό των Σλάβων και τη συνεπακόλουθη ενσωμάτωσή τους στη σφαίρα της πολιτικής επιρροής και της πνευματικής ακτινοβολίας του για δύο λόγους: αφενός τη διασφάλιση της ηρεμίας στα βόρεια σύνορα της Αυτοκρατορίας. αφετέρου, την εξασφάλιση «των πρωτείων» της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας έναντι της Παπικής εξουσίας και του Βατικανού στον ανταγωνισμό τους για την κατάληψη της ανώτατης εξουσίας στη χριστιανική κοινωνία, μέσω της κατά το δυνατόν μεγαλύτερης επέκτασης της γεωγραφικής -και κατ’ αναλογία πληθυσμιακής- επιρροής της στον Μεσαιωνικό κόσμο.
Η υψίστης σημασίας προσφορά των δύο φωτιστών ισαποστόλων στο οικουμενικής προοπτικής αυτό έργο, έγκειται στη διάδοση του Χριστιανισμού και τη μεταλαμπάδευση του πολιτισμικού πλούτου του Βυζαντίου στους σλαβικούς πληθυσμούς μέσα από την εφεύρεση του γλαγολιτικού αλφαβήτου και τη διαμόρφωση της πρώτης λογοτεχνικής γλώσσας των Σλάβων, αυτό που στη συνέχεια και μέχρι σήμερα ονομάζεται κυριλλικό. Σε αυτήν αρχικά μεταφράστηκαν το Ευαγγέλιο και τα λειτουργικά κείμενα και ακολούθως, πολυπληθή κείμενα της βυζαντινής γραμματείας22. Η πρόσληψη της ανατολικής ορθόδοξης παράδοσης και του βυζαντινού πολιτισμού στην εθνική τους γλώσσα και η αφομοίωση αυτών –προσαρμοσμένων στις δικές τους ανάγκες, πνευματικές και πολιτισμικές, διαπότισε οντολογικά και σε βάθος τον σλαβικό πολιτισμό, σε σημείο που η κατανόησή του να προϋποθέτει την αναφορά στους πνευματικούς του γεννήτορες. Συνέβαλε, δε, στην ανάπτυξη μιας ενιαίας στο σύνολο του σλαβικού κόσμου εκκλησιαστικής και πολιτισμικής παράδοσης, βασισμένης και εναρμονισμένης με την οικουμενική βυζαντινή, η οποία διατηρείται, στη βάση της, αναλλοίωτη μέχρι σήμερα.
Σ’ αυτό το πλαίσιο, η αποστολή των ισαποστόλων Κύριλλου και Μεθόδιου στον σλαβικό κόσμο στη βάση της οικουμενικής πολιτικής ευθύνης του Οικουμενικού Πατριαρχείου, εξελίχθηκε ιστορικά ως μία από τις σημαντικότερες ιστορικές περιόδους της Χριστιανοσύνης. Πρωτίστως κοινώνησε στους Σλάβους των Βαλκανίων -από τη Μοραβία μέχρι τον Βόλγα και από τη Μακεδονία μέχρι τη Βαλτική θάλασσα- το αποθησαυρισμένο από τη μακροχρόνια ιστορική εμπειρία ορθόδοξο πνεύμα. Κατόπιν συνεισέφερε, κατά κρίσιμο τρόπο, στην ιστορική πορεία της Ορθοδόξου Εκκλησίας και τη διαμόρφωση της καθ' όλου πνευματικής ταυτότητας του χριστιανικού κόσμου κατά τη δεύτερη ευρωπαϊκή χιλιετία. Και πέραν αυτών το ότι μετακενώνοντας σ’ αυτούς την οικουμενικής ακτινοβολίας μεγαλόπνοη πνευματική και πολιτισμική παράδοση του Βυζαντίου, συνεισέφερε στην ενότητα του σλαβικού στοιχείου, ενισχύοντας την κοινότητα της φυλής και της πίστης, και επηρέασε καταλυτικά την ιστορική του εξέλιξη, η οποία αποτελούσε σύνθεση, οργανική και ισόρροπη, της κλασικής. Η παράδοση αυτή ήταν και παραμένει ένα αμάγαλμα αρχαιοελληνικής πνευματικής κληρονομιάς με το υψηλό περιεχόμενο του χριστιανικού μηνύματος για τον Θεό, τον άνθρωπο και τον κόσμο, συμβάλλοντας στην αφύπνιση της εθνικής αυτοσυνειδησίας και στον πνευματικό αυτοπροσδιορισμό των Σλαβικών λαών.
-22-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου