Ο Γεράσιμος, Επίσκοπος Ρεθύμνης

 4.4.  Οι πληροφορίες για τον βίου του επισκόπου Ρεθύμνης Γεράσιμου είναι λίγες και εντοπίζονται σε πηγές, οι οποίες αφορούν την περίοδο πριν το μαρτυρικό του τέλος το 1822. Ο Εμμανουήλ Δουνδουλάκης αναφέρει ότι «Σύμφωνα μέ τούς, κατά καιρούς, ἐκδεδομένους καταλόγους τῆς Ἐπισκοπῆς Ρεθύμνης, ὁ Γεράσιμος, ὁ ἐπονομαζόμενος «Καστρινός», φέρεται μέ τό ἐπώνυμο «Περδικάρης» ἤ «Κοντογιαννάκης», ἐνῶ στό χειρόγραφο τῶν Ἐπισκοπικῶν Καταλόγων τοῦ ἰατροῦ καί Ἐκκλησιάρχη Γεωργίου Νικολετάκη καταχωρίζεται μέ τό ἐπώνυμο «Μακριγιανναδάκης»381. Ένα ακόμα στοιχείο που έχουμε για τον βίο του επισκόπου Ρεθύμνου είναι μία επιστολή που έστειλε το 1819 στον Μητροπολίτη Ουγγροβλαχίας Ιγνάτιο382. Στην επιστολή παρακαλούσε τον Μητροπολίτη Ιγνάτιο να έχει υπό την προστασία του τον ανιψιό ο οποίος είχε πάει για σπουδές. 

 Το μαρτύριο του Επισκόπου Ρεθύμνης Γερασίμου ήταν αποτέλεσμα των θηριωδιών που έκαναν οι Τούρκοι στην Κρήτη. Το χρονικό διάστημα 1821-1822 είχαν μαρτυρήσει ο Μητροπολίτης Κρήτης Γεράσιμος Παρδάλης μαζί με τους επισκόπους : Κνωσού Νεόφυτο Φυντικάκη, Χερρονήσου Ιωακείμ, Λάμπης Ιερόθεο, Σητείας Ζαχαρία, Πέτρας Ἰωακείμ καί Διοπόλεως, ο οποίος ήταν βοηθός του  Μητροπολίτη Κρήτης, Καλλίνικος, ο Κισάμου Μελχισεδέκ Δεσποτάκης καί Κυδωνίας Καλλίνικος Σαρπάκης, αλλά και πλήθος κληρικών και λαϊκών. 

 Ό επίσκοπος Γεράσιμος φυλακίστηκε το 1821 σε ένα σπίτι το οποίο ήταν τόσο «βρωμερό που κανείς δεν μπορούσε να αναπνεύσει»383. Τον υπέβαλαν σε φρικτά βασανιστήρια, μέχρι τον Μάιο του 1822, όπου απαγχονίστηκε στη «Μεγάλη Πόρτα» της πόλης384. Επίσης υπάρχει μία παράδοση σύμφωνα με την οποία, μετά τον μαρτυρικό θάνατο του επισκόπου Ρεθύμνης, οι Τούρκοι πήραν αίμα από την καρδιά του και ράντισαν τις σημαίες τους για να νικήσουν τους χριστιανούς στις μάχες. 

 Η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδο της Εκκλησίας της Κρήτης δεν ξέχασε ποτέ την θυσία των αρχιερέων του νησιού και υπέβαλε περίπου το 2000 αίτημα προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο για να ενταχθούν στο Αγιολόγιο και Εορτολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, με την ὑπ’ ἀριθμ. 837 τῆς 21ης Σεπτεμβρίου 2000 Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη, διακήρυξε την Αγιότητα του επισκόπου Ρεθύμνης Γερασίμου, αλλά και των λοιπών επισκόπων της Εκκλησίας της Κρήτης, των κληρικών και των λαϊκών, της περιόδου 1821-1822.

-103-