Μας λέγει ο Ευαγγελιστής Μάρκος «Βλέπετε, αγρυπνείτε και προσεύχεσθε. ουκ οίδατε γαρ πότε ο καιρός εστιν» (Μαρκ. ιγ , 33).
Δηλ. να είσθε προσεκτικοί και άγρυπνοι. Και προσεύχεσθε, διότι δεν ηξεύρετε, πότε είναι ο καιρός της παρουσίας του Κυρίου.
Να προσέχουμε λοιπόν ανά πάσα στιγμή, διότι δεν γνωρίζουμε πότε θα έλθη ο Κύριος, για να απολογηθούμε.
Ο Άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς παρατηρεί:
«Όπως είναι βασική μας μέριμνα να προσέχουμε εκείνα που μπορούν να ζημιώσουν την φυσική μας υγεία, έτσι οφείλουμε να έχουμε σαν πνευματική μας μέριμνα να προσέχουμε εκείνα που μπορούν να ζημιώσουν την πνευματική μας ζωή και το έργο της πίστεως και της σωτηρίας. Συνεπώς, πρέπει να ελέγχετε προσεκτικά και με προσήλωση τα εσωτερικά σας ορμέμφυτα: είναι εκ Θεού, η από το πνεύμα του πονηρού; Να φυλάγεσθε από τους πειρασμούς του κόσμου τούτου, και από τους κοσμικούς ανθρώπους. Να φυλάγεσθε από τους κρυφούς εσωτερικούς πειρασμούς, που προέρχονται από το πνεύμα της αδιαφορίας και απροσεξίας την ώρα της προσευχής εξ αιτίας της φθίνουσας Χριστιανικής αγάπης.
Αν στρέψουμε την προσοχή μας στον νου μας, θα παρατηρήσουμε ένα χείμαρρο αλλεπάλληλων λογισμών και ιδεών. Ο χείμαρρος αυτός είναι αδιάκοπος, τρέχει γοργά προς κάθε κατεύθυνση και κάθε στιγμή – στο σπίτι, στην εκκλησία, στην εργασία, όταν διαβάζουμε, όταν συζητούμε… Συνήθως το ονομάζουμε «σκέψη», γράφει ο Επίσκοπος Θεοφάνης ο Έγκλειστος, αλλά στην πραγματικότητα είναι μία διαταραχή του νοός, ένα σκόρπισμα, μία έλλειψη συγκέντρωσης και προσοχής.
Το ίδιο συμβαίνει και στην καρδιά. Έχετε ποτέ παρατηρήσει την ζωή της καρδιάς; Δοκιμάστε να το κάνετε, έστω για ένα μικρό διάστημα, και παρατηρήστε τι θα ανακαλύψετε: Προκύπτει κάτι δυσάρεστο και ταράζεστε. Σας βρίσκει κάποια δυστυχία και νοιώθετε λύπηση για τον εαυτό σας. Βλέπετε κάποιον που δεν συμπαθείτε, και αμέσως αναβλύζει μέσα σας η εχθρότητα. Συναντιέστε με κάποιον ισότιμό σας, ο οποίος εν τω μεταξύ σας έχει προσπεράσει κοινωνικά και αρχίζετε να τον φθονείτε. Αναπολείτε τα ταλέντα σας και τις ικανότητές σας και αρχίζετε να νοιώθετε υπερηφάνεια…. Όλη αυτή η σαπίλα: ματαιοδοξία, σαρκική επιθυμία, λαιμαργία, ακηδία, κακία… η μια στοιβαγμένη πάνω στην άλλη, τελικά καταστρέφουν την καρδιά. Και όλα αυτά μπορούν να διαπεράσουν την καρδιά μέσα σε λίγα μόνο λεπτά. Για τον λόγο αυτό, κάποιος ασκητής που ασκούσε αυστηρό έλεγχο στον εαυτό του, είπε -πολύ σωστά- ότι «η καρδιά του ανθρώπου είναι γεμάτη από δηλητηριώδη φίδια. Μόνο οι καρδιές των αγίων είναι απαλλαγμένες από αυτά τα φίδια: τα πάθη».
Να είστε προσεκτικοί. Να είστε σε επιφυλακή για την ψυχή σας! Να στρέφετε τους λογισμούς σας μακριά από εκείνα που γρήγορα παρέρχονται και να τους προσηλώνετε σε εκείνα που είναι αιώνια. Έτσι θα βρείτε την χαρά που ποθεί η ψυχή σας και για την οποία διψά η καρδιά σας».
Ο Γέρων Ιωσήφ ο Σπηλαιώτης συμβουλεύει (από το βιβλίο ο Γέρων Αρσένιος):
«Από ιδίαν πείραν ο παππούς μας έλεγεν: «Όταν την ημέραν έχεις προθυμίαν εις την υπακοήν και συγχρόνως τα χείλη ψιθυρίζουν συνέχεια την ευχήν, μέσα σου αισθάνεσαι μίαν ανάπαυσιν και χαράν, ώστε τον κόπον της ημέρας δεν υπολογίζεις για τίποτε.
Ιδιαιτέρως όμως την νύχτα, με όλην αυτή την προθέρμανσιν της ημέρας, η αγρυπνία βγαίνει τόσο άνετα, ώστε όχι να σε κουράζη, αλλά νομίζεις ότι είναι πανηγύρι.
Συμβαίνει όμως πολλές φορές, όταν δώσουμε δικαίωμα την ημέρα με κάποιαν παρακοήν, αργολογίαν, αντιλογίαν, κάποιον λογισμόν υπερηφανείας, φθόνου κατακρίσεως κλπ. και η αδιάλειπτος ευχή να κοπή από τα χείλη, αλλά και η αγρυπνία της νύχτας ν’ αποβή κόπος και πόνος. Αλλά κάποτε και χωρίς να δώσουμε δικαίωμα μας συμβαίνει κάτι παρόμοιο.
Με μίαν αυστηρήν αυτεξέτασιν, βρίσκουμε τα οποιαδήποτε σφάλματά μας και αφού τα εξομολογηθούμε με μετάνοιαν και ταπείνωσιν, αμέσως επανευρίσκουμε την σειρά μας. Αν πάλι δεν δώσαμε δικαίωμα, αναγκαζόμαστε να εννοήσουμε, ότι και αυτή η κοπιαστική αγρυπνία δεν είναι κάτι δικό μας, αλλά ένα δώρο του Θεού και συνεπώς όποτε θέλει μας το στερεί. Μ’ αυτό το μάθημα αναγκαζόμαστε να ζούμε με παντοτινόν φόβον Θεού».
• Στο Γεροντικό διαβάζουμε:
«ΑΝ ΠΗΡΕΣ πραγματική απόφαση να ζήσης στο εξής σύμφωνα με το θείο Νόμο, θα βρης βοηθό αυτόν τον Νομοθέτη, λέγει ένας Άγιος Πατήρ. Αν πάλι με τη θέλησή σου παραβαίνης τις θείες εντολές, θα έχης συνεργάτη τον διάβολο.
Δείξε λοιπόν την καλή σου πρόθεση, για να λάβης δύναμη από τον Θεό».
Δηλ. να είσθε προσεκτικοί και άγρυπνοι. Και προσεύχεσθε, διότι δεν ηξεύρετε, πότε είναι ο καιρός της παρουσίας του Κυρίου.
Να προσέχουμε λοιπόν ανά πάσα στιγμή, διότι δεν γνωρίζουμε πότε θα έλθη ο Κύριος, για να απολογηθούμε.
Ο Άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς παρατηρεί:
«Όπως είναι βασική μας μέριμνα να προσέχουμε εκείνα που μπορούν να ζημιώσουν την φυσική μας υγεία, έτσι οφείλουμε να έχουμε σαν πνευματική μας μέριμνα να προσέχουμε εκείνα που μπορούν να ζημιώσουν την πνευματική μας ζωή και το έργο της πίστεως και της σωτηρίας. Συνεπώς, πρέπει να ελέγχετε προσεκτικά και με προσήλωση τα εσωτερικά σας ορμέμφυτα: είναι εκ Θεού, η από το πνεύμα του πονηρού; Να φυλάγεσθε από τους πειρασμούς του κόσμου τούτου, και από τους κοσμικούς ανθρώπους. Να φυλάγεσθε από τους κρυφούς εσωτερικούς πειρασμούς, που προέρχονται από το πνεύμα της αδιαφορίας και απροσεξίας την ώρα της προσευχής εξ αιτίας της φθίνουσας Χριστιανικής αγάπης.
Αν στρέψουμε την προσοχή μας στον νου μας, θα παρατηρήσουμε ένα χείμαρρο αλλεπάλληλων λογισμών και ιδεών. Ο χείμαρρος αυτός είναι αδιάκοπος, τρέχει γοργά προς κάθε κατεύθυνση και κάθε στιγμή – στο σπίτι, στην εκκλησία, στην εργασία, όταν διαβάζουμε, όταν συζητούμε… Συνήθως το ονομάζουμε «σκέψη», γράφει ο Επίσκοπος Θεοφάνης ο Έγκλειστος, αλλά στην πραγματικότητα είναι μία διαταραχή του νοός, ένα σκόρπισμα, μία έλλειψη συγκέντρωσης και προσοχής.
Το ίδιο συμβαίνει και στην καρδιά. Έχετε ποτέ παρατηρήσει την ζωή της καρδιάς; Δοκιμάστε να το κάνετε, έστω για ένα μικρό διάστημα, και παρατηρήστε τι θα ανακαλύψετε: Προκύπτει κάτι δυσάρεστο και ταράζεστε. Σας βρίσκει κάποια δυστυχία και νοιώθετε λύπηση για τον εαυτό σας. Βλέπετε κάποιον που δεν συμπαθείτε, και αμέσως αναβλύζει μέσα σας η εχθρότητα. Συναντιέστε με κάποιον ισότιμό σας, ο οποίος εν τω μεταξύ σας έχει προσπεράσει κοινωνικά και αρχίζετε να τον φθονείτε. Αναπολείτε τα ταλέντα σας και τις ικανότητές σας και αρχίζετε να νοιώθετε υπερηφάνεια…. Όλη αυτή η σαπίλα: ματαιοδοξία, σαρκική επιθυμία, λαιμαργία, ακηδία, κακία… η μια στοιβαγμένη πάνω στην άλλη, τελικά καταστρέφουν την καρδιά. Και όλα αυτά μπορούν να διαπεράσουν την καρδιά μέσα σε λίγα μόνο λεπτά. Για τον λόγο αυτό, κάποιος ασκητής που ασκούσε αυστηρό έλεγχο στον εαυτό του, είπε -πολύ σωστά- ότι «η καρδιά του ανθρώπου είναι γεμάτη από δηλητηριώδη φίδια. Μόνο οι καρδιές των αγίων είναι απαλλαγμένες από αυτά τα φίδια: τα πάθη».
Να είστε προσεκτικοί. Να είστε σε επιφυλακή για την ψυχή σας! Να στρέφετε τους λογισμούς σας μακριά από εκείνα που γρήγορα παρέρχονται και να τους προσηλώνετε σε εκείνα που είναι αιώνια. Έτσι θα βρείτε την χαρά που ποθεί η ψυχή σας και για την οποία διψά η καρδιά σας».
Ο Γέρων Ιωσήφ ο Σπηλαιώτης συμβουλεύει (από το βιβλίο ο Γέρων Αρσένιος):
«Από ιδίαν πείραν ο παππούς μας έλεγεν: «Όταν την ημέραν έχεις προθυμίαν εις την υπακοήν και συγχρόνως τα χείλη ψιθυρίζουν συνέχεια την ευχήν, μέσα σου αισθάνεσαι μίαν ανάπαυσιν και χαράν, ώστε τον κόπον της ημέρας δεν υπολογίζεις για τίποτε.
Ιδιαιτέρως όμως την νύχτα, με όλην αυτή την προθέρμανσιν της ημέρας, η αγρυπνία βγαίνει τόσο άνετα, ώστε όχι να σε κουράζη, αλλά νομίζεις ότι είναι πανηγύρι.
Συμβαίνει όμως πολλές φορές, όταν δώσουμε δικαίωμα την ημέρα με κάποιαν παρακοήν, αργολογίαν, αντιλογίαν, κάποιον λογισμόν υπερηφανείας, φθόνου κατακρίσεως κλπ. και η αδιάλειπτος ευχή να κοπή από τα χείλη, αλλά και η αγρυπνία της νύχτας ν’ αποβή κόπος και πόνος. Αλλά κάποτε και χωρίς να δώσουμε δικαίωμα μας συμβαίνει κάτι παρόμοιο.
Με μίαν αυστηρήν αυτεξέτασιν, βρίσκουμε τα οποιαδήποτε σφάλματά μας και αφού τα εξομολογηθούμε με μετάνοιαν και ταπείνωσιν, αμέσως επανευρίσκουμε την σειρά μας. Αν πάλι δεν δώσαμε δικαίωμα, αναγκαζόμαστε να εννοήσουμε, ότι και αυτή η κοπιαστική αγρυπνία δεν είναι κάτι δικό μας, αλλά ένα δώρο του Θεού και συνεπώς όποτε θέλει μας το στερεί. Μ’ αυτό το μάθημα αναγκαζόμαστε να ζούμε με παντοτινόν φόβον Θεού».
• Στο Γεροντικό διαβάζουμε:
«ΑΝ ΠΗΡΕΣ πραγματική απόφαση να ζήσης στο εξής σύμφωνα με το θείο Νόμο, θα βρης βοηθό αυτόν τον Νομοθέτη, λέγει ένας Άγιος Πατήρ. Αν πάλι με τη θέλησή σου παραβαίνης τις θείες εντολές, θα έχης συνεργάτη τον διάβολο.
Δείξε λοιπόν την καλή σου πρόθεση, για να λάβης δύναμη από τον Θεό».
* * *
«Ο ΑΒΒΑΣ Ιωάννης ο Κολοβός προσευχόταν χρόνια στο Θεό να τον απαλλάξη από τα πάθη, που φώλιαζαν μέσα του κι’ απ’ όλες τις ανθρώπινες αδυναμίες. Όταν επί τέλους πήρε αυτό το χάρισμα, έγινε αμέριμνος.
Στο βάθος όμως της ψυχής του υπήρχε κάποια ανησυχία. Πήγε λοιπόν να συμβουλευτή τον Γέροντά του, τον Αββά Ποιμένα.
— Βλέπω τον εαυτό μου σε μεγάλη ανάπαυση, Αββά. Δεν έχω πια κανένα πόλεμο.
— Πήγαινε ευθύς και παρακάλεσε τον Θεό να σου ξαναστείλη τους πειρασμούς, που είχες πρώτα, του είπε αυστηρά ο Όσιος. Δεν έμαθες ακόμη, πως με τον πνευματικό αγώνα προκόβει η ψυχή στην αρετή;
Ο Αββάς Ιωάννης έκανε, όπως τον συμβούλεψε ο Πνευματικός του. Δεν προσευχήθηκε πια ν’ απαλλαγή από κάθε πόλεμο, αλλά έλεγε στο Θεό με πολλή ταπείνωση:
— Κύριε, δος μου δύναμη, τη στιγμή του πειρασμού».
Γι’ αυτό μη αμελούμε ποτέ στην ζωή μας, αλλά να αγωνιζόμαστε αγρυπνούντες.
Στο βάθος όμως της ψυχής του υπήρχε κάποια ανησυχία. Πήγε λοιπόν να συμβουλευτή τον Γέροντά του, τον Αββά Ποιμένα.
— Βλέπω τον εαυτό μου σε μεγάλη ανάπαυση, Αββά. Δεν έχω πια κανένα πόλεμο.
— Πήγαινε ευθύς και παρακάλεσε τον Θεό να σου ξαναστείλη τους πειρασμούς, που είχες πρώτα, του είπε αυστηρά ο Όσιος. Δεν έμαθες ακόμη, πως με τον πνευματικό αγώνα προκόβει η ψυχή στην αρετή;
Ο Αββάς Ιωάννης έκανε, όπως τον συμβούλεψε ο Πνευματικός του. Δεν προσευχήθηκε πια ν’ απαλλαγή από κάθε πόλεμο, αλλά έλεγε στο Θεό με πολλή ταπείνωση:
— Κύριε, δος μου δύναμη, τη στιγμή του πειρασμού».
Γι’ αυτό μη αμελούμε ποτέ στην ζωή μας, αλλά να αγωνιζόμαστε αγρυπνούντες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου