ΠΩΣ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΕΙΤΑΙ ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΤΟΥ ΘΥΜΟΥ ?

Εἶναι συχνὸ τὸ φαινόμενο νὰ θυμώ-

νουν οἱ ἄνθρωποι, νὰ ὀργίζονται, νὰ 

βάζουν τὶς φωνές, νὰ   προχωροῦν 

καὶ στὶς βλαστήμιες ἀκόμη. Τὴν ὥρα ποὺ 

βρίσκονται στὴν ἔξαψη τοῦ θυμοῦ, κά-

νουν πολλὲς ἀκραῖες ἐνέργειες καὶ ἐκτί-

θενται στὰ μάτια τῶν συνανθρώπων 

τους. Τοὺς βλέπουν οἱ ἄλλοι καὶ τοὺς 

φοβοῦνται.

Ὅμως ἡ μανιώδης συμπεριφορὰ τοῦ 

θυμώδους δὲν συνιστᾶ ἀνθρώπους ποὺ 

ζοῦν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ καὶ ἀπολαμβάνουν 

τὴν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ, «τὸ γλυκὺ πρᾶγμα 

καὶ ὄνομα». Ὁ ἀπόστολος Παῦλος συμ-

βουλεύει στὴν πρὸς Ἐφεσίους ἐπιστολή 

του νὰ μὴ θυμώνουμε: «Πᾶσα πικρία καὶ 

θυμὸς καὶ ὀργὴ καὶ κραυγὴ καὶ βλασ-

φημία ἀρθήτω ἀφ᾿ ὑμῶν σὺν πάσῃ κα-

κίᾳ» (Ἐφ. δ΄ 31). Κάθε πικρία καὶ ἐσωτε-

ρικὴ δυσαρέσκεια καὶ θυμὸς καὶ ὀργὴ καὶ 

παράφωνη κραυγὴ καὶ βρισιὰ ἐναντίον 

τοῦ διπλανοῦ σας νὰ φύγει μακριά σας, 

καθὼς καὶ κάθε κακεντρέχεια.

Ἐφόσον ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ μᾶς παραγ-

γέλλει νὰ διώξουμε μακριά μας τὸν θυμό, 

μποροῦμε μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ νὰ νι-

κήσουμε τὸ πάθος. Πῶς θὰ τὸ καταπο-

λεμήσουμε; Πρωτίστως μὲ τὴν αὐτοσυγ- 

κράτηση. «Θυμοῦ κράτει», ἔλεγαν οἱ ἀρ- 

  χαῖοι. Μὴν ἐκδηλώσουμε ἀμέσως τὸν 

θυμό μας. Χρειάζεται αὐτοσυγκράτηση. 

Ὁ Μέγας Βασίλειος, σοφὸς καὶ ἄριστος 

παιδαγωγός, συμβουλεύει: «Ἐὰν πάθῃς 

τι τὴν ψυχήν, ἐν σεαυτῷ κάτασχε τὸ λυ-

πηρόν». Ἐὰν ἡ ψυχή σου ἀρχίσει νὰ θυ-

μώνει, κράτησε μέσα σου τὸν θυμό. Μὴν 

τὸν ἀφήσεις νὰ βγεῖ πρὸς τὰ ἔξω, πρὸς 

ἐκεῖνον ποὺ σὲ λύπησε. Ἂν ἐφαρμόζου-

με τὴ σοφὴ συμβουλὴ τοῦ Οὐρανοφάν-

τορος, θὰ κερδίζουμε χρόνο μέχρι νὰ 

ἠρεμήσουν τὰ νεῦρα μας καὶ νὰ σβήσει 

τὸ πάθος.

Τὸ πάθος τοῦ θυμοῦ πολεμεῖται καλύ-

τερα, ὅταν προηγεῖται, πρὶν ξεκινήσου-

με τὴν ἡμέρα μας, ψυχικὴ προετοιμασία 

μὲ προσευχὴ καὶ μελέτη τοῦ θείου λό-

γου, σύμφωνα μὲ τὸν λόγο τῆς Γραφῆς: 

«Ἡτοιμάσθην καὶ οὐκ ἐταράχθην» (Ψαλ. 

ριη΄ [118] 60). Προετοιμάστηκα μὲ κα-

τάλληλες σκέψεις καὶ ἀποφάσεις καὶ δὲν 

ταράχθηκα. Στὴν ἐποχή μας εἶναι τόσο 

μεγάλη ἡ ἔνταση τῆς ζωῆς, ὥστε ἀπο-

κλείεται νὰ μὴ συναντήσουμε στὸ δρό-

μο μας ἐμπόδια. Ὁ ἕνας θὰ μᾶς σκουν-

τήσει, ὁ ἄλλος θὰ μᾶς πατήσει. Πολλὲς 

φορὲς συνεργαζόμαστε μὲ δύστροπους 

ἢ καὶ κακόβουλους ἀνθρώπους ποὺ 

δὲν τό εχουν σὲ τίποτε νὰ μᾶς ὑποσκε-

λίσουν. Πόσο βοηθητικὸ εἶναι νὰ προη-

γεῖται ἡ ἀπαραίτητη ψυχικὴ προετοιμα-

σία, γιὰ νὰ ἔχουμε ἀποθέματα δυνάμεων 

νὰ ἀντιδροῦμε σωστὰ τὴν ὥρα ποὺ προ-

καλούμαστε νὰ θυμώσουμε.

Ἐπίσης στὰ πλαίσια τῆς ψυχικῆς προ-

ετοιμασίας ἐντάσσεται καὶ ἡ πνευμα-

τικὴ καλλιέργειά μας. Ὅσο πνευματικό-

τεροι γινόμαστε, τόσο ἠρεμότερα ἀντι-

μετωπίζουμε τὶς ἀντίξοες καταστάσεις. 

Συνήθως θυμώνουμε, διότι θίγεται ὁ ἐ-

γωισμός μας. Ἔχουμε τὴν ὑπερηφάνειά 

μας, τὴν ὑπόληψη γιὰ τὸν ἑαυτό μας, τὸ 

εὐερέθιστο. Αὐτὰ τὰ πάθη χρειάζεται νὰ 

τὰ πελεκοῦμε, γιὰ νὰ βλαστήσουν στὴ 

θέση τους ἀντίστοιχες ἀρετές: ἡ ταπεινο-

φροσύνη, ἡ μακροθυμία, ἡ ἀνεξικακία, ἡ 

ὑπομονή, ἡ ἀγάπη.

Πῶς κατορθώνουν ἅγιοι τοῦ Θεοῦ ἄν-

θρωποι νὰ παραμένουν εἰρηνικοὶ ἀκόμη 

καὶ στὶς πιὸ ἐξουθενωτικὲς προκλήσεις 

τῶν ἄλλων; Μὲ πόση εὐγένεια φέρονται, 

μὲ τί καλοσύνη! Τὸ ἐπιτυγχάνουν, διότι 

καλλιεργοῦνται σὲ βάθος. Στρέφουν τὴν 

προσοχή τους στὸν ἔσω ἄνθρωπο, πεν-

θοῦν γιὰ τὶς ἁμαρτίες τους. Ἐὰν   βιώνουμε 

τὸ κατὰ Θεὸν πένθος, ἡμερεύει τὸ πάθος 

τοῦ θυμοῦ. «Ποῦ θυμός, ποῦ ὀργὴ γι᾿ 

αὐτοὺς οἱ ὁποῖοι πενθοῦν γιὰ τὶς ἁμαρ-

τίες τους; Τὸ πένθος ἔχει σβήσει τελείως 

τὸν θυμὸ ἀπὸ μέσα τους»,   γράφει ὁ ἅγιος Ἰωάν-

νης τῆς Κλίμακος. Ἐνῶ, ἀντίθετα, ἐὰν δὲν ἀσχο-

λούμαστε μὲ τὴν ἐσωτερικὴ ζωὴ τῆς ψυχῆς, μᾶς 

ἐνοχλοῦν τὰ πάντα. Γιατί δὲν μᾶς μίλησαν καλά, 

γιατί ἔκλεισαν τὸ παράθυρο καὶ τὰ ὅμοια.

Ἀλλὰ καὶ ψυχικὴ προετοιμασία ἂν κάνουμε, 

ἐπειδὴ εἴμαστε ἀδύνατοι ἄνθρωποι, στὶς δύσ-

κολες στιγμὲς πάλι μπορεῖ νὰ μὴν κατορθώ-

σουμε νὰ συγκρατηθοῦμε. Θυμώνουμε καὶ πα-

ρεκτρεπόμαστε. Ἐφόσον ὅμως   πικραίνουμε 

συνανθρώπους μας, νὰ τοὺς ζητοῦμε συγγνώ-

μη: «Συγγνώμη, ἀδελφέ, δὲν σοῦ μίλησα καλά. 

Ἤμουν σὲ ὥρα κακὴ καὶ παραφέρθηκα». «Νὰ 

μὲ   συγχωρεῖτε. Δὲν πρόσεξα καὶ σᾶς ἔκανα ζη-

μιά». Μὲ μιὰ συγγνώμη σβήνουμε τὴ   φωτιά. 

Ἐνῶ, ἀντίθετα, ἂν δώσουμε συνέχεια, τὴ σπί-

θα τὴν κάνουμε πυρκαϊά. Ἡ συγγνώμη ποὺ λέ-

γεται ταπεινά, μὲ διάθεση νὰ διορθώσουμε τὸ 

λάθος μας, φέρνει πολὺ καλὰ ἀποτελέσματα. 

Μόλις ζητήσουμε συγγνώμη, ἠρεμοῦν τὰ πνεύ-

ματα, φεύγει ἡ ψυχρότητα καὶ ἐξομαλύνονται οἱ 

σχέσεις μας μὲ τοὺς ἄλλους. Στὴ δική μας κί-

νηση συνδιαλλαγῆς   ἀνταποκρίνονται θετικὰ καὶ 

οἱ ἄλλοι. Συνήθως μετὰ τὴ δική μας συγγνώμη 

ἀκολουθεῖ καὶ ἡ δική τους συγγνώμη. Γιατὶ κι 

αὐτοὶ μπορεῖ κάτι νὰ μὴν τὸ ἔκαναν καλά, καὶ 

τοὺς δίδεται ἀφορμὴ νὰ τὸ διορθώσουν.

Νὰ μάθουμε νὰ ζητοῦμε συγγνώμη ἀπ᾿ ὅσους 

πικραίνουμε, ἀλλὰ καὶ νὰ συγχωροῦμε αὐτοὺς 

ποὺ μᾶς ἔφταιξαν. Νὰ μιμούμαστε τὸ ἀνυπέρ-

βλητο ὑπόδειγμα τοῦ Κυρίου μας, ὁ Ὁποῖος 

«λοιδορούμενος οὐκ ἀντελοιδόρει, πάσχων 

οὐκ ἠπείλει» (Α΄ Πέτρ. β΄ 23). Τὸν ἔβριζαν, Τὸν 

χλεύαζαν, Τὸν ἔφτυναν, Τὸν ἀνέβασαν ἐπάνω 

στὸ σταυρό, κι Αὐτὸς προσευχόταν γιὰ τοὺς 

σταυρωτές Του. Ἀκόμη καὶ ὅταν χρειάστηκε 

νὰ ἀπαντήσει στὸν δοῦλο τοῦ Ἀρχιερέως ποὺ 

Τὸν χτύπησε, μὲ πόση ἀνωτερότητα τοῦ μίλη-

σε ὁ Κύριος! «Εἰ κακῶς ἐλάλησα, μαρτύρησον 

περὶ τοῦ κακοῦ· εἰ δὲ καλῶς, τί με δέρεις;» (Ἰω. 

ιη΄ 23). Θεοπρεπὴς συμπεριφορά! Μιμητὲς τοῦ 

Χριστοῦ κι ἐμεῖς, ἀντὶ νὰ ἀπαντοῦμε μὲ θυμό, νὰ 

φερόμαστε μὲ συμπάθεια στοὺς ἄλλους. 

ΟΣΩΤΗΡ2067