Η νέα βασιλεία τοῦ Χριστοῦ ὑψώθηκε, κυριάρχησε στον τετραπέρατο κόσμο

Οταν ἡ Παρθένος δοξολογοῦσε τὸν Θεὸ μὲ τὴν ὠδή της, εἶχε ἤδη στὰ σπλάχνα της τὴν ἐνυπόστατη Σοφία τοῦ Θεοῦ, τὸν Κύριο Ἰησοῦ. Διότι ἡ Παναγία συνέλαβε εὐθὺς ἀμέσως μόλις ὁ ἀρχάγγελος τῆς ἀνακοίνωσε τὴν οὐράνια εἴδηση, καὶ αὐτὴ ἀπάντησε «ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατὰ τὸ ρῆμά σου» (Λουκ. α΄ 38). Ἔχοντας λοιπὸν στὴν ἄχραντη κοιλία της Αὐτὸν ποὺ εἶναι ἡ Σοφία, τὸν Υἱὸ καὶ Λόγο τοῦ Θεοῦ, ἦταν πολὺ φυσικὸ νὰ χρησιμοποιεῖ, χωρὶς νὰ τὸ ἐπιδιώκει, καὶ σχήματα ρητορικὰ στὴν ὠδή της καὶ δύναμη καὶ ὡραιότητα λόγου. Αὐτὰ ἀκριβῶς βλέπουμε στὸ λόγο της «καθεῖλε δυνάστας ἀπὸ θρόνων καὶ ὕψωσε ταπεινούς, πεινῶντας ἐνέπλησεν ἀγαθῶν καὶ πλουτοῦντας ἐξαπέστειλε κενούς» (Λουκ. α΄ 52-53). Ἔχουμε ἐδῶ «τὸ καλούμενον ἀντίθετον σχῆμα, τὸ ὁποῖον προξενεῖ εἰς τὸν λόγον δύναμιν καὶ ταυτοχρόνως πολλὴν ὡραιότητα». Διότι τὸ «καθεῖλεν» εἶναι ἀντίθετον τοῦ «ὕψωσε»· καὶ τὸ «δυνάστας ἀπὸ θρόνων» ἀντίθετον τοῦ «ταπεινούς» (ὅσιος Νικόδημος Ἁγιορείτης). Τὰ λόγια αὐτὰ τῆς Θεοτόκου εἶναι ὅμοια μὲ ἐκεῖνα τῆς ὠδῆς τῆς ἁγίας Ἄννας, μητέρας τοῦ προφήτη Σαμουήλ, ἡ ὁποία δοξάζοντας τὸν Θεὸ εἶπε: «Κύριος πτωχίζει καὶ πλουτίζει, ταπεινοῖ καὶ ἀνυψοῖ» (Α΄ Βασ. β΄ 7). Προπαντὸς ὅμως εἶναι ὅμοια μὲ τὰ λόγια τοῦ σοφοῦ Σειράχ: «Θρόνους ἀρχόντων καθεῖλεν ὁ Κύριος καὶ ἐκάθισε πραεῖς ἀντ’ αὐτῶν» (Σ. Σειρ. ι΄ 14). «Δυνάσται», τοὺς ὁποίους ἐκθρόνισε ὁ Κύριος, εἶναι οἱ ἰσχυροὶ καὶ βίαιοι καταπιεστές. Κατὰ τὸν ἱερὸ Θεοφύλακτο «δυνάστας» πρέπει νά ἐννοήσουμε «τοὺς δαίμονας», ποὺ κατατυραννοῦσαν καὶ κατέθλιβαν τοὺς ἀνθρώπους, «καὶ θρόνους εἶχον τὰς ἀνθρωπίνας ψυχὰς» ἀναπαυόμενοι σ’ αὐτές1 . Ἄλλωστε ὁ ἀπόστολος Πέτρος εἶπε πρὸς τὸν Κορνήλιο καὶ σ’ ὅλους τοὺς παρόντες: Γνωρίζετε τὸ γεγονὸς ποὺ κηρύχθηκε σ’ ὅλη τὴν Ἰουδαία (...) τὸν Ἰησοῦ ἀπὸ τὴ Ναζαρέτ, ὁ Ὁποῖος περιόδευε εὐεργετώντας καὶ θεραπεύοντας ὅλους «τοὺς καταδυναστευομένους ὑπὸ τοῦ διαβόλου» (Πράξ. ι΄ 37-38). Ὁ Κύριος Ἰησοῦς λοιπὸν ἐκθρόνισε τοὺς τυράννους τῆς ἀνθρωπότητος καὶ ὕψωσε αὐτοὺς ποὺ ταπείνωνε ὁ διάβολος, ἀναγεννώντας τους μὲ τὴ Χάρη τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος καὶ καθιστώντας τους μέλη τῆς Ἐκκλησίας Του καὶ κατὰ χάριν υἱούς Του. «Δυνάστας» μποροῦμε νὰ ἐννοήσουμε, κατὰ τὸν Θεοφύλακτο, καὶ τοὺς Φαρισαίους, ἐπειδὴ ἅρπαζαν ὡς δυνάστες καὶ τύραννοι μὲ τοὺς Γραμματεῖς καὶ τοὺς νομοδιδασκάλους «τὰ τῶν πτωχῶν». Καὶ ἐνῶ κάθονταν σὲ θρόνους «ὡς διδάσκαλοι», ὁ Κύριος τοὺς καθήρεσε, καὶ «ὕψωσε ταπεινοὺς » τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ταπείνωσε ἡ ἁμαρτία· ἢ ὕψωσε τὰ ἔθνη χαρίζοντάς τους τὴν υἱοθεσία2 . Ἄλλωστε ὁ Κύριος εἶπε ὅτι οἱ νομοδιδάσκαλοι καὶ οἱ Φαρισαῖοι «ἐπὶ τῆς Μωσέως καθέδρας (=θρόνου) ἐκάθισαν» καὶ ἐκμεταλλευόμενοι τὸ ἀξίωμα καὶ τὴ θέση τους κατέτρωγαν τὰ σπίτια καὶ τὴν περιουσία τῶν χηρῶν (βλ. Ματθ. κγ΄ [23] 2, 13). Τὴν καθαίρεση τῶν Ἰουδαίων ἀρχόντων ποὺ δὲν πίστεψαν στὸν Δεσπότη Χριστό, καὶ τὴν τιμητικὴ ὕψωση τῶν ἐθνῶν ποὺ πίστεψαν σ’ Αὐτὸν βεβαιώνει καὶ ἡ Ἀποκάλυψις, ὅπου γράφεται: Ὁ Χριστὸς «ἐποίησεν ἡμᾶς βασιλείαν, ἱερεῖς τῷ Θεῷ καὶ πατρὶ αὐτοῦ» (Ἀποκ. α΄ 6). Ἡ Θεοτόκος λοιπὸν μὲ τὴ φράση «καθεῖλε δυνάστας ἀπὸ θρόνων καὶ ὕψωσε ταπεινοὺς» διακήρυξε μὲ τρόπο λακωνικό, γράφει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θαυματουργός, «τὴν τῶν Ἰουδαίων ἐκβολὴν καὶ τὴν τῶν ἐθνῶν εἰσαγωγήν»3. Μποροῦμε ὅμως νὰ ἐννοήσουμε τὰ ἀνωτέρω λόγια τῆς Μητέρας τοῦ Κυρίου μας ὅτι ἔχουν ἐφαρμογὴ καὶ σ’ ὅλους ὅσοι ὑπερτιμοῦν τοὺς ἑαυτούς τους καὶ φαντάζονται ὅτι μποροῦν νὰ ἐπιτύχουν τὰ πάντα ἐπιβάλλοντας τὰ σχέδιά τους καὶ τὴ θέλησή τους. Ἀλλ’ ὁ καρδιογνώστης καὶ δικαιοκρίτης Θεὸς ματαιώνει τὰ σχέδιά τους καὶ δικαιώνει ἐκείνους ποὺ οἱ ἰσχυροὶ καταδυνάστευαν ἢ ἐπιχειροῦν νὰ καταδυναστεύσουν. Εἶναι χαρακτηριστικὴ ἡ εἰκόνα ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ προφήτης Δανιὴλ ἑρμηνεύοντας τὸ ὄνειρο τοῦ Ναβουχοδονόσορος. Προφητεύει τὴν κατακρήμνιση τῶν τεσσάρων μοναρχιῶν καὶ τὴν ἀνύψωση τῶν ταπεινῶν μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ. Ἕνα μικρὸ κομμάτι λίθου ἀποκόπηκε ἀπὸ τὸ ὄρος χωρὶς ἀνθρώπινη ἐπέμβαση καὶ κατρακυλώντας ἔγινε «ὄρος μέγα», ὄρος τεράστιο, καὶ γέμισε ὁλόκληρη τὴ γῆ! (Δαν. β΄ 35). Οἱ δυνάστες καὶ τύραννοι τῆς γῆς ἐκθρονίσθηκαν, καὶ οἱ ταπεινοὶ ἀνυψώθηκαν. Ἔτσι ἡ νέα βασιλεία τοῦ Χριστοῦ ὑψώθηκε, κυριάρχησε στὸν τετραπέρατο κόσμο καὶ θὰ ὑπάρχει πάντοτε στοὺς ἀτελεύτητους αἰῶνες τῶν αἰώνων (βλ. Δαν. β΄ 44). Ὅσοι βαπτισθήκαμε στὸ ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος πρέπει νὰ εὐγνωμονοῦμε καὶ νὰ δοξάζουμε συνεχῶς τὸν τρισάγιο Θεό, διότι, ὅπως γράφει ὁ ὅσιος Διάδοχος Φωτικῆς, πρὶν ἀπὸ τὸ ἅγιο Βάπτισμα ἡ θεία Χάρις προτρέπει τὴν ψυχὴ «πρὸς τὰ καλὰ» ἀπ’ ἔξω, ὁ δὲ σατανᾶς φωλιάζει στὰ βάθη τῆς ψυχῆς προσπαθώντας νὰ ἀποκλείσει ὅλους τοὺς δρόμους τοῦ νοῦ  πρὸς τὰ καλὰ . Ἀπὸ τὴ στιγμὴ ὅμως ποὺ βαπτιζόμαστε, ὁ δαίμονας φεύγει ἀπὸ τὴν ψυχὴ καὶ εἰσορμᾶ σ’ αὐτὴν ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ4 . Εὐγνωμονώντας λοιπὸν τὸν τρισάγιο Θεὸ γι’ αὐτὴ τὴ δωρεά, ἂς ἀγωνιζόμαστε νὰ διατηροῦμε καθαρὴ τὴν καρδιά μας καὶ τὸ νοῦ μας ἀπὸ τὸ μίασμα τῆς ἁμαρτίας μὲ τὴν προσευχή, τὴν προσεκτικὴ ζωὴ καὶ τὴ συμμετοχή μας στὰ σωστικὰ Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας, ὥστε ὁ Κύριος νὰ ἔχει στημένο μόνιμα τὸν θρόνο Του στὸν ἔσω ἄνθρωπο. Ἡ καρδιά μας πρέπει νὰ εἶναι «μόνον θρόνος τῆς χάριτος καὶ ὄχι καὶ τῆς ἀνομίας». Ἀλίμονο ἂν ἡ καρδιά μας «ἀφίνει τὸν Κτίστην καὶ γυρίζει εἰς τὰ κτίσματα»5 . 

 1. ΘΕΟΦΥΛΑΚΤΟΥ ΑΧΡΙΔΟΣ, Ἑρμηνεία εἰς τὸ κατὰ Λουκᾶν, κεφ. 1, PG 123, 712D.  
2. ΘΕΟΦΥΛΑΚΤΟΥ ΑΧΡΙΔΟΣ, ὅ.π., PG 123, 712D. 
 3. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΝΕΟΚΑΙΣΑΡΕΙΑΣ, Εἰς τὸν Εὐαγγελισμὸν τῆς Θεοτόκου... Λόγ. Β΄, PG 10, 1168BC. 
 4. ΔΙΑΔΟΧΟΥ ΦΩΤΙΚΗΣ, Τὰ ἑκατὸν γνωστικὰ κεφάλαια (κείμενον - μετάφρασις - σχόλια) μοναχοῦ Θεοκλήτου Διονυσιάτου, Ἅγ. Ὄρος - Θεσσαλονίκη 1977, σελ. 167. 
 5. ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ, Κῆπος Χαρίτων, σελ. 224.