Οἱ Αγιοι Μάρτυρες Εὐσέβιος , Νέσταβος , Ζήνων καὶ ὁ Ομολογητης Νέστωρ

Μὲ τὸ διάταγμα τῶν Μεδιολάνων (313 μ.Χ.) ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἀνέπνευσε ἀπὸ τὸ ἀνελέητο κυνηγητό, τὶς ἀνακρίσεις καὶ τὰ σκληρὰ μαρτύρια τῶν πιστῶν μελῶν της. 

 Δὲν εἶχαν ὅμως περάσει ἀπὸ τότε οὔτε 50 χρόνια εἰρήνης, ὅταν ξέσπασε καὶ πάλι νέα καταιγίδα διωγμοῦ. Αὐτὴ τὴ φορὰ ἀπὸ αὐτοκράτορα βυζαντινό, πρώην χριστιανὸ καί τώρα διώκτη, τὸν Ἰουλιανό (361), ποὺ ἡ ἱστορία ὀνόμασε Παραβάτη. Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ λούστηκε καὶ πάλι στὰ αἵματα τῶν Μαρτύρων της καὶ φόρεσε τὴν πορφυρένια ἐπίσημη στολή της. 

Τὰ νέα διατάγματα ἦταν ἀπειλητικὰ γιὰ ὅσους ἐπέμεναν νὰ εἶναι χριστιανοί. Οἱ πιστοὶ δέχονταν μὲ εἰρήνη τὶς ἐξοντώσεις, τὶς δημεύσεις τῶν περιουσιῶν τους καὶ τὶς ἀναγκαστικὲς παραιτήσεις ἀπὸ τὶς δημόσιες θέσεις τους. 

 Μιὰ ἀπὸ τὶς πόλεις ποὺ δέχθηκε διωγμὸ ἦταν καὶ ἡ Γάζα. Σ’ αὐτὴ τὴν πόλη τῆς Παλαιστίνης διακρίνονταν γιὰ τὴ χριστιανική τους εὐσέβεια τρία ἀδέλφια: ὁ Εὐσέβιος, ὁ Νέσταβος καὶ ὁ Ζήνων. Ἄνθρωποι μὲ βαθιὰ πίστη καὶ ἀνεξίκακο ἦθος. Ἄνθρωποι ἀνιδιοτελεῖς, ἐξυπηρετικοὶ πρὸς τοὺς συμπολίτες τους, φιλήσυχοι καὶ δραστήριοι. Κάποια μέρα, ἐντελῶς ἀπροσδόκητα καὶ χωρὶς νὰ δώσουν ἀφορμὴ οἱ φιλόθεοι αὐτοὶ ἀδελφοί, βρέθηκαν μπροστὰ σὲ ἀνεξήγητο πειρασμό. Τὸ σπίτι τους περικυκλώθηκε ἀπὸ πλῆθος φανατισμένων εἰδωλολατρῶν τῆς πόλεώς τους, ποὺ φώναζαν ἐναντίον τους καὶ τοὺς ἀπειλοῦσαν. Βίαια τοὺς ἀνάγκασαν νὰ βγοῦν ἔξω καὶ ἀφοῦ τοὺς συνέλαβαν καὶ τοὺς μαστίγωσαν σκληρά, τοὺς ἔριξαν στὴ φυλακή. Στὴ συνέχεια τὸ ἔξαλλο πλῆθος κατευθύνθηκε στὴν ἀγορά. Συγκέντρωσαν καὶ τὸν παρευρισκόμενο κόσμο καὶ ἄρχισαν νὰ κατηγοροῦν τοὺς ἄκακους αὐτοὺς τρεῖς συμπολίτες τους. Τοὺς συκοφαντοῦσαν καὶ ἔλεγαν ὅτι «ἐξύβρισαν τοὺς θεούς μας καὶ μηχανεύονται τρόπους γιὰ τὴν πτώση καὶ τὸν ἀφανισμὸ τῆς ἑλληνικῆς πατρώας (εἰδωλολατρικῆς) θρησκείας μας». Τὰ λόγια αὐτὰ δημιούργησαν σὲ κάποιους ἔκπληξη! «Πῶς εἶναι δυνατόν», ἔλεγαν, «νὰ εἶναι ἀληθινὲς αὐτὲς οἱ κατηγορίες γιὰ ἀνθρώπους τόσο φιλήσυχους;». Τελικὰ ἡ ἔκπληξη ἔσβησε καὶ ἐπικράτησε θανάσιμο μίσος γι’ αὐτοὺς τοὺς χριστιανούς. Μὲ ἀπειλητικὲς κραυγὲς φώναζαν ὅλοι μαζὶ ἐναντίον τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ, τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, καὶ τῶν πιστῶν του. Ἡ ψυχολογία τῆς μάζας εἶχε λειτουργήσει ἐδῶ ἀπόλυτα. Μὲ τέτοιες ἄγριες διαθέσεις καὶ ἀλλόφρονα αἰσθήματα ποὺ μόνο ὁ ἀρχηγὸς τοῦ μίσους διάβολος μπορεῖ νὰ ἐμπνεύσει, ἔφυγε ὅλο τὸ πλῆθος καὶ κατευθύνθηκε στὴ φυλακή. 

–Νὰ βγοῦν ἔξω οἱ μιαροί, φώναζαν. 

 Οἱ φύλακες ἄνοιξαν τὶς πόρτες. Τὰ τρία ἀδέλφια ἀτάραχα καὶ ἤρεμα βγῆκαν ἔξω στὸ φῶς τοῦ ἥλιου καὶ εἶδαν ἕνα σκοτάδι κολάσεως στὶς ὄψεις τῶν ἐχθρῶν τους. Ὅταν ἀντίκρισαν τὶς ἤρεμες μορφὲς τῶν τριῶν ἀδελφῶν οἱ εἰδωλολάτρες, ἐξαγριώθηκαν ἀκόμη περισσότερο. Ὅρμησαν σὰν πεινασμένα λιοντάρια καὶ συνέλαβαν τὰ ἄκακα πρόβατα τοῦ Χριστοῦ καὶ τὰ ἔριξαν κάτω. Ἄρχισαν νὰ σέρνουν στοὺς δρόμους τοὺς ὑποψήφιους μάρτυρες καὶ τοὺς χτυποῦσαν μὲ ξύλα καὶ πέτρες. Οἱ τίμιες σάρκες τους σκίστηκαν καὶ ἄνοιξαν πληγές. Τὸ αἷμα ἔβαφε τὶς πέτρες τῶν δρόμων. Κάποιοι φιλοπερίεργοι ἄνοιξαν τὰ παράθυρα νὰ δοῦν τί συμβαίνει. Καὶ κάποιες οἰκοδέσποινες σκληρὲς καὶ ἄσπλαχνες ποὺ ἐκείνη τὴν ὥρα ὕφαιναν, ἄφησαν τὸν ἀργαλειό τους, πῆραν στὰ χέρια τους τὰ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα μὲ τὰ ὁποῖα ἔγνεθαν, καὶ βγῆκαν στὸ δρόμο γιὰ νὰ συμβάλουν στὸ θάνατο τῶν ἁγίων. Τοὺς κεντοῦσαν μ’ αὐτὰ βάναυσα καὶ τοὺς ἄνοιγαν πιὸ βαθιὰ τὶς πληγές. Βγῆκαν καὶ οἱ μάγειροι ἀπὸ τὰ μαγειρεῖα τους καὶ τοὺς τιμωροῦσαν καὶ αὐτοὶ μὲ τὸ δικό τους τρόπο. Ἄλλοι ἔριχναν βραστὸ νερὸ στὰ ἁγνισμένα σώματα καὶ ἄλλοι μὲ αἰχμηρὲς σοῦβλες διατρυποῦσαν τὶς καταπονημένες σάρκες τῶν Ἁγίων. Θέαμα φρικτό! Ποιὰ ἀνθρώπινη καρδιὰ δὲν θὰ ράγιζε μπροστὰ σ’ αὐτό; Ὅλοι κακοποιοῦσαν τοὺς μάρτυρες, ποὺ ὅσο ἀνέπνεαν ψέλλιζαν εὐχὲς καὶ εὐλογίες γιὰ τοὺς ἐχθρούς τους, μέχρι τὴν ὥρα ποὺ τοὺς συνέτριψαν τὶς κεφαλές. Ἀλλὰ καὶ νεκροὺς δὲν τοὺς σεβάστηκαν καθόλου οἱ φανατικοὶ ὀπαδοὶ τῶν εἰδώλων. Ἅρπαξαν τὰ ἄψυχα σώματά τους καὶ τὰ ἔριξαν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη, στὸ σωρὸ στὸν ὁποῖο πετοῦσαν τὰ ψόφια ζῶα. Ἄναψαν μετὰ μεγάλη φωτιὰ γιὰ νὰ ἐξαφανίσουν τὰ ἴχνη τῆς θηριωδίας τους. Κάποια ὅμως εὐσεβὴς γυναίκα ἀπὸ τὴ Γάζα μὲ θεία ἀποκάλυψη ἀνακάλυψε καὶ ξεχώρισε τὰ ὑπολείμματα τῶν λειψάνων τῶν ἁγίων Μαρτύρων. Καὶ ἀφοῦ τὰ περισυνέλεξε σὲ στάμνα, τὰ παρέδωσε μὲ εὐλάβεια στὸν ἀνεψιὸ τῶν Ἁγίων, ποὺ τὸν ἔλεγαν καὶ αὐτὸν Ζήνωνα. Καὶ τὰ κρατοῦσε αὐτὸς θησαυρισμένα μυστικὰ στὸ σπίτι του. Τὴν ἐποχὴ ποὺ αὐτοκράτορας ἦταν ὁ Θεοδόσιος ὁ Μέγας, ὁ Ζήνων ἔγινε ἐπίσκοπος Γάζης καὶ ἔκτισε ἐκκλησία, ὅπου καὶ κατέθεσε τὰ ἱερὰ λείψανα ποὺ κατεῖχε. Δίπλα σ’ αὐτὰ στὸν ἴδιο ναὸ βρίσκονταν καὶ τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ ἁγίου Νέστορος τοῦ ὁμολογητοῦ, στενοῦ φίλου τῶν τριῶν Ἁγίων, ποὺ εἶχε παραδώσει καὶ αὐτὸς λίγο πιὸ πρὶν ἀπὸ αὐτοὺς τὸ πνεῦμα του στὸ Θεὸ μὲ μαρτυρικὸ τέλος ἀπὸ τοὺς ἴδιους διῶκτες. Εἶχε δὲ ξεψυχήσει στὰ χέρια τοῦ Ζήνωνος τὴν ὥρα ποὺ τοῦ περιποιεῖτο τὶς πληγές. Εὐσέβιος! Νέσταβος! Ζήνων! καὶ Νέστωρ! Συνεορτάζουν κάθε χρόνο στὶς 21 Σεπτεμβρίου. Ἂς μᾶς ἐμπνεύσει ἡ ἱερὴ αὐτὴ τετράδα τῶν Μαρτύρων σὲ ἀγῶνες ὁμολογίας, παρρησίας καὶ δυνατῆς ἀγάπης πρὸς τὸν Σωτήρα μας Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ κατὰ τοῦτο τὸ νέο ἐκκλησιαστικὸ ἔτος.ΟΣΩΤΗΡ2073