Ο Τιμιος Προδρομος καί Ἄγγελος καί Ἀπόστολος καί Μάρτυρας!

 Εἶναι ξεχωριστὴ ἡ τιμὴ μὲ τὴν ὁποία περιβάλλει ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία τὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο καὶ Βαπτιστὴ τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Σὲ κάθε Ὀρθόδοξο Ναὸ ἡ εἰκόνα του τοποθετεῖται σὲ περίοπτη θέση στὸ Τέμπλο. Μετὰ τὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο αὐτὸς εἶναι ὁ Ἅγιος ποὺ μνημονεύεται πρῶτος καὶ ἑορτάζεται τόσες πολλὲς φορὲς μέσα στὸ χρόνο(*). Η μνήμη του Τιμιου Προδρομου ,  μᾶς δίνει τὴν ἀφορμὴ νὰ σταθοῦμε μὲ δέος καὶ θαυμασμὸ μπροστὰ στὴ μοναδικὴ αὐτὴ προφητικὴ μορφὴ καὶ νὰ ἀναρωτηθοῦμε μαζὶ μὲ τὸν ἱερὸ ὑμνογράφο: «Τί σε καλέσωμεν, Προφῆτα; Ἄγγελον, Ἀπόστολον ἢ Μάρτυρα; Ἄγγελον, ὅτι ὡς ἀσώματος διήγαγες· Ἀπόστολον, ὅτι ἐμαθήτευσας τὰ ἔθνη· Μάρτυρα δέ, ὅτι σοῦ ἡ κεφαλὴ ὑπὲρ Χριστοῦ ἐτμήθη. Αὐτὸν ἱκέτευε ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν» (Τροπάριο Λιτῆς 29ης Αὐγούστου). Ποιὸ ὄνομα νὰ χρησιμοποιήσουμε πρῶτο καὶ ποιὸ δεύτερο; Ὅλα σοῦ ταιριάζουν, ἅγιε Ἰωάννη! Πρῶτα θὰ σὲ ὀνομάσουμε «Ἄγγελον» χωρὶς καθόλου νὰ ὑπερβάλλουμε, διότι πράγματι «ὡς ἀσώματος διήγαγες». Ἔζησες τόσο ἀσκητικά, λὲς καὶ δὲν εἶχες ὑλικὸ σῶμα. Φοροῦσες ἔνδυμα πτωχικὸ καὶ εὐτελὲς «ἀπὸ τριχῶν καμήλου» καὶ τρεφόσουν μὲ ὅ,τι πρόχειρο ἔβρισκες στὴν ἐρημιά: «ἀκρίδες καὶ μέλι ἄγριο» (Ματθ. γ΄ 4). Σὲ βλέπουμε στὶς ἁγιογραφίες λιπόσαρκο καὶ ἀσκητικὸ μὲ φτερὰ στοὺς ὤμους, διότι ζοῦσες σὰν νὰ μὴν πατοῦσες στὴ γῆ. Ἡ ἀγγελικὴ ζωή σου ἔγινε ὑπόδειγμα γιὰ τοὺς Μοναχοὺς καὶ πηγὴ δυνάμεως καὶ ἐμπνεύσεως γιὰ κάθε πιστὸ ποὺ θέλει νὰ νικήσει τὰ βάρη ποὺ τὸν κρατοῦν δεμένο στὴ γῆ. Ἀλήθεια πότε θὰ μπορέσουμε κι ἐμεῖς νὰ ἀπαλλαγοῦμε ἀπὸ τὴν ἀκόρεστη ἐπιθυμία τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν; Πότε θὰ μάθουμε ὅτι «οὐκ ἐπ᾿ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος» (Ματθ. δ΄ 4); Πότε θὰ ἀποτινάξουμε τὴ ραθυμία, τὴν ἄνεση καὶ τὴν καλοπέραση καὶ θὰ ἐγκολπωθοῦμε τὴν ἄσκηση καὶ τὴν ἐγκράτεια; Τότε νὰ εἴμαστε βέβαιοι ὅτι θ’ ἀρχίσουμε κι ἐμεῖς νὰ πετᾶμε πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὰ συνηθισμένα. Νὰ ἀνεβαίνουμε πνευματικὰ καὶ νὰ γνωρίζουμε τὰ μυστικὰ τοῦ κόσμου τῶν ἀγγέλων. Ἀλλὰ ἐκτὸς ἀπὸ «Ἄγγελο» θέλουμε νὰ σὲ ὀνομάσουμε καὶ «Ἀπόστολο», ἅγιε Ἰωάννη. Ναί, «Ἀπόστολον, ὅτι ἐμαθήτευσας τὰ ἔθνη»· κήρυξες μετάνοια στὸ λαὸ καὶ προετοίμασες πολλὲς ψυχὲς γιὰ νὰ δεχθοῦν τὸν Σωτήρα καὶ Λυτρωτή.

Ἀλήθεια, πῶς ἔτρεχαν οἱ ἄνθρωποι νὰ ἀκούσουν τὴ διδασκαλία σου! Ἔβγαιναν ἔξω ὅλα τὰ «Ἱεροσόλυμα καὶ πᾶσα ἡ Ἰουδαία καὶ πᾶσα ἡ περίχωρος τοῦ Ἰορδάνου» (Ματθ. γ΄ 5)· καὶ ἔρχονταν κοντά σου γιὰ νὰ ἀκούσουν τὸ συγκλονιστικὸ κήρυγμά σου ποὺ τοὺς παρακινοῦσε νὰ ἐξομολογηθοῦν τὶς ἁμαρτίες τους καὶ νὰ βαπτισθοῦν γιὰ νὰ κάνουν μιὰ καινούργια ἀρχή. Δίδαξες τὴν ἀλήθεια χωρὶς περιστροφές. Φανέρωσες τὸν ἐρχομὸ τοῦ Μεσσία ὄχι μόνο στοὺς ἀνθρώπους τῆς ἐποχῆς σου ἀλλὰ καὶ στοὺς νεκροὺς ποὺ βρίσκονταν στὸν Ἅδη ἀνοίγοντας τὸν δρόμο γιὰ νὰ ὑποδεχθοῦν τὸν Νικητὴ τοῦ θανάτου. Ἐπάξια μπορεῖς πρῶτος ἐσύ, λοιπόν, νὰ ὀνομαστεῖς «Ἀπόστολος», διότι ἀνέλαβες σπουδαία καὶ μεγάλη ἀποστολή: νὰ ἀνοίξεις τὸν δρόμο γιὰ τὸν Χριστό. Γι’ αὐτὸ ὀνομάζεσαι καὶ Πρόδρομος. Γι’ αὐτὸ κι ἐμεῖς σοῦ ὀφείλουμε ἀπέραντη εὐγνωμοσύνη. Μᾶς ἔδειξες τὸν δρόμο γιὰ νὰ ἔλθουμε πιὸ κοντὰ στὸ Χριστό. Νὰ γίνουμε κι ἐμεῖς μαθητές Του. Ἀλλὰ και τὸ γεγονὸς τῆς ἀποτομῆς τῆς Τιμίας Κεφαλῆς σου μᾶς ὑπογραμμίζει κι ἕναν ἀκόμη τελευταῖο τίτλο ποὺ σοῦ ταιριάζει: «Μάρτυς»! Μποροῦμε νὰ σὲ ὀνομάζουμε καὶ Μάρτυρα, «ὅτι σοῦ ἡ κεφαλὴ ὑπὲρ Χριστοῦ ἐτμήθη»· διότι προκειμένου νὰ ὑπερασπιστεῖς τὴν ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ, ἔδωσες τὴν ἴδια σου τὴ ζωὴ διότι σὲ ἀποκεφάλισαν! Ὤ! Τί φρικτὸ ἔγκλημα! Νὰ σοῦ κόβουν τὸ κεφάλι καὶ νὰ τὸ ἐπιδεικνύουν μὲ ἱκανοποίηση... «Ὢ συμποσίου πλήρους αἱμάτων!...» Τί ἑορτὴ γενεθλίων ἦταν αὐτὴ ποὺ βάφτηκε μὲ αἷμα; Πόσο ἄνανδρος ἀποδείχθηκε ὁ Ἡρώδης ποὺ σὲ ἀναγνώριζε «ἄνδρα δίκαιον καὶ ἅγιον» (Μάρκ. ς΄ 20), ἀλλὰ δὲν τόλμησε νὰ ἀντιταχθεῖ στὴν ἀπάνθρωπη ἀπαίτηση καὶ κατάφωρη ἀδικία! Ἀλλὰ δὲν ἦταν μόνο ὁ Ἡρώδης, ἡ παμπόνηρη παράνομη σύζυγός του Ἡρωδιάδα καὶ ἡ κόρη του ποὺ συνήργησαν γιὰ τὸ τρομερὸ αὐτὸ ἔγκλημα. Πίσω ἀπὸ αὐτοὺς κρυβόταν ὁ πανοῦργος διάβολος καὶ τὰ φθονερὰ ὄργανά του ποὺ καταδιώκουν μὲ μανία κάθε δίκαιο καὶ ἅγιο ἄνθρωπο. Ἂς μὴ μᾶς τρομάζουν λοιπὸν οἱ ἀπειλὲς καὶ οἱ διωγμοί. Εἶναι κοινὸς κλῆρος τῶν δίκαιων καὶ εὐσεβῶν ἀνθρώπων ὁ διωγμὸς καὶ τὸ μαρτύριο. Ἡ ζωὴ τοῦ χριστιανοῦ, ἀκόμη κι ἂν δὲν καταλήξει στὸν βίαιο θάνατο, εἶναι μαρτυρική. Ἀπαιτεῖ σταθερὴ πίστη, θαρραλέα ὁμολογία, ὑπομονὴ στὶς δυσκολίες, ἀντίσταση στὸ ρεῦμα τοῦ κακοῦ. Στὴν πραγματικότητα αὐτὴ εἶναι ἡ κλήση μας: «Γίνεσθέ μοι μάρτυρες» (῾Ησ. μγ´ 10), λέει ὁ Κύριος. Μᾶς καλεῖ ὁ Θεὸς νὰ γίνουμε μάρτυρες ὄχι γιὰ νὰ ὑποφέρουμε ἀλλὰ γιὰ νὰ μᾶς στεφανώσει μὲ ἀσύγκριτα μεγάλη τιμὴ καὶ δόξα.  «Τί σε καλέσωμεν, Προφῆτα; Ἄγγελον, Ἀπόστολον ἢ Μάρτυρα;...». Τρία ὀνόματα ξεχωριστά. Τρεῖς κλήσεις γιὰ τὸν κάθε πιστὸ ποὺ θέλει νὰ τιμήσει τὴ μνήμη τοῦ ἁγίου Ἰωάννη. Τρεῖς στόχοι ἅγιοι καὶ ἱεροί. Μακάρι μὲ τὶς πρεσβεῖες τοῦ Τιμίου Προδρόμου νὰ ἀγωνίζεται ὁ καθένας μας νὰ ζεῖ ὡς Ἄγγελος, ὡς Ἀπόστολος καὶ ὡς Μάρτυρας! 

(*) Στὶς 23 Σεπτεμβρίου ἑορτάζουμε τὴ σύλληψη καὶ στὶς 24 Ἰουνίου τὴ γέννησή του, στὶς 24 Φεβρουαρίου τὴν Α΄ καὶ τὴ Β΄ εὕρεση τῆς τιμίας κεφαλῆς του καὶ στὶς 25 Μαΐου τὴν Γ΄ εὕρεσή της, ἐνῶ οἱ πιὸ γνωστὲς ἑορτὲς εἶναι ἡ Σύναξή του στὶς 7 Ἰανουαρίου καὶ ἡ ἀποτομή τῆς Τιμίας Κεφαλῆς του στὶς 29 Αὐγούστου.

ΟΣΩΤΗΡ2160