Ὁ ὅσιος Μελέτιος ὁ νέος (1035-1105)

 
Ὁ ὅσιος Μελέτιος ὁ νέος (1035-1105) (1 Σεπτεμβρίου) 

 Ὁ ὅσιος Μελέτιος ὁ νέος ἀνήκει στὶς μεγάλες ἁγιασμένες ἀσκητικὲς μορφὲς τοῦ 11ου αἰῶνος, ποὺ μαζὶ μὲ τὸν ὅσιο Νίκωνα τὸν «Μετανοεῖτε» καὶ τὸν ὅσιο Λουκᾶ τῆς Βοιωτίας συνέβαλαν στὴν ἀναμόρφωση καὶ ἐξύψωση τοῦ μοναστικοῦ βίου στὴν κεντρικὴ Ἑλλάδα. Ὁ ὅσιος Μελέτιος γεννήθηκε τὸ ἔτος 1035 ἀπὸ εὐλαβεῖς καὶ ἐνάρετους γονεῖς, τὸν Ἰωάννη καὶ τὴ Σοφία, στὴν κωμόπολη Μουταλάσκη τῆς Καππαδοκίας. Εἶχε ἀγαθὴ καρδιά, ἀλλὰ δυσκολευόταν πολὺ στὰ γράμματα. Εἶχε μειωμένη ἀντίληψη καὶ μνήμη καὶ ἦταν ὁ τελευταῖος μαθητὴς στὸ Σχολεῖο. Γι’ αὐτὸ παρακάλεσε τὸν Θεὸ μὲ πολλὴ πίστη νὰ τοῦ χαρίσει σοφία. Μάλιστα κάποια Κυριακή, ἦρθε σὲ ὥρα θείας Λειτουργίας στὴν ἐκκλησία καὶ ἔμεινε κρυμμένος καὶ προσευχόμενος κάτω ἀπὸ τὴν Ἁγία Τράπεζα. Καὶ ὁ Κύριος ἄκουσε τὴν παιδική του ἀθώα προσευχή. Ὁ νοῦς του φωτίστηκε. Τὴν ἡμέρα ἐκείνη μπόρεσε μὲ μιὰ μόνο ἀνάγνωση νὰ ἀπομνημονεύσει τὴ δεύτερη Ὠδὴ τοῦ Μωυσέως. Ἀπὸ τότε μὲ ἐλάχιστο κόπο μάθαινε τὰ μαθήματά του καὶ μελετοῦσε μὲ πολλὴ εὐκολία καὶ δίψα τὰ Ἐκκλησιαστικὰ βιβλία καὶ προπαντὸς τὴν Ἁγία Γραφή. Σὲ ἡλικία 15 ἐτῶν οἱ γονεῖς τοῦ ὁσίου Μελετίου ἀποφάσισαν νὰ τὸν παντρέψουν. Ὁ ἴδιος ὅμως ἀρνήθηκε, γιατὶ ἔβλεπε μέσα του ἱερὸ πόθο νὰ ἀφιερωθεῖ ὁλοκληρωτικὰ στὸν Θεό. Ἄφησε λοιπὸν γονεῖς καὶ πατρίδα καὶ φίλους καὶ κτήματα καὶ ὅλα ὅσα εἶχε, καὶ ἔφυγε κρυφὰ γιὰ τὴν Κωνσταντινούπολη. Μετὰ ἀπὸ τρία χρόνια ἔγινε Μοναχὸς στὸ Μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου καὶ ἔβαλε ἐκεῖ τὰ πρῶτα γερὰ θεμέλια τῆς μοναχικῆς του ζωῆς. Ἀργότερα ἀναχώρησε καὶ ἦρθε στὴ Θεσσαλονίκη γιὰ νὰ προσκυνήσει τὸν τάφο τοῦ ἁγίου μεγαλομάρτυρος Δημητρίου τοῦ Μυροβλύτου καὶ  νὰ ἐνισχυθεῖ στὸν σκληρό του πνευματικὸ ἀγώνα. Στὴ συνέχεια κατέβηκε στὴ Βοιωτία καὶ ἐγκαταστάθηκε στὸ μικρὸ μοναστηράκι τοῦ Ἁγίου Γεωργίου ποὺ ἦταν κοντὰ στὴ Θήβα, ὅπου ἄρχισε νέους ἀσκητικοὺς ἀγῶνες. Σύντομα ἔγινε γνωστὸς στὴ γύρω περιοχή. Ὅλοι μιλοῦσαν γιὰ τὸν ἐνάρετο ὅσιο Μοναχὸ ποὺ εἶχε φωτισμένη κρίση, εὐγένεια καὶ καλοσύνη, καὶ προπαντὸς ἁγνὴ καὶ ταπεινὴ χωρὶς ἔπαρση ἀναστροφή. Πολλοὶ τὸν θαύμαζαν καὶ ἀρκετοὶ παρέδωσαν μὲ ἐμπιστοσύνη τὴ ζωή τους στὴν καθοδήγησή του καὶ ἔγιναν – μετὰ ἀπὸ δοκιμασία – Μοναχοὶ κοντά του. Ὅμως ὅσο οἱ ἄνθρωποι τὸν ἐμπιστεύονταν, τόσο περισσότερο ὁ Ὅσιος ταπεινωνόταν καὶ ζητοῦσε ἔλεος ἀπὸ τὸν Θεό. Τὴν περίοδο αὐτὴ ὁ Ὅσιος ἐπισκέφθηκε τὴ Ρώμη γιὰ νὰ προσκυνήσει τοὺς τάφους τῶν ἁγίων πρωτοκορυφαίων Ἀποστόλων Πέτρου καὶ Παύλου, καὶ στὴ συνέχεια πορεύθηκε στὴν Παλαιστίνη, στοὺς Ἁγίους Τόπους, στὰ Θεοβάδιστα ἐκεῖνα ἅγια μέρη. Ὅταν ἐπέστρεψε στὴ Μονή του μετὰ ἀπὸ τὴν πολύμηνη περιοδεία, οἱ Μοναχοὶ τὸν ἀνέδειξαν Ἡγούμενό τους. Ὁ ὅσιος Μελέτιος στὴν ὑψηλὴ αὐτὴ ἀποστολὴ ἀνεδείχθη πανάξιος. Ὑπῆρξε ὑπόδειγμα φιλόστοργου καὶ ἐπιεικοῦς πατρὸς ποὺ νουθετοῦσε «ἕνα ἕκαστον» μὲ πολλὴ ἀγάπη ἐπιθυμώντας τὴν κατὰ Θεὸν τελείωση καὶ προκοπή του. Κοπίαζε πολὺ γιὰ ὅλους καὶ ὑπηρετοῦσε τοὺς ἀδελφούς του Μοναχοὺς «ὡς ἔσχατος δοῦλος τους». Ὑπῆρξε πρότυπο «βιαστοῦ τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν». Ἔτρωγε ἐλάχιστα. Λιγοστὸ ξερὸ ψωμὶ καὶ νερό. Ὑπῆρξαν μέρες ποὺ δὲν ἔβαζε τίποτε στὸ στόμα του. Στοὺς ἀδύναμους καὶ ἀσθενεῖς Μοναχοὺς ἐπέβαλλε ἐλαφρότερη νηστεία. Φρόντιζε νὰ μὴ στερηθοῦν οἱ Μοναχοί του ἐνδύματα καὶ ὑποδήματα, ἐνῶ ὁ ἴδιος ζοῦσε ἀσκητικότατα φορώντας ἐπὶ χρόνια τὰ ἴδια ροῦχα, τὰ ὁποῖα μάλιστα ἐπιδιόρθωνε χωρὶς νὰ τὸν βλέπουν οἱ ἄλλοι. Στὴν ἐργασία, στὸ κτίσιμο τῶν κελλιῶν αὐτὸς πρῶτος κουβαλοῦσε τὶς βαρύτερες πέτρες καὶ ἔσκαβε καὶ φύτευε τὰ χωράφια γιὰ τὶς ἀνάγκες τῆς Μονῆς. Δὲν παρέλειπε βέβαια ποτὲ καὶ τὸ πρῶτο, ποὺ ἦταν ἡ καλλιέργεια τῆς ψυχῆς του μὲ τὴν ἀδιάλειπτη προσευχὴ καὶ τὴ μελέτη τῶν Ἁγίων Γραφῶν. Ἀπὸ τὶς ὀρθοστασίες τὰ πόδια του εἶχαν οἰδήματα (πρηξίματα) καὶ πολλὲς φορὲς πυορροοῦσαν. Μὲ ὑπομονὴ σήκωνε τὸν σταυρό του καὶ ἀπέφευγε κάθε ἰατρικὴ βοήθεια, ἀφήνοντας στὸν Θεὸ μὲ εἰρήνη καὶ πίστη ὅλες τὶς λεπτομέρειες τῆς ζωῆς του. Καὶ συνέχιζε τὸν ἀγώνα του ὁ Ὅσιος, χωρὶς νὰ μειώνει τὸν ἐνθουσιασμὸ καὶ τὸν ζῆλο του. Ἐπειδὴ ὅμως ἡ φήμη του ὡς ἐνάρετου, ἁγίου καὶ θαυματουργοῦ ἄρχισε νὰ ἁπλώνεται παντοῦ, καὶ ὁ κόσμος ἄρχισε νὰ τὸν τιμᾶ ὑπερβολικά, γιὰ νὰ μὴν ἐπηρεασθεῖ ἀπὸ τοὺς ἐπαίνους, ἀποφάσισε νὰ ἀναχωρήσει ἀπὸ ἐκεῖ μετὰ ἀπὸ 8 χρόνια, ἀφήνοντας στὴ θέση του ὡς νέο Ἡγούμενο ἕναν ἀπὸ τοὺς εὐσεβέστερους καὶ ἱκανότερους μαθητές του, τὸν ἐνάρετο Νικόλαο. Ὁ Ὅσιος ἔφυγε πρὸς ἄγνωστη κατεύθυνση ἀναζητώντας πιὸ ἐρημικὸ μέρος. Περπατοῦσε σὲ κακοτράχαλα βουνά, ὥσπου ἦρθε στὴ «Μυούπολη» στὸ ὄρος τοῦ Κιθαιρώνα, κοντὰ στὸ σημερινὸ χωριὸ Βίλλια Ἀττικῆς. Ἐκεῖ βρῆκε κάποιο Μοναστήρι ἀφιερωμένο στοὺς Ἀσωμάτους Ταξιάρχες ποὺ τὸ ὀνόμαζαν Μονὴ «τοῦ Συμβούλου» καὶ παρακάλεσε τὸν Ἡγούμενό του Θεοδόσιο  νὰ τὸν δεχθεῖ. Ὁ Ἡγούμενος τοῦ παραχώρησε τὸ παρεκκλήσιο τοῦ Σωτῆρος γιὰ νὰ ἡσυχάζει ἀπερίσπαστα. Μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Ἡγουμένου οἱ πατέρες τῆς Μονῆς ἐξέλεξαν νέο Ἡγούμενο τὸν ὅσιο Μελέτιο. Ἡ φωτεινὴ φυσιογνωμία του κατέπληξε ὅλους. Γύρω του κατέφθαναν νέοι ποὺ τοῦ ζητοῦσαν ἐπίμονα νὰ ἀφιερωθοῦν. Ἔτσι πάνω ἀπὸ 100 Μοναχοὶ πλαισίωσαν τὸν νέο Ἡγούμενο καὶ συγκρότησαν Ἀδελφότητα μὲ κύρος καὶ πνευματικότητα. Γιὰ τὶς πολλὲς λατρευτικὲς ἀνάγκες τῆς Μονῆς ὁ Μητροπολίτης Ἀθηνῶν Νικήτας ὁ Γ΄ χειροτόνησε ἱερέα τὸν ἴδιο τὸν ὅσιο Μελέτιο, ὁ ὁποῖος καὶ συνέχισε μὲ ἀμείωτο ζῆλο καὶ θαυμαστὴ ταπείνωση τὰ ποιμαντικά του ἔργα καὶ τὰ ἱερατικά του καθήκοντα, ποὺ ὅλο καὶ αὐξάνονταν, διότι ἡ Ἀδελφότητά του εἶχε φθάσει νὰ ἔχει 300 Μοναχούς. Ὁ Κύριος οἰκονομοῦσε ὅλες τὶς ἀνάγκες τῆς πολυάριθμης συνοδείας του. Ὁ Ὅσιος δὲν ἦταν πρόθυμος νὰ δέχεται δωρεὲς σὲ κτήματα γιὰ νὰ μὴ δένονται οἱ Μοναχοί του μὲ τὰ γήινα. Μόνο ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα Ἀλέξιο Κομνηνό, τὸν ὁποῖο καὶ καθοδηγοῦσε, δέχθηκε δωρεὰ καὶ μάλιστα ὄχι ὁλόκληρη, ἀλλὰ μόνο ὅση εἶχε ἀνάγκη γιὰ νὰ συντηρεῖται ἡ Μονή, ἡ ὁποία λόγῳ τοῦ πλήθους τῶν Μοναχῶν εἶχε μετατραπεῖ σὲ Λαύρα μὲ παρακείμενα πολλὰ κελλιά, ποὺ λειτουργοῦσαν μὲ τὴν ἄγρυπνη ἐποπτεία τοῦ Ὁσίου ὡς μικρὰ Κοινόβια ἀπὸ τοὺς τελειοτέρους τῶν Μοναχῶν. Ὁ ὅσιος Μελέτιος ἀνέδειξε τὴ Λαύρα του σὲ μέγα θρησκευτικὸ κέντρο τῆς Ἑλλάδος μὲ πλουσιότατο φιλανθρωπικὸ καὶ ἱεραποστολικὸ ἔργο. Ἵδρυσε μετόχια στὸν Ἑλικώνα, στὰ Μέγαρα καὶ στὸ Ἄργος. Πάμπολλα εἶναι τὰ θαύματα ποὺ ἐπιτελοῦσε σὲ ἀρρώστους μὲ τὶς θερμὲς δεήσεις τῶν προσευχῶν του. Πολλὲς τραυματισμένες καρδιὲς γαλήνευε καὶ ἀκόμη περισσότερους ψυχικὰ νεκροὺς ἀνέστησε μὲ τὴ δύναμη τῶν συμβουλῶν τῆς ἀγάπης του. Ἐκοιμήθη εἰρηνικὰ τὸ 1105 σὲ ἡλικία 70 ἐτῶν, γεμάτος μὲ πνευματικοὺς καρποὺς καὶ ἀφήνοντας πίσω του ἔργο ζηλευτὸ. Ἡ τιμία του κάρα βρίσκεται σήμερα θησαυρισμένη στὴν Ἱερὰ Μονή του, τοῦ Ὁσίου Μελετίου στὸν Κιθαιρώνα. Ἐκεῖ καταφεύγουν πλήθη πιστῶν νὰ ζητήσουν στηριγμὸ ἀπό τὸν Ὅσιο καὶ κυρίως μαθητὲς καὶ σπουδαστές, ποὺ τὸν θεωροῦν δικό τους προστάτη στὸν ἀγώνα τῆς μελέτης καὶ τοὺς βοηθεῖ στὰ διαγωνίσματα καὶ τὶς ἐξετάσεις τους. Εἴθε μὲ τὶς πρεσβεῖες τοῦ ὁσίου Μελετίου νὰ ἀναδειχθοῦμε ἄξιοι μαθητὲς τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ νὰ ἀπολαύσουμε κάποτε μὲ ὅλους τοὺς Ἁγίους τὸ φῶς τῆς ἀτέρμονης αἰωνιότητος στὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. ΟΣΩΤΗΡ2205