Μπορεῖ νὰ γίνει αὐτό; Μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ μένει ἄγρυπνος ἐνῶ κοιμᾶται; Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ στὴν Ἁγία Γραφὴ μᾶς λέει ὅτι μπορεῖ. Ἀφοῦ δίνει διάφορες συμβουλὲς ὁ σοφὸς Σειράχ, προτρέπει: «Ἀκούων αὐτὰ ἐν ὕπνῳ σου γρηγόρησον» (ιγ΄ 14). «Ἐγὼ καθεύδω καὶ ἡ καρδία μου ἀγρυπνεῖ», λέει ἡ ψυχὴ ποὺ στρέφεται μὲ πόθο πρὸς τὸν Θεό (ᾎσμ. ε΄ 2). Κοιμᾶμαι, διότι αὐτὸ ἀπαιτεῖ ἡ ἀνάγκη τῆς φύσεως. Πρέπει νὰ ξεκουρασθῶ, διότι μὲ καταβάλλουν οἱ κόποι τῆς ζωῆς καὶ εἶναι ἀναγκαῖο νὰ ἀνανεωθοῦν οἱ δυνάμεις μου. Ἀλλὰ ἡ ἀγάπη μου πρὸς τὸν Θεὸ εἶναι τόση, ποὺ μὲ κρατεῖ ἄγρυπνη ἀκόμη καὶ στὶς ὧρες τοῦ ὕπνου. Πράγματι! Ὁ ὕπνος μας γίνεται διαφορετικὸς καὶ ἀνάλογος πρὸς τὴν κατάσταση στὴν ὁποία βρίσκεται ἡ ψυχή μας. Ὅταν δοκιμάσουμε κάποια ἀποτυχία στὰ σχέδια καὶ τὶς προσπάθειές μας, τότε ἡ πίκρα καὶ ἡ ἀπογοήτευση κυριαρχοῦν στὴν ψυχή μας καὶ ὁ ὕπνος δὲν εἶναι εὐχάριστος. Ἂν περνοῦμε μιὰ ἀγωνία, ἂν π.χ. τὴν ἑπόμενη μέρα πρόκειται νὰ μποῦμε στὸ χειρουργεῖο ἢ νὰ παρουσιασθοῦμε στὸ Δικαστήριο ὡς ἔνοχοι καὶ πιθανῶς νὰ καταδικασθοῦμε, τότε μπορεῖ νὰ μὴν ἔρχεται ὁ ὕπνος, καὶ ἂν ἔλθει, νὰ εἶναι ἀνήσυχος καὶ ταραγμένος. Ἀντίθετα, ὅταν ὅλα πᾶνε καλὰ καὶ ἡ ἐπιτυχία ἀκολουθεῖ τὶς προσπάθειές μας, ὁ ὕπνος εἶναι γλυκός. Ἂν ἡ συνείδησή μας εἶναι ἥσυχη, ὁ ὕπνος εἶναι ἤρεμος καὶ βαθύς. Ἂν γιὰ τὴν ἑπόμενη μέρα περιμένουμε κάτι εὐχάριστο, μιὰ ἐκδρομὴ ἢ τὴν ἀναχώρηση γιὰ τὶς διακοπές μας, τότε ὁ ὕπνος εἶναι ἀπολαυστικὸς καὶ ὅταν διακόπτεται, μιὰ εὐφρόσυνη κατάσταση κυριαρχεῖ στὴν ψυχή μας. Ὥστε καὶ ὅταν τὸ σῶμα κοιμᾶται, ἡ ψυχὴ δὲν μένει ἀδρανής. Ζεῖ τὶς ἀγωνίες, τὶς λύπες, τὶς χαρές, τὶς πτώσεις της, τὶς ἀποτυχίες καὶ τὶς ἐπιτυχίες ποὺ εἶχε κατὰ τὴ διάρκεια τῆς μέρας. Καὶ τὸ βράδυ ὅλα αὐτὰ ἐπηρεάζουν τὸν ὕπνο μας. Ὅταν ἀντίστοιχα ὁ Χριστιανὸς ἀγωνίζεται ὅλη τὴ μέρα νὰ ζεῖ σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅταν προσπαθεῖ νὰ ἔχει διαρκὴ τὴ μνήμη Του στὴν ψυχή του καὶ ἐπιδιώκει νὰ κυριαρχεῖ μέσα του ἡ ἀγάπη πρὸς Αὐτόν, τότε καὶ κατὰ τὶς ὧρες τῆς ἡσυχίας καὶ τῆς ἀναπαύσεως, ἀνάλογες καταστάσεις θὰ ἐπικρατοῦν στὴν ψυχή του. Τὸ ἀποτυπώνουν αὐτὸ οἱ ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας στὶς προσευχές τους. Ἔτσι, μιὰ προσευχὴ τοῦ Μεγάλου Βασιλείου μᾶς καλεῖ νὰ ζητήσουμε ἀπὸ τὸν ἅγιο Θεὸ νὰ μᾶς ἀξιώσει νὰ διέλθουμε «τὸ νυκτερινὸν στάδιον ἀμέμπτως», χωρὶς πειρασμοὺς καὶ χωρὶς τὴν ταραχὴ καὶ δειλία ποὺ προκαλεῖ ὁ ἐχθρὸς διάβολος. Ζητοῦμε νὰ ἀπομακρύνει «πᾶσαν φαντασίαν ἀπρεπῆ καὶ ἐπιθυμίαν βλαβεράν». Νὰ χαρίσει δὲ στὶς ψυχές μας κατάνυξη καὶ στοὺς λογισμούς μας τὴ μέριμνα τῆς ἐξετάσεως κατὰ τὴ φοβερὴ καὶ δίκαιη κρίση Του. Τέλος ζητοῦμε, ἀφοῦ νεκρώσει τὸν παλαιὸ ἄνθρωπο τῆς ἐμπάθειας καὶ τῆς ἁμαρτίας, νὰ μᾶς ἀξιώσει «καὶ ἐν τῇ καθ’ ὕπνον ἡσυχίᾳ» νὰ ἔχουμε τὴ χαρὰ τῆς μελέτης καὶ «θεωρίας τῶν κριμάτων» Του, τῶν θείων βουλῶν καὶ ἐντολῶν Του (βλ. «Προσευχητάριον» Σιμωνώφ, ἔκδ. Σωτ. Σχοινᾶ, Βόλος 1971, Εὐχὴ τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, σελ. 72). Μὲ παρόμοια προσευχὴ τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, παρακαλοῦμε τὸν Θεὸ νὰ μὴν καταλάβουν τὴν ψυχή μας κατὰ τὴ νύχτα οἱ ἀπροσδόκητες φαντασίες τῶν δαιμόνων καὶ οἱ νυκτερινοὶ φόβοι, οὔτε νὰ ἀναγκάσουμε μὲ τὴ στάση μας τὸν φύλακα Ἄγγελό μας νὰ παύσει νὰ μᾶς βοηθεῖ, σὰν νὰ ἔχει «νυστάξει καὶ ὑπνώσει». Νὰ μᾶς χαρίσει δὲ ὁ Κύριος «τὴν τῆς νυκτὸς ἀνάπαυσιν» νὰ τὴν περάσουμε σὰν νὰ εἶναι ἡμέρα, «ἐν ἀγάπῃ τῆς ἀνεκφράστου θεότητός» Του, καὶ σύντομα νὰ μᾶς ἀναστήσει ἀπὸ τὸν ὕπνο στὴν κατάλληλη ὥρα, γιὰ νὰ προσφέρουμε τὶς πρωινὲς ὑμνωδίες καὶ δοξολογίες «μετὰ τῶν οὐρανίων Δυνάμεων καὶ Ἀγγέλων» (βλ. Εὐχὴ τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, «λεγομένη πρὸ τοῦ ὑπνῶσαι», ὅ.π., σελ. 66). Τὸ ὅτι μπορεῖ ἡ ψυχὴ νὰ ἀγρυπνεῖ καὶ νὰ βρίσκεται σὲ ἑτοιμότητα καὶ κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ ὕπνου, φαίνεται καὶ ἀπὸ τὰ λόγια ποὺ περιλαμβάνονται σὲ «Προσευχὴν ἐπικοίτιον ἐκ τῆς ἀκολουθίας Ἀθανασίου καὶ Κυρίλλου, Πατριαρχῶν Ἀλεξανδρείας»: Δῶσε, Κύριε, καθὼς πηγαίνω νὰ κοιμηθῶ, νὰ ἀναπαύσω μὲ τέτοιο τρόπο αὐτὴ τὴ νύκτα τὸ σῶμα μου, «ὥστε μεταξὺ καθεύδοντος αὐτοῦ, ἐγρηγορυῖαν τὴν ψυχήν μου ἀτενὲς πρὸς σὲ βλέπειν, καὶ τῷ πόθῳ σου ἀναπτεροῦσθαι». Καθὼς τὸ σῶμα θὰ κοιμᾶται, ἡ ψυχὴ νὰ μένει ἄγρυπνη καὶ Ἐσένα νὰ βλέπει σταθερὰ καὶ νὰ ἀναπτερώνεται ἀπὸ τὸν πόθο Σου. Μᾶλλον δὲ ἡ μνήμη τῆς ἀγαθότητος καὶ τῆς Χάριτός Σου νὰ διαμένει ἀνεξάλειπτη σ’ αὐτήν. Τέλος δέ, διατήρησέ με ἁγνὸ καὶ στὸ σῶμα καὶ στὴν ψυχή, καὶ ἀπάλλαξέ με ἀπὸ κάθε κίνδυνο, «ἵνα καὶ ὁ ὕπνος μου πρὸς τὴν δόξαν τοῦ σοῦ ὀνόματος ἀναφέρηται» (βλ. ὅ.π., σελ. 74). Ὅταν ἀγωνιζόμαστε κατὰ τὴ διάρκεια τῆς μέρας νὰ ἀποφεύγουμε τὶς ἀφορμὲς τῆς ἁμαρτίας, τοὺς πειρασμοὺς καὶ τὶς παγίδες τοῦ διαβόλου, ὅταν φθάσουμε στὸ τέλος τῆς μέρας καὶ προσευχηθοῦμε θερμὰ γιὰ τὴ νύκτα ποὺ ἔρχεται, ὅταν κατακλιθοῦμε μὲ εὐγνωμοσύνη πρὸς τὸν Θεὸ γιὰ ὅσα μᾶς χάρισε, μὲ σκέψεις ἅγιες καὶ πνευματικές, μὲ πόθους ἱεροὺς καὶ ἁγίους, τότε καὶ κατὰ τὴ διάρκεια τῆς νύκτας ἡ ψυχὴ θὰ ἔχει ἡμέρα, θὰ μένει ἄγρυπνη, θὰ εἶναι φωτεινή, στραμμένη διαρκῶς πρὸς τὸν Θεὸ καὶ ἕτοιμη νὰ σηκωθεῖ τὸ πρωί, γιὰ νὰ ἀπευθυνθεῖ πάλι πρὸς Αὐτόν, Αὐτὸν νὰ δοξολογεῖ καὶ σ’ Αὐτὸν νὰ ὑποτάσσεται. Τότε καὶ ὁ ὕπνος μας θὰ γίνεται «πρὸς δόξαν τοῦ ὀνόματος τοῦ Θεοῦ».ΟΣΩΤΗΡ2215
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου