Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΔΕΚΑ ΕΝΤΟΛΩΝ Η ΕΝΑΤΗ ΕΝΤΟΛΗ

 «Οὐ ψευδομαρτυρήσεις κατὰ τοῦ πλησίον σου μαρτυρίαν ψευδῆ» (Ἐξ. κ΄ 16). Δὲν θὰ ψευδομαρτυρήσεις σὲ βάρος τοῦ συνανθρώπου σου. Ψευδομαρτυρία εἶναι ἡ συκοφαντία, ἡ διαβολή, ἡ ψευδὴς κατηγορία, ἡ ψευδὴς κατάθεση στὰ Δικαστήρια. Ἡ ψευδομαρτυρία εἶναι βλάστημα τοῦ διαβόλου. Ὁ διάβολος εἶναι ὁ ἐφευρέτης τῆς διαβολῆς. Πρῶτος αὐτὸς μὲ μορφὴ φιδιοῦ πλησίασε τὴν Εὔα, ποὺ στεκόταν μόνη της καὶ περιεργαζόταν τὸ δένδρο μὲ τὸν ἀπαγορευμένο καρπό, καὶ τῆς εἶπε: Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ὁ Θεὸς σᾶς εἶπε νὰ μὴ φᾶτε ἀπὸ τοὺς καρποὺς ὅλων τῶν δένδρων ποὺ ὑπάρχουν στὸν Παράδεισο; Ἡ Εὔα τοῦ ἀπάντησε: Ὁ Θεὸς μᾶς εἶπε ἀπὸ κάθε καρπὸ τῶν δένδρων ποὺ βρίσκονται στὸν Παράδεισο νὰ τρῶμε. Ἀπὸ τὸν καρπὸ ὅμως τοῦ δένδρου ποὺ βρίσκεται στὸ μέσον τοῦ Παραδείσου, μᾶς εἶπε νὰ μὴ φᾶμε ἀπὸ αὐτόν, οὔτε κὰν νὰ τὸν ἀγγίξουμε, γιὰ νὰ μὴν πεθάνουμε. Τότε ὁ διάβολος συκοφάντησε τὸν Θεὸ στὴν Εὔα λέγοντας: Καθόλου δὲν θὰ πεθάνετε, ἐὰν φᾶτε. Διότι γνώριζε ὁ Θεὸς ὅτι τὴν ἡμέρα ἀκριβῶς ποὺ θὰ φᾶτε ἀπὸ τὸν καρπὸ αὐτόν, θὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια σας καὶ θὰ γίνετε ὅμοιοι πρὸς Αὐτόν, γνωρίζοντας καὶ διακρίνοντας τὸ καλὸ ἀπὸ τὸ κακό (βλ. Γεν. γ΄ 1-5). Αὐτὴ τὴν πρώτη συκοφαντία τοῦ διαβόλου χρησιμοποιεῖ ὡς παράδειγμα ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς στὴν ἑρμηνεία τῆς ἔνατης ἐντολῆς, λέγοντας: Δὲν θὰ συκοφαντήσεις, γιὰ νὰ μὴ μοιάσεις στὸν διάβολο ποὺ συκοφάντησε τὸν Θεὸ στὴν Εὔα καὶ γίνεις καταραμένος, ὅπως ἐκεῖνος (Δεκάλογος τῆς κατὰ Χριστὸν Νομοθεσίας, ΕΠΕ 8, 503). Ἡ ψευδομαρτυρία εἶναι ἀδίκημα κατὰ τοῦ πλησίον, ποὺ πλήττει τὸ καλὸ ὄνομα, τὴν καλὴ φήμη, τὴν ὑπόληψη καὶ τὴν ἀξιοπρέπειά του. Τὰ ἐλατήρια τῆς ψευδομαρτυρίας εἶναι ποταπά. Γεννιέται σὲ κακεντρεχεῖς καὶ φθονερὲς ψυχές, οἱ ὁποῖες χαίρονται στὴν κακοδαιμονία καὶ κακοπραγία τοῦ πλησίον. Ἡ ψευδομαρτυρία μπορεῖ νὰ γίνει πρόξενος πολλῶν κακῶν. Μπορεῖ, λόγου χάριν, νὰ ὁδηγήσει σὲ φυλάκιση ἀθώους ἀνθρώπους. Νὰ θυμηθοῦμε τὴ γυναίκα τοῦ Πετεφρῆ, ποὺ συκοφάντη σε τὸν πάγκαλο Ἰωσὴφ καὶ πέτυχε νὰ τὸν φυλακίσουν ὅλως ἀναιτίως (βλ. Γεν. λθ΄ 13­20). Μπορεῖ νὰ ὁδηγήσει ἀκόμη καὶ στὸν θάνατο ἀθώους ἀνθρώπους. Πρωτίστως νὰ θυμηθοῦμε τὴν καταδίκη τοῦ Κυρίου μας σὲ σταυρικὸ θάνατο. Οἱ ἀρχιερεῖς, οἱ Γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι στήριξαν τὴν καταδικαστική τους ἀπόφαση σὲ καταθέσεις ψευδομαρτύρων (βλ. Ματθ. κς΄ 59­66). Ἐπίσης νὰ θυμηθοῦμε τοὺς τρεῖς Ρωμαίους ἀξιωματικοὺς ποὺ συκοφαντήθηκαν ψευδῶς ἀπὸ τὸν ἔπαρχο Ἀβλάβιο στὸν αὐτοκράτορα Μέγα Κωνσταντῖνο γιὰ συνωμοσία καὶ ὁδηγήθηκαν στὸν τόπο τῆς ἐκτελέσεως, ἀλλὰ παρενέβη ὁ ἅγιος Νικόλαος καὶ τοὺς ἔσωσε. Ἡ ψευδομαρτυρία μπορεῖ νὰ καταρρακώσει τὴν τιμὴ καὶ τὴν ὑπόληψη ἔντιμων καὶ εὐυπόληπτων ἀνθρώπων καὶ νὰ τοὺς ὁδηγήσει σὲ κοινωνικὸ διασυρμό. Λόγου χάριν, ὁ Μέγας Ἀθανάσιος καὶ ὁ ἅγιος Νεκτάριος κατηγορήθηκαν γιὰ ἀνηθικότητες, ἐνῶ καὶ οἱ δύο δὲν εἶχαν καμιὰ σχέση μὲ τέτοια ἁμαρτήματα. Τέτοιες βαριὲς ψευδομαρτυρίες ἰσοδυναμοῦν μὲ φόνο. Ὁ φόνος σκοτώνει τὸ σῶμα. Ἐνῶ ἡ ψευδομαρτυρία πλήττει τὴν ψυχή. Ἰδιαίτερα φριχτὴ εἶναι ἡ ψευδομαρτυρία στὰ Δικαστήρια, ὅπου πηγαίνουν οἱ ψευδομάρτυρες καὶ ὁρκίζονται ὅτι θὰ ποῦν τὴν ἀλήθεια. Ἀλλὰ θεληματικὰ καὶ προμελετημένα καταθέτουν ψευδὴ μαρτυρία. Αὐτοὶ ἁμαρτάνουν διπλά. Πρῶτον, διότι ψεύδονται, καὶ δεύτερον, διότι ἐπικαλοῦνται ὡς μάρτυρα τὸν Θεό. Στοὺς ψευδομάρτυρες ἔρχεται ὡς «δρέπανον πετόμενον» (Ζαχ. ε΄ 2) ἡ «ἀρὰ» τοῦ Θεοῦ καὶ τοὺς θερίζει. Ὁ ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς στὸ βιβλίο του «Δρόμος δίχως Θεὸ δὲν ἀντέχεται...», στὴν ἑνότητα «Πρὸς ἕνα κατάδικο ποὺ ρωτᾶ γιὰ τὴν ψευδομαρτυρία», σελ. 296­ 298, ἀναφέρει συγκλονιστικὰ παραδείγματα. Κάποιος, σημειώνει, ψευδομαρτύρησε ἐξαιτίας ἑνὸς βοδιοῦ. Δύο χρόνια μετὰ τὴν ψευδομαρτυρία, τὰ βόδια του μὲ τὸ κάρο γκρεμίστηκαν στὴ χαράδρα καὶ καταστράφηκαν. Κεραυνὸς χτύπησε τὴ στάνη του καὶ σκοτώθηκαν ὅλα τὰ πρόβατά του. Κλέφτες μπῆκαν στὸ σπίτι του καὶ τὸν λήστεψαν δύο φορές. Ἡ γυναίκα του ἀρρώστησε καὶ πέθανε βασανισμένη. Ἕνα ὑγιέστατο ὣς τότε παιδί του ἄρχισε νὰ πέφτει στὸ χῶμα, νὰ βγάζει ἀφροὺς ἀπὸ τὸ στόμα καὶ νὰ τρίζει τὰ δόντια του. Κάποιος ἄλλος ψευδομαρτύρησε γιὰ ἕνα κομμάτι γῆς καὶ ἔχασε τὸ φῶς του. Πόσο ὡραιότερο εἶναι, εἴτε στὰ Δικαστήρια καλούμαστε ὡς μάρτυρες εἴτε ὁπουδήποτε ἀλλοῦ, νὰ λέμε πάντοτε τὴν ἀλήθεια! Ἡ ψευδομαρτυρία, ἡ ψευδορκία, ἡ διαβολή, ἡ συκοφαντία, τὰ ἀσύστολα ψεύδη εἶναι θανάσιμα ἁμαρτήματα, ποὺ τιμωροῦνται αὐστηρὰ καὶ ἀπὸ τὸν νόμο τοῦ Θεοῦ καὶ ἀπὸ τὸν νόμο τῶν ἀνθρώπων. Νὰ θυμηθοῦμε πόσο αὐστηρὰ τιμωρήθηκαν ὁ Ἀνανίας καὶ ἡ Σαπφείρα, πού, ὅταν πούλησαν τὸ χωράφι τους, εἶπαν προμελετημένα ψέματα στὸν ἀπόστολο Πέτρο. Καὶ οἱ δυὸ μετὰ τὴν ψευδὴ μαρτυρία τους ἔπεσαν κάτω στὴ γῆ καὶ ξεψύχησαν (βλ. Πράξ. ε΄ 1­11). Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς μᾶς συμβουλεύει ὅτι, ἀντὶ νὰ καταρρακώνουμε μὲ ψεύτικες κατηγορίες τὴν ὑπόληψη τῶν ἄλλων, καλύτερο εἶναι νὰ σκεπάζουμε τὸ ἁμάρτημα τοῦ πλησίον, ἐκτὸς κι ἂν αὐτὸ βλάπτει πολλοὺς ἄλλους... κι ἔτσι νὰ πετύχουμε τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ (Δεκάλογος τῆς κατὰ Χριστὸν Νομοθεσίας, ΕΠΕ 8, 503).ΟΣΩΤΗΡ2222