6.8 Περί Mετανοίας Β '

α. Ο Θεός, μας λέει ο Άγιος Νεκτάριος, έπλασε τον άνθρωπο αυτεξούσιο και ελεύθερο. Έδωσε σ’ αυτόν τις δυνάμεις της ψυχής ώστε να μπορεί να ξεχωρίζει το καλό από το κακό, να επιθυμεί και να χαίρεται με το αγαθό. Σκοπός του η τελείωσις του ανθρώπου143 . Μόνο το ελεύθερο και αυτεξούσιο ον μπορεί όντας ανεξάρτητο στις ενεργειές του να βαίνει τελειούμενο. 

Ο άνθρωπος όμως εξαπατήθηκε από τον διάβολο, έκανε κακή χρήση της ελευθερίας του και από πολίτης του παραδείσου έγινε πολίτης ακανθώδους χώρας και εχθρός του Θεού144. 

Η αμαρτία ήταν αυτή που εμάκρυνε τον άνθρωπο από τον Θεό, οι δυνάμεις της ψυχής εξασθένησαν, ο άνθρωπος δεν μπορούσε πλέον να διακρίνει καθαρά το καλό από το κακό και επιθυμούσε όχι πάντα το αγαθό αλλά και το πονηρό145. Η ψυχή του γέμισε με ρύπους αμαρτημάτων. Η μετάνοια λοιπόν, που και οι προφήτες και ο Ιωάννης κήρυτταν θεωρήθηκε λουτρό καθαρισμού της ψυχής. 

β. Εξαιτίας του προπατορικού αμαρτήματος, ο άνθρωπος έχοντας εξασθενημένες τις δυνάμεις της ψυχής, πέφτει σε αμαρτίες, αφού η φύση του ανθρώπου επιρρεπής προς την αμαρτία συνεχώς ολισθαίνει προς αυτή146 .

Εδώ ο Άγιος Νεκτάριος χρησιμοποιεί από τον Ματθαίο: «πλατεῖα ἡ πύλη καὶ εὐρύχωρος ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ἀπώλειαν, στενὴ δε ἡ πύλη καὶ τεθλιμμένη ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ζωήν» (Ματθ.7, 13-14), δείχνοντας το επιρρεπές του ανθρώπου προς την αμαρτία, μέσα από τα λόγια του Χριστού. Το προπατορικό αμάρτημα, συνεχίζει ο Άγιος Νεκτάριος, σπρώχνει κατά κάποιο τρόπο τον άνθρωπο στην αμαρτία, ενώ ο δρόμος της αρετής, όπως και πριν είδαμε, είναι δύσκολος. Χρησιμοποιεί από τον Ματθαίο: «ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται, καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν» (Ματθ.11, 12), για να μας πει, ότι μόνο βιάζοντας τους εαυτούς μας προς την αρετή, μπορούμε να γίνουμε άξιοι της βασιλείας του Θεού147 . Οπότε ανάγκη είναι η μετάνοια, αφού διαφορετικά, ερειπωμένης της ψυχής μας, δεν μπορούμε να σωθούμε. 

γ. Για να σωθεί ο άνθρωπος, μας λέει ο Άγιος Νεκτάριος, πρέπει ο ίδιος να θελήσει να μετανοήσει και μετά να τον επισκεφτεί η θεία χάρις, να τον θεραπεύσει και να τον σώσει148 . Πρέπει δηλαδή να συνυπάρχουν και τα δύο. Αν μόνο η ελεύθερη θέληση του ανθρώπου έφτανε για τη σωτηρία, θα ήταν άσκοπη η θεία οικονομία  της ενανθρώπισης του Θεού. Εάν μόνη η θεία χάρις έσωζε, αυτό θα σήμαινε ότι ο Θεός δεν σώζει τους πάντες αλλά μόνο αυτούς που θέλει, κάτι που δεν είναι ανεκτό για τη θεία δικαιοσύνη, σοφία και φιλανθρωπία149 .

-57-