Πως διεσώθησαν τα άμφια του εθνομάρτυρος αγ. Χρυσοστόμου Σμύρνης.
Στο Εθνολογικό Μουσείο, στίς αίθουσες της Παλαιάς Βουλής των Ελλήνων.
Στο Εθνολογικό Μουσείο, στίς αίθουσες της Παλαιάς Βουλής των Ελλήνων.
Μια από τις ενότητες των εκθεμάτων περιλαμβάνει αντικείμενα συνδεδεμένα με το Μικρασιατικό Αγώνα καί την Καταστροφή του 1922, πού ακολούθησε.
Εκεί, σε περίοπτη θέση, ό επισκέπτης συναντά μέσα σε ύαλόφρακτη προθήκη την αρχιερατική Μίτρα του Εθνομάρτυρα Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσοστόμου, ενώ παραπλεύρως, σε άλλη επίπεδη βιτρίνα, το προσωπικό του Εγκόλπιο καί το Σταυρό ευλογίας.
Τη συγκίνηση καί τον ενθουσιασμό έρχεται να σκιάσει ή εύλογη απορία: «Πώς έφτασαν στην Ελλάδα τα Ιερά αυτά αντικείμενα, αφού είναι γνωστό ότι ή λαίλαπα της καταστροφής στην πρωτεύουσα της Ιωνίας δεν άφησε τίποτα όρθιο, κατέκαψε τη Μητρόπολη, το Μητροπολιτικό Ναό. κατακρεούργησε τον ίδιο τον Άρχιθύτη τής έν Σμύρνη Εκκλησίας της Άποκαλύψεως, πετώντας -άγνωστο πού-ακόμη καί το κατακρεουργημένο σαρκίο του»;
Την απορία, λοιπόν, αυτή έρχεται να μας λύσει ό μακαριστός Μητροπολίτης Αυστρίας Χρυσόστομος Τσίτερ, ανεψιός του Εθνομάρτυρα, γιος της αδελφής του Εριφύλης Ηρακλέους Τσίτερ, ό κατά σάρκα συγγενής καί βαπτιστικός του αγίου Ιεράρχη, στο τρίτομο έργο «Το Άρχείον του Εθνομάρτυρας Σμύρνης ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ»,πού το 2000 εξέδωσε το Μορφωτικό "Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης.
Στήν Εισαγωγή του α' τόμου (σ.σ. XIX) μας πληροφορεί, υπεύθυνα καί με σαφήνεια, που διεσώθησαν τόσο τα πολύτιμα έγγραφα αυτά, όσο καί τα αρχιερατικά "Αμφια κ.λπ.
Αναφέρει χαρακτηριστικά : Πώς διεσώθη το αρχείο καί τα άμφια.
Τη συγκίνηση καί τον ενθουσιασμό έρχεται να σκιάσει ή εύλογη απορία: «Πώς έφτασαν στην Ελλάδα τα Ιερά αυτά αντικείμενα, αφού είναι γνωστό ότι ή λαίλαπα της καταστροφής στην πρωτεύουσα της Ιωνίας δεν άφησε τίποτα όρθιο, κατέκαψε τη Μητρόπολη, το Μητροπολιτικό Ναό. κατακρεούργησε τον ίδιο τον Άρχιθύτη τής έν Σμύρνη Εκκλησίας της Άποκαλύψεως, πετώντας -άγνωστο πού-ακόμη καί το κατακρεουργημένο σαρκίο του»;
Την απορία, λοιπόν, αυτή έρχεται να μας λύσει ό μακαριστός Μητροπολίτης Αυστρίας Χρυσόστομος Τσίτερ, ανεψιός του Εθνομάρτυρα, γιος της αδελφής του Εριφύλης Ηρακλέους Τσίτερ, ό κατά σάρκα συγγενής καί βαπτιστικός του αγίου Ιεράρχη, στο τρίτομο έργο «Το Άρχείον του Εθνομάρτυρας Σμύρνης ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ»,πού το 2000 εξέδωσε το Μορφωτικό "Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης.
Στήν Εισαγωγή του α' τόμου (σ.σ. XIX) μας πληροφορεί, υπεύθυνα καί με σαφήνεια, που διεσώθησαν τόσο τα πολύτιμα έγγραφα αυτά, όσο καί τα αρχιερατικά "Αμφια κ.λπ.
Αναφέρει χαρακτηριστικά : Πώς διεσώθη το αρχείο καί τα άμφια.
«Κατά τας τραγικάς ημέρας της Μικρασιατικής Καταστροφής (Αύγουστος 1922), εις την Ίεράν Μητρόπολιν Σμύρνης καί πλησίον του Μητροπολίτου εύρίσκοντο ό Θωμάς Βούλτσος εκ Δράμας, έμπιστος προσωπικός του υπάλληλος, ό Νικόλαος Σοφοκλέους, σύζυγος της αδελφής του Σοφίας, και ό αδελφός του Ευγένιος.
Εκ τούτων, ό Θωμάς Βούλτσος καί ό Νικόλαος Σοφοκλέους, κατόπιν περιπετειών, διεσώθησαν εις την Ελλάδα. Ό αδελφός του Ευγένιος παρέμεινεν εις την Μητρόπολιν. Συλληφθείς μετεφέρθη εις Νυμφαίον, όπου είχε διατελέσει διοικητής επί της ελληνικής περιόδου.
Κατά διαδοθείσαν φήμην, καταδικασθείς εις θάνατον ετάφη εκεί ζών.
Εκ τούτων, ό Θωμάς Βούλτσος καί ό Νικόλαος Σοφοκλέους, κατόπιν περιπετειών, διεσώθησαν εις την Ελλάδα. Ό αδελφός του Ευγένιος παρέμεινεν εις την Μητρόπολιν. Συλληφθείς μετεφέρθη εις Νυμφαίον, όπου είχε διατελέσει διοικητής επί της ελληνικής περιόδου.
Κατά διαδοθείσαν φήμην, καταδικασθείς εις θάνατον ετάφη εκεί ζών.
Από τους διασωθέντος, ό Θωμάς Βούλτσος, είς Αθήνας, έπληροφόρησε τον Μητροπολίτην Εφέσου Χρυσόστομον, πνευματικόν ανάστημα του Μη-τροπολίτου Σμύρνης, περί της τύχης του πνευματικού του πατρός καί άνεκοίνωσεν εις αυτόν, ότι ό Έθνομάρτυς απέστειλε προς φύλαξιν εις το θωρηκτόν "Λήμνος" δύο κιβώτια με αρχιερατικά.
Με συστατίκήν έπιστολήν του Μητροπολίτου Εφέσου προς τον κυβερνήτη του θωρηκτού "Λήμνος", ό Νικόλαος Σοφοκλέους παρέλαβε τα δύο κιβώτια με αρχιερατικά. Εις τα κιβώτιο ευρέθησαν αρχιερατικά καί σωρός δακτυλογραφημένων φύλλων καί έντυπα. Τα αρχιερατικά αμφια παρεδόθησαν από τάς αδελφός του "Ολγαν Πολυχρονίδου, Έριφύλην Ήρ.Τσίτερ, Σοφίαν Νικολ. Σοφοκλέους, Αικατερίνην Φιλίππου Καβουνίδου καί την νύμφην του Σεβαστήν Ευγενίου Καλαφάτη, το γένος Κασφικη, είς έμέ, (Μητροπολιτην Αυστριας) ως μόνον κληρικόν της οικογενείας, προς μελέτην καί ταξινόμησιν.
Πράγματι, εκ της μελέτης απεκατεστάθη χρονολογικώς ή αλληλογραφία της Ιεράς Μητροπόλεως Δράμας ως καί ή αλληλογραφία της Ιεράς Μητροπόλεως Σμύρνης.
Με συστατίκήν έπιστολήν του Μητροπολίτου Εφέσου προς τον κυβερνήτη του θωρηκτού "Λήμνος", ό Νικόλαος Σοφοκλέους παρέλαβε τα δύο κιβώτια με αρχιερατικά. Εις τα κιβώτιο ευρέθησαν αρχιερατικά καί σωρός δακτυλογραφημένων φύλλων καί έντυπα. Τα αρχιερατικά αμφια παρεδόθησαν από τάς αδελφός του "Ολγαν Πολυχρονίδου, Έριφύλην Ήρ.Τσίτερ, Σοφίαν Νικολ. Σοφοκλέους, Αικατερίνην Φιλίππου Καβουνίδου καί την νύμφην του Σεβαστήν Ευγενίου Καλαφάτη, το γένος Κασφικη, είς έμέ, (Μητροπολιτην Αυστριας) ως μόνον κληρικόν της οικογενείας, προς μελέτην καί ταξινόμησιν.
Πράγματι, εκ της μελέτης απεκατεστάθη χρονολογικώς ή αλληλογραφία της Ιεράς Μητροπόλεως Δράμας ως καί ή αλληλογραφία της Ιεράς Μητροπόλεως Σμύρνης.
Ούτω διεσώθη το Άρχείον του Εθνομάρτυρας Μητροπολίτου Σμύρνης Χρυσοστόμου, λίαν πολύτιμον διό την νεωτέραν έθνικήν ημών ίστορίαν.
Τα τρία τελευταία αντίγραφα των επιστολών του Εθνομάρτυρας προς τον Παναγιώτατον Οικουμενικόν Πατριάρχην Μελέτιον Δ', τον Βασιλέα Κωνσταντίνον καί τον Έλευθεριον Βενιζέλον, με ημερομηνίας 19, 21 καί 25 Αυγούστου ελήφθησαν την τελευταίαν στιγμήν εκ του γραφείου του Εθνομάρτυρας υπό του παρ' αύτώ ως κλητήρος υπηρετούντος στρατιώτου Άντύπα.Τα αντίγραφα ταύτα παρέλαβον δια του μετέπειτα καθηγητού του Πανεπιστημίου Αθηνών Λεωνίδα Φιλ/ππίδου, διατελέσαντος ιδιαιτέρου γραμματέως, αντί καταβολής 3.000 δραχμών, τάς οποίας ήξιωσε τότε ό κάτοχος των κλητήρ 'Αντύπας.
Τα τρία τελευταία αντίγραφα των επιστολών του Εθνομάρτυρας προς τον Παναγιώτατον Οικουμενικόν Πατριάρχην Μελέτιον Δ', τον Βασιλέα Κωνσταντίνον καί τον Έλευθεριον Βενιζέλον, με ημερομηνίας 19, 21 καί 25 Αυγούστου ελήφθησαν την τελευταίαν στιγμήν εκ του γραφείου του Εθνομάρτυρας υπό του παρ' αύτώ ως κλητήρος υπηρετούντος στρατιώτου Άντύπα.Τα αντίγραφα ταύτα παρέλαβον δια του μετέπειτα καθηγητού του Πανεπιστημίου Αθηνών Λεωνίδα Φιλ/ππίδου, διατελέσαντος ιδιαιτέρου γραμματέως, αντί καταβολής 3.000 δραχμών, τάς οποίας ήξιωσε τότε ό κάτοχος των κλητήρ 'Αντύπας.
Το διασωθέν καί ήδη έκδιδόμενον Άρχείον του Εθνομάρτυρος Μητροπολίτου Σμύρνης Χρυσοστόμου αναφέρεται είς την δράσιν του ως Μητροπολίτου Δράμας (1902-1910) καί ως Μητροπολίτου Σμύρνης (1910-1922)
Χρυσόστομος Τσίτερ Μητροπολίτης Αυστρίας»
Σύμφωνα με προφορική μαρτυρία προς έμέ(Δροσινου Ηλια Πρωτοπρεσβυτερου) του μακαριστού Αυστρίας Χρυσοστόμου, με τον όποιο πνευματική συγγένεια με συνέδεε, αυτός ήταν ό εισηγητής προς την μητέρα καί τις θείες του για την εναπόθεση των Αμφίων στην Έθνολογική Εταιρεία. Ή πράξη αύτη δεικνύει το ύψηλό αίσθημα ευθύνης του Ιεράρχη, πού έκρινε ότι τα αντικείμενα ανδρός πού θυσιάστηκε για την πίστη καί την πατρίδα,δεν αποτελούν προσωπικό ή οικογενειακό κτήμα κανενός, αλλά ανήκουν στό έθνος καί παραχωρούμενα οπού δει, θυμίζουν, φρονηματίζουν, παραδειγματίζουν.
Με την πράξη αυτή ό νεαρός τότε διάκονος Χρυσόστομος Τσίτερ έκανε την απαρχή στο ίερατικό ξεκίνημα του, πιστεύοντας ακράδαντα ότι πάνω από το σεβασμό, την αγάπη καί την ευγνωμοσύνη πού έτρεφε τόσο ό ίδιος όσο καί οί άδελφές πρός τον Εθνομάρτυρα, τα αντικείμενα αυτά δεν έπρεπε να φυλαχτούν ως οικογενειακά κειμήλια, καί εν πολλοίς να απαλύνουν τον πόνο τους «για τήν απώλεια του ιεροεθνομάρτυρα, ό όποιος μάλιστα, άφού το ιερό του Λείψανο, όπως άναφέραμε, κατακρεουργήθηκε καί διασκορπίστηκε, εστερείτο καί αύτού του μνήματος.
Χρυσόστομος Τσίτερ Μητροπολίτης Αυστρίας»
Σύμφωνα με προφορική μαρτυρία προς έμέ(Δροσινου Ηλια Πρωτοπρεσβυτερου) του μακαριστού Αυστρίας Χρυσοστόμου, με τον όποιο πνευματική συγγένεια με συνέδεε, αυτός ήταν ό εισηγητής προς την μητέρα καί τις θείες του για την εναπόθεση των Αμφίων στην Έθνολογική Εταιρεία. Ή πράξη αύτη δεικνύει το ύψηλό αίσθημα ευθύνης του Ιεράρχη, πού έκρινε ότι τα αντικείμενα ανδρός πού θυσιάστηκε για την πίστη καί την πατρίδα,δεν αποτελούν προσωπικό ή οικογενειακό κτήμα κανενός, αλλά ανήκουν στό έθνος καί παραχωρούμενα οπού δει, θυμίζουν, φρονηματίζουν, παραδειγματίζουν.
Με την πράξη αυτή ό νεαρός τότε διάκονος Χρυσόστομος Τσίτερ έκανε την απαρχή στο ίερατικό ξεκίνημα του, πιστεύοντας ακράδαντα ότι πάνω από το σεβασμό, την αγάπη καί την ευγνωμοσύνη πού έτρεφε τόσο ό ίδιος όσο καί οί άδελφές πρός τον Εθνομάρτυρα, τα αντικείμενα αυτά δεν έπρεπε να φυλαχτούν ως οικογενειακά κειμήλια, καί εν πολλοίς να απαλύνουν τον πόνο τους «για τήν απώλεια του ιεροεθνομάρτυρα, ό όποιος μάλιστα, άφού το ιερό του Λείψανο, όπως άναφέραμε, κατακρεουργήθηκε καί διασκορπίστηκε, εστερείτο καί αύτού του μνήματος.
"Ετσι, όλη ή οικογένεια εμπιστεύτηκε στο Μουσείο τής Εθνολογικής Εταιρείας ό,τι είχε πολυτιμότερο, κάτι πολύ δύακολο να αποτιμηθεί με τις τρέχουσες άξιες -εξαιρετικά μεγάλο καί από .θρησκευτικής αλλά καί πρωτίστως από εθνικής απόψεως.
Πέρασαν εβδομήντα χρόνια. Ό νεαρός διάκονος, πρεσβύτης Μητροπολίτης πλέον, ολοκληρώνει το έργο, πού ξεκίνησε, με την παραχώρηση αυτή τη φορά από τον ίδιό καί ολοκλήρου του αρχείου, ταξινομημένου μάλιστα
Τα διασωθέντα άμφια τουΧρυσοστόμου Σμύρνης
Μίτρα, Σάκκος, Σάκκος, Έπιτραχήλιον, Έπιτραχήλιον, Έγκόλπιον, Σταυρός στήθους, Έπιγονάτια, Έπιμανίκια, Ζώναι, Μικρόν Ώμοφόριον, Πατερίτσα σεντεφένια, Δικηροτρίκηρα, Σταυρός ευλογίας.
Τα άμφια ταύτα έδωρήθησαν την 30ήν Απριλίου 1927 εις το Έθνολογικόν Μουσείον Άθηνών, από τάς αδελφάς καί την νύμφην του Εθνομάρτυρας, "Ολγαν Ι.Πολυχρονίδου, Έριφύλην Ήρ. Τσίτερ, Σοφιαν Ν. Σοφοκλέους, Αϊκα-τερίνην Φ. Καβουνίδου και Σεβαστήν Εύγ· Καλαφάτη.(Ό κατάλογος αυτός δημοσιεύεται στο Γ' τόμο «Το Άρχεϊον του Εθνομάρτυρας Σμύρνης Χρυσοστόμου» και προέρχεται από τον Μητροπολίτη Αυστρίας Χρυσόστομο Τσίτερ).
Ή παρουσίαση των αμφίων του Έθνοιερομάρτυρος άγιου Χρυσοστόμου Σμύρνης καταδεικνύει, πρώτον, ότι τα μεμονωμένα αυτά κειμήλια σπουδαίας μορφής της Εκκλησίας καί του Γένους μας αποτελούν κομμάτι της πρόσφατης τραγικής Ιστορίας μας· δεύτερον, ή αισθητική ανάλυση τους φανερώνει την Ιστορική διαδρομή της Εκκλησίας μας από το Βυζάντιο στην Τουρκοκρατία, ενώ ή λαμπρότητα καί ή πολυτελής εμφάνιση τους αποτελούν συστατικά στοιχεία της πλούσιας καί μακραίωνης λατρευτικής πράξης της Όρθοδόξου Εκκλησίας, την οποία οι άλλόδοξοι καί οί αλλόθρησκοι θαυμάζουν.
Στή λατρευτική μας παράδοση ή ευχαριστιακή κοινότητα με τον Επίσκοπο επικεφαλής δοξολογεί, ευχαριστεί καί λατρεύει τον Κύριο της Δόξης, προσφέροντας τόσο το πιο απλό καί συστατικό στοιχείο της ζωής μας, τον άρτο καί τον οίνο, όσο καί το πιο πολύτιμο καί λαμπρό, όπως τα άμφια, όχι για προσωπική προβολή καί αυταρέσκεια, αλλά για να τονιστεί το ξεχωριστό του γεγονότος της δοξολόγησης του Πλάστη καί Κυρίου της ζωής μας.
Πέρασαν εβδομήντα χρόνια. Ό νεαρός διάκονος, πρεσβύτης Μητροπολίτης πλέον, ολοκληρώνει το έργο, πού ξεκίνησε, με την παραχώρηση αυτή τη φορά από τον ίδιό καί ολοκλήρου του αρχείου, ταξινομημένου μάλιστα
Τα διασωθέντα άμφια τουΧρυσοστόμου Σμύρνης
Μίτρα, Σάκκος, Σάκκος, Έπιτραχήλιον, Έπιτραχήλιον, Έγκόλπιον, Σταυρός στήθους, Έπιγονάτια, Έπιμανίκια, Ζώναι, Μικρόν Ώμοφόριον, Πατερίτσα σεντεφένια, Δικηροτρίκηρα, Σταυρός ευλογίας.
Τα άμφια ταύτα έδωρήθησαν την 30ήν Απριλίου 1927 εις το Έθνολογικόν Μουσείον Άθηνών, από τάς αδελφάς καί την νύμφην του Εθνομάρτυρας, "Ολγαν Ι.Πολυχρονίδου, Έριφύλην Ήρ. Τσίτερ, Σοφιαν Ν. Σοφοκλέους, Αϊκα-τερίνην Φ. Καβουνίδου και Σεβαστήν Εύγ· Καλαφάτη.(Ό κατάλογος αυτός δημοσιεύεται στο Γ' τόμο «Το Άρχεϊον του Εθνομάρτυρας Σμύρνης Χρυσοστόμου» και προέρχεται από τον Μητροπολίτη Αυστρίας Χρυσόστομο Τσίτερ).
Ή παρουσίαση των αμφίων του Έθνοιερομάρτυρος άγιου Χρυσοστόμου Σμύρνης καταδεικνύει, πρώτον, ότι τα μεμονωμένα αυτά κειμήλια σπουδαίας μορφής της Εκκλησίας καί του Γένους μας αποτελούν κομμάτι της πρόσφατης τραγικής Ιστορίας μας· δεύτερον, ή αισθητική ανάλυση τους φανερώνει την Ιστορική διαδρομή της Εκκλησίας μας από το Βυζάντιο στην Τουρκοκρατία, ενώ ή λαμπρότητα καί ή πολυτελής εμφάνιση τους αποτελούν συστατικά στοιχεία της πλούσιας καί μακραίωνης λατρευτικής πράξης της Όρθοδόξου Εκκλησίας, την οποία οι άλλόδοξοι καί οί αλλόθρησκοι θαυμάζουν.
Στή λατρευτική μας παράδοση ή ευχαριστιακή κοινότητα με τον Επίσκοπο επικεφαλής δοξολογεί, ευχαριστεί καί λατρεύει τον Κύριο της Δόξης, προσφέροντας τόσο το πιο απλό καί συστατικό στοιχείο της ζωής μας, τον άρτο καί τον οίνο, όσο καί το πιο πολύτιμο καί λαμπρό, όπως τα άμφια, όχι για προσωπική προβολή καί αυταρέσκεια, αλλά για να τονιστεί το ξεχωριστό του γεγονότος της δοξολόγησης του Πλάστη καί Κυρίου της ζωής μας.
του Πρωτοπρεσβύτερου Ηλία Θ.Δροσινού-περιοδικό ''Τόλμη Σεπτεμβριος 2006 τ.66 proskynitis.blogspot
ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ Α.Π.
Στην Δραμα υπαρχει ιερος ναος που τιμαται στο ονομα του αγιου Χρυσοστομου Σμυρνης που προσφατα εγκαινιασθηκε την 11 Σεπ 2016. Εκει εκτιθεται εις προσκυνηση
α. Η αρχιερατικη μιτρα του Αγιου Χρυσοστομου την οποια φορουσε οταν υποδεχτηκε τον ελευθερωτη ελληνικο στρατο στην Σμυρνη.
β. Ενα επιμανικιο του αγιου ιεραρχη.
Επισης υπαρχει στην κατοχη του Σεβασμιωτατου μητροπολιτου Δραμας κκ Παυλου ενας επιστηθιος σταυρος του αγιου ιερομαρτυρος Χρυσοστομου.
 |
| ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΣΜΥΡΝΗΣ ΣΤΗΝ ΔΡΑΜΑ 2016 |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου