Οκτώβριος 19-20 1912. Μεγαλειώδης Νίκη του Ελληνικού Στρατού στα Γιαννιτσά!
Μετά τον απροσδόκητο για πολλούς θρίαμβο του στρατού μας στον Σαραντάπορο στις 10 Οκτωβρίου –οι Τούρκοι εγκατέλειψαν τις θέσεις τους μετά μάχη μιά ημέρας, φοβούμενοι παγίδευσή τους από τις γρήγορες κυκλωτικές προωθήσεις Ελληνικών μονάδων από τα δύο άκρα της αμύνης τους, μέσα από δύσκολες διαδρομές – οι Τούρκοι εγκατάλειψαν αμαχητί τα Σέρβια (όπου δυστυχώς δολοφόνησαν 73 Μακεδόνες κρατούμενους πριν φύγουν !) και την Κοζάνη στις 11ην Οκτωβρίου.
Στις 12 Οκτωβρίου οι Έλληνες μπήκαν ελευθερωτές στην Κοζάνη, στα Γρεβενά και στα Σιάτιστα, στις 15 στην Κατερίνη, στη Βέροια στις 16, και στην Έδεσσα στις 18 του μηνός. Το βράδυ της 18ης Οκτωβρίου, το μεγαλύτερο μέρος της Στρατιάς της Μακεδονίας, 80.000 περίπου άνδρες, βρισκόταν δυτικά των Γιαννιτσών.
Τα Γιαννιτσά ήταν σπουδαία πόλη όχι μόνο για τους Έλληνες αλλά και για τους κατακτητές Οθωμανούς επειδή στην πόλη αυτή είχε ταφεί ο Οθωμανός στρατηγός Γαζή Εβρενός, πρώτος κατακτητής της Ευρωπαϊκής πλευράς της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Εκεί είχε αποφασίσει να δώσει τη μεγάλη του μάχη μετά τον Σαραντάπορο ο Τούρκος στρατηγός Χασάν Ταχσίν πασάς συγκεντρώνοντας 30.000 στρατό και 30 περίπου πυροβόλα στα υψώματα δυτικά από την πόλη.
Η θέση ήταν ισχυρή. Τα υψώματα έδιναν δυνατότητα στους αμυνόμενους να βλέπουν τις Ελληνικές μονάδες από μακριά όπως θα πλησίαζαν, ενώ το βουνό Πάϊκο κάλυπτε το δεξιό πλευρό τους, και η βαλτώδης έκταση κοντά στη λίμνη των Γιαννιτσών βοηθούσε το αριστερό τους πλευρό.
Οι ηγέτες του Ελληνικού στρατού δεν περίμεναν ότι ο Τουρκικός στρατός θα αμυνόταν στα Γιαννιτσά αλλά ανατολικότερα στον Αξιό ποταμό. Έτσι στις 19 Οκτωβρίου βάδιζαν προς τα Γιαννιτσά πιστεύοντας ότι θα μπουν χωρίς μάχη στην πόλη, όπως και στις προηγούμενες στη Δυτική Μακεδονία. Αιφνιδιάστηκαν όταν οι στρατιώτες δέχτηκαν τα πρώτα πυρά, αλλά αντέδρασαν σωστά, έκαμψαν την αντίσταση των Τούρκων, άντεξαν τις αντεπιθέσεις τους και στο τέλος της ημέρας τους ανάγκασαν να συμπτυχθούν προς την πόλη.
Πολλές Ελληνικές μονάδες, παρά τη συνεχή βροχή, τη λάσπη και το κρύο, έμειναν όλη τη νύχτα της 19ης του μηνός στις θέσεις στις οποίες είχαν προωθηθεί την ημέρα. Άλλες κατέλαβαν θέσεις κατάλληλες για την τελική επίθεση που ξεκίνησε τα χαράματα της 20ης Οκτωβρίου, σε πολλές περιπτώσεις με εφ’όπλου λόγχη από τους Ευζώνους και το πεζικό!
Όπως και στον Σαραντάπορο, ο Τουρκικός στρατός ...έσπασε από την ορμή των Ελλήνων και πριν το μεσημέρι άρχισε να φεύγει άτακτα προς τις γέφυρες του Λουδία και με κατεύθυνση τη Θεσσαλονίκη. Ο Ταχσίν πασάς κατέβαλε προσπάθειες να σταματήσει την άτακτη υποχώρηση, ώστε να εμποδίσει τη διάβαση του Ελληνικού στρατού από τον ποταμό, αλλά ο στρατός του δεν είχε παρόμοια διάθεση και συνέχισε την υποχώρησή του προς τη Θεσσαλονίκη.
Έτσι το απόγευμα της ίδιας ημέρας ο Ελληνικός στρατός ήταν κάτοχος των διαβάσεων και είχε πλέον εμπρός του τον δρόμο ανοικτό προς Θεσσαλονίκη. Ο αξιωματικός πυροβολικού Εμμανουήλ Ρακτιβάν σε επιστολή του προς την Πηνελόπη Δέλτα, έγραφε ακριβώς αυτό: «20η Οκτωβρίου. Γιαννιτσά. Είναι η μέρα που ουσιαστικά πήραμε την Θεσσαλονίκη»!
Στις 11 η ώρα της 20ης Οκτωβρίου ο Διάδοχος Κωνσταντίνος με το επιτελείο του μπήκαν στην πόλη και κατευθύνθηκαν στη μητρόπολη όπου ετελέσθη νεκρώσιμη ακολουθία για τους νεκρούς της μάχης. Στην ημερησία διαταγή της 21ης Οκτωβρίου ο Κωνσταντίνος σημείωσε: «Η νίκη των Γιαννιτσών συμπληροί την του Σαρανταπόρου και αποτελεί δια τον Ελληνικόν Στρατόν νέον τίτλον τιμής και δόξης".
Πολλοί ιστορικοί θεωρούν τη μάχη των Γιαννιτσών την σπουδαιότερη του Α’ Βαλκανικού Πολέμου.
Οι Έλληνες είχαν 188 νεκρούς (10 αξιωματικούς και 178 στρατιώτες) και 756 τραυματίες (29 αξιωματικούς). Οι Τούρκοι είχαν 250 νεκρούς, 1000 περίπου τραυματίες, ενώ 3.000 αιχμαλωτίσθηκαν.
Σημειώνω ότι το βάρος της επίθεσης στο αριστερό της Τουρκικής άμυνας, που άρχισε την ανατροπή της Τουρκικής άμυνας, το σήκωσε η 4η Μεραρχία της νότιας Πελοποννήσου, και από τη Μεραρχία η αιχμή του δόρατος ήταν το 9ο σύνταγμα Μεσσηνίας, το οποίον έκτοτε ονομαζόταν τιμητικά Γιαννιτσά!
Τιμή και Δόξα στους Τιμημένους νεκρούς της Μάχης των Γιαννιτσών, που πότισαν με το αίμα τους τη Μακεδονική γή!
Αιωνία τους η Μνήμη!!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου