Ὁ Θεὸς δὲν μᾶς ἐγκαταλείπει ποτέ

Ὁ Θεὸς δὲν μᾶς ἐγκαταλείπει ποτέ

Ψαλμὸς ΡΚΓ΄ (123), στίχ. 4-8

ῼΔΗ ΤΩΝ ΑΝΑΒΑΘΜΩΝ

† Νικ. Π. Βασιλειάδη

Ο ἱερὸς Ψαλμωδὸς συνεχίζει νὰ

ὁμολογεῖ καὶ νὰ εὐχαριστεῖ τὸν Θεὸ γιὰ

τὴν προστασία ποὺ ἔδωσε στὸ ἔθνος του.

«Ἄρα», προσθέτει,«διῆλθεν ἡ ψυχὴ

ἡμῶν τὸ ὕδωρ τὸ ἀνυπόστατον»

(Ψαλ. ρκγ΄ [123] 5).

Ἂν δὲν ἦταν ὁ Κύριος μαζί μας,

θὰ μᾶς εἶχαν καταπιεῖ ζωντανούς,

ἀλλὰ καὶ ἡ ψυχή μας

θὰ περνοῦσε ἀσφαλῶς ἀπὸ ἀπύθμενο

ὁρμητικὸ νερό, ὅπου τὰ πόδια μας δὲν

θὰ μποροῦσαν νὰ βροῦν στήριγμα που-

θενά. Σωθήκαμε λοιπὸν ἀπὸ βαθὺ πόν-

το, στὰ κύματα τοῦ ὁποίου μάταια τὰ

πόδια μας ἀναζητοῦσαν πυθμένα, στή-

ριγμα, στερεὴ βάση. Εἶδες πόσο μεγά-

λη εἶναι ἡ βοήθεια τοῦ Θεοῦ; ἀναφωνεῖ ὁ

ἱερὸς Χρυσόστομος. Πῶς δὲν τοὺς ἄφη-

σε νὰ πνιγοῦν, ἂν καὶ βρέθηκαν σὲ τόσο

μεγάλες συμφορές; Γι’ αὐτὸ λοιπὸν ἀφή-

νει νὰ αὐξάνονται οἱ συμφορές· ὄχι γιὰ

νὰ μᾶς καταποντίσει, ἀλλὰ γιὰ νὰ μᾶς

κάνει καλύτερους καὶ νὰ δώσει μεγαλύ-

τερη ἀπόδειξη τῆς δυνάμεώς Του.

Ἀφοῦ ὁ Ψαλμωδὸς ἀνέφερε τὴν ἀ-

παλλαγὴ ἀπὸ τὶς συμφορές, στὴ συνέ-

χεια ἀφήνει κραυγὴ εὐγνωμοσύνης ἀπὸ

τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του σ’ Ἐκεῖνον ὁ

Ὁποῖος χάρισε αὐτὴ τὴν ἀπαλλαγή, καὶ

μάλιστα μὲ ἐπαινετικὰ λόγια. Ἀναφω-

νεῖ: «Εὐλογητὸς Κύριος», ποὺ δὲν ἄφη-

σε νὰ γίνουμε θήραμα στὰ δόντια τῶν

ἐχθρῶν μας καὶ νὰ μᾶς κατασπαράξουν

τὰ ἄγρια αὐτὰ θηρία (Ψαλ. ρκγ΄ [123] 6).

Τὸ ἄγριο θηρίο δὲν κατασπάραξε τὸ θύ-

μα του. Τὸ θύμα του λυτρώθηκε. Ὁ Ψαλ

μωδὸς ὁμολογεῖ τὴν ἀδυναμία τοῦ λαοῦ

τοῦ Θεοῦ καὶ τὴ δύναμη τῶν ἐχθρῶν του.

Ἐκεῖνοι ὅρμησαν σὰν θηρία, σὰν λιον-

τάρια, ὁπλισμένοι μὲ φοβερὴ δύναμη,

μὲ βιαιότητα, μὲ ὁρμή. Οἱ Ἰουδαῖοι ἦσαν

ἐντελῶς ἀδύνατοι, τόσο ἀδύνατοι ὅπως

τὰ σπουργίτια. Ἡ ψυχή μας, ὁμολογεῖ ὁ

Ψαλμωδός, γλύτωσε σὰν σπουργιτάκι

ἀπὸ τὴν παγίδα τῶν κυνηγῶν ποὺ πα-

ραμόνευαν νὰ μᾶς συλλάβουν. Ὅμως ἡ

παγίδα ποὺ μᾶς ἔστησαν συντρίφθηκε

καὶ ἐμεῖς σωθήκαμε (στίχ. 7).

Τὰ θαυμαστὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ γίνονται

ὁλοφάνερα, ὅταν οἱ ἀδύνατοι νικοῦν τοὺς ἰσχυρούς. 

Ἡ ἐπίθεση τῶν ἰσχυρῶν,

παρατηρεῖ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσό-

στομος, εἶναι ἀνυπόφορη, διότι εἶναι δυ-

νατοὶ καὶ φοβεροὶ καὶ γεμάτοι ἀπὸ μεγά-

λη ὀργὴ καὶ ἕτοιμοι νὰ γευθοῦν τὶς σάρ-

κες τῶν ἀδυνάτων. Ὡστόσο τοὺς ἀδύνα-

τους, ἂν καὶ εἶναι λίγοι καὶ εὐπρόσβλητοι

καὶ ἔχουν κυκλωθεῖ ἀπὸ τὶς συμφορές,

ὁ παντοδύναμος Θεὸς μπορεῖ νὰ τοὺς

ἐλευθερώσει μὲ μεγάλη εὐκολία. Εἶναι

δὲ ἄξιο προσοχῆς ὅτι οἱ Βαβυλώνιοι, οἱ

ὁποῖοι ὁδήγησαν τοὺς Ἰουδαίους στὴν

αἰχμαλωσία, ὑπέστησαν συντριβὴ ἀπὸ

ἄλλους λαούς, τοὺς Μήδους καὶ τοὺς

Πέρσες, καὶ ἔτσι οἱ αἰχμάλωτοι Ἰουδαῖοι

ἀνέκτησαν τὴν ἐλευθερία τους.

Τὸ γεγονὸς αὐτό, παρατηρεῖ ὁ ἱερὸς

Χρυσόστομος, θὰ μποροῦσε κάποιος

νὰ τὸ ἐννοήσει ἀλληγορικῶς, ἀναφέρον-

τάς το στὸ διάβολο καὶ στὸ ἀνθρώπινο

γένος. Διότι ἐκθέτει τὸν τρόπο μὲ τὸν

ὁποῖο ὁ Θεὸς ἀπέσπασε αἰφνιδίως τοὺς

Ἰουδαίους καὶ διέλυσε τὰ πονηρὰ σχέδια

τῶν ἐχθρῶν τους. Ἔτσι, ἐπισημαίνει ὁ

ἱερὸς Χρυσόστομος, ἀποσπᾶ καὶ ἐλευ-

θερώνει ὁ Κύριος τοὺς δικούς Του ἀπὸ

τὸν διάβολο. Ἀρκεῖ ὁ πιστὸς νὰ ἀγρυ-

πνεῖ καὶ νὰ ἀγωνίζεται χωρὶς νὰ φοβᾶται

καὶ νὰ τρομάζει ἀπὸ τὶς ἐπιθέσεις τοῦἐχθροῦ τῆς ψυχῆς του.

Ἄλλωστε ὁ Κύριος μᾶς ἔδωσε τὴν ἐξουσία καὶ μᾶς προέτρεψε νὰ νικοῦμε καὶ νὰ ποδοπατοῦμε ὅλα τὰ ὄργανα τοῦ σατανᾶ, ποὺ σὰν φίδια καὶ σκορπιοὶ ἐπιβουλεύονται

καὶ χύνουν τὸ δηλητήριό τους ὕπουλα

στὶς ψυχές μας, γιὰ νὰ τὶς νεκρώσουν.

Μᾶς ἔδωσε ἐξουσία νὰ κατανικοῦμε ὅλη

τὴ δύναμη ποὺ διαθέτει ὁ ἐχθρός μας, ὁ

σατανάς. Καὶ ἔτσι τίποτε ἀπὸ ὅσα μηχα-

νεύεται ἐναντίον μας δὲν θὰ μᾶς βλάψει

(βλ. Λουκ. ι΄ [10] 19). Ὥστε, συμπεραίνει  

ὁ θεῖος Χρυσόστομος, ἡ ἥττα μας εἶναι ἀδικαιολόγητη καί, ἂν νικηθοῦμε, δὲν

ἔχουμε συγχώρηση. Διότι ἔχουμε ἀνα-

ρίθμητες ἀφορμὲς γιὰ νὰ νικοῦμε. Ἐὰν

νικᾶ ἐκεῖνος, νικᾶ ἐξαιτίας τῆς νωθρότη-

τάς μας καὶ τῆς ἀδιαφορίας τῶν κοιμω-

μένων. Διότι ποιὸς δὲν θὰ μποροῦσε νὰ

νικήσει ἐκεῖνον ποὺ κοιμᾶται; Μὴν ἀπο-

γοητεύεσαι, λοιπόν, Χριστιανέ. Στάσου

ὄρθιος μὲ πίστη καὶ γενναιότητα. Τίποτε

δὲν σὲ ἐμποδίζει νὰ στήσεις ἔνδοξο μνη-

μεῖο νίκης κατὰ τοῦ διαβόλου.

Ἀφοῦ ὁ Ψαλμωδὸς μᾶς ἐξέθεσε τὸν

τρόπο τῆς σωτηρίας, προσθέτει: «Ἡ

βοήθεια ἡμῶν ἐν ὀνόματι Κυρίου τοῦ

ποιήσαντος τὸν οὐρανὸν καὶ τῆν γῆν»

(Ψαλ. ρκγ΄ [123] 8). Τὴ βοήθειά μας τὴν  χρωστᾶμε στὴν ἐπίκληση τοῦ

 ὀνόματος τοῦ Κυρίου, ὁ Ὁποῖος δημιούργησετὸν οὐρανὸ καὶ τὴ γῆ.

Ὁ στίχος αὐτὸς

εἶναι θαυμάσια ὁμολογία πίστεως τοῦ

Ψαλμωδοῦ. Ποιὸς μᾶς βοήθησε, λέει,

καὶ διαφύγαμε τὸν μεγάλο αὐτὸ κίνδυ-

νο; Δὲν μᾶς βοήθησε ἄνθρωπος, ἀλλ’ ὁ

Θεός, «τοῦ Ὁποίου καὶ αὐτὸ τὸ ὄνομα

ἁπλῶς ἀπαγγελλόμενον γίνεται ἀλεξικέ-

ραυνον εἰς τοὺς εὐσεβεῖς Του δούλους»1.

Ἁρμόζει, γράφει ὁ ἑρμηνευτὴς Ζιγαβη-

νός, ὁ Ψαλμὸς αὐτὸς καὶ σ’ ὅλους τοὺς

Χριστιανούς, οἱ ὁποῖοι μὲ τὴ βοήθεια τῆς

θείας Προνοίας ἔχουν ἐλευθερωθεῖ ἀπὸ

τοὺς πειρασμούς2.

Καὶ ἐπισφραγίζει ὁ ἱερὸς Χρυσόστο-

μος: Εἶδες ποιὸν ἔχεις στρατηγό; Ποιὸν

βασιλιά; Τὸν Δημιουργὸ αὐτοῦ τοῦ σύμ-

παντος, ὁ Ὁποῖος μὲ τὸν λόγο Του δη-

μιούργησε τόσα πολλὰ σώματα, «το-

σοῦτον ὄγκον, τοσοῦτον μέγεθος; Μὴ

καταπέσῃς», μὴν ἀποθαρρύνεσαι, νὰ

στέκεσαι ὄρθιος μὲ γενναιότητα3.

«Εὐλογητὸς ὁ Κύριος. Δὲν μᾶς ἐγκα-

ταλείπει ποτέ, ἀκόμη καὶ ὅταν ἐξ ἀπρο-

νοησίας καὶ ἀνοησίας μας εὑρεθῶμεν

ἐμπεπλεγμένοι εἰς τὴν παγίδα. Ἀρκεῖ νὰ

φωνάξωμεν πρὸς αὐτὸν ζητοῦντες τὴν

βοήθειάν του. Θὰ σπεύσῃ τότε αὐτὸς νὰ

μᾶς ἐλευθερώσῃ. Καὶ θὰ ἀνακράξωμεν

τότε καὶ ἡμεῖς· ‘‘ἡ ψυχὴ ἡμῶν ὡς στρου-

θίον ἐρρύσθη ἐκ τῆς παγίδος τῶν θη-

ρευόντων· ἡ παγὶς συνετρίβη, καὶ ἡμεῖς

ἐρρύσθημεν’’. Ναί· συνετρίβη ἡ παγίς,

ὑπὸ τὸν ὅρον ὅμως ὅτι τὸ πάθημά μας

θὰ καταστῇ εἰς τὸ ἑξῆς μάθημα σωτήρι-

ον, ὥστε νὰ μὴ ἐμπέσωμεν πάλιν εἰς πα-

γίδα. Ναί. Ἡ ψυχὴ ἡμῶν ἐρρύσθη, διὰ

νὰ εἶναι ὅμως πάντοτε εὐγνώμων πρὸς

τὸν Κύριον καὶ νὰ μὴ λησμονῇ ποτὲ τί

ὀφείλει καὶ πόσον χρεώστης εἶναι εἰς

Αὐτόν»4.

1. Κ. Ν. ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ, πρωτοπρεσβυτέρου,

Ὑπόμνημα εἰς τὸν Ἱερὸν Ψαλτῆρα, Τόμ. Α΄, ἐν Ἀλεξανδρείᾳ 1929, σελ. 310.

2. ΕΥΘ. ΖΙΓΑΒΗΝΟΥ, Εἰς Ψαλμ. ρκγ΄ [123], PG128, 1196D.

3. ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, Εἰς Ψαλμ. ρκγ΄ [123],PG 55, 356.

4. Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ, Ἡ Π. Διαθήκη μετὰ συντόμου ἑρμηνείας, Τόμ. 10ος, ἔκδ. «Ὁ Σωτήρ», σελ.521.