Ἰωάννης ὁ Ἐλεήμων. ο Βατατζης.

ΑΓΙΟΣ ΤΗΣ  ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ   ΚΑΙ  ΘΡΥΛΟΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Νίκαια γύρω στά 1240 μ.Χ.

Ὁ Θεόδωρος, γιός τοῦ μεγάλου αὐτοκρά-
τορα τῆς Νίκαιας Ἰωάννη Βατάτζη, ἑτοιμά-
ζεται γιά τήν ἀγαπημένη του ἀσχολία: Κυνήγι
μέ τούς φίλους. Φοράει τή χρυσοραμμένη
ἀκριβή στολή του. Σίγουρα μέσα σ’ αὐτή
ξεχωρίζει. Ὅπως πρέπει νά ξεχωρίζει ὁ διά-
δοχος τοῦ θρόνου.
Βγαίνει στό διάδρομο. Τά ἄλογα τοῦ τά
ἔχουν ἑτοιμάσει ἀπό ὥρα. Καθώς προχωρεῖ συναντάει τόν πατέρα. Ἐκεῖνος
τόν βλέπει καί ἀποστρέφει τό πρόσωπό του. «Πατέρα…», τολμάει νά ψιθυ-
ρίσει, καθώς τόν κοιτάζει νά ἀπομακρύνεται. Ὁ Ἰωάννης στέκεται καί τό
βλέμμα του διαπερνᾶ τήν ψυχή τοῦ γιοῦ του.
Ἡ παρουσία τοῦ αὐτοκράτορα λιτή ὅπως καί ἡ ἴδια ἡ ζωή του. Εἶχε λάβει
μέτρα κατά τῆς σπατάλης τοῦ πλούτου καί τῆς ἐκμετάλλευσης τῶν φτωχῶν.
Εἶχε ἐπιτάξει τεμάχια γῆς καί τά διένειμε στούς ἀκτήμονες, ἐνῶ ταυτόχρονα
μείωσε τίς περιττές δαπάνες καί τή φορολογία τῶν πολιτῶν. Ὁ ἀγώνας του
συνεχής γιά τήν καταπολέμηση τῶν καταχρήσεων. Ὁ ἴδιος δέν πληρωνόταν
ἀπό τό δημόσιο ταμεῖο, ἀλλά καλλιεργοῦσε τή γῆ γιά νά καλύψει τίς ἀνάγκες του.
Τά λόγια του στό γιό του ἐκείνη τήν ὥρα, λίγα: «Πῶς μπορεῖς νά ξοδεύεις
ἔτσι τό χρῆμα τῶν ὑπηκόων σου, σέ τέτοιες μάταιες ἀσχολίες; Δέ γνωρίζεις
ὅτι τά πολύτιμα τοῦτα ροῦχα μέ τά χρυσά κεντήματα γίνονται ἀπό τό αἷμα
τῶν Ρωμιῶν, καί ὅτι πρέπει νά δίνεις σ’ αὐτούς λογαριασμό γιά ὅ,τι ξοδεύεις,
ἀφοῦ ὁ πλοῦτος τῶν βασιλέων εἶναι πλοῦτος τῶν ὑπηκόων τους;».

Νυμφαῖο Μικρᾶς Ἀσίας 1254 μ.Χ.

Στό μοναστήρι πού ὁ ἴδιος ἔχει ἱδρύσει, ἐνταφιάζεται ὁ Δούκας Ἰωάννης Γ΄
Βατάτζης, αὐτοκράτορας τῆς Νίκαιας.
Οἱ στρατιωτικοί στέκουν μέ θαυμασμό μπροστά του. Μέσα σέ λίγα χρόνια
εἶχε καταφέρει νά ἀποκτήσει τόν ἔλεγχο τῆς Ἠπείρου, τῆς Μακεδονίας, τῆς
Θράκης, τῶν νησιῶν τοῦ Αἰγαίου καί τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί νά φτάσει μέχρι  καί τήν Ἀδριανούπολη, περιορίζοντας
τούς Φράγκους στά σύνορα τῆς Βα-
σιλεύουσας. Μετά τό θάνατό του, οἱ
δικές του ἐνέργειες τή φέρνουν ξανά
στά χέρια τῶν Βυζαντινῶν, πραγμα-
τοποιώντας τήν ἀνασύσταση τῆς βυ-
ζαντινῆς αὐτοκρατορίας.
Πλῆθος κόσμου εὐεργετημένου πα-
ρευρίσκεται τώρα ἐκεῖ. Δέν μποροῦν
νά ξεχάσουν τόν ἄνθρωπο πού ἔλυσε
τό πρόβλημα τῆς φτώχειας στήν αὐτο-
κρατορία. Στό πρόσωπό του βρῆκαν
τόν ὑποστηρικτή τῶν ἀδικημένων καί
καταπιεσμένων. Μία πηγή ἀλη-
θινῆς εὐσπλαχνίας καί ἐλεημοσύ-
νης. Γι’ αὐτό καί οἱ ἴδιοι τοῦ
ἔδωσαν ἕναν τίτλο ἀνώτερο ἀπό
τόν τίτλο τοῦ αὐτοκράτορα:
Ἰωάννης ὁ Ἐλεήμων.
Ἡ ἐξόδιος ἀκολουθία τελειώνει. Ὁ Πατριάρχης ἀσπάζεται τό  λείψανο αὐτοῦ πού προσπάθησε
μέ τή μεγάλη του ἀγάπη στό Θεό
καί τήν Ἐκκλησία Του νά πραγματοποιήσει τήν ἐπανένωση τῶν  δύο Ἐκκλησιῶν. Ὅμως, ἡ ἐμμονή τοῦ  Πάπα στίς κακοδοξίες του τήν κατέστησε ἀδύνατη. Διαβάζει τίς τελευ-
ταῖες εὐχές γιά «τόν δοῦλο τοῦ Θεοῦ
Ἰωάννη», πού ἔκτισε πλῆθος ἐκκλη-
σιῶν καί μοναστηριῶν καί ἔζησε θεάρεστα.

Μαγνησία  τῆς Μικρᾶς Ἀσίας 1261 μ.Χ.

Κόσμος πολύς ἔχει συγκεντρωθεῖ.
Τό γεγονός τούς ἔχει συγκλονίσει. Ὁ
Ἰωάννης ὁ Ἐλεήμων, ὅπως τόν ὀνόμασαν, ὁ ἀγαπημένος τους αὐτοκράτορας ἔχει κοιμηθεῖ ἐν εἰρήνῃ ἐδῶ καί
ἑπτά χρόνια. Καί τώρα ἀνοίγοντας
τόν τάφο του ἀνακαλύπτουν τό σῶμα
του ἄφθαρτο. Ἀναδίδει  μία γλυκιά εὐωδία. Ἀκόμα
καί τά βασιλικά του ροῦχα
ἔμειναν ἀναλλοίωτα σάν νά εἶχαν
ραφτεῖ ἐκείνη τή στιγμή. Ὁ θαυμαστός αὐτοκράτορας κοιμᾶται ἐν εἰρήνῃ, σάν ζωντανός!
Ἀργότερα μεταφέρεται στήν ἐλευθερωμένη Κωνσταντινούπολη. Κατά
τήν ἅλωση τῆς Πόλης ἀπό τούς Τούρ-
κους τόν ἔκρυψαν σέ κάποια κατα-
κόμβη. Κι ἀπό τότε καρτερεῖ τήν
ἀπελευθέρωση τῆς Βασιλεύουσας...

4 Νοεμβρίου.

Ἄν ἀνοίξεις τό ἡμερολόγιο, θά δεῖς νά γράφει: Μνήμη τοῦ  ἁγίου καί εὐσεβοῦς βασιλέως Ἰωάν-
νου Γ´ Δούκα Βατάτζη τοῦ Ἐλεήμονος. Μνήμη τοῦ βασιλιᾶ πού ἡ ἀγάπη
του γιά τό Θεό καί τούς ἀνθρώπους
τόν κατέστησε ἄφθαρτο στή γῆ καί
ἅγιο στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

Ἰουλιανή

''ΠΡΟΣ  ΤΗ  ΝΙΚΗ''765––––––
Πηγές:
Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, τόμ. θ΄, Ἐκδοτική Ἀθηνῶν
Α.Ε.
Τό βυζαντινό κράτος, Ἰω. Καραγιαννόπουλου, ἔκδ. Βάνια.
Νέος Συναξαριστής τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τόμος τρί-
τος, ἔκδ. Ἴνδικτος.
Ἑορτολόγιο 2012, Ἱ. Μητρόπολη Διδυμοτείχου, Ὀρεστιά-
δος, Σουφλίου, ἔκδ. Σαΐτης.
Ἡ Πύλη τῆς Γέφυρας (Καλιόπορτα) - Κάλε, Διδυμότειχο, Ἕβρος