ΑΓΙΟΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ

Α΄ 

 Εναν αἰώνα μετὰ τὴν πτώση τῆς Βασιλεύουσας καὶ ἐνῶ ἡ πυκνὴ ὀμίχλη τῆς τουρκικῆς στυγνῆς τυραννίας κάλυπτε καὶ τὴν ὄμορφη Θεσσαλονίκη, ἐπὶ βασιλείας τοῦ Σουλτάνου Σουλεϊμὰν γεννήθηκε τὸ 1544 στὴ Νύμφη τοῦ Θερμαϊκοῦ ὁ ἅγιος νεομάρ- τυς Κύριλλος. Τὸ βαπτιστικό του ὄνομα ἦταν Κυριακός. Διέμενε στὴν περιοχὴ τοῦ Ἑπταπυργίου τῆς Θεσσαλονίκης μὲ τὴν εὐσεβὴ οἰκογένειά του. Σὲ μικρὴ ἡλικία ὁ Κυριακὸς ἔμεινε ὀρφανός. Τὴν προστασία τοῦ χαριτωμένου μικροῦ παιδιοῦ ἔσπευσαν νὰ τὴν ἀναλάβουν δυὸ θεῖοι του, συγγενεῖς τῆς μητέρας του, ἐκ τῶν ὁποίων ὁ ἕνας ἦταν μωαμεθανὸς καὶ μάλιστα σκληρός. Αὐτὸς μὲ ὑπουλότητα κατόρθωσε νὰ ἀποσπάσει τὴν ἀποκλειστικὴ ἐπιμέλεια τοῦ ἀνιψιοῦ του. Σύντομα τὸν ἔστειλε νὰ μαθητεύσει τὴν τέχνη τοῦ βυρσοδέψη σὲ ἔμπειρο τεχνίτη ποὺ κι αὐτὸς ἦταν μουσουλμάνος. Ὁ ἄλλος, ὁ πιστὸς θεῖος τοῦ Κυριακοῦ, παρακολουθοῦσε μὲ πολὺ πόνο τὴν ἐξέλιξη τοῦ ἀνιψιοῦ του καὶ κρυφὰ συμβούλευε τὸ μικρὸ παιδὶ νὰ προσέξει μήπως τυχὸν τὸν παρασύρουν στὴ μουσουλμανικὴ θρησκεία. Ὁ Κυριακός – ἁγνὸ παιδὶ καὶ καλοκάγαθο – δὲν εἶχε λόγο νὰ ἀμφιβάλλει γιὰ ὅσα ἀληθινὰ καὶ εἰλικρινὴ ὁ θεῖος του τὸν συμβούλευε... Καὶ ζητοῦσε εὐκαιρία νὰ ἀπαλλαγεῖ ἀπὸ τὶς πιέσεις τῶν ἀλλοθρήσκων. Κάποια μέρα συνέπεσε Ἁγιορεῖτες μοναχοὶ ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μονὴ Χιλανδαρίου νὰ εὑρίσκονται στὴ Θεσσαλονίκη γιὰ ὑποθέσεις τῆς Μονῆς τους. Ὁ μικρὸς Κυριακὸς τοὺς ἀντιλήφθηκε καὶ ἔτρεξε κοντά τους. Σαγηνεύθηκε ἀπὸ τὴν ἠρεμία καὶ τὴν ἀκακία τους. Εἶδε στὸ πρόσωπό τους τὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ καὶ θέλησε νὰ τοὺς ἀκολουθήσει. Ἔφυγε λοιπὸν κρυφὰ ἀπὸ τὸ βυρσοδεψεῖο (ἦταν τότε μόλις 14 ἐτῶν) καὶ ἔφθασε μὲ τοὺς μοναχοὺς γιὰ πρώτη φορὰ στὸ Ἁγιώνυμο Ὄρος, τὸ Περιβόλι τῆς Παναγίας. Στὴν Ἱερὰ Μονὴ Χιλανδαρίου ἀξιώθηκε ἀπὸ τὸν Κύριο νὰ καρεῖ μοναχὸς μὲ τὸ ὄνομα Κύριλλος. Ὁ νεοφώτιστος μοναχὸς Κύριλλος ἀπολάμβανε τὴ γλυκύτητα καὶ τὴν ἡσυχία τῆς μοναχικῆς πολιτείας. Ἔκανε τὰ πρῶτα πετάγματα τῆς ἀγγελικῆς ζωῆς δοσμένος ὁλόκληρος στὸν Θεό. Ζοῦσε μὲ ἀπόλυτη πειθαρχία στοὺς κανόνες τοῦ μοναχικοῦ τυπικοῦ. Ἀγαποῦσε πολὺ τὴν ἀπόλυτη ὑπακοὴ καὶ τὴ θερμὴ προσευχὴ καὶ εὐχαριστοῦσε ἀδιάλειπτα τὸν Κύριο γιὰ ὅσα δῶρα οὐράνια τὸν ἀξίωνε νὰ ζεῖ ἀπὸ τόσο νέος! Μετὰ ἀπὸ 8 χρόνια συνετῆς ἀσκήσεως καὶ σὲ ἡλικία 22 ἐτῶν θέλησε ὁ μοναχὸς Κύριλλος νὰ κάνει ἕνα ταξίδι μὲ δύο ἄλλους συμμοναστές του στὴ Θεσ- σαλονίκη. Τὸ ταξίδι εἶχε χαρακτήρα εὐγνωμοσύνης. Ἐρχόταν νὰ εὐχαριστήσει τὸν πιστὸ θεῖο του γιὰ ὅλες τὶς σωστικὲς συμβουλὲς ποὺ τοῦ εἶχε δώσει, ὥστε νὰ ἀποφύγει τὶς θανατηφόρες παγίδες τῆς ἐφηβείας. Ἐρχόταν νὰ μοιραστεῖ μαζί του ὅσες ὡραῖες ἐμπειρίες εἶχε ζήσει στὴν ἀρχὴ τῆς μοναχικῆς του ζωῆς... Ἡ συνάντηση εἶχε ὁλοκληρωθεῖ. Σύν- τομη, οἰκοδομητική, πλούσια σὲ συγκίνηση καὶ σὲ δοξολογία Θεοῦ! Ὁ μοναχὸς Κύριλλος ἔφευγε τώρα ἀπὸ τὴν Ἀκρόπολη τοῦ Ἑπταπυργίου καὶ κατηφόριζε πρὸς τὸ λιμάνι γιὰ τὸ καράβι τῆς ἐπιστροφῆς. Δίπλα του εἶχε καὶ ἕναν εὐσεβὴ ἐξάδελφό του. Ἦταν μιὰ εὐτυχισμένη συνοδοιπορία μὲ πλοῦτο πνευματικῶν συζητήσεων καὶ ἐμπειριῶν. 

 Ὅμως αὐτὴ ἡ τόσο ὄμορφη καὶ εἰρηνικὴ πορεία τῆς ἐπιστροφῆς δὲν ἐπρόκειτο νὰ τερματισθεῖ. Γιατὶ συμπτωματικὰ συναντήθηκαν στὸ δρόμο τους μὲ τὸν μωαμεθανὸ θεῖο τους. Ἂν καὶ εἶχαν περάσει τόσα χρόνια, ἂν καὶ φοροῦσε τὴ μοναχικὴ περιβολὴ ὁ πρώην Κυριακός, ὁ θεῖος του τὸν ἀνεγνώρισε καὶ ἕνα κύμα ἐκδικήσεως ξεσηκώθηκε μέσα του: «Γιατί νὰ μὲ προδώσει ὁ ἀνιψιός μου σέ ὅ,τι τοῦ εἶχα ἑτοιμάσει;». Τὴν ἴδια ὥρα ξεσήκωσε μὲ φωνὲς τὸν διερχόμενο κόσμο. 

 –Ἐλᾶτε, τοὺς εἶπε, νὰ συλλάβουμε αὐτὸν τὸν μοναχό. Γιατὶ πρὶν ἀπὸ λίγα χρόνια εἶχε ἀσπαστεῖ τὸν μωαμεθανισμὸ καὶ τώρα τὸν ἀρνήθηκε. 

 Χωρὶς νὰ τὸ καταλάβει ὁ ἀθῶος μοναχὸς Κύριλλος εἶχε πέσει στὰ χέρια τῶν ἐχθρῶν τοῦ Χριστοῦ. 

 Β' 

 Μέσα στὴν αἴθουσα τοῦ δικαστηρίου στὴ Θεσσαλονίκη ὁ μοναχὸς Κύριλλος ἄκουγε τώρα τὸν Τοῦρκο κατή (δικαστή), ποὺ προσπαθοῦσε μὲ γλυκόλογα νὰ τὸν μεταπείσει, γιὰ νὰ ἀλλάξει θρησκεία. Ματαιοπονοῦσε ὅμως ὁ ἀλλόθρησκος. Γι’ αὐτὸ διέταξε καὶ τὸν ἔκλεισαν στὴ σκοτεινὴ φυλακή. Ὁ πιστὸς τοῦ Κυρίου δοῦλος καὶ μοναχὸς Κύριλλος δεχόταν μὲ χαρὰ τὸ νέο τόπο διανυκτερεύσεως. Στὸ κελλὶ τῆς φυλακῆς οἱ ἀθῶοι δέχονται πάντα πιὸ ἰσχυρὲς ἀπὸ ἄλλοτε τὶς παρακλήσεις τοῦ γλυκύτατου Κυρίου. Τὴν ἑπόμενη ἡμέρα ἀκολούθησε ἄλλη ἀνάκριση. Ὁ Κύριλλος ἔστεκε ὀρθὸς καὶ ἀνυποχώρητος στὶς θέσεις του, στὴν πίστη του. Σταθερὰ καὶ ἤρεμα ὁμολογοῦσε: «Τὸν Κύριό μου Ἰησοῦ Χριστὸ οὐδέποτε Τὸν ἀρνήθηκα, οὔτε θὰ Τὸν ἀρνηθῶ». Τί ἄλλο ἀπέμενε τώρα; Νὰ ἀκουσθεῖ ἡ ἀπόφαση τῆς τιμωρίας ποὺ ἦταν: «Ὁ Κύριλλος νὰ ριχτεῖ ζωντανὸς στὴ φωτιά. Νὰ καεῖ ἀργὰ ἀργὰ μέσα στὶς φλόγες». Τότε πλῆθος ἐξαγριωμένου κόσμου καὶ δήμιοι ἔτρεξαν μαζὶ νὰ συλλάβουν τὸ θύμα τους καὶ νὰ τὸ ὁδηγήσουν στὴν πυρὰ ἔξω, στὸ παλαιὸ Ἱπποδρόμιο τῆς Θεσσαλονίκης, κοντὰ στὸ Nαὸ τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου. Ὁ δικαστὴς ἔδωσε μιὰ τελευταία εὐκαιρία στὸν ἀνυπότακτο δέσμιό του. Καθὼς οἱ φλόγες κατέτρωγαν τὰ χονδρὰ ξύλα καὶ ἀκούγονταν οἱ τριγμοὶ τῆς δυνατῆς φωτιᾶς καὶ οἱ μαῦροι καπνοὶ σκέπαζαν τὸν γαλανὸ οὐρανό, ὁ ὑπο- ψήφιος μάρτυς τοῦ Χριστοῦ ἄκουγε τὶς τελευταῖες γλυκόλογες ὑποσχέσεις τοῦ δικαστῆ: «Ἂν ἀρνηθεῖς τὸν Χριστὸ τώρα, θὰ σοῦ χαρίσουμε ἀμέσως τὴ ζωή, πλούσια καὶ ἀκριβὰ ἐνδύματα, πολλὰ ἄλογα καὶ ὅσα ἄλλα δῶρα θέλεις...». Ὅλοι περίμεναν ν’ ἀκούσουν τὴν τελευταία ἀπάντηση. Ὁ Κύριλλος ὕψωσε τὰ χέρια του στὸν Θεὸ τῆς ἀγάπης του καὶ ἀφοῦ Τὸν εὐχαρίστησε θερμὰ γιὰ τὴν ὥρα αὐτὴ τῆς θυσίας, στράφηκε πρὸς τὸν μανιασμένο ὄχλο καὶ μὲ δυνατὴ φωνὴ εἶπε: «Ὅλα τὰ πλούτη σας τὰ περιφρονῶ. Ὅλα εἶναι λάσπη καὶ καπνός. Δικός μου καὶ μοναδικὸς πλοῦτος εἶναι ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός. ‘‘Τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ;’’ (Ρωμ. η΄ 35)». Μετὰ ἀπὸ λίγα λεπτὰ μέσα στὶς φλό- γες ὁ μοναχὸς Κύριλλος παρέδιδε τὴν ψυχή του στὸν λατρευτό του Κύριο. Ἀπὸ τὴ θυσία τοῦ ἀναιμάκτου μαρτυρίου τῆς μοναχικῆς ἀφιερώσεως περνοῦσε στὴν αἱματηρὴ θυσία τῆς ζωῆς του. Γινόταν σπονδὴ καὶ ὁλοκαύτωμα γιὰ τὴ μία καὶ μοναδική του ἀγάπη. Ἦταν 6 Ἰουλίου τοῦ ἔτους 1566! 

 Τὸ 1972 στὴν περιοχὴ τοῦ Ἱπποδρομίου στὴ Θεσσαλονίκη, ὅταν γίνονταν οἱ ἀνασκαφὲς γιὰ τὴν ἀνέγερση τοῦ νέου Ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου – ἀκριβῶς στὴ θέση τοῦ παλαιοῦ – ἀνακαλύφθηκε στὰ θεμέλια πήλινη λάρνακα ποὺ περιεῖχε τὰ ὑπολείμματα τῶν ἀπανθρακωμένων ἱερῶν Λειψάνων τοῦ ἁγίου ἐνδόξου νεομάρτυρος Κυρίλλου. Ἡ ἀνέλπιστη αὐτὴ θεία εὐλογία χαροποίησε τὸν θεοσεβὴ πιστὸ λαὸ τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας. Καὶ κάθε χρόνο στὶς 6 Ἰουλίου πανη- γυρίζουν τὸν Ἅγιο καὶ τὸν τιμοῦν στὸ δεξιὸ παρεκκλήσιο τοῦ ἁγίου Κωνσταντίνου, τὸ ὁποῖο εἶναι ἀφιερωμένο στὸ ὄνομα τοῦ ὁσιομάρτυρος Κυρίλλου! ❁ ❁ ❁ 

 Κύριλλος! ὁ Ὅσιος! ὁ Νέος! ὁ Μάρτυς. Μιὰ ὁδηγητικὴ μορφὴ τοῦ 16ου αἰῶνος ἀπὸ τὴ Θεσσα- λονίκη. Μὲ φῶς Χριστοῦ καὶ παρουσία Χριστοῦ. Ἔρχεται σιωπηλὰ νὰ μᾶς πεῖ: «Ἂν κάποια στιγμὴ τῆς ἡμέρας ἢ τῆς νύχτας ἔλθει ὁ πονηρὸς κόσμος καὶ σᾶς αἰφνιδιάσει καὶ ἀπαιτήσει ἀπὸ σᾶς ὑπακοή, μὴν προδώσετε τὴ μία καὶ πρώτη μοναδικὴ ἀγάπη σας στὸν Χριστό! Γιὰ τὸν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστὸ ἀξίζει κάθε θυσία, ἂν θέλετε νὰ εἶστε καὶ νὰ μένετε γιὰ πάντα δικοί του καὶ ἐδῶ καὶ στὴν αἰωνιότητα». Ὅσιε Κύριλλε, νεομάρτυς γενναῖε ἀθλητὰ τοῦ Χριστοῦ, πρέσβευε ἀδιαλείπτως καὶ ὑπὲρ ἡμῶν.

Ο ΣΩΤΗΡ2049