Ὁ ἅγιος Θεόδωρος Γαβρᾶς ὁ Μεγαλομάρτυς

Ἀπὸ   τὴν ἔνδοξη περιοχὴ τοῦ Πόντου   καταγόταν ὁ ἅγιος    μεγαλομάρτυς Θεόδωρος ὁ Γαβρᾶς. Ἔζησε τὸν   11ο   αἰώνα   στὴν   κωμόπολη   τῆς  ἐπαρχίας Χαλκείας, ποὺ λεγόταν Ἄτρα. 

Οἱ γονεῖς του ἀνῆκαν σὲ ἐπιφανὴ κοινωνικὴ τάξη καὶ κατεῖχαν ὑψηλὰ ἀξιώματα. Ἦταν μάλιστα καὶ βαθύτατα θεοσεβεῖς. Καὶ τὴν ἀληθινή τους εὐσέβεια τὴ μετέδωσαν στὸ μικρό τους παιδί. 

 Ὁ Θεόδωρος δεχόταν τὸν σπόρο τῆς χριστιανικῆς πίστεως μὲ πολλὴ προθυμία. Καὶ πολὺ σύντομα μόρφωσε ἕνα χαρακτήρα ἔντιμο καὶ εἰλικρινὴ ἐφαρμόζοντας μὲ ἀκρίβεια τὶς ἐντολὲς τοῦ Κυρίου. Τὴν ἐποχὴ ἐκείνη οἱ κάτοικοι τῆς περιοχῆς τοῦ Πόντου ζοῦσαν κάτω ἀπὸ τὶς σκληρὲς ἀπειλὲς τῶν Σελτζούκων Τούρκων. Τότε ἀναδείχθηκε ἡ ἡγετικὴ φυσιογνωμία τοῦ Θεοδώρου. Προικισμένος μὲ σπάνια διοικητικὰ προσόντα καὶ ἀπαράμιλλη ἀνδρεία κατόρθωσε μὲ ἀποκλειστικὰ δική του πρωτοβουλία – χωρὶς τὴν ἐπίσημη συμπαράσταση τοῦ Αὐτοκράτορα τῆς Κωνσταντινουπόλεως – νὰ δημιουργήσει στράτευμα ἀπὸ ἐθελοντὲς ψυχωμένους τῆς ἐπαρχίας του καὶ νὰ ἀπωθήσει τοὺς Τούρκους ἀπὸ τὴν περιοχὴ τοῦ θέματος τῆς Χαλκείας. Ὅμως ὄχι μόνο τοὺς Τούρκους ἀλλὰ καὶ τοὺς Γεωργιανοὺς περιόρισε, ποὺ ἀπειλοῦσαν τότε τὴν Τραπεζούντα. Κατὰ τὴ διάρκεια τῶν ἐπιχειρήσεων, ὁ Θεόδωρος ἐμψύχωνε τοὺς στρατιῶτες του μὲ πνεῦμα αὐτοθυσίας καὶ ἀληθινῆς ἀγάπης πρὸς τὴν Πατρίδα καὶ πρὸς τὸν Θεό. Γι᾿ αὐτὸ δὲν ἐπέτρεπε στὸ στράτευμα νὰ γίνονται ἀδικίες ἢ νὰ ἀκούγονται βλασφημίες. 

Κάποτε τοῦ κατήγγειλαν πὼς ἕνας στρατιώτης ἅρπαξε ἕνα τσαμπὶ σταφύλι ἀπὸ φτωχὴ γυναίκα καὶ τὸ ἔφαγε. Ἀμέσως τότε διέταξε νὰ τιμωρηθεῖ παραδειγματικὰ μπροστὰ σὲ ὅλους. 

 Ἡ φήμη τῆς ἰσχυρῆς στρατιωτικῆς προσωπικότητος καὶ τῆς χαρισματικῆς ἰδιοφυΐας τοῦ Θεοδώρου ἔφθασε στὸν Αὐτοκράτορα Ἀλέξιο Α΄ τὸν Κομνηνό (1081-1118), ὁ ὁποῖος καὶ τὸν ἐμπιστεύθηκε νὰ κυβερνᾶ ὡς ἡμιαυτόνομος ἡγεμόνας τὴν εὐρύτερη περιοχὴ τοῦ Πόντου. 

 Μὲ νέα τώρα ὁρμὴ ὁ Θεόδωρος ξεκινᾶ γιὰ καινούργιες κατακτήσεις. Ὅραμα ἔχει νὰ κερδίσει ἐδάφη ποὺ ἄδικα κατεῖχαν ἕως τότε οἱ Σελτζοῦκοι Τοῦρκοι. Σὲ μιὰ τέτοια μάχη στὴ Θεοδοσιούπολη ὁ γενναῖος Θεόδωρος αἰχμαλωτίσθηκε ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς. Ἦταν ὥρα θλιβερὴ γιὰ τὸ βυζαντινὸ στράτευμα. Ὁ ἀρχηγὸς τῶν Τούρκων εἶχε μπροστά του ἕνα θαρραλέο ἄνδρα καὶ χαρισματοῦχο ἡγέτη. Δὲν ἤθελε γι᾿ αὐτὸ νὰ τὸν σκοτώσει. 

 –Γενναῖε ἡγεμόνα τῶν Ποντίων, τοῦ εἶπε, θαυμάζω τὴν ἀνδρεία καὶ τὸ θάρρος σου. Μὴ φοβᾶσαι. Ἐπειδὴ σὲ ἐκτιμῶ, θὰ σοῦ χαρίσω τὴ ζωή. Θὰ σοῦ δώσω μάλιστα δόξα μεγαλύτερη μὲ ἀξιώματα λαμπρὰ καὶ πλοῦτο πολύ, ἀρκεῖ νὰ ἀρνηθεῖς τὴν πίστη σου καὶ νὰ γίνεις Μουσουλμάνος. 

 Οἱ παρευρισκόμενοι περίμεναν μὲ ἀγωνία τὴν ἀπάντηση τοῦ Χριστιανοῦ ἡγεμόνα. Τὴν ὥρα ἐκείνη ἡ φωτιὰ τῆς πίστεως τοῦ Θεοδώρου, ποὺ ἦταν κρυμμένη στὰ βάθη τῆς ψυχῆς του, ἔγινε φωνὴ ἰσχυρὴ ποὺ κατέπληξε ὅλους: 

 –Ἄρχοντα, τοῦ λέει. Τὴν περίμενα αὐτὴ τὴ στιγμὴ ἀπὸ πολὺ καιρό. Τὴ στιγμὴ τῆς ὁμολογίας μου. Λοιπόν, σοῦ τὸ λέω ἐπίσημα καὶ ὀμολογῶ δημόσια πρὸς ὅλους τὴν ὥρα αὐτὴ ὅτι οὐδέποτε θὰ ἀρνηθῶ τὴν ἀγάπη μου καὶ τὴν πίστη μου στὸν Ἰησοῦ Χριστὸ ὡς Θεό μου καὶ Σωτήρα καὶ Λυτρωτή μου. Ἡ πιὸ μεγάλη μου χαρὰ θὰ εἶναι νὰ ὑποστῶ γι᾿ Αὐτὸν ὅσα βασανιστήρια θελήσετε νὰ μοῦ κάνετε, καὶ στὸ τέλος νὰ θυσιασθῶ γιὰ χάρη Του. Τὸν θάνατο δὲν τὸν φοβᾶμαι, γιατὶ αὐτὸς γίνεται γιὰ μένα ἡ χρυσὴ πόρτα ποὺ θὰ μὲ φέρει στὸ εὐφρόσυνο παλάτι τῆς Βασιλείας τοῦ ἐπουρανίου Παραδείσου. 

 Τὰ λόγια αὐτὰ τοῦ μεγάλου στρατιωτικοῦ καὶ Ἀρχηγοῦ τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου ἦταν ἀρκετὰ γιὰ νὰ ἐξοργίσουν τὸν αἱμοβόρο ἀντίπαλο τύραννο. Γι᾿ αὐτὸ διέταξε σκληρὰ βασανιστήρια. Ὁ Θεόδωρος τὰ ὑπέμεινε ὅλα μὲ ψυχικὴ ἀνδρεία καὶ καρτερία. Ἡ καρδιά του ἔμοιαζε μὲ ἀκλόνητο γρανιτένιο ὄρος, σὰν τὸ ὄρος Σινᾶ. Ἀπὸ τὰ χείλη του ἔβγαιναν μόνο λόγια δοξολογίας καὶ εὐγνωμοσύνης πρὸς τὸν Θεό, γιατὶ τοῦ χάριζε τέτοια μοναδικὴ εὐκαιρία. Καὶ ἔλεγε δυνατά: «Κύριε, πόσο χαίρομαι τώρα ποὺ βρίσκομαι στὸ στάδιο αὐτὸ τῆς ἀθλήσεως τῶν σκληρῶν βασανιστηρίων, ποὺ θὰ μὲ ὁδηγήσουν κοντά Σου στὴ δόξα τοῦ Οὐρανοῦ Σου. Κάνε εὐπρόσδεκτη τὴ θυσία μου αὐτήν. Ἐνίσχυσέ με μέχρι τὸ τέλος». 

 Καὶ ἐνῶ ἔλεγε αὐτὰ ὁ Μάρτυρας, οὐράνια εἰρήνη διαχεόταν στὸ πρόσωπό του καὶ χαρὰ ἀπερίγραπτη τὸν πλημμύριζε. Τὸ θέαμα ὅμως αὐτὸ δὲν μποροῦσε νὰ τὸ ἀντέξει ὁ Τοῦρκος Ἐμίρης. Γιατὶ εἶχε ὑποστεῖ τέτοια μεγάλη ντροπὴ ἀπὸ τὸν ἀντίπαλό του. Γι᾿ αὐτὸ γεμάτος ἀπὸ θανάσιμη ὀργὴ διέταξε τὴν ὥρα ἐκείνη ἀρχικὰ νὰ ξεριζώσουν τὴ γλώσσα τοῦ Μάρτυρα γιὰ νὰ σταματήσει νὰ ὑμνεῖ τὸν Θεὸ καὶ νὰ μιλᾶ γι᾿ Αύτόν. Μετὰ νὰ τοῦ βγάλουν τὰ μάτια, καὶ στὴ συνέχεια νὰ τὸν γδάρουν ζωντανό. Μὲ πόση μανία ἔτρεξαν οἱ δήμιοι νὰ ἐφαρμόσουν τὶς σκληρὲς ἐντολὲς τοῦ ἀφέντη τους! Ἀλλὰ καὶ μὲ πόση ἀταραξία ψυχῆς ὁ Θεόδωρος δεχόταν τὰ φρικτὰ βασανιστήρια! Ἡ Χάρις τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ τὸν δυνάμωνε. Στὸ τέλος τὸ κατακρεουργημένο σῶμα τοῦ Μάρτυρος ποὺ μόλις ἀνέπνεε, τὸ ἔριξαν σὲ πυρωμένο καμίνι. Τότε ἦταν ποὺ ὁ Θεόδωρος, μὲ ὅση δύναμη τοῦ εἶχε ἀπομείνει, κινοῦσε μόνο τὰ χείλη καὶ μιμούμενος τοὺς Τρεῖς Παῖδες τῆς Βαβυλῶνος καλοῦσε ὅλη τὴν κτιστὴ φύση νὰ δοξολογήσει μαζί του τὰ μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ. Λίγη ὥρα μετὰ ὁ γενναιότατος ἀθλητὴς τοῦ Χριστοῦ παρέδιδε στὰ χέρια τοῦ Πλάστη καὶ Δημιουργοῦ του Θεοῦ τὴν μακαρία του ψυχὴ ἐξαγνισμένη καὶ ὁλόλαμπρη. Τὸ τέλος τοῦ Μάρτυρα κατέπληξε τοὺς ἐχθροὺς τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Ἐμίρης μάλιστα τῶν Τούρκων συγκλονίστηκε, καὶ γιὰ νὰ τιμήσει τὸν Μάρτυρα, τοποθέτησε τὴν κεφαλή του σὲ ὁλόχρυσο ἀγγεῖο ποὺ τὸ ἔφεραν στὴ Θεοδοσιούπολη. Τὸ ἱερὸ αὐτὸ τίμιο λείψανο ἀργότερα θησαυρίστηκε στὸν ὁμώνυμο ἱερὸ Ναό του ποὺ ἔκτισε στὴν Τραπεζούντα ὁ κατὰ σάρκα συγγενής του καὶ κυβερνήτης τῆς πόλεως Κωνσταντῖνος Γαβρᾶς. Ἐκεῖ πολλὰ θαύματα γίνονταν μὲ τὶς πρεσβεῖες τοῦ μεγαλομάρτυρος ἁγίου Θεοδώρου. Καὶ οἱ Χριστιανοὶ τὸν τιμοῦσαν μὲ λαμπρὲς τελετὲς καὶ λιτανεῖες. Μεγαλομάρτυς ἅγιος Θεόδωρος Γαβρᾶς. Μιὰ πολυχαρισματικὴ ἡρωικὴ μορφὴ τῆς Πατρίδος μας. Ἄγνωστη στοὺς πολλούς. Πασίγνωστη ὅμως στὸν κόσμο τῶν Ἁγίων τοῦ Οὐρανοῦ. Μεγάλο εὐχαριστῶ τοῦ ὀφείλουμε. Γιατὶ πέρα ἀπὸ τὴν προσφορὰ στὸ ἔθνος, μᾶς δίδαξε μάθημα μοναδικό: Μεγαλουργεῖ μόνο ὅποιος ὑποτάσσει τὰ χαρίσματά του στὸν Θεό. Καὶ σώζεται μόνο ὅποιος χαρίζει τὴν πρώτη θέση τῆς ἀγάπης του στὸν Θεό. Εἴθε διὰ πρεσβειῶν του νὰ χαρίζει ὁ Θεὸς στὴν Πατρίδα μας τέτοιες μορφές, γιὰ νὰ ἀπελευθερώνουν τὸν τόπο ἀπὸ ὁρατοὺς καὶ ἀόρατους ἐχθρούς. Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ  ΕΟΡΤΑΖΕΤΑΙ ΤΗΝ 02 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

ΟΣΩΤΗΡ2184