Τό τελειότερο δημιούργημα τοῦ Θεοῦ, ὅπως πολλές φορές λέμε ἀγαπητοί ἀδελφοί, εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Πράγματι ἔτσι εἶναι. Εἶναι πλασμένος «κατ’εἰκόναν καί καθ’ὁμοίωσιν» ὅπως σημειώνεται στήν Παλαιά Διαθήκη καί στό βιβλίο τῆς Γενέσεως. Εἶναι τό ἀγαπημένο παιδί τοῦ Θεοῦ, προικισμένο μέ τό «λογικόν καί τό αὐτεξούσιον». Τή δυνατότητα δηλαδή νά μπορεῖ νά ὑπάρχει στόν κόσμο αὐτό ὡς ἕνας μικρός κατά χάριν Θεός.
Αὐτό ὅμως δέν εἶναι καθόλου εὔκολο νά συμβεῖ. Ἐάν συνέβαινε, ἡ ζωή καί ἡ κατάσταση αὐτοῦ τοῦ κόσμου θά ἦταν σίγουρα διαφορετική. Θά ἦταν ποιό λειτουργική, ποιό φιλική πρός ἐμᾶς τούς ἀνθρώπους. Θά ἦταν μία κατάσταση πού θά μᾶς βοηθοῦσε πραγματικά νά ζοῦμε ὄμορφα καί δημιουργικά, γενόμενοι ὁ ἕνας βοήθεια καί συμπλήρωμα στή ζωή τοῦ ἄλλου. Τότε θά ζούσαμε πραγματικά αὐτό πού πάντοτε λέμε στήν ἐκκλησιαστική ὀρολογία καί στίς ἡμέρες μας τό ἔχουμε ξεχάσει καί ἀπεμπολήσει, τήν ἀδελφοσύνη. Θά εἴμασταν πραγματικά ἀδέλφια μεταξύ μας.
Τώρα βεβαίως στούς καιρούς μας πού ἔχει κυριαρχήσει ἡ ἀτομικότητα, ἡ αὐτοπροβολή καί ἡ ἀκοινωνησία ἀνάμεσά μας, ἴσως ὅλα αὐτά νά ἀκούγονται τουλάχιστον παράξενα. Εἰδικά στίς ἡμέρες μας πού λόγω τοῦ κορωναϊοῦ, ἀκοῦμε συνεχῶς τήν παρώτρινση νά κρατοῦμε ἀποστάσεις μεταξύ μας, νά μήν συνωστιζόμαστε, οἱ σχέσεις μεταξύ μας μπορεῖ ἀλοίμονο, νά γίνουν ἀκόμα ποιό μακρινές ἔως καί νά μηδενιστοῦν. Μήν σᾶς φαίνεται πάραξενο αὐτό. Ἐάν ὧ μή γένοιτο φτάσουμε στό σημείο νά βλέπουμε τόν πλησίον μας, ὡς αἰτία ἀσθένειας καί ἐνδεχόμενου θανάτου, τότε θά ἔχουμε κάνει τή ζωή μας ἀπό μόνοι μας κόλαση. Μιά εἰκόνα αὐτῆς, μία μικρή γεύση, πήραμε σήμερα ἀπό τό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα.
Τό ὁποίο εἶναι ἡ γνωστή παραβολή τοῦ πλουσίου καί τοῦ φτωχοῦ Λαζάρου. Ὁ πλούσιος ἀπό τή μία, πού ντυμένος πάντα μέ ὡραία καί ἀκριβά ροῦχα, ζοῦσε πλουσιοπάροχα καί κάθε ἡμέρα γι αὐτόν ἦταν μία ἀπόλαυση αὐτῆς τῆς ψεύτικης ζωῆς ὅπως λέμε. Ὁ φτωχός Λάζαρος ἀπό τήν ἄλλη, πάμπτωχος, κουρελής καί μονίμως ζητιάνος ἔξω ἀπό τό ἀρχοντόσπιτο τοῦ πλουσίου. Τά βάσανα καί οἱ πόνοι ἀτέλιωτα καί τά σκυλιά γλύφωντας τίς πληγές του, ἔκαναν τούς πόνους ἀνυπόφορους.
Αὐτά ὅμως σέ αὐτήν τήν ψεύτικη καί πάλι ὅπως λέμε ζωή. Γιατί ὅταν πέθαναν καί πῆγαν στήν ἄλλη ζωή τά πράγματα ἄλλαξαν. Ὁ πλούσιος βρέθηκε στήν κόλαση νά τυραννιέται, νά καίγεται ὅπως ἀναφέρει τό κείμενο, ἐνῶ ὁ ταλαίπωρος Λάζαρος βρέθηκε στόν παράδεισο νά καλοπερνάει τώρα αὐτός, στήν ἀγκαλιά τοῦ δικαίου Ἀβραάμ. Τό χάσμα μεταξύ τῶν δύο καταστάσεων μεγάλο, ἀγεφύρωτο καί μόνιμο. Ἡ κατάσταση πού ὑπάρχει στόν καθένα αἰώνια, ἀτελείωτη. Ἡ ἀπάντηση στό πῶς ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νά ἀποφύγει αὐτή τήν αἰώνια κατάσταση δίνεται στό κείμενο διά στόματος τοῦ δικαίου πατρός Ἀβραάμ. Εἶναι τό νά ζεῖ μέ φόβο Θεοῦ καί νά μελετᾶ τό νόμο καί τό λόγο Του. Δηλαδή νά διαβάζει τήν Καινή Διαθήκη ζητῶντας μέσα ἀπό αὐτό νά γνωρίσει καί νά καταλάβει ὅσο γίνεται καλύτερα τό Χριστό. Νά γίνει δηλαδή μέ τή χάρη Του κι αὐτός ἕνας μικρός Χριστός. Νά γίνει τελικά αὐτό πού προαναφέραμε στά ὅσα λέμε, «καθ’ὁμοίωσιν Αὐτοῦ.»
Βεβαίως ὅμως θά διερωτόμαστε. Γιατί τελικά ὁ πλούσιος πῆγε στήν κόλαση; Ἦταν τόσο κακό πού ἦταν πλούσιος; Εἶναι τελικά τόσο κακό ὁ πλοῦτος γιά τόν ἄνθρωπο; Κι ἄν εἶναι, ὁ Θεός πού θέλει πάντα τό καλό, γιατί δέν κάνει κάτι νά μήν ὑπάρχει; Μήπως θέλει τελικά νά βλέπει τό πλάσμα του πού τόσο ἀγαπάει καί θυσιάστηκε γι αὐτό, νά τυρανιέται στήν κόλαση; Εἶναι δυνατόν;
Ἡ ἀπάντηση στό ἐρώτημα ἀγαπητοί μου, εἶναι μία λέξη, ἕνας ὅρος πού προαναφέραμε, τό «αὐτεξούσιον». Ἡ λύση στήν ἀπορία μας εἶναι τό πῶς ὁ ἄνθρωπος θά διαχειριστεῖ αὐτό δῶρο τοῦ Θεοῦ. Τήν ἐλευθερία δηλαδή πού χαρίζει ὡς προῖκα στόν καθένα μας ὁ Θεός μέ τή γέννησή του. Τήν ἐλευθερία, πού γι αὐτήν μεμονομένα ὡς ἄνθρωποι ἀλλά καί ὡς λαοί καμιά φορά, ἀγωνιζόμαστε γιά νά τήν ἔχουμε καί πού πολλές φορές προτιμοῦμε νά πεθάνουμε παρά νά ζοῦμε στή σκλαβιά.
Νά μήν ξεχνοῦμε ὄμως πώς ὑπάρχουν πολλῶν εἶδῶν σκλαβιές. Γιά νά μήν πλατιάζουμε στό λόγο μας, θά ἀναφέρουμε τίς δύο κύριες κατηγορίες. Τήν σωματική καί τήν πνευματική. Δέ θά ἦταν ὑπερβολή νά ποῦμε πῶς τελικά ἡ σκλαβιά εἶναι κυρίως καί πρῶτα πνευματική. Πρῶτα σκλαβώνεται ἡ ψυχή, τό πνεῦμα καί μετά τό σῶμα. Βεβαίως δέν ξεχνοῦμε τή σκλαβιά πού προέρχεται ἀπό τή βίαιη καταπάτηση τῆς ἐλευθερίας ἀπό ἄνθρωπο σέ ἄνθρωπο καί ἀναλόγως ἀπό λαό σέ λαό. Ἐμᾶς ὄμως τώρα μᾶς ἐνδιαφέρει ἡ πνευματική σκλαβιά καί γι αὐτήν θά ποῦμε λίγα λόγια.
Ὅπως λέει μία παλιά παροιμία, «τό ἔξυπνο πουλί, ἀπό τή μύτη πιάνεται». Τό ἄλλο δῶρο πού παίρνει ὡς προῖκα ἀπό τό Θεό ὁ ἄνθρωπος, εἶναι τό «λογικό» μέ ἀπλά λόγια τό μυαλό. Ὄμως αὐτό εἶναι ἕνα ὅπλο στά χέρια μας πού κάποτε μπορεῖ νά μᾶς σκοτώσει. Τό μυαλό εἶναι ὁ κυβερνήτης τοῦ ἐαυτοῦ μας, ὁ τιμονιέρης. Ὁ τιμονιέρης αὐτός, ἔχει ἕνα συνεργάτη. Τήν καρδιά. Ἄν οἱ δύο αὐτοί συνεργάτες δέν ἔχουν καλή ἐπικοινωνία, τότε τά πράγματα εἶναι δύσκολα. Ἐάν κυριαρχήσουν σ’αὐτά τό ἐφήμερο, ἡ ὕλη καί ἡ πρός τά ἔξω εἰκόνα μας(τό λαϊφ στάϊλ), τότε ἡ πορεία μας θά εἶναι καταστροφική. Στήν πραγματικότητα αὐτοκαταστροφική.
Ἐάν κυριαρχήσουν σ’αὐτά , μυαλό καί καρδιά, ὅ,τιδήποτε δέν ἔχει τόπο στήν ἄλλη ζωή, τότε ἔχουμε αὐτοπαραδωθεῖ στήν κόλαση. Ἐάν λείψει τελείως ἀπό αὐτά ἡ εἰκόνα καί ἡ ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ, τότε ἔχουμε ὑπογράψει συμβόλαιο γιά μόνιμη κατοικία στόν τόπο τῆς βασάνου, ὅπως ἀναφέρεται ἡ κόλαση στό εὐαγγελικό κείμενο. Τότε ἔχουμε πάρει ἀλλαμπρατσέτα τό διάβολο καί δέν τό ἔχουμε καταλλάβει καί οὖτε πρόκειται. Γιατί ὁ διάβολος, ἔχει τόν τρόπο του νά σέ ἀποκοιμίζει καί νά σέ ξυπνᾶ ὅταν πλέον εἶσαι μαζί του γιά πάντα στήν ἄλλη ζωή. Ἐπιπλέον καί στή ζωή αὐτή χωρίς νά τό καταλάβεις ἔχεις γίνει ἕνα ὄργανο τοῦ πονηροῦ, μικρό ἤ μεγάλο. Αὐτό ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς τό ἀναφέρει ὥς ἔξῆς: «Νοῦς ἀποστᾶς τοῦ Θεοῦ, ἤ κτηνώδης,ἤ διαμονιώδης».
Κάπως ἔτσι κατάφερε νά ἀποκοιμίσει καί τόν πλούσιο τῆς παραβολῆς καί τόν ὁδήγησε στήν κόλαση. Κατάφερε νά δαιμονοποιήσει τόν πλοῦτο, πού ἀλλιῶς μπορεῖ νά εἶναι καί δῶρο καί εὐλογία καί δρόμος γιά τόν παράδεισο. Γιατί ὁ πλοῦτος ἀπό μόνος του, δέν ἦταν ἡ αἰτία τῆς κολάσεως τοῦ χωρίς ὄνομα πλουσίου. Αἰτία τῆς κολάσεώς του ἦταν ὅτι ἐγκλωβίστηκε μέσα σ’αὐτόν καί ὅ,τι αὐτός τοῦ πρόσφερε καί ξέχασε ἤ μᾶλλον δέν ἔμαθε ποτέ, ὅτι ἡ ζωή αὐτή ἀλλά καί ἡ ἄλλη, δέν εἶναι μοναξιά ἀλλά κοινωνία. Ἡ μοναξιά εἶναι μία ἀπάτη τοῦ πονηροῦ καί μιά ψευδαίσθηση. Εἶναι ἀπουσία τῆς κοινωνίας, τῆς διαπροσωπικῆς ἐπαφῆς.
Στόν ὀρίζοντα τῆς ζωῆς του ὁ πλούσιος ἔβλεπε μόνο τόν ἐαυτό του. Ὁ Θεός καί ὁ συνάνθρωπος δέν ὑπῆρχαν ποτέ. Ἔτσι ὅταν μέ τό θάνατό του βρέθηκε ἐκεῖ πού ὑπάρχει μόνο κοινωνία, δηλαδή διαπροσωπικές σχέσεις μέ Θεό καί ἀνθρώπους, δέν ἦταν ἔτοιμος καί σέ θέση γιά νά τό ζήσει. Αὐτό ἧταν ἡ κόλασή του, στήν ὁποία βέβαια κυριαρχεῖ ὁ ἀκοινώνητος μισάνθρωπος καί θεομάχος διάβολος. Τοῦ ὁποίου ἀπόλαυση εἶναι νά κάνει χειρότερη τήν ὅποια κόλαση βρίσκει ὁ ταλαίπωρος ἄνθρωπος καί νά τόν τυρανάει αἰώνια. Μή γένοιτο!!!
π.Φιλιππος Μπεναζης Ι.Ν.ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΔΡΑΜΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου