Ματαιότητα

Ἀρχιμ. Ἐφραίμ Μιλτιάδου, Καθηγουμένου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων Σπάρτης

Πάντοτε οἱ ἄνθρωποι καὶ περισσότερο στὶς μέρες μας κάνουν ὄνειρα καὶ σχέδια γιὰ τὸ μέλλον. Καθορίζουν τὰ πάντα μὲ κάθε λεπτομέρεια χωρὶς νὰ ὑπολογίζουν τὸν Θεὸ στὴ ζωή τους ἤ τὴν ἀνατροπὴ τῶν σχεδίων τους, ἀπὸ ἄλλους ἀσύμμετρους παράγοντες. Ὅλη μας ἡ φροντίδα, ὅλες μας οἱ ἐλπίδες στηρίζονται στὸ ὑλικὸ κομμάτι τῆς ζωῆς μας. Σὰν νὰ μὴν ὑπάρχουν ἄλλα προβλήματα νὰ ἀσχοληθοῦμε. Ἐρχόμαστε στὴν πραγματικότητα, ὅταν ἔρχεται ἡ δοκιμασία καὶ τότε βλέπουμε τὴν ἀλήθεια. Σὲ ἕνα πολὺ ὡραῖο λόγο του ὁ Ἅγιος Χρυσόστομος μᾶς καθηλώνει στὴν πραγματικότητα: «ἐκεῖνος ποὺ χθὲς μεταφερόταν μὲ ὄχημα, σήμερα μπορεῖ νὰ βρίσκεται στὴ φυλακή. Ἐκεῖνος ποὺ χθὲς δεχόταν τὶς περιποιήσεις τῶν κολάκων σήμερα ἀπὸ τοὺς ἴδιους ἀνθρώπους ὑποφέρει. Ἐκεῖνος ποὺ χθὲς μοσχομύριζε ἀπὸ ἀρώματα, εἶναι λουσμένος μὲ αἷμα. Ἐκεῖνος ποὺ ἦταν ξαπλωμένος σὲ μαλακὸ στρῶμα, εἶναι πεταμένος πάνω σὲ σκληρὸ ἔδαφος (ἐννοεῖ τὸν πόλεμο). Ἐκεῖνος ποὺ ἐξυπηρετεῖτο ἀπ’ ὅλους, περιφρονεῖται ἀπὸ ὅλους. Γνωρίζομε ὅτι ἡ παροῦσα ζωὴ δὲν ἀξίζει τίποτε, ἀλλὰ μοιάζει μὲ ἀνοιξιάτικα λουλούδια καὶ ἀδρανεῖς σκιές καὶ εἶναι ἀπατηλὴ ὅπως τὰ ὄνειρα· ἐνῶ τὰ ἀληθινὰ πράγματα καὶ τὰ πάγια καὶ ἀμετακίνητα εἶναι ἐκεῖνα ποὺ θὰ μᾶς ἀκολουθήσουν μετὰ τὴν ἀποδημία μας ἀπὸ αὐτὴ τὴ ζωή». 

 Ἡ ζωή μας εἶναι μία θεατρικὴ παράσταση ποὺ λαμβάνει τέλος. Ποτὲ δὲν παραμένει κάτι μόνιμο. Οἱ ἐποχὲς τοῦ χρόνου διαδέχονται ἡ μία τὴν ἄλλη. «Ματαιότης ματαιοτήτων, τὰ πάντα ματαιότης» (Ἐκκλ. 1, 1). Αὐτὰ πρέπει νὰ μᾶς βάλουν σὲ μεγάλο προβληματισμό. Νὰ ἀξιολογήσομε σωστὰ ποιὰ πράγματα ἀξίζουν σὲ αὐτὴ τὴ ζωὴ καὶ κατόπιν νὰ δοῦμε καὶ τὴν προοπτική τους ἀπέναντι στὴν αἰωνιότητα. Ὁ δικός μας μεγάλος διηγηματογράφος Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης μᾶς λέει ξεκάθαρα ὅτι «εἶναι ἀνόητος ὅποιος περιμένει εὐτυχία σὲ αὐτὴ τὴ ζωή». Πρακτικὰ βλέπουμε καὶ ζοῦμε τὴν ἀβεβαιότητα τῆς ζωῆς τὴ μετάθεση τῆς «εὐτυχίας» ἀπὸ τὸ ἕνα λεπτὸ στὸ ἄλλο λεπτό. Αὐτό προκαλεῖ μεγάλη ἀνασφάλεια στὸν ἄνθρωπο, συνεχὲς ἄγχος καὶ στὸ βάθος στενοχώρια, γιατί δὲν ὑπάρχει τίποτα σίγουρο. Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κάνει πνευματικὴ ζωὴ ὅλα αὐτὰ τὰ ξεπερνάει, γιατί βιώνει καθημερινὰ τὴ ζωὴ καὶ τὸ θάνατο στὴ σωστή τους διάσταση. Γνωρίζει βαθιὰ, ἐσωτερικὰ μέσα του ὅτι τὸ μέλλον εἶναι ἄγνωστο, ἡ ἀνθρώπινη φύση ἀσθενής, ἡ προαίρεση νωθρή, ἡ ἁμαρτία εὔκολα διαπράττεται, οἱ παγίδες πολλές. Ὁ Ἅγιος Χρυσόστομος μᾶς λέει ἁπλὰ καὶ σοφὰ ὅτι ὁ ἄνθρωπος ποὺ ὅλα αὐτὰ δὲν τὰ βλέπει πνευματικὰ εἶναι σὰν νὰ δέρνει τὸν ἀέρα, τρέχει χωρὶς σκοπό καὶ σὰ νὰ λιχνίζει τὴ φωτιά. 

 Στὸ σημερινὸ κόσμο, μολονότι ἔχουμε ἴσως πλήρη συναίσθηση τῆς πνευματικῆς κενότητας τῶν ὑλικῶν ἐπιτευγμάτων, χρειαζόμαστε ἐν τούτοις πράγματα νὰ μᾶς ὑπενθυμίζουν ὅτι ἡ πληρότητα δὲν ἔχει νὰ κάνει μὲ τὰ ἀποκτήματα. Σίγουρα οἱ ἄνθρωποι δοκιμάζουν τὶς πιὸ ἀλλόκοτες ἐπιλογές, προκειμένου νὰ βροῦν πληρότητα καί καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ἀλκοόλ. Ναρκώνουν τὸν ἑαυτό τους, γιὰ νὰ ξεχάσουν. Ἀλλάζουν τὸ σῶμα τους προκειμένου νὰ ἐπιτύχουν ἕνα αὐθαίρετο κριτήριο ὀμορφιᾶς. Δουλεύουν ὁλόκληρη τὴ ζωή τους γιὰ νὰ φτάσουν στὸ ἀπόγειο τῆς ἐπιτυχίας, καὶ νὰ τή δοῦν τελικὰ νὰ κυλάει ἄσπλαχνα μέσα ἀπὸ τὰ χέρια τους μέσα σὲ ἕνα λεπτό. 

Ἀλλὰ οἱ περισσότεροι εὐαίσθητοι ἄνθρωποι ξέρουν ὅτι δὲν ὑπάρχουν εὔκολοι δρόμοι πρὸς τὴ μακροπρόθεσμη εὐτυχία. Ἄν ρίξεις τὸ βάρος σὲ ἐφήμερες ἀπολαύσεις, μόνο ἐφήμερη ἱκανοποίηση θὰ βρεῖς. Ὅ,τι δίνεις, παίρνεις· σήμερα ἐδῶ, αὔριο φευγάτος. Προσδιορίζουμε γιὰ τὸν ἑαυτό μας χρόνια πολλὰ τῆς ζωῆς, χωρὶς νὰ ὑπολογίζουμε τὸν Ξενοδόχο ποὺ εἶναι ὁ Χριστός. Γι’ αὐτὸ πρέπει νὰ προβληματιστοῦμε σοβαρὰ γιὰ νὰ μὴν βρεθοῦμε σὲ ἀδιέξοδα πού μᾶς ὁδηγοῦν στὴν ἀπελπισία. 

 Ἡ πνευματικὴ ἐπένδυση θὰ μᾶς ἀσφαλίσει ἀπὸ τὴ μεταβολὴ τῶν ὑλικῶν πραγμάτων καὶ θὰ μᾶς ἐπιφέρει κέρδη ἀμύθητα καὶ αἰώνια. Σὲ αὐτὴν τὴν ἐπένδυση δὲν μπορεῖ κανένας νὰ τά ἁρπάξει ἤ νά τά ὑποτιμήσει, ὅπως γίνεται στὸν οἰκονομικὸ τομέα. Οἱ ἀγοραστικὲς ἀξίες παραμένουν ἀναλλοίωτες στὸ χρόνο καὶ στό χῶρο. Παράδειγμα τὰ ἑκατομμύρια τῶν Ἁγίων καὶ τῶν Μαρτύρων ποὺ λάμπουν στὸ πνευματικὸ στερέωμα μᾶς φωτίζουν καὶ μᾶς προτρέπουν νὰ βαδίζουμε καὶ ἐμεῖς σὲ αὐτὸ τὸ δρόμο ποὺ δὲν συμβιβάζεται μὲ τὴ ματαιότητα, ἀλλὰ ἀνοίγεται διάπλατα στὴν αἰωνιότητα.ΟΣΙΟΣΝΙΚΩΝ197