Ἡ φιλανθρωπία ἦταν, εἶναι καὶ θὰ εἶναι
τὸ ἰδιαίτερο διακριτικὸ γνώρισμα τῶν
συνειδητῶν Χριστια-
νῶν. Διότι αὐτὸ ὑπέδειξε ὁ ἴδιος ὁ Κύρι-
ος ὄχι μόνο μὲ τὴ διδασκαλία Του ἀλλὰ
καὶ μὲ τὴν ὅλη ζωή Του, ἀφοῦ, ὅπως
γνωρίζουμε, «διῆλθεν εὐεργετῶν καὶ
ἰώμενος πάντας τοὺς καταδυναστευο-
μένους ὑπὸ τοῦ διαβόλου» (Πράξ. ι΄
[10] 38).
Ὁ πιστὸς ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ βαπτίζεται,
ἐντάσσεται στὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ.
Γίνεται μέλος μιᾶς μεγάλης οἰκογένειας.
Τὸ κάθε μέλος τῆς Ἐκκλησίας καθίστα-
ται ἀδελφὸς μὲ Πρωτότοκο, ἀνάμεσα
σὲ πολλοὺς ἀδελφούς, τὸν Κύριό μας
Ἰησοῦ Χριστό (βλ. Ρωμ. η΄ 29). Γίνεται
μέλος τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ. Καί,
ὅπως στὸ σῶμα τὸ ἕνα μέλος βοηθάει
τὸ ἄλλο, ἔτσι καὶ μέσα στὴν Ἐκκλησία,
ποὺ εἶναι τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τὸ ἕνα
μέλος της συμπαρίσταται στὶς ἀνάγκες
τοῦ ἄλλου.
Αὐτὸ ἦταν ἰδιαίτερα γνωστὸ καὶ δια-
δεδομένο στοὺς κόλπους τῆς πρώτης
Ἐκκλησίας. Τότε οἱ Χριστιανοὶ ἔκαμναν
τὰ πάντα γιὰ νὰ καλύπτουν τὶς ἀνά-
γκες ὅλων τῶν ἀδελφῶν, προκειμένου
νὰ μὴν ὑπάρχει κανένας ποὺ νὰ στε-
ρεῖται τῶν ἀναγκαίων. Γι᾿ αὐτὸ τὸν λόγο
τὰ χρήματα διαμοιράζονταν στὸν καθέ-
να ἀνάλογα μὲ τὶς ἀνάγκες ποὺ εἶχε (βλ.
Πράξ. δ΄ 3435).
Γιὰ νὰ εἶναι, ὅμως, θεοφιλὴς καὶ θεά-
ρεστη ἡ φιλανθρωπία εἶναι ἀνάγκη νὰ
γίνεται μὲ ὁρισμένες πρoϋποθέσεις:
Πρωτίστως πρέπει νὰ εἶναι ἔμπρακτη.
Ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, ὁ κατεξο-
χὴν μαθητὴς τῆς ἀγάπης, μᾶς προτρέ-
πει νὰ μὴν ἀγαπᾶμε μόνο μὲ λόγια,
αλλὰ νὰ ἀγαπᾶμε μὲ ἔργα εὐεργετικὰ καὶ
ἀληθινά· «μὴ ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδὲ τῇ
γλώσσῃ, ἀλλ᾿ ἐν ἔργῳ καὶ ἀληθείᾳ» (Α΄
Ἰω. γ΄ 18). Τὰ λόγια, οἱ εὐχὲς καὶ τὰ κη-
ρύγματα εἶναι εὔκολα. Καὶ φυσικὰ δὲν
ἔχουν καμία ἀξία ὅταν οἱ συνάνθρωποί
μας ὑποφέρουν καὶ ἐμεῖς ἀρκούμαστε
σὲ εὐχές, ἐνῶ μποροῦμε νὰ βοηθήσου-
με. Ὁ ἀδελφόθεος Ἰάκωβος τὸ ὑπο-
γραμμίζει μὲ αὐστηρότητα: «ἐὰν ἀδελ-
φὸς ἢ ἀδελφὴ γυμνοὶ ὑπάρχωσι καὶ λει-
πόμενοι ὦσι τῆς ἐφημέρου τροφῆς, εἴπη
δέ τις αὐτοῖς ἐξ ὑμῶν, ὑπάγετε ἐν
εἰρήνῃ, θερμαίνεσθε καὶ χορτάζεσθε, μὴ
δῶτε δὲ αὐτοῖς τὰ ἐπιτήδεια τοῦ σώμα-
τος, τί τὸ ὄφελος;»· ἐὰν ἕνας ἀδελφὸς
Χριστιανὸς ἢ μιὰ ἀδελφὴ Χριστιανή, λέ-
ει, εἶναι γυμνοὶ καὶ δὲν ἔχουν τὰ ἀπαραί-
τητα ροῦχα γιὰ νὰ ντυθοῦν καὶ στε-
ροῦνται ἀκόμη καὶ τὴν ἀναγκαία καθη-
μερινὴ τροφὴ καὶ τοὺς πεῖ ἕνας ἀπὸ
ἐσᾶς: Πηγαίνετε στὸ καλό, σᾶς εὔχομαι
νὰ ζεσταθεῖτε καὶ νὰ χορτάσετε καλά,
ἀλλὰ δὲν τοὺς δώσετε καὶ τὰ ἀναγκαῖα
γιὰ τὴ συντήρηση τοῦ σώματός τους,
ποιὸ εἶναι τὸ ὄφελος; Αὐτὴ ἡ πίστη εἶναι
νεκρή, «νεκρά ἐστι», τονίζει ὁ Ἀπόστο-
λος (Ἰακ. β΄ 1517).
Ἡ ἄσκηση τῆς ἔμπρακτης φιλανθρω-
πίας ἀπαιτεῖ προσωπικὸ κόπο καὶ θυ-
σία. Οἱ τέσσερις ποὺ μετέφεραν τὸν
παράλυτο τῆς Καπερναοὺμ στὸ σπίτι
ὅπου βρισκόταν ὁ Κύριος ἀσκοῦσαν
φιλανθρωπία ἔμπρακτη· ἡ κοπιαστικὴ
μεταφορὰ τοῦ ἀσθενοῦς, ἡ ἀναρρίχηση
στὴ στέγη, τὸ ἄνοιγμά της καὶ τὸ κατέ-
βασμα τοῦ «παραλυτικοῦ» μὲ σχοινιὰ
μπροστὰ στὸν Κύριο, αὐτὸ ἐπιβεβαιώ-
νουν (Ματθ. θ΄ 18).
Δεύτερη προϋπόθεση τῆς θεάρεστης
φιλανθρωπίας εἶναι ἡ ἀφάνεια.
Τὸ καθόρισε ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας Ἰη-
σοῦς Χριστὸς καὶ μὲ τὸ παράδειγμά
Του ἀλλὰ καὶ μὲ τὰ ξεκάθαρα λόγια Του:
«Προσέχετε τὴν ἐλεημοσύνην ὑμῶν
μὴ ποιεῖν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώ-
πων πρὸς τὸ θεαθῆναι αὐτοῖς»· προσε-
χετε νὰ μὴν κάνετε τὴν ἐλεημοσύνη
σας μπροστὰ στοὺς ἀνθρώπους, γιὰ
νὰ σᾶς δοῦν καὶ νὰ σᾶς θαυμάσουν.
«Ὅταν οὖν ποιῇς ἐλεημοσύνην, μὴ
σαλπίσῃς ἔμπροσθέν σου, ὥσπερ οἱ
ὑποκριταὶ ποιοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς
καὶ ἐν ταῖς ρύμαις, ὅπως δοξασθῶσιν
ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων» (Ματθ. ς΄ 1, 2)·
ὅταν κάνεις ἐλεημοσύνη, μὴν τὴν δι-
αφημίσεις ὅπως κάνουν οἱ ὑποκριτὲς
στὶς Συναγωγὲς καὶ στοὺς δρόμους γιὰ
νὰ δοξαστοῦν ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους.
Στὴν Ἐκκλησία ἔχουμε μεγάλα ἔργα
εὐποιίας ποὺ καλύπτονται κάτω ἀπὸ
τὴν ἀνωνυμία, γιατὶ οἱ μεγάλοι δωρητὲς
καὶ εὐεργέτες της δὲν ἐπεδίωξαν τὴν
προβολὴ καὶ τὸν θόρυβο γύρω ἀπὸ τὴν
προσφορά τους.
Ὑπάρχει βέβαια καὶ τὸ ἀντίθετο: ἡ
πληθωρικὴ προβολὴ τῶν δωρητῶν. Δι-
ότι, δυστυχῶς, τὸ «θεαθῆναι» μολύνει
καὶ βεβηλώνει καὶ τὰ πλέον ἱερὰ ἔργα,
ἰδίως στὶς μέρες μας.
Σὲ μιὰ ἐποχὴ ποὺ δηλητηριάζει τὴ
ζωὴ τῶν ἀνθρώπων μὲ τὴν ὑπερπρο-
βολή, σὲ μιὰ ἐποχὴ κατὰ τὴν ὁποία ὅλο
καὶ περισσότερο παγώνει ἡ ἀγάπη, σὲ
μιὰ ἐποχὴ ποὺ κυριαρχεῖται ἀπὸ παθο-
λογικὸ ἀτομισμό, εἶναι ἀπολύτως ἀνα-
γκαῖο οἱ πιστοὶ νὰ ἀνοίγουμε τὴν καρδιά
μας καὶ νὰ ἁπλώνουμε τὰ χέρια μας γε-
μάτα σ᾿ ὅλους αὐτοὺς ποὺ δοκιμάζον-
ται σκληρά. Καὶ νὰ τὸ κάνουμε θεάρε-
στα, δηλαδὴ ἀφανῶς.
Ἔτσι θὰ δοξασθοῦμε μὲ τὴν αἰώνια
δόξα ποὺ ἐπιφυλάσσει ὁ Κύριος στοὺς
εὐλογημένους κληρονόμους τῆς Βασι-
λείας Του.ΟΣΩΤΗΡ2156
συνειδητῶν Χριστια-
νῶν. Διότι αὐτὸ ὑπέδειξε ὁ ἴδιος ὁ Κύρι-
ος ὄχι μόνο μὲ τὴ διδασκαλία Του ἀλλὰ
καὶ μὲ τὴν ὅλη ζωή Του, ἀφοῦ, ὅπως
γνωρίζουμε, «διῆλθεν εὐεργετῶν καὶ
ἰώμενος πάντας τοὺς καταδυναστευο-
μένους ὑπὸ τοῦ διαβόλου» (Πράξ. ι΄
[10] 38).
Ὁ πιστὸς ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ βαπτίζεται,
ἐντάσσεται στὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ.
Γίνεται μέλος μιᾶς μεγάλης οἰκογένειας.
Τὸ κάθε μέλος τῆς Ἐκκλησίας καθίστα-
ται ἀδελφὸς μὲ Πρωτότοκο, ἀνάμεσα
σὲ πολλοὺς ἀδελφούς, τὸν Κύριό μας
Ἰησοῦ Χριστό (βλ. Ρωμ. η΄ 29). Γίνεται
μέλος τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ. Καί,
ὅπως στὸ σῶμα τὸ ἕνα μέλος βοηθάει
τὸ ἄλλο, ἔτσι καὶ μέσα στὴν Ἐκκλησία,
ποὺ εἶναι τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τὸ ἕνα
μέλος της συμπαρίσταται στὶς ἀνάγκες
τοῦ ἄλλου.
Αὐτὸ ἦταν ἰδιαίτερα γνωστὸ καὶ δια-
δεδομένο στοὺς κόλπους τῆς πρώτης
Ἐκκλησίας. Τότε οἱ Χριστιανοὶ ἔκαμναν
τὰ πάντα γιὰ νὰ καλύπτουν τὶς ἀνά-
γκες ὅλων τῶν ἀδελφῶν, προκειμένου
νὰ μὴν ὑπάρχει κανένας ποὺ νὰ στε-
ρεῖται τῶν ἀναγκαίων. Γι᾿ αὐτὸ τὸν λόγο
τὰ χρήματα διαμοιράζονταν στὸν καθέ-
να ἀνάλογα μὲ τὶς ἀνάγκες ποὺ εἶχε (βλ.
Πράξ. δ΄ 3435).
Γιὰ νὰ εἶναι, ὅμως, θεοφιλὴς καὶ θεά-
ρεστη ἡ φιλανθρωπία εἶναι ἀνάγκη νὰ
γίνεται μὲ ὁρισμένες πρoϋποθέσεις:
Πρωτίστως πρέπει νὰ εἶναι ἔμπρακτη.
Ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, ὁ κατεξο-
χὴν μαθητὴς τῆς ἀγάπης, μᾶς προτρέ-
πει νὰ μὴν ἀγαπᾶμε μόνο μὲ λόγια,
αλλὰ νὰ ἀγαπᾶμε μὲ ἔργα εὐεργετικὰ καὶ
ἀληθινά· «μὴ ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδὲ τῇ
γλώσσῃ, ἀλλ᾿ ἐν ἔργῳ καὶ ἀληθείᾳ» (Α΄
Ἰω. γ΄ 18). Τὰ λόγια, οἱ εὐχὲς καὶ τὰ κη-
ρύγματα εἶναι εὔκολα. Καὶ φυσικὰ δὲν
ἔχουν καμία ἀξία ὅταν οἱ συνάνθρωποί
μας ὑποφέρουν καὶ ἐμεῖς ἀρκούμαστε
σὲ εὐχές, ἐνῶ μποροῦμε νὰ βοηθήσου-
με. Ὁ ἀδελφόθεος Ἰάκωβος τὸ ὑπο-
γραμμίζει μὲ αὐστηρότητα: «ἐὰν ἀδελ-
φὸς ἢ ἀδελφὴ γυμνοὶ ὑπάρχωσι καὶ λει-
πόμενοι ὦσι τῆς ἐφημέρου τροφῆς, εἴπη
δέ τις αὐτοῖς ἐξ ὑμῶν, ὑπάγετε ἐν
εἰρήνῃ, θερμαίνεσθε καὶ χορτάζεσθε, μὴ
δῶτε δὲ αὐτοῖς τὰ ἐπιτήδεια τοῦ σώμα-
τος, τί τὸ ὄφελος;»· ἐὰν ἕνας ἀδελφὸς
Χριστιανὸς ἢ μιὰ ἀδελφὴ Χριστιανή, λέ-
ει, εἶναι γυμνοὶ καὶ δὲν ἔχουν τὰ ἀπαραί-
τητα ροῦχα γιὰ νὰ ντυθοῦν καὶ στε-
ροῦνται ἀκόμη καὶ τὴν ἀναγκαία καθη-
μερινὴ τροφὴ καὶ τοὺς πεῖ ἕνας ἀπὸ
ἐσᾶς: Πηγαίνετε στὸ καλό, σᾶς εὔχομαι
νὰ ζεσταθεῖτε καὶ νὰ χορτάσετε καλά,
ἀλλὰ δὲν τοὺς δώσετε καὶ τὰ ἀναγκαῖα
γιὰ τὴ συντήρηση τοῦ σώματός τους,
ποιὸ εἶναι τὸ ὄφελος; Αὐτὴ ἡ πίστη εἶναι
νεκρή, «νεκρά ἐστι», τονίζει ὁ Ἀπόστο-
λος (Ἰακ. β΄ 1517).
Ἡ ἄσκηση τῆς ἔμπρακτης φιλανθρω-
πίας ἀπαιτεῖ προσωπικὸ κόπο καὶ θυ-
σία. Οἱ τέσσερις ποὺ μετέφεραν τὸν
παράλυτο τῆς Καπερναοὺμ στὸ σπίτι
ὅπου βρισκόταν ὁ Κύριος ἀσκοῦσαν
φιλανθρωπία ἔμπρακτη· ἡ κοπιαστικὴ
μεταφορὰ τοῦ ἀσθενοῦς, ἡ ἀναρρίχηση
στὴ στέγη, τὸ ἄνοιγμά της καὶ τὸ κατέ-
βασμα τοῦ «παραλυτικοῦ» μὲ σχοινιὰ
μπροστὰ στὸν Κύριο, αὐτὸ ἐπιβεβαιώ-
νουν (Ματθ. θ΄ 18).
Δεύτερη προϋπόθεση τῆς θεάρεστης
φιλανθρωπίας εἶναι ἡ ἀφάνεια.
Τὸ καθόρισε ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας Ἰη-
σοῦς Χριστὸς καὶ μὲ τὸ παράδειγμά
Του ἀλλὰ καὶ μὲ τὰ ξεκάθαρα λόγια Του:
«Προσέχετε τὴν ἐλεημοσύνην ὑμῶν
μὴ ποιεῖν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώ-
πων πρὸς τὸ θεαθῆναι αὐτοῖς»· προσε-
χετε νὰ μὴν κάνετε τὴν ἐλεημοσύνη
σας μπροστὰ στοὺς ἀνθρώπους, γιὰ
νὰ σᾶς δοῦν καὶ νὰ σᾶς θαυμάσουν.
«Ὅταν οὖν ποιῇς ἐλεημοσύνην, μὴ
σαλπίσῃς ἔμπροσθέν σου, ὥσπερ οἱ
ὑποκριταὶ ποιοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς
καὶ ἐν ταῖς ρύμαις, ὅπως δοξασθῶσιν
ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων» (Ματθ. ς΄ 1, 2)·
ὅταν κάνεις ἐλεημοσύνη, μὴν τὴν δι-
αφημίσεις ὅπως κάνουν οἱ ὑποκριτὲς
στὶς Συναγωγὲς καὶ στοὺς δρόμους γιὰ
νὰ δοξαστοῦν ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους.
Στὴν Ἐκκλησία ἔχουμε μεγάλα ἔργα
εὐποιίας ποὺ καλύπτονται κάτω ἀπὸ
τὴν ἀνωνυμία, γιατὶ οἱ μεγάλοι δωρητὲς
καὶ εὐεργέτες της δὲν ἐπεδίωξαν τὴν
προβολὴ καὶ τὸν θόρυβο γύρω ἀπὸ τὴν
προσφορά τους.
Ὑπάρχει βέβαια καὶ τὸ ἀντίθετο: ἡ
πληθωρικὴ προβολὴ τῶν δωρητῶν. Δι-
ότι, δυστυχῶς, τὸ «θεαθῆναι» μολύνει
καὶ βεβηλώνει καὶ τὰ πλέον ἱερὰ ἔργα,
ἰδίως στὶς μέρες μας.
Σὲ μιὰ ἐποχὴ ποὺ δηλητηριάζει τὴ
ζωὴ τῶν ἀνθρώπων μὲ τὴν ὑπερπρο-
βολή, σὲ μιὰ ἐποχὴ κατὰ τὴν ὁποία ὅλο
καὶ περισσότερο παγώνει ἡ ἀγάπη, σὲ
μιὰ ἐποχὴ ποὺ κυριαρχεῖται ἀπὸ παθο-
λογικὸ ἀτομισμό, εἶναι ἀπολύτως ἀνα-
γκαῖο οἱ πιστοὶ νὰ ἀνοίγουμε τὴν καρδιά
μας καὶ νὰ ἁπλώνουμε τὰ χέρια μας γε-
μάτα σ᾿ ὅλους αὐτοὺς ποὺ δοκιμάζον-
ται σκληρά. Καὶ νὰ τὸ κάνουμε θεάρε-
στα, δηλαδὴ ἀφανῶς.
Ἔτσι θὰ δοξασθοῦμε μὲ τὴν αἰώνια
δόξα ποὺ ἐπιφυλάσσει ὁ Κύριος στοὺς
εὐλογημένους κληρονόμους τῆς Βασι-
λείας Του.ΟΣΩΤΗΡ2156
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου