Ὁ ὅσιος Παχώµιος ὁ Μέγας (Β΄)

 

Καθὼς περνοῦσαν τὰ χρόνια, ἡ συνοδία τοῦ ὁσίου Παχωμίου ἄρχισε νὰ αὐξάνει. Ἐπέλεξε νὰ ἔχει κοντά του ὡς βοηθούς του ἀπὸ τὴ συνοδία του τοὺς πιὸ ἔμπειρους, ταπεινοὺς καὶ «στερεωμένους στὴν ἀρετὴ» Μοναχούς. Αὐτοὶ φρόντιζαν τὴ διακονία τῶν ἀσθενῶν, τὴ φιλοξενία τῶν ἐπισκεπτῶν καὶ τὴν πώληση τῶν ἐργοχείρων τῶν ἀδελφῶν. Ἡ πολυάριθμη αὐτὴ πνευματικὴ κυψέλη χωριζόταν σὲ 24 μοναχικὰ τάγματα γιὰ τὴν εὔρυθμη λειτουργία της. Λέγεται πὼς ἔφθασε νὰ ἔχει 14.000 Μοναχούς. Βέβαια ὅλοι αὐτοὶ ἐγκαταβιοῦσαν στὰ γύρω Μοναστήρια ποὺ κτίστηκαν, μὲ τὴν ἄγρυπνη ἐπίβλεψη τοῦ φωτισμένου νοῦ τοῦ ὁσίου Παχωμίου. Αὐτὸς ἤλεγχε καὶ διηύθυνε τὰ πάντα μὲ μοναδικὴ σύνεση καὶ σοφία. Ὑπῆρξε «ἄφθαστος στὴν καθοδήγηση καὶ διακυβέρνηση προσώπων καὶ πραγμάτων». Ὑπηρετοῦσε μὲ αἴσθημα βαθιᾶς εὐθύνης καὶ ἀπέραντης στοργῆς καὶ ἀληθινῆς ἀγάπης ὅλες τὶς ἀνάγκες, καὶ τὶς ὑλικὲς καὶ τὶς πνευματικές, τῶν πολυάριθμων Μοναχῶν. Κάθε του λόγος, συμβουλὴ ἢ παράκληση, ἀλλὰ καὶ τὸ συστηματικό του ἑβδομαδιαῖο κήρυγμα μὲ ἀνάλυση τῶν Γραφῶν, ἔβρισκε ἄμεση ἀπήχηση στὴν καρδιὰ τῶν Μοναχῶν του. Ὁ Ὅσιος ἦταν προικισμένος ἀπὸ τὸν Θεὸ μὲ τὸ ἰδιαίτερο χάρισμα τῆς θαυματουργίας, ἀλλὰ καὶ μὲ τὸ διορατικό. Παρέμενε ὅμως πάντα ταπεινὸς καὶ πίστευε καὶ δίδασκε ὅτι τὸ μεγαλύτερο χάρισμα στὸν ἄνθρωπο εἶναι τὸ νὰ καλλιεργεῖ ἁγνότητα καὶ ταπεινοφροσύνη. Γι᾿ αὐτὸ ἔλεγε χαρακτηριστικά: Τὸ μεγαλύτερο ὅραμα ποὺ μπορεῖ νὰ δεῖ ὁ ἄνθρωπος εἶναι μόνο ἕνα: νὰ συναντήσει ἄνθρωπο ἁγνὸ καὶ ταπεινό. «Ἄνθρωπον ἐὰν ἴδῃς ἁγνὸν καὶ ταπεινόφρονα, ὅραμα μέγα ἐστίν. Ὁράματος γὰρ τοιούτου τί μεῖζόν ἐστιν· τὸν ἀόρατον Θεὸν ἐν ὁρατῷ ἀνθρώπῳ ναῷ αὐτοῦ ἰδεῖν;». Λέγεται ὅτι ὁ ὅσιος Παχώμιος εἶχε στὴν ὄψη του θλίψη καὶ πόνο, διότι εἶχε ἀξιωθεῖ ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ δεῖ σὲ ὅραμα τὰ βάσανα ποὺ περιμένουν τοὺς ἀμετανόητους ἀνθρώπους καὶ μάλιστα τοὺς ἀμελεῖς ἐκδημοῦντες Μοναχούς. Γι᾿ αὐτὸ οἱ κατηχήσεις του καὶ οἱ νουθεσίες του ὅλες ἀναφέρονταν στὸ θέμα τῆς σωτηρίας τῶν ψυχῶν. Ὁ μεγάλος του ἀγώνας ἦταν νὰ ἐλευθερώνει ἀπὸ τὴ δουλεία τῶν παθῶν καὶ ἀδυναμιῶν τοὺς ὑποψήφιους Μοναχούς του, «καὶ πάσχιζε νὰ τοὺς διορθώσει, καὶ προσευχόταν συνεχῶς γι᾿ αὐτούς, πολλαπλασιάζοντας τὶς νηστεῖες, ἀγρυπνίες καὶ τὶς σκληραγωγίες του μὲ σκοπὸ νὰ μετανοήσουν». Ἂν δὲν ἔδειχναν προκοπὴ πνευματική, τοὺς ἀπέπεμπε, γιὰ νὰ μὴ ζημιώνουν τὴν Ἀδελφότητα.Καθὼς πλησίαζε τὸ Πάσχα τοῦ ἔτους 346, φοβερὴ λοιμώδης ἀσθένεια ἐνέσκηψε στὴν περιοχὴ τοῦ Δέλτα τοῦ Νείλου ποὺ ἔπληξε καὶ τὰ Μοναστήρια. Πολλοὶ ἀπὸ τοὺς Ταβεννησιῶτες Μοναχοὺς προσβλήθηκαν ἀπὸ τὴ μολυσματικὴ αὐτὴ ἀσθένεια καὶ πέθαναν πάνω ἀπὸ 100.  Ὁ ὅσιος Παχώμιος προσβλήθηκε καὶ αὐτός. Παρὰ ταῦτα ὑπέμεινε γενναῖα τοὺς ὑψηλοὺς πυρετούς. Ἀρνιόταν νὰ τὸν ὑπηρετοῦν οἱ ἄλλοι ἢ νὰ τὸν ἀνακουφίζουν. Καὶ ὁ ἴδιος δὲν ἔπαυε νὰ ἐνισχύει, νὰ παρηγορεῖ καὶ διακονεῖ μὲ θυσιαστικὴ φροντίδα τοὺς γύρω του ἀσθενεῖς Μοναχούς, μὴ ὑπολογίζοντας τὴ δική του ὑγεία. Δίδασκε ὅλους μὲ τὸ παράδειγμά του «νὰ ὑπομένουν μὲ ἐγκαρτέρηση καὶ εὐχαριστία τὰ δεινά τους». Ἐξαντλημένος παρέμεινε ἔγκλειστος τὴ Μεγάλη Ἑβδομάδα μὲ ἀδιάλειπτη προσευχή. Ἐνῶ ἡ ἀσθένειά του ὅλο καὶ τὸν κατέτρωγε, κάλεσε γύρω του τοὺς Μοναχοὺς καὶ τοὺς ἄφησε μὲ συγκίνηση τὶς τελευταῖες του ὑποθῆκες. Πρῶτα εὐχαρίστησε τὸν Κύριο ποὺ τὸν ἀξίωσε νὰ τοὺς ὑπηρετήσει ὅλους ὡς δοῦλος μὲ αὐταπάρνηση καὶ εἰλικρίνεια. Καὶ μετὰ τοὺς εὐχήθηκε νὰ διατηρήσουν τὴν ἑνότητα μεταξύ τους καὶ τοὺς παρακάλεσε νὰ ἐφαρμόζουν μὲ ἀκρίβεια τοὺς Μοναχικοὺς Κανονισμοὺς ποὺ ὁ ἴδιος εἶχε θεσπίσει, ποὺ δὲν ἦταν τίποτε ἄλλο παρὰ οἱ Εὐαγγελικὲς ἀρχὲς ποὺ θὰ τοὺς ὁδηγοῦσαν στὴ σωτηρία. Στὸν διάδοχό του τὸν Πετρώνιο, ποὺ καὶ αὐτὸς τελικὰ ἀσθένησε καὶ σύντομα πέθανε, τοῦ παρήγγειλε νὰ τὸν ἐνταφιάσουν σὲ ἄγνωστο τόπο, γιὰ νὰ μὴ δοξασθεῖ καὶ τιμηθεῖ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους. Καὶ τὸν παρακάλεσε ἀκόμη νὰ φροντίσει μὲ ἰδιαίτερη ἐπιμέλεια τοὺς ἀμελεῖς καὶ ράθυμους Μοναχούς. Λίγο μετὰ τὴν Πεντηκοστὴ τοῦ ἔτους 346, σὲ ἡλικία μόλις 54 ἐτῶν, ὁ ὅσιος Παχώμιος ἄφησε τὴν τελευταία του πνοή (15 Μαιου). Καὶ ἡ ἁγιασμένη ψυχή του πέταξε γιὰ τὸν οὐρανό. Τὴν ὥρα ἐκείνη εἶδαν οἱ γέροντες ἀδελφοὶ ἀγγέλους φωτεινοὺς ποὺ συνόδευαν τὴ μακαρία ψυχὴ τοῦ ὁσίου Πατέρα τους στὸν Παράδεισο. Ἐνῶ ταυτόχρονα σεισμὸς μεγάλος φανέρωνε τὴ συμμετοχὴ πόνου τῆς φύσεως γιὰ τὴν ἀναχώρηση ἑνὸς τόσο μεγάλου Ἁγίου. Ὁ Μέγας Ἀντώνιος, ὅταν πληροφορήθηκε τὴν ἐκδημία τοῦ ὁσίου Παχωμίου, τὸν ἀπεκάλεσε νέο Ἀπόστολο καὶ τὸν ἐγκωμίασε ὡς μέγα καὶ ἄξιο ἱδρυτὴ τοῦ Κοινοβιακοῦ Μοναχισμοῦ. Τὰ Μοναστήρια τοῦ ὁσίου Παχωμίου μετὰ τὴν ἐκδημία του, μὲ νέο καθοδηγό – γιὰ εἴκοσι χρόνια – τὸν ὅσιο Θεόδωρο τὸν Ἡγιασμένο γνώρισαν μεγάλη ἄνθηση. Δὲν παρέμειναν ὅμως γιὰ πολλὰ χρόνια, γιατὶ οἱ βαρβαρικὲς ὀρδὲς τὰ ἀφάνισαν. Τὸ γνήσιο ὅμως πνεῦμα τοῦ Μοναχισμοῦ τοῦ ὁσίου Παχωμίου τοῦ Μεγάλου μεταλαμπαδεύθηκε στὴ Δύση ἀπὸ τοὺς ὁσίους Ἱερώνυμο καὶ Κασσιανὸ ποὺ εἶχαν ἐπισκεφθεῖ τὰ Μοναστήρια τοῦ Ὁσίου, καὶ διέσωσαν σὲ λατινικὲς μεταφράσεις τοὺς Κανονισμούς του. Εἴθε μὲ τὶς εὐχὲς τοῦ λαμπροῦ ἀστέρος, τοῦ μεγάλου καθηγητοῦ τῆς ἐρήμου ὁσίου Παχωμίου, νὰ ἀνθίζει πάντα ὁ ἱερὸς θεσμὸς τοῦ Μοναχισμοῦ, ὥστε οἱ Μοναχοὶ νὰ ἐπιτελοῦν ἐπάξια τὸν ἐπὶ γῆς προορισμό τους, ποὺ εἶναι νὰ φωτίζουν καὶ νὰ στηρίζουν τὸν κόσμο, ἰδίως στοὺς σημερινοὺς τραγικοὺς καὶ σκοτεινοὺς χρόνους ποὺ ζοῦμε, τῆς φοβερῆς ἀποστασίας, ὥστε νὰ ὁδηγεῖται στὴ σωτηρία ὁ κόσμος καὶ νὰ δοξάζεται καὶ νὰ λαμπρύνεται τὸ ὄνομα τοῦ παναγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ μας. ἈμήνΟΣΩΤΗΡ2222