Η κοίμηση
Ήταν ακριβώς η Πέμπτη της κοίμησής του! Την 16η Απριλίου 1970, λίγο πριν τις 2:30 το μεσημέρι «… ο Γέροντας σαν πουλάκι – όπως ακριβώς το έλεγε – χωρίς να προηγηθή ούτε ένα λεπτό ρόγχος θανάτου, παρέδωκε το πνεύμα…» 411. Γνώριζε ότι τα παιδιά του, επιστρέφοντας από την Κάλυμνο, δεν θα τον προλάβαιναν και τους το είχε φανερώσει, με ένα νεύμα412 και πιθανόν και με τον σεισμό που έγινε το προηγούμενο βράδυ, την ώρα που ο π. Γρηγόριος ήταν νοερώς κοντά του413( Ως βεβαιωμένο γεγονός καταγράφεται και από τον π. Παύλο Νικηταρά, με τη διαφορά ότι χρονικά το τοποθετεί το βράδυ της Παρασκευής, μετά την τέλεση της κηδείας του αγίου και ήρθε ως απάντηση-επιβεβαίωση του αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην παράκληση του ιδίου, να λάβει κάποιο σημείο από τον Ευαγγελιστή, που να πιστοποιεί την αγιότητα του Γέροντά του, Π. Νικηταρά, Ο Γέροντας, σ.84. ) . Αν όμως, το γεγονός του σεισμού τίθεται εν αμφιβόλῳ από πολλούς, αποτελεί βεβαιωμένη προσωπική εμπειρία ο αποχαιρετισμός και η παρηγοριά που πρόσφερε σ’ ένα άλλο πνευματικό του παιδί, την μοναχή Χριστονύμφη, η οποία απουσίαζε από δίπλα του την ώρα της εξόδου του: «… Πέμπτη της Βαγιανής εβδομάδος ετοιμάζεται η γερόντισσα Χριστονύμφη να αναλάβει βάρδια στη διακονία του γέροντος, δύο η ώρα το μεσημέρι. Είναι μαγείρισσα όμως, είναι αρκετά κουρασμένη και την παροτρύνουν να πάει να ξεκουραστεί λίγο και να έρθει στις τρεις. Μια ώρα αργότερα. Πρώτη φορά, λέει η γερόντισσα Χριστονύμφη, που έκανα υπακοή με βαριά καρδιά. Κι αυτό γιατί; Δύο και τέταρτο ο Γέροντας εξέπνευσε! Εκοιμήθη! Δεν την άφησε όμως απαρηγόρητη! Την επισκέφθηκε στο κελί της! Ήταν, λέει όλος φως! Όλος φως! Της ανακοίνωσε ότι φεύγει, ότι αναχωρεί! Το κελί της γερόντισσας βλέπει δυτικά, το Ικάριο, και της λέει από κει, ενώ μπήκε από την πόρτα έφυγε από το παράθυρο. Της προσέφερε δύο γαρύφαλλα ένα κόκκινο κι ένα λευκό. Με το κόκκινο την παροτρύνει να διατηρήσει την αγάπη της προς το πρόσωπο του Νυμφίου Χριστού και με το λευκό την αγνότητά της. Και, απομακρυνόμενος, της υπόσχεται, της υπεσχέθη, ότι όταν θα κληθεί να αναλάβει το πηδάλιο αυτής της Μονής, να μην φοβηθεί, διότι εκείνος θα την βοηθάει από τον ουρανό! Και πραγματικά˙ 16 Απριλίου, εκοιμήθη ο άγιος Γέροντας, το 1970, 1η Απριλίου του 1990, η γερόντισσα Χριστονύμφη… ενθρονίζεται ως Ηγουμένη εδώ, στο μοναστήρι του Ευαγγελισμού, το μοναστήρι του αγίου Γέροντος!...» 414 . Το μεσημέρι της επόμενης μέρας, στο Καθολικό της Μονής του «Ευαγγελισμού», τελέστηκε η εξόδιος ακολουθία, «… μέσα σε μια φύση ανθοφορούσα και με τα πουλιά ψάλλοντα τον σιτοδότη τους…» 415. Η μορφή του είχε όψη χαρούμενη και ειρηνική, με ουράνια γαλήνη «… πράγματι αγιασμένου ανθρώπου έκφραση που εκοιμήθη εν Κυρίω…» 416 .
Η ανακομιδή
Δέκα χρόνια μετά την οσιακή κοίμηση του ανδρός, στις 19 Σεπτεμβρίου του 1980, λαμβάνει χώρα η εκταφή του σκηνώματός του, η οποία συνοδεύεται από το θαυμαστό γεγονός της ευωδίας του λειψάνου, αλλά και του νερού, το οποίο χρησιμοποίησαν για την πλύση του. Σχεδόν ταυτόχρονα μαρτυρούνται και οι πρώτες θαυματουργικές-θεραπευτικές επεμβάσεις417 του αγίου, μέσω αυτών. «… Τα τίμια λείψανα του μακαριστού Γέροντα Αμφιλοχίου εναποτέθηκαν σε οστεοφυλάκιο κατάλληλα αγιογραφημένο, μέσα σε ξύλινη λάρνακα…» 418 . Ο τότε Αρχιεπίσκοπος Κρήτης Τιμόθεος, σημειώνει προφητικά στην επιμνημόσυνη ομιλία του: «... οι θησαυροί αυτοί δεν θα εκλείψουν ποτέ. Είναι οι άγιοι, τα ιερά τους λείψανα. Είναι θησαυροί που διδάσκουν. Γιατί τούτο το ιερό λείψανο θα σας θυμίζη την φωνή του, τον λόγο του, τα συμβουλές του, τους κόπους του, τις θυσίες του, τα δάκρυά του, όλους τους αγώνες του… Από τον θησαυρό αυτό, σαν από πηγή θα παίρνετε τα νάματα, τις ευλογίες του. Και όλοι μαζί θα προσευχόμαστε. Από εδώ και πέρα, πιστεύω, ότι δεν θα προσευχώμεθα για ’κείνον, ούτε για τυχόν αμαρτίες του, που συμβαίνουν σε κάθε άνθρωπο. Προσευχόμεθα σ’ έναν Άγιο…» 419 .
Η αναγνώριση της αγιότητας
Καθώς ο άνθρωπος, υπό την προϋπόθεση της ενεργούς ανταπόκρισης «… στην πρόσκληση που απευθύνει ο Χριστός…» 420 , γίνεται μέτοχος και κοινωνός της αγιότητας, που συνιστά οντολογική ιδιότητα του Τριαδικού Θεού, στους βίους των αγίων αναζητούνται πρωτίστως τα σημεία εκείνα, που καθιστούν απτές, τόσο την προσπάθεια του ανθρώπου για ανταπόκριση σ’ αυτό το κάλεσμα, όσο και την επιβράβευσή της εκ μέρους του Θεού. Στην πρώτη κατηγορία εντάσσονται οι κάθε είδους αγώνες, στους οποίους επιδίδεται και διακρίνεται ο πιστός, αναλαμβάνοντας «…την πρόθυμη άρση του σταυρού των αδυναμιών, των πειρασμών, της ασθένειας, των διαψεύσεων και της προδοσίας, με άλλα λόγια μια μακριά και κοπιώδη οδό μαρτυρίου ή και αυτοθυσίας στο όνομα της πίστης…» 421. Η δεύτερη συνίσταται σε ένα σύνολο γνωρισμάτων, τα οποία, συν τῳ χρόνῳ, έχουν παγιωθεί στην συνείδηση του εκκλησιαστικού πληρώματος ως σημεία αγιότητας και οδηγούν στην επίσημη αναγνώριση και ανακήρυξη422(Αν και υπάρχει προβληματισμός στην έρευνα, σχετικά με την ορθότητα της χρήσης των όρων, σε κάθε περίπτωση ο όρος «αγιοποίηση» απορρίπτεται, ως αδόκιμος και αντιβιβλικός, γιατί σηματοδοτεί «… κατασκευή της αγιότητας και παραπέμπει στη ρωμαιοκαθολική πρακτική του κανονισμού (canonizatio) των αγίων…», Υφαντής, «Αναγνώριση αγίων», Θεολογία, σ.74-75 και 77 ) της αγιότητας του συγκεκριμένου προσώπου 423 , εκ μέρους της ανώτατης εκκλησιαστικής αρχής 424 . Τα σημεία αυτά συνοψίζονται στην ορθή πίστη, στον μαρτυρικό ή οσιακό βίο και στην επιτέλεση θαυμάτων425 .
Η ορθόδοξη πίστη
Το ορθόδοξο ήθος του αγίου Αμφιλοχίου, η ορθότητα της πίστης του, αφενός αποτελεί μια δεδομένη συνθήκη, εφόσον γεννήθηκε σε ορθόδοξο περιβάλλον και ανατράφηκε σύμφωνα με τις αρχές της Ορθόδοξης πίστης, όπως παρουσιάστηκε στο οικείο κεφάλαιο και αφετέρου, ως ζητούμενο, δοκιμάστηκε και χαλκεύτηκε, μέσα σε πλείστες όσες δυσκολίες και αντίθετες καταστάσεις. Κορυφαία αυτών, υπήρξε η σύγκρουση του με τις Ιταλικές αρχές κατοχής, και η ομολογία πίστης, ενώπιον του Γενικού Στρατιωτικού Διοικητή της Δωδεκανήσου Grassini, όταν ο τελευταίος, με την συνδρομή καραμπινιέρηδων, εισέβαλε στην Μεγάλη Μονή του Θεολόγου και απαίτησε από τον τότε Ηγούμενο Αμφιλόχιο Μακρή να παραδώσει την πνευματική και διοικητική εξουσία του, ως συνέπεια της δράσης που είχε αναπτύξει για την διαφύλαξη της χριστιανικής και εθνικής ταυτότητας των Δωδεκανήσιων και κατόπιν συκοφαντιών και προδοσίας εκ μέρους αδελφού της Μονής. Η άρνηση του Ηγούμενου προκάλεσε την έκπληξη και τον θαυμασμό του Ιταλού αξιωματούχου και ταυτόχρονα άνοιξε το δρόμο της εξορίας και του μαρτυρίου για τον άγιο Αμφιλόχιο426 .
Ο οσιακός βίος
Η αγιότητα του βίου του ήταν ψηλαφητή στους πνευματικούς του αγώνες και την ασκητική ζωή του, που φρόντιζε να διατηρεί μυστική και απρόσιτη στα βλέμματα τρίτων, αλλά την πρόδιδαν οι αρετές που τον κοσμούσαν. Χωρίς να επιδίδεται σε ακραίες μορφές άσκησης και πνευματικού αγώνα, διατήρησε τον ζήλο του για την ασκητική ζωή καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής του 427 . Χωρίς να αποδέχεται συμβιβασμούς ή υποχωρήσεις στον αγώνα του εναντίον των παθών, καλλιεργούσε τον φόβο του Θεού και την μνήμη του θανάτου428 ( Χριστονύμφης, Η δροσοβόλος καύσις, σ.49-50, όπου αναφέρεται ότι είχε ένα κρανίο στο κελί του, για να του θυμίζει το επικείμενο τέλος της επίγειας ζωής, προφανώς από επιρροή του ασκητή Θεόκτιστου. ), φυλάσσοντας πάντα τη νηστεία και την εγκράτεια στις τροφές 429(«… Νηστευτής και μεγάλος εγκρατής στα βρώματα της κοιλίας. Μετρούσε – όπως έλεγαν – τις κουταλιές του. Πάνω από το όριο που έθετε, ούτε μπουκιά... Ποτέ δεν κατέλυε και την άλλη μέρα να λειτουργήση... Αλλ’ ούτε και μετά την θεία Λειτουργία ήθελε να φάγη αρτύσιμα...», Γρηγορίου, Πνευματική Συμπόρευσις, σ. 105-106. ) σε συνδυασμό με την άσκηση βίας και την κακοπάθεια του σώματος 430 (Όταν υπηρετούσε στο σπήλαιο της Αποκάλυψης, σύμφωνα με την μαρτυρία της κατά σάρκα αδελφής του Καλλιόπης, χρησιμοποιούσε για είκοσι χρόνια, ως κρεβάτι, μια ξύλινη σανίδα κατά πολύ μικρότερη από το ύψος του, Ο Γέροντάς μας, Ρότσο, σ. 32. ) ˙ «…δεν ασκήτεψε “εις την έρημον”, αλλά συνδυάζοντας ιδανικά την θεωρία με την πράξη, έδρασε μέσα στον κόσμο προσφέροντας ενεργητικά τις υπηρεσίες του όπου το Μοναστήρι του τον τοποθετούσε κάθε φορά…» 431 Διακριτή, ωστόσο, στα μάτια των αγίων και των καθαρῶν τῇ καρδίᾳ 432 , οι μαρτυρίες για την αγιότητά του πολλές. Στεκόμαστε στην μαρτυρία του αγίου Νεκταρίου, ο οποίος αναγνωρίζοντας την αγιότητα στο πρόσωπο του νεαρού τότε διακόνου, του επέτρεψε την διακονία στο ιερό και την πρόσβαση στα κελιά των μοναζουσών433. Σε μοναχή που εξέφρασε την απορία της434 γι’ αυτή την κατ’ εξαίρεση άδεια, ο άγιος Ιεράρχης επεσήμανε προφητικά, για τον νεαρό φίλο του: «... αυτόν τον νεαρό Αμφιλόχιο θα τον προσκυνήσουν κάποτε ως άγιον…» 435 , καταθέτοντας έτσι την ομολογία του και επιβεβαιώνοντας την θέση ότι για να αναγνωρίσει κανείς την αγιότητα κάποιου πρόσωπου, προϋπόθεση αποτελεί η δική του πνευματική καθαρότητα και μετοχή, στην αγιότητα του Χριστού436
-68-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου