Ήταν "ναζί" οι Αγιορείτες μοναχοί;

Στα πλαίσια της μονοπώλησης της αντίστασης, την περίοδο 1941-1944, η αριστερά κατηγορεί όλους τους άλλους για "συνεργασία με τους ναζί". Μεταξύ αυτών και την Εκκλησία, προβάλλοντας ως βασικό επιχείρημα μια επιστολή των Αγιορειτών μοναχών προς τον Χίτλερ. Βέβαια, η επιστολή αυτή υπήρξε όντως, αλλά η αριστερή προπαγάνδα αποκρύπτει επιμελώς τις συνθήκες κάτω από τις οποίες γράφτηκε, καθώς και τον σκοπό που εξυπηρετούσε στην συγκεκριμένη συγκυρία.

Στις 20 Απριλίου 1941, η Ανατολική Μακεδονία και η Δυτική Θράκη (πλην του νομού Έβρου), ορίστηκαν ως ζώνη υπό την επιτήρηση του βουλγαρικού στρατού, χωρίς όμως να επιτραπεί η ενσωμάτωση των περιοχών αυτών στην Βουλγαρία. 

Στις περιοχές αυτές, οι Βούλγαροι ακολουθούσαν πολιτική αφελληνισμού, με σκοπό τον πλήρη εκβουλγαρισμό τους. 

Επειδή η Εκκλησία θα μπορούσε να συσπειρώσει τον Ελληνισμό, οι Βούλγαροι προχώρησαν σε μαζικές απελάσεις Ελλήνων ιερέων και αντικατάστασή τους από Βούλγαρους κληρικούς, οι δε λειτουργίες, γίνονταν στην βουλγαρική γλώσσα.

Οι Βούλγαροι, εξαρχής είχαν βάλει στο μάτι το Άγιον Όρος, αλλά βρισκόταν εκτός της βουλγαρικής "ζώνης επιτήρησης". Σε συνάντησή του με τον Χίτλερ, ο βασιλιάς της Βουλγαρίας Βόρις, είχε ζητήσει την άδεια να "επιτηρεί" ο βουλγαρικός στρατός και το Άγιον Όρος, αλλά ο Χίτλερ προφανώς δεν γνώριζε καλά το θέμα και επιφυλάχθηκε να του απαντήσει στο μέλλον. Όμως, οι Βούλγαροι βιάζονταν και προκειμένου να επιταχύνουν τις εξελίξεις, χρησιμοποίησαν τους σλαβόφωνους μοναχούς των μονών Ζωγράφου και Παντελεήμονος. 

Οι μοναχοί αυτοί, συνέταξαν υπόμνημα προς το Βερολίνο, ζητώντας "διεθνοποίηση" του Αγίου Όρους, υπό την "προστασία" του βουλγαρικού στρατού! Έτσι, υπό τον φόβο του εκβουλγαρισμού του Αγίου Όρους, οι Έλληνες μοναχοί ακολούθησαν την συμβουλή του ταγματάρχη της γερμανικής φρουράς, που είχε εγκατασταθεί στο Άγιον Όρος και απέστειλαν στις 26 Απριλίου 1941 επιστολή στον Χίτλερ, ζητώντας του να θέσει την Αθωνική χερσόνησο "υπό την υψηλήν προστασίαν και κηδεμονίαν του". 

Η επιστολή ήταν άγνωστη, μέχρι που ο (αριστερών φρονημάτων) θεολόγος Γιώργος Μουστάκης, την ανακάλυψε στα σοβιετικά αρχεία, το 1963. Η εγκυρότητα της επιστολής επιβεβαιώθηκε από την επίσημη έκδοση της Αρχιεπισκοπής της Εκκλησίας της Ελλάδος "Μνήμες και Μαρτυρίες από το 1940 και την Κατοχή". Το ευτύχημα, ήταν ότι ο Χίτλερ αποδέχτηκε το αίτημα των Αγιορειτών, κι έτσι στις αρχές Μαΐου, οι εφημερίδες της Θεσσαλονίκης έγραψαν ως είδηση, ότι το Άγιον Όρος ετέθη πλέον υπό γερμανική προστασία. Όσο για το αν οι Αγιορείτες ήταν "ναζί", την απάντηση έδωσε σε τηλεοπτική του συνέντευξη ο ευρών την επίμαχη επιστολή, που χαρακτήρισε τους μοναχούς "αδαείς" επί των πολιτικών ζητημάτων.~

Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΧΙΤΛΕΡ,

Εν Αγίω Όρει τη 13/26 Απριλίου 1941 

Προς την Αυτού Εξοχότητα τον Αρχικαγκελλάριον του ενδόξου Γερμανικού Κράτους Κύριον Αδόλφον Χίτλερ εις Βερολίνον.

 Εξοχότατε, 

Οι βαθυσεβάστως υποσημειούμενοι Αντιπρόσωποι των Είκοσιν Ιερών Βασιλικών Πατριαρχικών και Σταυροπηγιακών Μονών του Αγίου Όρους Αθω, λαμβάνομεν την εξαιρετικήν τιμήν ν’ απευθυνθώμεν προς την Υμετέραν Εξοχότητα και παρακαλέσωμεν Αυτήν θερμώς, όπως, ευαρεστημένη, αναλάβη υπό την Υψηλήν προσωπικήν Αυτής προστασίαν και κηδεμονίαν τον Ιερόν τούτον Τόπον, του οποίου Ηγούμενοι και αντιπρόσωποι τυγχάνομεν, διαδεχομένη εν τούτω τους ιδρυτάς και Ευεργέτας του Ιερού τούτου Τόπου Βυζαντινούς Αυτοκράτορας και διαδόχους Το Άγιον Όρος, Εξοχότατε, συνέστη εις Πανορθόδοξον μοναχικήν πολιτείαν, εις ήν ανέκαθεν διαβιούν εν αγαστή ομονοία μοναχοί ακωλύτως προσερχόμενοι από διάφορα ορθόδοξα Έθνη, κατά τον Θ μ.Χ. αιώνα, πνευματικός μεν εξαρτωμένων από του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, πολιτικός δε αυτοδιοικούμενον υπό της Ιεράς Συνάξεως των Αντιπροσώπων των Είκοσιν Ιερών και Κυριάρχων Μονών και πολιτειακός υπαγομένων υπό την προστασίαν και κηδεμονίαν των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων και των διαδόχων Αυτών. Το Αυτονομιακόν τούτο πολίτευμα περιεθριγκώθη δι’ αλλεπαλλήλων τυπικών και Χρυσοβούλων των ιδρυτών και ευεργετών των Ιερών μονών Βυζαντινών Αυτοκρατόρων Βασιλείου του Μακεδόνος (882), Ιωάννου Τσιμισκή (972), Κωνσταντίνου Μονομάχου (1046), Στεφάνου Δουσάν (1346) και άλλων Σλαύων, Ουγγροβλάχων Ηγεμόνων και των μετέπειτα Σουλτανικών Φιρμανίων τελευταίως δε υπό του Καταστατικού Χάρτου του 1926, ούτινος δύο αντίτυπα εσωκλείομεν. Το ουτωσί καθιερωθέν προνομιακόν και αυτοδιοίκητον καθεστώς του Ιερού τούτου Τόπου, αποτελέσαν αντικείμενον συζητήσεων και επικυρώσεων διαφόρων διεθνών συνθηκών περιεθριγκώθη τέλος, διά του 62ου άρθρου της Βερολινείου συνθήκης του έτους 1878, έχοντος ούτω, οι μοναχοί του Όρους Αθω οθενδήποτε και αν κατάγωνται θα διατηρήσωσι τα κτήματα και τα πρότερα αυτών δικαιώματα και θ’ απολαύωσιν, άνευ ουδεμιάς εξαιρέσεως, πλήρους ισότητος δικαιωμάτων και προνομίων. Των εν Αγίω’Ορει ενασκουμένων Μοναχών, ανεξαρτήτως τόπου προελεύσεως και Εθνικότητος, σκοπός και αποστολή καθ’ όλον τον υπερχιλιετή βίον του Αγίου ‘Ορους, υπήρξεν η διατήρησις, προαγωγή και εξασφάλισις των Ιερών αυτού σκηνωμάτων, η διά της ακαταπονήτου φιλεργίας των εν αυτώ ενασκουμένων μοναχών καλλιέργεια της τε εκκλησιαστικής και κλασσικής φιλολογίας και καλλιτεχνίας, ο ασκητικός βίος και η διηνεκής προσευχή υπέρ του σύμπαντος κόσμου. Την διατήρησιν του καθεστώτος τούτου της αυτονόμου μοναχικής πολιτείας, ικανοποιούντος πλήρως άπαντας τους εν Αγίω’Ορει ενασκουμένους ανεξαρτήτως εθνικότητος Ορθοδόξους μοναχούς και εναρμονιζόμενοι προς τον σκοπόν και την αποστολήν αυτών, παρακαλούμεν και ικετεύομεν Θερμώς την Υμετέραν Εξοχότητα όπως αναλάβη υπό την υψηλήν προστασίαν και κηδεμονίαν Αυτής.