Ο Επίσκοπος Αποστολος εξηγεί στο εκκλησίασμα ότι η μετάνοια ωφελεί, κατ’αρχάς, τον μετανοούντα, έχοντας προφανή στόχο να τους ενθαρρύνει να προσέρχονται στο μυστήριο: «Όποιος μετανιώνει απολαμβάνει πρώτα ο ίδιος τον καρπό της μεταστροφής του. Είναι η ψυχική ανακούφιση, ο φωτισμός του νού, η διαύγεια της συνείδησης του». 432 Παράλληλα οι δωρεές του Αγίου Πνεύματος προς τον μετανοούντα, «η ειλικρίνεια και η καθαρότητα της συνείδησης απέναντι στον Θεό, η φιλανθρωπία και η αγάπη απέναντι στον συνάνθρωπο είναι βασικές προϋποθέσεις για να συνειδητοποιήσει ο κάθε άνθρωπος το Βασίλειο του Θεού και να το γεύεται από εδώ και τώρα». 433 Σημειώνεται ότι στην προηγούμενη συνάφεια το Βασίλειο του Θεού αναφέρθηκε ως η ενοίκηση της Αγίας Τριάδας στην ανθρώπινη ύπαρξη. Στη συνέχεια προχωρεί πέρα από την υπαρξιακή ωφέλεια και στον αντίκτυπο της μετάνοιας στην κοινωνία. Χαρακτηριστικά λέγει :«η μετάνοια δεν σχετίζεται μόνο με τον εαυτό μας και τον Θεό, πιστοποιείται και επικυρώνεται από τη στάση μας απέναντι στους ανθρώπους που βλάψαμε, μισήσαμε, αδικήσαμε. Η αγάπη προς τον Θεό περνάει πάντοτε από την αγάπη του συνανθρώπου». 434 Το βιβλικό υπόβαθρο της σκέψης του και σε αυτό ο σημείο είναι προφανές. 435 Το σύντομο και περιεκτικό μήνυμα που μεταδίδεται για τη μετάνοια, αλλάγή του νου ή επιστροφή, επιγραμματικα διατυπώνεται στα κείμενα ως εξής: «επιστροφή στον Θεό σημαίνει επιστροφή στον συνάνανθρωπο». 436 Με την παραπάνω αποστροφή ο επίσκοπος δείχνει πως η άσκηση της μετανοίας δε θα μπορούσε να περιοριστεί τον μικρόκοσμο του εαυτού μας και της εγωιστικής ύπαρξής μας. Η επιστροφή στον συνάνθρωπο αναλύεται στη συνέχεια ως κοινωνία προσώπων, που στηρίζεται στον σύνδεσμο της αγάπης που χορηγεί το Άγιο Πνεύμα, αποκλείοντας κάθε εγωπάθεια. Με ζεύγη αντιθέσεων, που δηλώνουν την κοινωνία των προσώπων, εξηγεί: «Η μετάνοια δεν καταργεί το εγώ, δίνει θέση στο εμείς. Δεν καταργείται η ιδιαιτερότητα του κάθε ανθρώπου, αλλά γίνεται δημιουργική μέσα σε μια κοινωνία προσώπων, που συνδέονται με τον σύνδεσμο της κοινωνίας αγάπης και του αμοιβαίου σεβασμού εν Αγίω Πνεύματι…κάθε φορά αναβαπτιζόμαστε, κάθε φορά που προσφεύγουμε στο έλεος και τη χάρη του Θεού, για να αποκαθαίρεται ο νους και η ψυχή από την εγωπάθεια και εν μετανοία να σηκώσουμε τον σταυρό της ευθύνης μέσα στον κόσμο». 437 Ο συσχετισμός της αμαρτίας με την εγωπάθεια και της μετάνοιας με την αποκατάσατη της κοινωνίας με τον Θεό και τον συνάνθρωπο διατρέχει τα ομιλητικά κείμενα που μελετήσαμε, στα οποία κάθε φορά προστίθεται και μία πτυχή της αμαρτίας, όπως στο επόμενο παράθεμα «η αρπακτικότητα»: «Παραιτείται από την αντικοινωνική συμπεριφορά, παραμερίζει τα εγωπαθή ένστικτα και παραδίδεται στη χάρη και στο έλεος του Κυρίου μας. Γίνεται πλέον οικείος του Χριστού, για να καλλιεργηθεί το ήθος τους και να αποβληθεί η αρπακτικότητά και αντικοινωνικότητα του». 438 Σε μία άλλη συνάφεια γίνεται αναφορά στη δικαίωση, που ο Απ. Παύλος ονομάζει δικαιοσύνη του Θεού είτε ως ιδιότητά του439 είτε ως δώρο της θείας χάριτος. 440 Στην περίπτωσή μας έχει τη σημασία της χάριτος του Θεού που σφραγίζεται με τη μετοχή του μετανοούντος στη Θεία Κοινωνία: «Ο μετανοημένος άνθρωπος δικαιώνεται πάντοτε από το Θεό αλλά και στους συνανθρώπους είναι συμπαθής. Διότι η μετάνοια είναι η κατ’ εξοχήν ειλικρινής ενέργεια του ανθρώπου, που ελκύει τη χάρη και την ενέργεια του αγίου Πνεύματος, ενεργοποιεί το βαθύτερο είναι του ανθρώπου, το αποκαθαίρει από την εγωπάθεια και την αλαζονεία και οδηγεί τον ειλικρινως μετανοοούντα στο μυστήριο της θείας κοινωνίας». 441 Αναλύοντας ακόμη περισσότερο την κοινωνικότητα ως αποτέλσμα της μετάνοιας και του αποκαθαρμένου νου επισημαίνει:«η φωτεινή συνείδηση αντικρίζει στον ελάχιστο αδερφό το πρόσωπο του Θεανθρώπου». 442 Ο Επίσκοπος σκιαγραφεί εμμέσως το ήθος του πραγματικού Χριστιανού, που έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την μετάνοια από την εγωπάθεια και την κοινωνία αγάπης με τον Θεό και τον συνάνθρωπο εν Αγίω Πνεύματι, κάνοντας κριτική με νηφάλιο ύφος των «κυριακάτικων» Χριστιανών, χωρίς προσωπική σχέση με τον Χριστό: «…δεν είναι και λίγοι αυτοί που αγνοούν τον Χριστό στις αποφάσεις και τις ενέργειές της καθημερινής ζωής τους. Είναι και οι χριστιανοί της Κυριακής και των εορτών, που ενεργούν εθιμικά δίχως η συνείδησή τους να τον εγγίζει». 443
-105-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου