ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΙΑΚΩΒΟΣ ΚΑΙ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

 Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος. 

Διάδοχος του Μιχαήλ ήταν ο Ιάκωβος, ο οποίος τον διαδέχτηκε μετά τον ξαφνικό θάνατό του. Ο Ιάκωβος εξελέγη τον Φεβρουάριο του 1959, ωστόσο, ζούσε στην Αμερική από το 1939, δηλαδή, περίπου από τότε που εγκαταστάθηκε εκεί και ο μαέστρος. Ένα πρόσωπο κοινό που ένωνε Μητρόπουλο και Ιάκωβο είναι ο π.Βασίλειος Ευθυμίου. Ας δούμε την σχετική διήγηση του ίδιου του Αρχιεπισκόπου σε συνέντευξή του, που είναι αρκετά αποκαλυπτική τόσο της κατάστασης που επικρατούσε στον ελληνισμό της ομογένειας, όσο και των χαρισμάτων του π.Βασιλείου. «Στις 10 Σεπτέμβρη 1942 πήρα τα μάτια μου, που έλεγε και η μητέρα μου, και πήγα στη Βοστόνη και ανέλαβα τα καθήκοντά μου εκεί. Επί 6 μήνες δεν μου ήρθε διορισμός στη Βοστόνη. Ήμουν μόλις 31 ετών τότε, ο προκάτοχός μου είχε χρηματίσει άλλοτε και γραμματέας του Βενιζέλου στο Παρίσι, διότι έμεινε στο Παρίσι μετά τον διωγμό της Μικράς Ασίας, ήτανε από τη Σμύρνη. –Το όνομά του; Βασίλειος Ευθυμίου. Είχε αναμειχθεί με την πολιτική σε μια ελεύθερη χώρα τότε, τη Γαλλία, ήταν καλός ρήτορας, ικανός και άξιος ιερέας. Τον διαδεχόμουν λοιπόν εγώ σε ηλικία 31 ετών, χωρίς τη δική του ζωή στη Σμύρνη και κατόπιν στη Γαλλία ως πρόσφυγα και εδώ στην Αμερική ως επιτυχημένου ιερέα και άτυπου αρχηγού του βενιζελικού κόμματος, διότι υπήρχε κόμμα βενιζελικό, όπως βασιλικό, εδώ, ισχυρό. Στη Βοστόνη λόγω αμφιβολιών του Αρχιεπισκόπου Αθηναγόρα τότε ότι μπορεί να μην τα κατάφερνα, ως άπειρος και ασύγκριτα φτωχότερος σε πείρα και μόρφωση από τον πατέρα Ευθυμίου, έμεινα αδιόριστος επί ένα εξάμηνο. Το εξάμηνο αυτό ήταν μια τρομερή δοκιμασία. Οι Βοστονέζοι καλομαθημένοι καθώς ήσαν έστω και διηρημένοι, είχαν ταμπουρωθεί πίσω από ομάδες, από φίλους και από αντιπάλους. Από ό,τι μέχρι τούδε σας είπα, πήγα σε μια κοινότητα μεγάλη, ίσως τη μεγαλύτερη τότε, την εποχή εκείνη, από όλες τις άλλες κοινότητες, φαινομενικά ήρεμη. 

–Ποια κοινότητα; 

-Του Ευαγγελισμού, του καθεδρικού ναού». 

 Ο Ιάκωβος ζει στην Αμερική και παρακολουθεί την εξέλιξη της πορείας του μαέστρου. Ο ίδιος μιλάει στην ίδια συνέντευξη πολύ τιμητικά για τον Μητρόπουλο: «Κάποιος ονόμασε τον ελληνισμό της Αμερικής ‘αυτός ο άγνωστος’. Ναι, αυτός ο άγνωστος έγινε κατ’ επίγνωση και κατά συνείδηση τέτοιος που να γίνει γνωστός και αποδεκτός, και από πιατάς ακόμα να οργανωθεί, να αποκτήσει κοινότητες – πεντακόσιες τόσες κοινότητες- να αποκτήσει σχολεία, να αποκτήσει εφημερίδες, να αποκτήσει ανθρώπους των γραμμάτων, των τεχνών. Να αποκτήσει έναν Μητρόπουλο ή μια Μαρία Κάλλας, πολλούς, πάρα πολλούς που να τιμούν το ελληνικό όνομα, την καταγωγή τους, την πατρίδα τους και την Αμερική την ίδια».

 Την σχέση μεταξύ των δύο ανδρών Ιακώβου και Μητρόπουλου επιβεβαιώνει και ο π.Μιλτιάδης Ευθυμίου: «He [ο π.Βασίλειος Ευθυμίου] also was the dean of the Boston Cathedral, and was succeeded by Iakovos in 1942, who also knew Mitropoulos».

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η΄ ΕΥΣΕΒΕΙΣ ΛΑΪΚΟΙ ΚΑΙ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ 

Ο Μητρόπουλος ζει στην Αμερική με απλότητα και γνήσια πίστη. Είναι ένας λαϊκός πιστός που συχνά συναντάμε στην Ελλάδα, ωστόσο, για την Αμερική είναι ένα φαινόμενο τόσο παράξενο που θεωρείται ως ασκητής ή μοναχός. Στη ζωή του μαέστρου ήταν, όμως, συχνή η παρουσία λαϊκών ανδρών που ζούσαν ανύπαντροι μα γεμάτοι ευλάβεια, πίστη και κοντά στην Εκκλησία. 

Οι θείοι του Νικόλαος και Χρήστος. 

Πρώτα από όλα, όπως ήδη αναφέραμε τέτοια πρόσωπα ήταν οι δύο θείοι του, τα αδέλφια του πατέρα του. Ο μεν Νικόλαος γεννημένος το 1871 πήγε να μονάσει το 1907 σε ηλικία 36 ετών. Μέχρι τότε δούλευε στην Αθήνα, εξομολογούταν στον Άγιο Νεκτάριο και συμμετείχε στις αγρυπνίες στο εκκλησάκι του Αγίου Ελισαίου, βοηθώντας τον Παπαδιαμάντη και τον Μωραϊτίδη στο ψαλτήρι. Υπενθυμίζουμε τα λόγια του Νικολάου Μπούκη, στενού φίλου του Νείλου και της οικογένειας του μαέστρου: «πρίν έρθει στο μοναστήρι από την Αθήνα είχε αφήσει τον κόσμο, είχε μεγάλη αυταπάρνηση και είχε την ελεημοσύνη και πολλά καλά χαρίσματα».393 Η εγγύτητα ως προς την ηλικία με τον Δημητράκη και το ανώτερο μορφωτικό και πνευματικό επίπεδο του Νικολάου ήταν αρκούντως ικανά να επηρεάσουν τον μικρό ανηψιό του. Στο κεφάλαιο για τον πρόσωπό του, είδαμε ότι ο Δημητράκης ως και μοναχός ήθελε να γίνει και τον επισκέπτονταν στο Άγιο Όρος.  Επίσης, ο άλλος θείος του ο Χρήστος, που ήταν και ο μεγαλύτερος από τα τρία αδέλφια, ήταν ένας ακόμη «κοσμοκαλόγερος». Γεννημένος το 1854 αποφάσισε να ακολουθήσει τον δρόμο του κοινοβίου στην Μονή της Λογγοβάρδας το 1911, μετά τον θάνατο του αδελφού του Νείλου. Έτσι, έζησε ως τα 57 του χρόνια στην κοινωνία του κόσμου. Εργαζόταν κι εκείνος στο κατάστημα του ξάδελφού του Χαράλαμπου Ματθόπουλου και ζούσε μαζί με την οικογένεια του μαέστρου στο κοινό συγκρότημα σπιτιών στην Αγίου Μάρκου.394 Τόσο η απόφασή του στην ηλικία των 57 ετών για να ασπασθεί τον μοναχικό βίο, όσο και το γεγονός αφενός μεν της επιτυχούς και ενάρετης βιοτής του στην Λογγοβάρδα, και, φυσικά, η απόφαση της Μονής να χειροτονηθεί ιερομόναχος, αποδεικνύουν και την ποιότητα της πνευματικότητάς του τον καιρό που ζούσε στην Αθήνα ως λαϊκός.

Παπαδιαμάντης και Μωραϊτίδης. 

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτά τα δύο πρόσωπα ήταν γνώριμοι του μικρού Δημήτράκη από τις αγρυπνίες στο ναό του Αγίου Ελισαίου. Αν και δεν υπάρχει σχετική μαρτυρία του ίδιου του μαέστρου –όπως και για τόσα άλλα πρόσωπα– θεωρούμε ότι τα γνώριζε άμεσα κυρίως λόγω της σχέσης του θείου του μαζί τους και των άλλων φίλων τους, δηλαδή, του π.Φιλοθέου Ζερβάκου και Νικολάου Μπούκη. Στο σχετικό κεφάλαιο για το Νείλο, είδαμε ότι ο Παπαδιαμάντης ρωτάει για να μάθει για εκείνον και η Πολυξένη Μπούκη του απαντά ότι έγινε μοναχός στην Σιμωνόπετρα και πήρε το όνομα Νείλος. Κι αν ακόμη δυσκολεύονται ορισμένοι να δεχτούν την άμεση γνωριμία του Δημήτρη με τους ψάλτες του Αγίου Ελισαίου, τότε κι εκείνοι θα πρέπει να δεχτούν ότι σίγουρα θα είχε ακούσει για την βιοτή τους από τον θείο του και τους φίλους της οικογενείας.

-64-