πρωτ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΩΤ. ΚΑΡΥΑΜΗΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η πορεία της ελλαδικής Εκκλησίας από το ξέσπασμα της Επανάστασης του 1821 είναι γεμάτη από περιπέτειες. Η ιστορική και πολιτική πραγματικότητα την προσλαμβάνει και προσπαθεί διαρκώς, στο προσκήνιο αλλά πολύ περισσότερο στο παρασκήνιο, να οδηγήσει την Ορθόδοξη Εκκλησία, σε ένα από τα κομμάτια του κρατικού μηχανισμού απόλυτα ελεγχόμενο από την Πολιτεία. Το χάος που επικράτησε στα εκκλησιαστικά ζητήματα στις επαναστατημένες περιοχές που αποκόπηκαν από την πνευματική εποπτεία του Ο.Π.Κ.(Οικουμενικο Πατριαρχειο) είχε ως αποτέλεσμα να ανακύψουν πολλά προβλήματα εκκλησιαστικής φύσεως. Οι πολιτικοί παράγοντες των επαναστατημένων Ελλήνων, βοηθούμενοι από διάφορους κύκλους όπως των Ελλήνων διαφωτιστών, αντιλαμβανόμενοι την επιρροή που ασκεί η Ορθόδοξη Εκκλησία στις συνειδήσεις των πιστών, προσπαθούν να περιχαρακώσουν την Εκκλησία από τους πρώτους κιόλας μήνες της Επανάστασης. Η ρύθμιση όλων των εκκλησιαστικών ζητημάτων πηγαίνει στο μινιστέριον (υπουργείο) της θρησκείας. Αυτή η διάθεση για απόλυτο έλεγχο δεν θα σταματήσει ούτε τις πρώτες δεκαετίες από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους. Οι συντονισμένες ενέργειες του αντιβασιλέα Μάουερ και των οπαδών της πολιτειοκρατίας έφεραν τελικά το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Το έτος 1833 ανακηρύχθηκε το αυτοκέφαλο, ιδρύθηκε η «Ορθόδοξος Ανατολική Εκκλησία του Βασιλείου της Ελλάδας» με αρχηγό το ρωμαιοκαθολικό βασιλιά Όθωνα. Το σπουδαιότερο όμως ήταν η παρουσία του βασιλικού επιτρόπου στην ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟ διοριζόμενου μαζί με τον γραμματέα από τον ίδιο τον βασιλιά. Η απουσία του βασιλικού επιτρόπου, αλλά και η άρνησή του να υπογράψει τα πρακτικά, καθυστούσε άκυρη κάθε απόφαση της Ι.Σ. για οποιοδήποτε θέμα αφορούσε την Εκκλησία της Ελλάδος1 . Όπως ο πρωτ. Γ. Μεταλληνός σημειώνει: «Το ελλαδικό αυτοκέφαλο είναι το κλειδί κατανοήσεως όλης της στρεβλής οργανώσεως και εξελίξεως του ελληνικού κράτους»2 .
Οι βαυαροί γνώριζαν το μεγάλο σύνδεσμο που είχε ο λαός με την Εκκλησία και αποφάσισαν να αποδεσμεύσουν την Εκκλησία της Ελλάδος από το Ο.Π.Κ. (ΕΠΙΣΗΣ ΔΕΝ ΗΘΕΛΑΝ ΤΟ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΝΑ ΕΧΕΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΠΟΥ ΝΑ ΥΠΑΓΕΤΑΙ ΣΤΟΝ ΣΟΥΛΤΑΝΟ Α.Π.)Οι έντονες διεργασίες τόσο στα εκκλησιαστικά πράγματα όσο και στα πολιτικά στο νεοσύστατο κράτος τα πρώτα 50 χρόνια του ελεύθερου βίου του, δείχνει μία ατελείωτη διάθεση αντιγραφής πρακτικών πρωτόγνωρων για το σύνολο του λαού. Ας μην ξεχνάμε αρχικά, την ύπαρξη κομμάτων που φέρουν αντίστοιχα την ονομασία ρωσικό, αγγλικό και γαλλικό κόμμα, και τη δημιουργία δυστυχώς πελατειακών σχέσεων με αυτά. Πολιτειακά η περίοδος αυτή χωρίζεται σε δύο περιόδους: Στην περίοδο της απόλυτης μοναρχίας και την περίοδο της συνταγματικής μοναρχίας (1843-1862). Το φαινόμενο αυτό είχε ξανασυμβεί στον Ορθόδοξο κόσμο. Η Εκκλησία της Ρωσίας τον 16ο αιώνα επί Πατρ. Ιερεμίου Β΄ έπαψε να είναι κάτω από την πνευματική κηδεμονία του Οικουμενικού θρόνου. Η ίδρυση του νέου Πατριαρχείου Μόσχας είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του κύρους του προκαθημένου. Ο τσάρος Μ. Πέτρος της Ρωσίας έψαχνε αφορμή για να αλλάξει το συγκεκριμένο καθεστώς. Ο θάνατος του Πατρ. Μόσχας έδωσε στον Μ. Πέτρο την ευκαιρία που έψαχνε. Ο ίδιος είχε βρει ως κατάλληλο για τα μεταρρυθμιστικά του σχέδια το διοικητικό σύστημα κάποιων προτεσταντικών ομάδων. Το Πατριαρχείο καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε από πενταμελή σύνοδο που βρέθηκε κάτω από τον έλεγχο του τσάρου, η οποία ήταν επικεφαλής της Εκκλησίας της Ρωσίας. Έτσι, οι αποφάσεις της όταν εγκρίνονταν από τον τσάρο, αποκτούσαν αμέσως το κύρος ενός αυτοκρατορικού διατάγματος. Σε αυτή ακριβώς τη γραμμή επάνω, κινήθηκε τον 19ο αιώνα η από πλευράς του κράτους αυτοκέφαλη εκκλησία στην Ελλάδα3(Ο ΜΕΓΑΣ ΠΕΤΡΟΣ ΗΘΕΛΕ ΝΑ ΜΕΙΩΣΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΡΩΣΣΩΝ .Η ΑΝΤΙΒΑΣΙΛΕΙΑ ΗΘΕΛΕ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΥΠΑΓΕΤΑΙ ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΚΟ ΣΟΥΛΤΑΝΟ.ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ Α.Π.) .
-6-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου