Στα τέλη του Οκτωβρίου του 1875 γίνεται πρωθυπουργός ο Κουμουνδούρος ο οποίος συμμάχησε με τον Ζαΐμη. Στις εκλογές που έγιναν στις 30 Ιουνίου 1875 πήραν 85 από τους 190 βουλευτές, σχημάτισαν κυβέρνηση, αλλά βρίσκονταν σε συνεχή εξάρτηση από 26 άλλους βουλευτές. Η άνοδος του Κουμουνδούρου βοήθησε στην αλλαγή της στάσης της Ελλάδας, αφού ο ίδιος ήταν ένας από τους λίγους που δεν ακολουθούσαν κατά γράμμα τις επιταγές της Αγγλικής πολιτικής. Ο νέος αρχηγός της ελληνικής κυβερνήσεως απόκτησε την ταμπέλα του ρωσόφιλου πολιτικού. Λίγες μέρες από τον σχηματισμό της κυβερνήσεώς του έρχεται σε επαφή με τους Ρώσους διπλωμάτες στην Ελλάδα για να ζυγίσει τις αντιδράσεις του ξένου παράγοντα σε περίπτωση αναθεώρησης της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας. Σύμφωνα με τον ιστορικό Σ.Σ. Τατίστσεφ το νεοσύστατο κρατίδιο από την επομένη της ιδρύσεώς του αποδείχθηκε αρκετά εχθρικό απέναντί τους.
Μετά τον πόλεμο της Κριμαίας οι σχέσεις των δύο κρατών επηρεάστηκαν από την αντιπάθεια του βασιλιά της Ελλάδας Γεωργίου Α' απέναντι στο Ρώσο διπλωμάτη Γεβγκένι Πέτροβιτς Νόβικοφ. Ο βασιλιάς με επιστολή του στον τσάρο Αλέξανδρο Β' (τον σύζυγο της ανιψιάς του Γεωργίου δηλαδη της Μαριας της Εσσης την μετεπειτα Μαρια Αλεξαντροβνα) ζητάει να τον βοηθήσει απέναντι στις σκευωρίες του απεσταλμένου της Ρωσίας. Η Ρωσία διορίζει λίγο αργότερα στη θέση του, τον Πιότρ Αλεξάντροβιτς Σαμπούροφ ο οποίος έλαβε νέες εντολές από το αρμόδιο υπουργείο της χώρας του, γραμμές της ρωσικής πολιτικής για την Ελλάδα που θα ίσχυαν από την επόμενη δεκαετία68 . Ήδη η Ρωσία είχε αποφασίσει να μην εμπλακεί ξανά στις εσωτερικές υποθέσεις της Ελλάδας. Η νέα πολιτική τους στάση ήταν η αποστασιοποίησή τους από το ρωσικό κόμμα, για να αντικατασταθεί η ύπαρξή του από το ελληνικό έθνος. Με αυτή την πολιτική μπορούσε όπως πίστευε ο καγκελάριος Γκορτσακόφ να ενισχύσει την επιρροή της Ρωσίας69 . Η πολιτική ανωμαλία των ετών 1874-1875 ήταν αποτέλεσμα του τρόπου που λειτουργούσαν τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα την περασμένη δεκαετία. Ο Γεώργιος Α' έδινε την εντολή σχηματισμού κυβερνήσεως σε κόμματα που δεν είχαν την πλειοψηφία στη Βουλή. Αυτά με τη σειρά τους χρησιμοποιούσαν την παραμονή τους στην εξουσία με σκοπό να εξασφαλίσουν εκλογική νίκη στις επόμενες εκλογές. Η κυβέρνηση του Δημ. Βούλγαρη διενήργησε τις χειρότερες εκλογές αυτής της δεκαετίας, αφού κύριο χαρακτηριστικό τους ήταν η εκτεταμένη νόθευση του εκλογικού αποτελέσματος. Η παρέμβαση του Χαρίλαου Τρικούπη στην πολιτική κρίση που είχε ξεσπάσει ήταν αποφασιστική για τις μετέπειτα εξελίξεις. Με άρθρο του στην εφ. «Καιροί» με ημ. 29 Ιουνίου 1874 είχε δημοσιεύσει κείμενό του ανυπόγραφο με τον τίτλο "Τις πταίει", στο οποίο εξηγούσε όλες τις αιτίες που οδήγησαν σε εκείνη την κατάσταση και τους τόνισε πως οι κυβερνήσεις της χώρας πρέπει να σχηματίζονται από την πλειοψηφία της Βουλής, διαφορετικά θα πρέπει να επιλέξουν ανάμεσα στην υποταγή ή την επανάσταση. Η πρότασή του αυτή είχε ως αποτέλεσμα τη δίωξη του εκδότη του εντύπου Πέτρου Κανελλίδη και κατάσχεση των φύλλων. Ο Χ. Τρικούπης με γράμμα του στον αρμόδιο εισαγγελέα ανέλαβε πλήρως την ευθύνη. Ο ίδιος αποφυλακίστηκε στις 10 Ιουλίου και απαλλάχθηκε με βούλευμα στις 23 Ιουλίου. Την επόμενη ημέρα δημοσίευσε άρθρο στην ίδια εφ., με τίτλο "Παρελθόν και Ενεστώς" αποδεικνύοντας πως η χώρα βρισκόταν σε πλήρη ακυβερνησία. Η πρώτη κυβέρνηση Τρικούπη σχηματίστηκε στις 27 Απριλίου 1875. Στην πρώτη συνεδρίαση της Βουλής 11 Αυγούστου 1875 ανεγνώσθη ο "Λόγος του Θρόνου" , με τον οποίο ο βασιλιάς Γεώργιος δήλωνε τη δέσμευσή του για την "αρχή της δεδηλωμένης πλειοψηφίας της Βουλής". Οι εκλογές του 1875 δεν έδωσαν την πλειοψηφία που απαιτούνταν στο κόμμα του Χαρ. Τρικούπη. Με την υποστήριξη των κομμάτων των Δεληγιώργη και Ζαΐμη, ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος έγινε ο νέος πρόεδρος της Βουλής. Ο Τρικούπης παραιτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου όταν τα κόμματα της Βουλής που ανήκαν στην αντιπολίτευση έδειχναν πως μπορούσαν να σχηματίσουν κυβέρνηση. Όπως η Ν. Μπαλντά σημειώνει: «στη Βουλή του 1875 περίπου το ήμισυ των βουλευτών είχαν θητεύσει και σε προηγούμενες κοινοβουλευτικές περιόδους· ο "επαγγελματίας" πολιτικός είχε πλέον κάνει την εμφάνισή του [...] ο Κουμουνδούρος κυβέρνησε ως τις 28 Φεβρουαρίου 1877 και μετά ένα χρόνο αλληλοδιαδόχων κυβερνητικών σχημάτων, μέσα στις συνθήκες που γεννά η Ανατολική κρίση, σχηματίζει και πάλι κυβέρνηση και κυβερνά με μικρές διακοπές ως τις 10 Μαρτίου 1880, αφού διενεργεί και τις εκλογές της 23ης Σεπτεμβρίου 1879. Στο μεταξύ είχε διαχειριστεί τις τύχες της χώρας στο Συνέδριο του Βερολίνου»70 Οι έντονες αυτές οι διεργασίες από το έτος 1875 στη βαλκανική χερσόνησο είχαν άμεσο αντίκτυπο στην πολιτική σκηνή του νεοσύστατου κράτους. Οι κλιμακούμενες επαναστατικές κινήσεις εναντίον της οθωμανικής κυριαρχίας στην περιοχή όπως ο Π. Πετρίδης γράφει: «[...] συνετέλεσαν σε αλλεπάλληλες κυβερνητικές κρίσεις με κυρίαρχους του παιχνιδιού τομ Κουμουνδούρο και τον Δεληγιώργη»71 . Η αναγκαστικά υπερκομματική κυβέρνηση του έτους 1877 προέκυψε προκειμένου να αναλάβει τη διαχείριση της δύσκολης κατάστασης που έχει δημιουργηθεί από τον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Την εποχή εκείνη οι διπλωματικοί κύκλοι της Μεγάλης Βρετανίας στην Αθήνα υπέδειξαν στον Αλ. Κουμουνδούρο να ακολουθήσει στο Συνέδριο του Βερολίνου μία σώφρονα πολιτική στάση ως πρωθυπουργός της Ελλάδος.
Το αποτέλεσμα της συνθήκης ειρήνης του Αγίου Στεφάνου είχε θετικό αποτέλεσμα για τις Βουλγαρικές επιδιώξεις στην περιοχή παρά τις διάφορες επαναστάσεις σε Κρήτη, Μακεδονία, Θεσσαλία και Ήπειρο των ελληνικών πληθυσμών, που βρίσκονταν μέσα στα όρια της οθωμανικής κυριαρχίας. Οι ελληνικές αξιώσεις λήφθηκαν ελάχιστα στα υπόψη των ξένων δυνάμεων στο συνέδριο του Βερολίνου, όπου έμεινε ανοιχτό το ζήτημα για τη σταδιακή ενσωμάτωση στο ελληνικό κράτος της Θεσσαλίας και ενός τμήματος της περιοχής της Ηπείρου72
-40-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου