Κρίσις ἢ φρίκη πολιτισμοῦ; Τοῦ Μιχαήλ Ε. Μιχαηλίδη (†)

 Θεοκάµωτο πλάσµα, ὁ ἄνθρωπος. Ἀπ’ τή στιγµή πού πῆρε θεία πνοή, ἔγινε "ψυχή ζῶσα" καί "εἰκόνα Θεοῦ". Μέ τή θεία πνοή, σάν µυστική σφραγίδα, ἀποτυπώθηκε στόν ἄνθρωπο τό λογικό καί τό αὐτεξούσιο. Ἡ ὕπαρξη βέβαια, τοῦ ἀνθρώπου, δέν εἶναι µονάχα βιολογική. ∆έν µετριέται µέ τά κύτταρα, ἤ µέ τά χηµικά συστατικά. "Κατ’ εἰκόνα Θεοῦ ἐποίησεν αὐτόν" (Γέν. Α΄ 27). Μέσα στό νέο δηµιούργηµα ἐνεργοῦν πιά δυνάµεις πρωτόγνωρες, πρωτόπλαστες, µοναδικές. Μ’ αὐτές τίς δυνάµεις θά γίνει βασιλιάς, κυβερνήτης, κυρίαρχος, ἐξουσιαστής τῆς κτίσης. Μέ τό νοῦ θά ἐρευνᾶ, θά κυβερνᾶ καί θά ὑποτάσσει. "Κατακυριεύσατε αὐτῆς", θά ᾿ναι γιά τήν ἱστορία τοῦ κόσµου ἡ ἐντολή τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι ὁ ἄνθρωπος θεωρήθηκε γιά πάντα συνεργός τοῦ Θεοῦ (Homo creator). Mέ τό αὐτεξούσιο καί τή συνείδηση θά τελειοποιεῖται ἠθικά. Ἐνῶ µέ τό λογικό, τή σκέψη καί τήν καρδιά, θά χτίζει πολιτισµό. Θά γίνεται ὁ ἴδιος δηµιουργός καί συνδηµιουργός. Τό δηµιούργηµα θά δηµιουργεῖ καί θά µεταµορφώνει τόν ὑλικό κόσµο. Ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος εἶναι µηδέν σέ σύγκριση µέ τό ἄπειρο, ἀλλ’ εἶναι τό πᾶν σέ σύγκριση µέ τό µηδέν", γράφει ὁ Παναγιώτης Κανελλόπουλος. Ὅλο χτίζει καί τελειοποιεῖ. Εἶναι γήϊνος καί ἐξωγήϊνος, ἀδύναµος καί παντοδύναµος. "Οἱ εἰδικοί µᾶς λένε πώς πολιτισµός εἶναι τό σύνολο τῶν πνευµατικῶν καί οἰκονοµικῶν ἀξιῶν, πού πραγµατοποίησε ὁ ἄνθρωπος καί ἀναγνώρισε ἡ ἀνθρώπινη κοινωνία", γράφει ὁ Κ. Τσιρόπουλος. Ὁ ἴδιος ὅµως, πολύ ὀρθά συµπληρώνει καί λέγει ὅτι, "πολιτισµός δέν εἶναι µονάχα ὑλική πρόοδος, µά ἀπαραίτητα καί πνευµατική. Γνωστός παρέµεινε ὁ λόγος τοῦ Κικέρωνα: "Cultura animi philosophia est". Μέ µιά µικρή ἀλλαγή λέµε πώς, "ἡ ψυχή τοῦ πολιτισµοῦ, εἶναι ὁ πολιτισµός τῆς ψυχῆς". Χωρίς Θεό, ἀληθινός πολιτισµός δέ µπορεῖ νά ὑπάρξει. Ὁ διάσηµος Ρῶσος Ν. Μπερντιάεφ λέγει ὅτι, "ἐκεῖ πού δέν ὑπάρχει Θεός, δέν ὑπάρχει ἄνθρωπος πιά". ∆υστυχῶς ὁ ὑλισµός πέταξε τόν Θεό, ἀλλά ἔκανε τόν ἄνθρωπο µηχανή. Τό ἀθεϊστικό-ὑλιστικό πνεῦµα ἔχει διαποτίσει τόν πολιτισµό µας ὡς τά κατάβαθά του. Ὁ ὑλιστικός πολιτισµός µοιάζει µέ ἄρρωστο πού περνᾶ κρίση θανάτου. Καί δέν εἶναι µόνο κρίση ἀξιῶν, ἀλλά ὁλοκληρωτική ἄρνηση τῶν ἀξιῶν. Πολιτισµός ἄθρησκος, εἶναι πολιτισµός δίχως µέλλον καί δίχως ἐλπίδα. ∆ίχως Θεό, ὁ πολιτισµός θά συντρίψει τόν πολιτισµό. Καί τότε, τί ἀποµένει; Ἕνα Reqviem!

ΟΡΘΟΔ.ΤΥΠΟΣ2086