Στη συνέχεια, ο Άγιος Νεκτάριος αναφέρεται σ’ αυτούς που περιορίζουν την αρετή μόνο στα έργα, λέγοντας ότι πλανώνται και παραπέμπει στον Ματθαίο και στην παραβολή των δέκα παρθένων (Ματθ. 25, 1-13). Ομοίως, πλανώνται και αυτοί που θεωρούν ότι μόνη η εσωτερική λατρεία είναι επαρκής, επικαλούμενοι ως επιχείρημα ότι η λατρεία του Θεού έχει ως έδρα της την καρδιά και ότι τα εξωτερικά σημεία είναι περιττά και ανάξια για τον αναπτυγμένο άνθρωπο. Άλλωστε, οι ίδιοι λένε ότι ο Θεός είναι πνεύμα και «πνεῦμα ὁ Θεός, καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν», επαναλαμβάνοντας τα λόγια του Ιωάννη (Ιω. 4, 23). Ο Άγιος Νεκτάριος δηλώνει ότι η δοξασία αυτή είναι κατά το ήμισυ αληθής. Η έλλειψη της εξωτερικής λατρείας αφήνει μεγάλο κενό στην εσωτερική λατρεία. Η εξωτερική λατρεία είναι φυσική απόρροια της εσωτερικής, η οποία αναπτύσσεται από τα διεγερθέντα από τις αισθήσεις αισθήματα και εξωτερικεύεται με αυτόματη αντανακλαστική κίνηση των αισθητήριων οργάνων176 . Η εξωτερική λατρεία είναι εικόνα, τύπος και ομοίωμα της εσωτερικής177 . Και αφού η ψυχή εξωτερικεύει τα αισθήματά της, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι αν δεν υπάρχουν εξωτερικές ενδείξεις, αυτό ίσως δείχνει την έλλειψη εσωτερικού θρησκευτικού περιεχομένου. Είναι πιθανό, συνεχίζει ο Άγιος Νεκτάριος, ότι αυτοί που αποβάλλουν την εξωτερική λατρεία οφείλουν αυτή την στάση στην έλλειψη της αληθινής πνευματικής λατρείας, που μιλάει στην καρδιά και την περιέχει. Διότι αυτός που αληθινά λατρεύει εσωτερικά τον Θεό, αισθάνεται στην καρδιά του μυστική λαλιά που τον πληροφορεί για την ιερότητα και την αγιότητα του περιεχομένου της καρδιάς του. Γι’ αυτό ζητεί με κάθε μέσο και κίνηση να εκφράσει τη χαρά και την ευγνωμοσύνη του προς τον Θεό178 . Αυτοί, λέει ο Άγιος Νεκτάριος, δεν έχουν γευτεί αυτή την ουράνια τροφή και θεωρούν ότι η λατρεία είναι απλώς η φιλοσοφία για τον Θεό. Αλλά πού είναι τότε η από την καρδιά λατρεία; Η φυσική θεογνωσία, ως προϊόν της νόησης, φέρνει ταπείνωση, θαυμασμό και ικανοποίηση της απαίτησης του μυαλού, αλλά δεν γνωρίζουμε αν επιδρά στην καρδιά. Άρα, συμπεραίνει ο Άγιος, πλανώνται όσοι νομίζουν ότι λατρεύουν τον Θεό φιλοσοφώντας179 .
Η λατρεία του Θεού είναι φιλοσοφία της καρδιάς, μόνο αυτή μπορεί να φιλοσοφήσει για μεταφυσικές αλήθειες. Σε αυτή συνέρχονται όλες οι δυνάμεις της ψυχής και αν θέλουν να λατρέψουν τον Θεό «ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ» τότε οφείλουν να προσφέρουν τη λατρεία που η Εκκλησία του Χριστού προσφέρει. Μόνο με αυτήν μπορούν να γίνουν πνευματικοί και αληθινοί λατρευτές του Θεού180 .
-65-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου