6.15 Περί μετανοίας Β'

 Η προφητεία του Ησαΐα από το ευαγγέλιο του Λουκά αναφέρει: «φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ, ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ· πᾶσα φάραγξ πληρωθήσεται καὶ πᾶν ὄρος καὶ βουνὸς ταπεινωθήσεται, καὶ ἔσται τὰ σκολιὰ εἰς εὐθεῖαν καὶ αἱ τραχεῖαι εἰς ὁδοὺς λείας, καὶ ὄψεται πᾶσα σὰρξ τὸ σωτήριον τοῦ Θεοῦ» (Λουκ. 3, 3-6). Επίσης, η αρχή της ομιλίας του Ιωάννη είναι: «μετανοεῖτε· ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. 3, 2), επαναλαμβάνοντας την προσφορά της μετάνοιας. Ο Θεός θα μπορούσε να σώσει τον άνθρωπο και χωρίς την αποστολή του Υιού Του, χωρίς την προαναγγελία από τους προφήτες και χωρίς να απαιτεί την προετοιμασία της οδού Του. Ωστόσο, η ηθική κατάσταση του ατόμου εμπόδιζε τη χάρη της σωτηρίας να ενεργήσει στον αμαρτωλό άνθρωπο, καθώς, όπως λέει ο Άγιος Νεκτάριος, «καμία κοινωνία φωτός με σκότος» (Β΄ Κορ. 6, 14) δεν είναι δυνατή. Το πνεύμα της χάριτος, για να σώσει τον άνθρωπο, πρέπει να τον βρει καθαρό. Δεν πρόκειται για απλή απαλλαγή από τη δουλεία του διαβόλου, αλλά για συνδιαλλαγή και συμφιλίωση με τον Θεό. Πρόκειται, όπως αναφέρει ο Άγιος Νεκτάριος, «περί της υιοθεσίας» από τον επουράνιο Πατέρα (Ρωμ. 8, 15, 23, Γαλ. 4, 5, Εφ. 1, 5). Είναι η συναρίθμηση «μετά των αγγέλων των αγίων» (Μάρκ. 8, 38), που επιβεβαιώνει τη σημασία της σχέσης του ανθρώπου με τον Θεό225 .Έτσι, προανάγγειλε και απαίτησε την προετοιμασία και έστειλε τον πρόδρομο του ερχομού του Χριστού, για να κηρύξει μετάνοια και να βαπτίζει βάπτισμα μετανοίας226 . Χωρίς μετάνοια και καθαρότητα, η επίτευξη του σκοπού είναι αδύνατη. Γι’ αυτό, όπως αναφέρει ο Άγιος Νεκτάριος, «ἀπέστειλλεν ὁ Σωτήρ τὸν ἄγγελόν αὐτοῦ πρὸ προσώπου αὐτοῦ», παραπέμποντας στους Ματθ. 11, 10, Μάρκ. 1, 2 και Λουκ. 7, 27 και επίσης «νά κηρύξη μετάνοια εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν», παραπέμποντας και πάλι στους Ματθ. 3, 11, Μάρκ. 1, 4, Λουκ. 3, 3 και Πράξ. 13, 24. Συνεχίζει λέγοντας ότι είναι αδύνατον να σωθεί κάποιος αν δεν εξαγνιστεί μέσω της μετάνοιας, ώστε να του συγχωρεθούν οι αμαρτίες και έτσι να αγιαστεί και να συμφιλιωθεί με τον Θεό. Συνεπώς, για τον αγιασμό απαιτείται η μετάνοια και η επιστροφή προς τον Θεό. Απαιτείται η εκούσια συγκατάθεση του ανθρώπου για την επιστροφή, καθώς και η είσοδος «εἰς το λουτρόν τῇς παλιγγενεσίας», όπως λέει ο Άγιος Νεκτάριος, παραπέμποντας στην προς Τίτ. 3, 5. Το κήρυγμα του Ιωάννη ήταν αναγκαίο για την προπαρασκευή της άφεσης των αμαρτιών. Το βάπτισμα του Ιωάννη ήταν ο αρραβώνας με την άφεση των αμαρτιών, αφού «μόνος ὁ Θεός ἀφίησιν ἁμαρτίας», όπως σημειώνει ο Άγιος Νεκτάριος, παραπέμποντας στον Λουκ. 5, 21. Μόνο η θεία χάρη μπορεί να συγχωρέσει αμαρτίες227 .

-82-