Η ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

 Παράλληλα με την πολιτική, κοινωνική και οικονομική κρίση στην Οθωμανική αυτοκρατορία, οι ηγεμόνες της Ευρώπης ήταν εξαντλημένοι από τις μακροχρόνιες πολεμικές επιχειρήσεις και διχασμένοι από την θρησκευτικές έριδες. Απέφυγαν να εμπλακούν σε νέες πολεμικές περιπέτειες και δεν επωφελήθηκαν από την μεγάλη νίκη στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου11. Η κρίση στην Οθωμανική αυτοκρατορία και η κρίση των Ευρωπαίων ηγεμόνων είχε ως αποτέλεσμα μία μακροχρόνια περίοδο ειρήνης από το 1571 - 1645 στην Ανατολική Μεσόγειο. Η μακροχρόνια ειρήνη ωφέλησε την πολιτιστική ανάπτυξη των γραμμάτων και των τεχνών12.  

Αρχές του 17ου αιώνα η Οθωμανική αυτοκρατορία αρχίζει να ανακάμπτει. Αναλαμβάνει την εξουσία ο Μουράτ ο Δ, ο οποίος ήταν ένας πολύ δυναμικός σουλτάνος, αναδιοργάνωσε τον στρατό και ανόρθωσε την οικονομία με αποτέλεσμα να είναι μία σταθερή και ισχυρή στρατιωτική δύναμη ώστε να έχει την δυνατότητα επεκτατικών πολέμων 13. Αντίθετα, η Βενετία μαστίζεται από οικονομική κρίση, η οποία αρχίζει να εκδηλώνεται στα τέλη του 16ου αιώνα και διαρκώς επιδεινώνεται. Σε σημείο που τις παραμονές του Κρητικού πολέμου δεν είχε την δυνατότητα να συντηρήσει περισσότερους από 4.000 μισθοφόρους σε όλη την Κρήτη14. Παράλληλα τα οχυρωματικά έργα, τα τείχη, οι δεξαμενές και τα υδραγωγεία έμειναν χωρίς την αναγκαία συντήρηση όπως ζητούσαν οι δούκες και οι Γενικοί προβλεπτές στις Εκθέσεις τους15. Αφορμή για τον Κρητικό πόλεμο ήταν η πειρατική επίθεση των Ιωαννιτών ιπποτών της Μάλτας σε ένα τουρκικό πλοίο κοντά στα κρητικά παράλια το 1644. Το πλοίο μετέφερε προσκυνητές στη Μέκκα. Οι Οθωμανοί ισχυρίστηκαν ότι οι πειρατές μετέφεραν τους αιχμαλώτους στα Χανιά και έδωσαν μερίδιο από τα λάφυρα στο Βενετό στρατηγό. Οι Βενετοί ιστορικοί αρνούνται τους Οθωμανικούς ισχυρισμούς  και όπως αναφέρει ο Βασίλειος Ψιλάκης «ήσαν προφάσεις και προσχήματα»17. 

 Αρχές καλοκαιριού του 1645 μεγάλη Τουρκική στρατιά ξεκίνησε για την Κρήτη αποτελούμενη από 100 πολεμικά και 350 μεταγωγικά πλοία με 50.000 άνδρες18. Η Τουρκική στρατιά αποβιβάζεται στις 23 Ιουνίου 1645 κοντά στο μοναστήρι της Κυρίας Γωνιάς ,όπου βρίσκεται στο Δυτικό άκρο του κόλπου των Χανίων. Δεν υπήρξε σθεναρή αντίσταση από τους Βενετούς και τους ντόπιους κατοίκους. Το απόγευμα της ίδιος ημέρας ο Τουρκικός στρατός είχε φτάσει έξω από τα τείχη της πόλης των Χανίων και άρχισε να την πολιορκεί. Οι υπεύθυνοι για την άμυνα της πόλης ήταν ο στρατηγός Cornaro και ο ρέκτορας ή διοικητής της πόλης Fenarolo. Η φρουρά των Χανίων είχε 800 μισθοφόρους και 1000 ένοπλους πολιτοφύλακες, όπου οι περισσότεροι είχαν ελληνική καταγωγή. Η φρουρά των Χανίων αμύνεται σθεναρά  για σχεδόν δύο μήνες και οι μάχες με τον τουρκικό στρατό έξω από τα τείχη ήταν «λυσσώδεις»19. 

Οι βομβαρδισμοί από τα τουρκικά πλοία ήταν συνεχεις. Όσο περνούσαν οι μέρες η πολιορκία γινόταν σκληρότερη. Ο λαός μέσα στα τείχη είχε φτάσει σε απόγνωση, εμφανίστηκαν ελλείψεις τροφίμων, επιδημίες και οι βομβαρδισμοί ήταν συνεχείς20. Τον Αύγουστο οι πολιορκούμενοι είχαν χάσει μεγάλο αριθμό στρατιωτών από τη φρουρά, τα τείχη είχαν ρήγματα, ωστόσο μπορούσαν, ακόμα, να αποκρούσουν τις συνεχείς εφόδους των Τούρκων. Στις 17 Αυγούστου οι τουρκικές δυνάμεις έκαναν μία φοβερή έφοδο, η οποία αποκρούστηκε αλλά με μεγάλες απώλειες, 600 άνδρες σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν. Οι υπεύθυνοι για την άμυνα της πόλης κατανόησαν την κρισιμότητα της κατάστασης και πλέον μελετούσαν τον τρόπο της παράδοσης με έντιμους όρους. Η πρόταση και οι όροι της παράδοσης έγιναν δεκτοι από τον Τούρκο πασά και η πόλη παραδόθηκε στις 22 Αυγούστου 1645.

-19-