Ιλαρίων εξ Ηρακλείου

 3.4.  Οι πληροφορίες για τον βίο και το Μαρτύριο του νεομάρτυρα Ιλαρίωνα εξ Ηρακλείου βρίσκονται σε χειρόγραφο τις ιεράς Σκήτης της Αγίας Άννας. Ο συγγραφέας του κειμένου είναι κατά πάσα πιθανότητα ο όσιος Νικηφόρος ο Χίος.344 

 Το κατά κόσμον όνομα του νεομάρτυρα Ιλαρίωνα ήταν Ιωάννης και γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1778. Το όνομα του πατέρα του ήταν Φρατζέσκος και της μητέρας του Αικατερίνη. Είχε δύο αδέρφια τον Γεώργιο και τον Πολυζώη και δύο αδελφές. Οι γονείς του τον μεγάλωσαν « καλώς με χρηστά ήθη, επαιδεύθη αρκετώς και τα ιερά γράμματα»345.  

Σε μεγαλύτερη ηλικία πήγε στην Κωνσταντινούπολη μαζί με έναν θείο του ο οποίος ήταν ιατρός. Λίγα χρόνια αργότερα ο Ιωάννης έφυγε από τον θείο του και πήγε να δουλέψει σε ένα πραγματευτή από τη Χίο. Κάποια στιγμή ο ιδιοκτήτης του καταστήματος κατηγόρησε τον Ιωάννη ότι είχε κλέψει τα χρήματα από το ταμείο και ότι θα του προξενήσει μεγάλο κακό. Ο Ιωάννης κατέφυγε στον θείο του αλλά εκείνος δεν δέχτηκε να τον δει. Η συκοφαντία, η αδικία και η απελπισία οδήγησαν τον Ιωάννη στο βασιλικό ανάκτορο και ζήτησε βοήθεια. Εκεί τον συμβούλευσαν «ότι εάν τουρκίση, έχει να του προξενήσει πολλά δωρήματα και αξιώματα»346. Ο Ιωάννης δέχτηκε να γίνει μουσουλμάνος και αμέσως τον έντυσαν με πολύτιμα φορέματα, διόρισαν δάσκαλο να του μάθει την τουρκική γλώσσα και στήθηκε μεγάλη γιορτή στο παλάτι. Ωστόσο, ο Ιωάννης δεν είχε ξεχάσει την πίστη των πατέρων του και με την χάρη του Θεού δεν άργησε να επανέλθει στη χριστιανική πίστη. Τρείς μέρες μετά μετανόησε για το κακό που έπαθε και δώδεκα μέρες μετά έφυγε από το παλάτι. Πήγε να συναντήσει τον παπά Συμεών, ο οποίος ήταν πνευματικός και ο Ιωάννης εξομολογείτο πρωτύτερα. Εξομολογήθηκε και εξέφρασε την επιθυμία του να αφιερώσει τη ζωή του στον Χριστό347. 

 Ο Ιωάννης έφυγε από την Κωνσταντινούπολη και πήγε αρχικά στη χερσόνησο της  Κριμαίας και έπειτα πήγε στο Άγιο Όρος στη Σκήτη της Αγίας Άννας. Στη Σκήτη της Αγίας Άννας είχε πνευματικό και «αλείπτη» γέροντα τον ιερομόναχο Βησσαρίωνα τον Αγιαννανίτη348. Εκεί ασκήθηκε στην εγκράτεια, την νηστεία , τις προσευχές και τις αγρυπνίες με την καθοδήγηση του γέροντα του , ο οποίος τον προετοίμαζε για να επανέλθει στη Κωνσταντινούπολη και να ομολογήσει την χριστιανική του πίστη. Ο γέροντας του τον έκανε μοναχό με το όνομα Ιλαρίων. 

 Ο Ιλαρίων επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη μαζί με τον γέροντά του. Πήγε στο σημείο όπου είχε αρνηθεί την χριστιανική του πίστη μέσα στο βασιλικό ανάκτορο και ομολόγησε ότι είναι χριστιανός. Αμέσως συνελήφθη απειλήθηκε και βασανίστηκε σκληρά για να αλλάξει την χριστιανική του πίστη. Ο Ιλαρίων ήταν σταθερός στην χριστιανική του πίστη και στις 20 Σεπτεμβρίου του 1804 αποκεφαλίστηκε στο «κεντρικό βυζαντινό «οψαροπωλείον», ιχθυοπωλείον (Μπαλούκ παζάρι) της Κωνσταντινουπόλεως» 349. 

 Ο γέροντας του μάρτυρα παπά Βησσαρίωνας έθαψε τον μάρτυρα στο καθολικό της ιερας  Μονής Μεταμορφώσεως νήσου Πρώτης 350. Η Εκκλησία τιμά την μνήμη του Νεομάρτυρα Ιλαρίωνα στις 20 Σεπτεμβρίου351.

-94-