Η πρώτη παραπομπή του Αγίου Βήσα.

  Ο Άγιος Βήσα έδωσε μεγάλη σημασία στην προηγούμενη παράγραφο γι’ αυτό παραπέμπει μεγάλο μέρος από το κείμενο αυτό. Φαίνεται, μάλιστα, η παραπομπή του να είναι κατά λέξη και έτσι μας διασώθηκε το κείμενο στα κοπτικά: «Επίσης, ο Αγαθός Γέροντας, ο Άββας Αντώνιος είπε τα εξής…»290

Η παραπομπή του Βήσα

30 Αληθινά, τέκνα μου, [οι δαίμονες] σας φθονούν πάντοτε, με τις πονηρές συμβουλές τους, τις κρυφές καταδιώξεις291, τις μοχθηρές τους κακίες, τα πλανεμένα τους πνεύματα, 31 τις βλάσφημές τους σκέψεις, τις αμφιβολίες (την αδυναμία της πίστης) που σπέρνουν μέσα στην καρδιά μας πάντοτε, τη σκληρότητα της καρδιάς και το μούδιασμα τους 32 τα πολλά βάσανα (τις πολλές ταλαιπωρίες) που ρίχνουν μέσα μας, την  κόπωση, που προκαλεί πάντοτε την αδυναμία των καρδιών μας 33 όλο τους το θυμό και την καταλαλιά μεταξύ μας, που μας διδάσκουν, 34 τη δικαιολόγηση του εαυτού μας στις πράξεις μας και τις καταδίκες, που ρίχνουν στις καρδιές μας, 35 και όταν είμαστε μόνοι να καταδικάζουμε ο ένας τον άλλον, [τη στιγμή, που] δεν είναι μαζί μας 36 την περιφρόνηση που ρίχνουν στις καρδιές μας μέσω της υπερηφάνειας, ώστε να γίνουμε σκληρόκαρδοι, να περιφρονούμε ο ένας στον άλλον, να γίνουμε πικροί ο ένας προς τον άλλον με τις σκληρές λέξεις, και να είμαστε ενοχλημένοι κάθε ώρα, κατηγορώντας ο ένας τον άλλον και όχι τον εαυτό μας, 37 νομίζοντας ότι οι δυσκολίες μας  προέρχεται από τους άλλους, και μας κάνουν να κρίνουμε αυτό το οποίο είναι φανερό (δηλ. επιφανειακά), ενώ οι ληστές είναι στον οίκο μας, 38 τις φιλονικίες και τις διαιρέσεις, που έχουμε μεταξύ μας, έστω και για να επιβάλλουμε τη γνώμη μας, για να φαινόμαστε δικαιολογημένοι μπροστά στο πρόσωπο των άλλων, 39 Επίσης, να μας ωθούν σε έργα, που δεν τα αντέχουμε, και μας καθιστούν ανίκανους να πράξουμε έργα, που μπορούμε να ολοκληρώσουμε, τα οποία είναι  ωφέλιμα για μας. 40 Γι’ αυτό, μας κάνουν να γελάμε την ώρα της λύπης και να κλαίμε την ώρα της χαράς. πιο απλά, μας εκτρέπουν πάντοτε από τον ορθό δρόμο, ώστε να μας υποδουλώνουν μέσω πολλών άλλων εξαπατήσεων. Τώρα, όμως, δεν είναι η [κατάλληλη] ώρα να τις αποκαλύψω. 41 Όμως, όταν γεμίζουν τις καρδιές μας με όλες αυτές τις πονηρίες, τότε τρεφόμαστε αυτές και γίνονται η τροφή μας. Επομένως, ο Θεός θα θυμώσει εξαιτίας μας  44 Γι’ αυτό, να μην κουράζεστε να παρακαλείτε την αγαθότητα του Πατρός, μήπως έρθει σε σας η βοήθεια από Αυτόν και να σας μάθει να γνωρίσετε αυτό, που είναι αληθινό πραγματικά.

Η Αραβική μετάφραση 

30 και να προσέχετε πάντοτε το φθόνο των δαιμόνων και όλες τους τις πονηρές συμβουλές, τις κρυφές ενάντιες πράξεις, τις λαθραίες κακίες, τα πλανεμένα τους πνεύματα, 31 και τη βλασφημία τους, και ο,τιδήποτε ρίχνουν μέσα μας, την ώρα της αδυναμίας της πίστης, 32 της απροσεξίας της καρδιάς και των λοιπών διαταραχών [δηλ. ελαφρά προβλήματα], που μας ενοχλούν κάθε μέρα. 33 Με τη λύπη της καρδιάς και το θυμό και τη  συκοφαντία, που ρίχνουν στις καρδιές μας, ώστε να κουτσομπολεύει ο ένας τον άλλο, 34 και να περηφανευόμαστε μόνο, 35 και κρίνουμε τους άλλους, 36 και ο ένας να βρίζει τον άλλον, και να μιλάμε με γλυκιά γλώσσα, ενώ η πικράδα μένει μέσα στην καρδιά μας. 37 Να κρίνουμε φανερά τον άλλον, ενώ ο ληστής κατοικεί μέσα στους εαυτούς μας. 38 Ο ένας καταπολεμεί και αντιτάσσει τον άλλο, για να επιβάλλουμε τη γνώμη μας, ώστε να φανούμε αξιότιμοι. 39 Επίσης, μας ωθούν σε άλλα έργα, που δεν τα αντέχουμε και εκτρέπουν την προσοχή μας από ο,τιδήποτε είναι ωφέλιμο για μας, 40 και έτσι ώστε  να μας κάνουν να γελάμε την ώρα της λύπης και να κλαίμε την ώρα της χαράς. Και αυτοί σκοπεύουν πάντοτε να μας εκτρέπουν από τον ορθό δρόμο, ώστε να μας υποδουλώνουν με την τυραννία τους. Και τώρα δεν είναι η [κατάλληλη] ώρα να μιλήσω για τις υπόλοιπες τους πονηριές τους ξεχωριστά. 41 Σας λέγω, όμως, αν γεμίζουν οι καρδιές μας με τέτοιες πονηριές, θα γίνουν για μας τροφή, τότε θα μεγαλώσει το κακό (η πονηριά), θα ριζώσει μέσα μας και θα είναι για εμάς η χειρότερη τιμωρία. [42.43]  44 Γι’ αυτό πρέπει να μην κουραζόμαστε να λέμε την ευχή προς την αγαθότητα του Πατρός, ώστε να έρθει η βοήθειά Του και να μας στηρίζει σε όλες μας τις πράξεις.

Αξιοπαρατήρητη είναι η συντομία της Αραβικής μετάφρασης, ενώ η ελληνική παράδοση αν και συμφωνεί με το κοπτικό πρωτότυπο, παρεμβάλλει τους στίχους (42-43) [«42 Και [ο Θεός] μας επισκέπτεται παρά το βάρος του σώματος τούτου, για να το αφήσουμε. 43 Έπειτα τα κακά μας έργα τα οποία διαπράξαμε λανθασμένα, θα αποκαλυφθούν σε μας στο σώμα για την τελευταία κρίση, και θα το ενδύσουμε πάλι με το έλεος του Δημιουργού και έτσι το τέλος μας γίνεται χειρότερο από την αρχή μας (;)Μτ. 12,45,Λκ11,26) 292]. Οι δύο στίχοι αυτοί δεν βρίσκονται ούτε στην Αραβική μετάφραση  ούτε στην παραπομπή του Αγίου Βήσα, επομένως δεν υπάρχει πιθανότητα να είναι αυθεντικοί. Αυτό φανερώνει πως η ελληνική μετάφραση παρενέβαλε μερικά στοιχεία στο κείμενο. Οι δύο αυτοί στίχοι φαίνεται να είναι δυσνόητοι, όπως αναφέρει ο Rubenson, όπου η βιβλική παραπομπή «Μτ. 21,45-Λκ11,26» δεν βγάζει κάποιο νόημα στο κείμενο.

-123-