6- Τα πάθη της ψυχής και η θεραπεία τους (72-77).
Μετά την παράθεση των παθών και τη θεραπεία των νοσούντων μελών του σώματος, ο συντάκτης της Επιστολής περιγράφει τα υπόλοιπα πάθη, εκτός από τα σαρκικά, που μολύνουν την ψυχή, αναφέροντας «73 [Από την άλλη μεριά], σας λέγω ότι η ψυχή έχει και άλλες δικές της κινήσεις, διαφορετικές από εκείνες του σώματος, τις οποίες θα ήθελα να σας τις γνωστοποιήσω. 74 Αυτές είναι η υπερηφάνεια, η κατάκριση των ανθρώπων, ο θυμός, η ολιγοψυχία, η έλλειψη εγκράτειας και τα υπόλοιπα πάθη.» Η ελληνική παράδοση προσθέτει διευκρινιστικά: «η υπερηφάνεια, που είναι ένα πάθος έξω από το σώμα», για να δείξει ότι τα πάθη αυτά δεν σχετίζονται με το σώμα. Ακολουθώντας την ίδια μεθοδολογία ο Μ. Αντώνιος προτείνει και τους τρόπους θεραπείας «75 αν η ψυχή παραδίνεται στον Κύριο με όλη της τη δύναμη, ο Αγαθός Θεός θα της χαρίσει την αληθινή μετάνοια και θα της φανερώσει τα συγκεκριμένα πάθη, το ένα μετά το άλλο, ώστε να απομακρυνθεί απ’ αυτά 76 και να μην μπορεί ο εχθρός να την εξουσιάζει με τους πειρασμούς. Διότι ο σκοπός του εχθρού είναι να μην μπορεί η ψυχή να απελευθερωθεί από αυτόν.»
- Η ευσπλαχνία του Οικτίρμονα Δημιουργού στην ψυχή λόγω του κόπου της και των μόχθων του σώματος (77-78).
Στο τέλος της Επιστολής αναφέρεται ο Άγιος Αντώνιος στην ευσπλαχνία του Οικτίρμονα Δημιουργού προς την ψυχή λόγω της προσπάθειάς της και των κόπων του σώματος. «77 Αν, λοιπόν, η ψυχή επιμείνει με υπομονή και είναι πειθήνια στο Άγιο Πνεύμα, που την ελκύει στη μετάνοια, τότε ο Ελεήμων Δημιουργός θα την σπλαχνιστεί, λόγω της προσπάθειάς της και των ασκήσεων του σώματος, που είναι: η μακροχρόνια νηστεία, η πολλή αγρυπνία, η μελέτη των Ιερών βιβλίων, η προσευχή χωρίς νωθρότητα, η διακονία των άλλων και η απλότητα του πνεύματος· 78 αν η ψυχή επιμείνει σε όλα αυτά, ο Αγαθός Θεός θα την προσέξει, θα την απαλλάξει από όλους τους πειρασμούς και θα την σώσει με το έλεος του». Στην αραβική μετάφραση προστίθεται διευκρινιστικά: «Διότι είναι Φιλάνθρωπος και σε Αυτόν αξίζει η δοξολογία, όπως και στον Μονογενή Του Υιό και στο Άγιο Του Πνεύμα, στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.»
ε) Σύγκριση μεταξύ της αραβικής και της ελληνικής παράδοσης της Επιστολής
Από το κείμενο της ελληνικής παράδοσης διασώθηκε όλη η Επιστολή στις μεταφράσεις της στα συριακά και λατινικά, ενώ στη γεωργιανή μετάφραση δεν έχει διασωθή η πρώτη παράγραφος. Οι διαφορές μεταξύ της ελληνικής παράδοσης και της Αραβικής μετάφρασης συνοψίζονται στα εξής:
1- Στην ελληνική παράδοση τονίζεται πολλές φορές ο ρόλος του Αγίου Πνεύματος στη διδασκαλία του νου, ώστε αυτός με τη σειρά του να εξαγνίσει την ψυχή και το σώμα. Στην Αραβική μετάφραση δεν κυριαρχεί τόσο έντονα το μοντέλο αυτό, παρ’ ότι δεν απουσιάζει εντελώς.
2- Δεν αναφέρει η Αραβική ούτε η Συριακή μετάφραση τους σαρκικούς λογισμούς (που κινούνται στο υπογάστριο).
3- Στη Αραβική μετάφραση ο Μ. Αντώνιος απευθύνεται σε εκείνους, που ενδύθηκαν το σχήμα του μοναχού, γι’ αυτό αναφέρει δύο φορές αυτό το σχήμα. Αντίθετα στις άλλες μεταφράσεις, δεν παρατηρείται αυτός ο περιορισμός.
4- Φαίνεται ότι στις δύο παραδόσεις υπάρχει μία μόνο φορά ασυμφωνίας στην μετάφραση, όταν δηλαδή ερμήνευσε η αραβική παράδοση την έκφραση «οι καρποί του σώματος» ότι είναι τα καλά και αγαθά έργα του σώματος. Στο ίδιο σημείο οι άλλες μεταφράσεις με τον όρο «οι καρποί της σάρκας», υπονοούν τα κακά έργα του σώματος.
5- Γενικά, το αραβικό κείμενο χαρακτηρίζεται για την συντομία του σε σύγκριση με τις μεταφράσεις της ελληνικής παράδοσης, οι οποίες αναπτύσσουν διεξοδικώτερα τα θέματα της Επιστολής.
6- Παρατηρούμε ότι οι δύο παραδόσεις συμφωνούν με ακρίβεια στις αναφορές τους από την Αγία Γραφή.
7- Στο τέλος πρέπει να τονίσουμε ότι το πνεύμα και οι ιδέες της Επιστολής είναι τα παρόμοια και στις δύο παραδόσεις. Η μεταξύ τους διαφορά βρίσκεται στην μορφή, όχι στην ουσία.
-84-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου