3-4 Όπως είδαμε η διαφορά μεταξύ της Αραβικής μετάφρασης και του κοπτικού κειμένου της Τέταρτης Επιστολής είναι πολύ μικρή (ασήμαντη)328. Επίσης, ο Rubenson έχει διαπιστώσει ότι πρόκειται για τη μοναδική μετάφραση, που προέκυψε απευθείας από το κοπτικό πρωτότυπο. Επιπλέον, με βάση την λανθασμένη θεωρία, που ισχυρίζεται ότι το συντομότερο κείμενο μάλλον είναι και το πιο γνήσιο, εξάγεται το συμπέρασμα ότι το αραβικό κείμενο μπορεί να θεωρηθεί ως το πιο γνήσιο, διότι πρόκειται για το συντομότερο κείμενο. Όλα αυτά ώθησαν μερικούς να υπερβάλουν στην αξιολόγηση και στην αξιοπιστία της Αραβικής μετάφρασης329. Από την άλλη πλευρά, η απόρριψη της αξιοπιστίας της Αραβικής μετάφρασης λόγω της διαφοράς της με τις άλλες τρεις μεταφράσεις, δηλαδή τη Γεωργιανή, τη Λατινική και τη Συριακή, είναι λανθασμένη άποψη, διότι η συμφωνία μεταξύ των τριών αυτών μεταφράσεων δεν είναι το κριτήριο της επιλογής τους. Και αυτό διότι και οι τρεις αυτές μεταφράσεις προέρχονται από μία και μόνο μετάφραση, δηλαδή το ελληνικό κείμενο. Γι’ αυτό το λόγο, η σύγκριση πρέπει να γίνει ανάμεσα στο αραβικό κείμενο ως το πιο αντιπροσωπευτικό του κοπτικού κειμένου και στο σύνολο των τριών άλλων μεταφράσεων, ως αντιπροσωπευτικό του ελληνικού κειμένου, όπως και πράξαμε στην παρούσα εργασία. Η σύγκριση δείχνει ότι από την Αραβική μετάφραση απουσιάζουν μερικές περικοπές, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα τους ερευνητές να θεωρούν ότι οι άλλες μεταφράσεις της ελληνικής παράδοσης προσφέρουν πιο αξιόπιστο κείμενο από το αραβικό, το οποίο αφαίρεσε τα κείμενα αυτά εξαιτίας της επανάληψης και των γνωστικών αντιλήψεων330.
Όμως κατά την άποψη μας, θέλουμε να σημειώσουμε τα εξής:
1-Αν και η σύγκριση της Αραβικής μετάφρασης με το κοπτικό κείμενο της Τέταρτης Επιστολής δείχνει κατά πολύ την ακρίβεια της Αραβικής μετάφρασης, όμως αυτό δεν αποδεικνύει την αξιοπιστία της γενικά, διότι η Τέταρτη Επιστολή είναι η πιο μικρή Επιστολή και απουσιάζει από αυτή το θέμα της ιστορίας της Θείας Οικονομίας, που επαναλαμβάνεται ιδιαίτερα στις άλλες Επιστολές, επομένως δεν περιέχει τις περικοπές, τις οποίες αφαιρεί συνήθως ο Άραβας μεταφραστής. Από την άλλη πλευρά, δεν είναι λογικό να υποθέσουμε ότι η ελληνική μετάφραση έχει παρεμβάλει τις περικοπές αυτές χωρίς λόγο. Και αξίζει να σημειωθεί ότι η περίληψη και η ανακεφαλαίωση αποτελεί γενικό χαρακτηριστικό των αραβικών μεταφράσεων την εποχή της μετάφρασης.
2-Επομένως, παρατηρούμε ότι η αξιοπιστία της Αραβικής μετάφρασης περιορίζεται στις εκτενείς Επιστολές, οι οποίες επαναλαμβάνονται, όπως και οι παρεκβάσεις στα θέματα. Και αυτό φαίνεται προφανώς στις ΣΤ΄ και Ζ΄ Επιστολές.
3-Από την άλλη πλευρά, δεν συμφωνούμε με την άποψη των ερευνητών για την αξιοπιστία της ελληνικής παράδοσης των Επιστολών σε όλες τις περιπτώσεις, διότι πιθανόν να έχουν γίνει προσθήκες και εξηγήσεις στο κείμενο.
4-Η πιο ισχυρή απόδειξη για την άποψή μας αυτή βρίσκεται στις δύο παραπομπές του Αγίου Βήσα331, όπου παρατηρούμε τα εξής:
• Αν και το περιεχόμενο των παραπομπών δεν είναι γνωστικό ούτε επαναλαμβάνει την Ιστορία της Οικονομίας, παρατηρούμε ότι η Αραβική μετάφραση συνοψίζει το κείμενο, και αυτό επιβεβαιώνει την γενική τάση του Άραβα μεταφραστή να ανακεφαλαιώνει το κείμενο.
• Μολονότι η ελληνική παράδοση συμφωνεί κατά πολύ με τις δύο αυτές παραπομπές, παρατηρούμε, ακόμη, ότι έχει παρεμβάλει προσθήκη και στις δύο περιπτώσεις. Κατά την άποψη μας οι δύο παραπομπές του Βήσα και ιδιαίτερα η μεγάλη παραπομπή μπορούν να αποτελέσουν το καλύτερο κριτήριο για την αξιολόγηση όλων των κειμένων των Επιστολών. Στο τέλος, θέλουμε να τονίσουμε ότι το μειονέκτημα της Αραβικής μετάφρασης δεν βρίσκεται πρωτίστως στα αφαιρούμενα κείμενα, αλλά στην επιμονή του Άραβα μεταφραστή να απομακρυνθεί από τις γνωστικές θεωρίες, κάτι που επιδιώξαμε να αποδείξουμε με την σύγκριση των δύο παραδόσεων.
-158-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου