Αμέσως μετά την ολοκλήρωση του ενθρονιστηρίου λόγου του φιλόμουσου και φιλομαθούς μητροπολίτη Γερμανού Γ΄ Μιχαηλίδη, τον λόγο έλαβε ο επίσκοπος Ελευθερουπόλεως100 Διονύσιος101, ο οποίος εκφώνησε τον παρακάτω ενάρετο λόγο:
«Δίκαιον εἶχε, σεβασμιώτατε δέσποτα, ὁ λαὸς ὅλος καὶ ἡ ἐπαρχία ἅπασα ἀνυπομόνως νὰ προσδοκᾷ τὴν ἔλευσιν ταύτην καὶ ἐνθουσιωδῶς νὰ ἐγείρηται εἰς τὴν ὑποδοχὴν σήμερον, διότι σύνοιδε καλῶς ὅτι δὲν ὑποδέχεται τὸν τυχόντα, ἀλλὰ τὸν ἐκλεκτὸν, τὸν ὁποῖον ἡ μεγάλη βουλὴ καὶ πρόνοια τοῦ Θεοῦ ὥρισε καὶ ἀπέστειλεν ὡς νέον Μωϋσῆν, σώζοντα ἐκ τῶν κινδύνων καὶ περιστάσεων τὸν νέον Ἰσραήλ. Ὁ λαὸς οὗτος καὶ ἡ ἐπαρχίᾳ ἅπασα ἔχει τὰς ἐλλείψεις της, ἔχει τὰς ἀσθενείας της, κατὰ τὰς ὁποίας νοσεῖ, καὶ ἑπομένως ἔχει ἀνάγκην ἐμπείρου καὶ συνετοῦ ἰατροῦ. Ἕκαστος συναισθάνεται καὶ ἀναγνωρίζει τῶν σημερινῶν πνευμάτων τὰς μεγάλας ἀπαιτήσεις, ἀφ’ ἑνὸς, καὶ τὴν ἀσυμφωνίαν, ἀφ’ ἑτέρου, καὶ ἑπομένως τὰς δυσχερείας τῆς ὑψηλῆς ταύτης θέσεως, εἰς ἣν θεόθεν ἐκπληρώθης, ἀλλ’ οὐδεὶς ἐξ ἡμῶν ἀμφιβάλλει περὶ τῆς καλῆς καὶ αἰσίας ἐκβάσεως, διότι ἡ τὴν σὴν ἱερὰν κορυφὴν κατακοσμοῦσα φρόνησις, καὶ αἱ ἄλλαι χριστιανικαὶ ἀρεταὶ, ταῦτα πάντα εἶναι ἐχέγγυα ἀσφαλῆ καὶ βέβαια, ἐνισχύουσι τὴν πεποίθησιν, ἐπαυξάνουσι τὰς προσδοκίας τοῦ ὀρθοδόξου λαοῦ σου, καὶ προκαλοῦσι τὰ περὶ σὲ γινόμενα. Δὲν εἶναι ἐπιδείξεις κεναὶ, σεβάσμιε ἱεράρχα, δὲν εἶναι κατὰ τύπον γινόμεναι τελεταὶ τὸ φαινόμενον, ἀλλ’ εἷναι ἐκδήλωσις τῆς ἐσωτερικῆς χαρᾶς καὶ ἀγαλλιάσεως, τὴν ὁποίαν ὁ περιούσιος οὗτος λαὸς συναισθάνεται σήμερον, διότι ἐκπληροῦται ἡ μεγάλη αὐτοῦ ἐπιθυμία, ἥτις ἐγεννήθη ἐν τῇ ἐλπίδι τῆς ἀπολαύσεως τῆς ὑμ. σεβασμιότητος. Ταῦτα πάντα παρέχουσι τὰς χρηστὰς ἐλπίδας ὅτι προθύμως θέλουσιν ὑποδεχθῆ καὶ τὴν ἐφαρμογὴν τῶν εὐαγγελικῶν ἀρχῶν σου, τὰς ὁποίας παρὰ τοῦ θεμελιωτοῦ αὐτῶν ἀπεστάλης κομίσων. Μὴ ἀποδειλιᾷς λοιπὸν, ἀλλ’ ἐπιλαβοῦ θαρραλέως τοῦ ὑψηλοῦ σου ἔργου, καὶ ἡ ἐπιτυχία ἔσεται πλήρης. Ἀνάλαβε τὴν ὁδηγίαν τοῦ χριστεπωνύμου τούτου λαοῦ μετ’ εὐτολμίας καὶ ἀκολουθήσει ὀπίσω σου.
Θεὲ πατέρων καὶ Κύριε τοῦ ἐλέους, τὸν πανιερώτ. ἱεράρχην σκέπε καὶ διαφύλαττε· τὴν ἀγαθὴν αὐτοῦ προαίρεσιν ἐνίσχυε εἰς τὸ ὀρθοτομεῖν τὸν λόγον τῆς σῆς ἀληθείας· δὸς αὐτῷ τὴν δύναμιν τοῦ πατεῖν ἐπάνω ὄφεων καὶ σκορπίων καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ. ’Επὶ πᾶσι δὲ τούτοις, διατήρει αὐτὸν ἄνοσον, εὔθυμον, ἄλυπτον, καὶ ὑγιᾶ εἰς πολλὰ ἔτη. Γένοιτο!»102.
Μετά την ολοκλήρωση του λόγου του επισκόπου Ελευθερουπόλεως Διονυσίου, τον λόγο έλαβε ο Φ. Δημητριάδης. Ο Φ. Δημητριάδης, ο οποίος φαίνεται ότι υπηρετούσε εκείνη χρονική περίοδο ως διδάσκαλος εντός των γεωγραφικών ορίων της εκκλησιαστικής επαρχίας, από τον άμβωνα του ιερού μητροπολιτικού ναού της Δράμας: «…ἀπήγγειλε κατάλληλον τῇ περιστάσει λογύδριον, διερμηνεύων τὴν ἀνεκλάλητον τῶν ἐπαρχιωτῶν χαρὰν ἐπὶ τῇ εὐτυχεῖ ἐκλογῇ τοιούτου διὰ τὴν χώραν πνευματικοῦ πατρὸς, καὶ τὴν ἐπ’ αὐτοῦ ἐναπόθεσιν τῶν γλυκυτέρων αὐτοῦ προσδοκιῶν καὶ ἐλπίδων»103.
Πιο συγκεκριμένα, ο μακροσκελής λόγος του προαναφερθέντος διδασκάλου έχει ως εξής: «Σεβασμιώτατε ποιμενάρχα! Σύμπασα ἡ πόλις ἡμῶν σήμερον ἐν ἀγαλλιάσει ψυχῆς τὸ ὡς εὖ παρέστης διὰ τῆς ἀσθενοῦς μου σοὶ προσφωνεῖ γλώσσης. Ζωηρὸν καὶ χρηστῶν ἐλπίδων ἔμπλεων, τὸ πνευματικὸν ποίμνιον ἔσπευσε νὰ ὑποδεχθῇ τὸν ποιμένα, ἅμα ὡς ἡ εὐφρόσυνος τῆς ἀφίξεώς σου ἀγγελία, ὡς ἀσπραπὴ, ἀπὸ στόματος εἰς στόμα μετεδόθη. Ναὶ. Ὡς εὖ παρέστης, πανιερώτατε. Πάλλουσιν ἀγαλλόμεναι ὅλων ἡμῶν αἱ καρδίαι, καὶ ἐπὶ τοῦ προσώπου ἡμῶν ζωγραφεῖται ἡ πληροῦσα αὐτᾶς χαρὰ, διότι ἀτενίζομεν τέλος τὸν περιπόθητον ἡμῶν ποιμένα, ἐφ’ οὗ καὶ οἱ πόθοι καὶ αἱ ἐλπίδες ἡμῶν ἅπασαι συγκεντροῦνται, καὶ ᾧ θεόθεν ἀφιερώθῃ τῆς πολυπαθοῦς ταύτης ἐπαρχίας ἡ πνευματικὴ διοίκησις. Καὶ ἐνῷ τὴν ψυχὴν ἡμῶν κατέχει ἀνεκλάλητος εὐφροσύνη, τὰ χείλη ἡμῶν ψιθυρίζουσιν εὐχαριστίας ὕμνους πρὸς τὸν οὐράνιον δεσπότην, εὐγνωμοσύνης δὲ διαπύρους ἐκφράσεις πρὸς τὴν μητέρα καὶ προστάτριαν ἡμῶν Μ. τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίαν, ἀξιώσασαν τὴν φιλτάτην ἡμῶν ταύτην ἐπαρχίαν ἱεράρχου ἀγαθοῦ, τῆς εὐσεβείας ταῖς ἀρεταῖς κεκοσμημένου, καὶ τῇ κατὰ Χριστὸν καὶ τῇ θύραθεν παιδείᾳ πεφωτισμένου, συνιδοῦσαν δὲ ὅτι τοιοῦτος ἡμῖν ἔπρεπεν ἀρχιερεύς. Εἰς τὴν ἀπὸ τῶν δώρων στιβαρᾶς καὶ φιλοκάλου πνευματικῆς διοικήσεως κρίμασιν οἷς οἶδε Κύριος ἐστερημένην παροικίαν ταύτην, ἡ σωτήριός σου ἔλευσις προσμειδιᾷ ἡμῖν, ὡς ὁ εὐεργετικὸς ἥλιος, ὁ ἐπιχέων τὰς εὐεργετικὰς ἀκτῖνας του εἰς τοὺς ἐπὶ μακρὸν φθίνοντας ὑπ’ οὐρανὸν νεφελώδη σκυνθρωπὸν καὶ ἀνήλιον. Ἥλιος ὀρθοδοξίας καὶ τῆς πρὸς τὰ καλὰ ἀγάπης ἀνέτειλε καὶ ἡμῖν σήμερον καὶ ὑπὸ τὰ ζωοπάροχα αὐτοῦ φῶτα θὰ διανοίξῃ καὶ ἡ χώρα ἡμῶν τὰς δεσμευμένας αὐτῆς πτέρυγας, ἵνα χωρήσῃ εἰς τοῦ ἐκπολιτισμού καὶ τῆς θεογνωσίας τὸν αἰθέριον δρόμον, ἐν ᾧ τοσοῦτον καθυστέρησε. Ναὶ, σεβαστὲ ἱεράρχα, εἰς τὴν ἐγνωσμένην σου ἱκανότητα καὶ τὰ φιλάνθρωπα καὶ φιλόκαλα αἰσθήματα γίνεται σήμερον ἡ ἐπίσημος ἐναπόθεσις τῆς πνευματικῆς, ἠθικῆς καὶ ὑλικῆς τοῦ τόπου εὐημερίας, χρηστόταται δὲ διαλάμπουσιν ἐλπίδες ὅτι θέλεις ὁδηγήσει ἡμᾶς εἰς τὸν πρὸς ὃν ὀφείλομεν φθάσαι προορισμόν. Ἐν ἐποχῇ, καθ’ ἣν καὶ εἰς τὰς ἀπωτέρας τῆς γῆς ἐσχατιὰς ἡ ἀχλὺς τῆς βαρβαρότητος καὶ τῆς ἀμαθείας διαλύεται διὰ τῆς μεγαλουργοῦ δυνάμεως τῆς χριστιανικῆς διδασκαλίας καὶ τῶν φώτων τῆς ἐπιστήμης, πεπείσμεθα ὅτι καὶ ἡ χώρα αὕτη, ἐφ’ ἧς σώζονται ἔτι τῆς προγονικῆς ἡμῶν εὐκλείας τὰ ἴχνη, δὲν θὰ βραδύνῃ ὑπὸ τὴν φιλόστοργον προστασίαν φιλοχρίστου ποιμένος ν’ ἀπολαύσῃ τῶν εὐεργετημάτων τῆς ἀγάπης καὶ τῆς πρὸς τὰ καλὰ ὁρμῆς. Ὁπόσην σωτήριον ἐπίδρασιν καὶ συντελεστικότητα ἐπὶ τῆς εὐημερίας καὶ τῆς προόδου χώρας τινὸς κέκτηται ἡ πεφωτισμένη πνευματικὴ κυβέρνησις εὐσεβοῦς καὶ φιλανθρώπου ποιμένος, μαρτυροῦσιν ἡ ἐπὶ τῆς ποιμαντορίας τῶν πατέρων τῆς Ἐκκλησίας εὐδαιμονία τοῦ χριστιανικοῦ λαοῦ καὶ ἡ εἰς τὴν κατὰ Θεὸν ὁδὸν αὑτοῦ πορεία. Τὰ θεῖα καὶ μελιστάλακτα ρήματα τῆς χριστιανικῆς διδασκαλίας, ἡ εὐαγγελικὴ ἠθικὴ, ἀπὸ τὰ σεμνὰ χείλη ἱεραρχῶν σεβασμίων καὶ μουσοτραφῶν ρέοντα, ἐμάλασσον τὰς ἀπεσκληρυμένας τῶν ἀνθρώπων καρδίας, καὶ τὴν διάνοιαν αὐτῶν ἐπὶ τὸν πλάστην ἐγείροντα, παρώρμων αὐτοὺς εἰς τὴν ἀγάπην, τὴν θεογνωσίαν καὶ τὸν φωτισμόν. Μυσταγωγοὶ λοιπὸν τῆς θείας σοφίας καὶ τοῦ Χριστοῦ ἀκάματοι στρατιῶται, ὁδηγοῦσι τὴν ἐμπιστευθεῖσαν αὐτοῖς ἄνωθεν ποίμνην εἰς τὴν κατὰ Θεὸν ὁδὸν οἱ ἀγαθοὶ ἀρχιερεῖς. Ἀλλὰ καὶ ὁπόσα ἐν τῇ ὁδῷ κωλύματα, ὁπόσα μαρτύρια καὶ ὁπόσαι πικρίαι θλίβουσι τὴν καρδίαν τοῦ ἰθύνοντος τὸ πνευματικὸν σκάφος. Τὸ ἔργον εἶναι βαρὺ καὶ ἐπίμοχθον, οἱ κίνδυνοι τὸ περιστοιχοῦσιν, ἀλλ’ ὁ Ὕψιστος ἐπιβλέπει ἐπίκουρος καὶ παρέχει ἀντίληψην τοῖς καλλιεργοῦσι τὴν ἄμπελον τῆς ἀρετῆς καὶ εὐσυνειδότως ἐκπληροῦσι τὰ ὑψηλὰ αὑτῶν καθήκοντα. Ἐπὶ σὲ ὅθεν, σεβάσμιε ἱεράρχα, θαρροῦσα ἡ θεόμπνευστος τῆς Δράμας ἐπαρχία, ἐναποθέτει τὴν πολύτιμον ἐλπίδα τῆς ἐκπληρώσεως τῶν γλυκυτέρων αὑτῆς πόθων. Ἕξεις ἐν τῷ ἔργῳ τούτῳ συνεργάτας ἅπαντας τοὺς ἐνταῦθα φιλομούσους προκρίτους, ὅσοι φλέγονται ὑπὸ τῆς ἐπιθυμίας τοῦ νὰ συμπράξωσι μετὰ τῆς πανιερότητός σου διὰ τὴν κοινὴν τῆς πατρίδος εὐδαιμονίαν καὶ τοῦ γενικοῦ καλοῦ τὴν ἐξάσκησιν. Ἡ ἁρμονία καὶ ἡ πρὸς πᾶν καλὸν σύμπνους ἐνέργεια θὰ διέπῃ ὑπὸ τὴν συνετήν σου προεδρείαν τὰς κοινωνικὰς ἐπιχειρήσεις ἡμῶν καὶ τὰς παρουσιαζομένας ἀκάνθας ἡ σταθερότης καὶ ἡ ὑπὲρ τῶν χριστιανῶν αὐταπάρνησίς σου θ’ ἀπομακρύνῃ. Δικαίως ἄρα ἀγάλλεται τὸ χριστιανικὸν σήμερον πλήρωμα τῆς ἐπαρχίας καὶ σεμνύεται τὰ κάλλιστα προσδοκῶν καὶ πιστεῦον ἀπὸ τοιούτου ποιμενάρχου. Οἱ πιστοὶ ἀποκτῶσιν ἐν τῷ προσώπῳ σου ἐπίκουρον καὶ πατέρα ἐν ταῖς ἠθικαὶς αὑτῶν ἀνάγκαις καὶ παρήγορον ἐν ταῖς θλίψεσι, φιλανθρώπως ἐπιχορηγοῦντα τὴν πατρικὴν αὐτοῦ προστασίαν. Τὰ ἐκπαιδευτικὰ ἡμῶν φυτώρια μετὰ παλμῶν ἀγαλλιάσεως τὴν ἔλευσίν σου χαιρετίζοντα, ἀναμένουσι τὴν ἠθικὴν καὶ στιβαράν σου ὑποστήριξιν, ἵνα νέας οἱ ἐν αὐτοῖς διδάσκοντες καὶ διδασκόμενοι ἀρυσθῶσι δυνάμεις καὶ μετὰ πλείονος ζήλου τραπῶσιν εἰς τὴν εἰλικρινῆ ἐκπλήρωσιν τοῦ ἀμοιβαίου αὑτῶν καθήκοντος. Ἀληθῶς ὑπὸ τοιαύτην ἄοκνον πρόνοιαν, ἀγλαοὶ καὶ πλούσιοι θ’ ἀναλάμψωσιν αὐτῶν οἱ διανοητικοὶ καρποὶ καὶ τὰ χείλη τῶν προσφιλῶν τούτων παίδων θὰ εὐλογῶσι τὸ ἀγαπητὸν σου ὄνομα. Οἱ φιλοπάτριδες ἐπαρχιῶται ἀποκτῶσιν ὁδηγὸν καὶ συνεργάτην ἀκάματον, ἡ δὲ πιστὴ μετὰ σοῦ συνεργασία ἔσεται τὸ πρώτιστον αὐτῶν μέλημα. Ὡς καλὸς οἰκογενειάρχης θὰ συνάγῃς ὑπὸ τὰς πατρικάς σου πτέρυγας τὰ εὐγνώμονά σου τέκνα, ἵνα διερμηνεύῃς αὐτοῖς τὴν πρὸς τὴν πρόοδον ἄγουσαν καὶ ὑποθάλπῃς τὸν πρὸς πᾶν ἀγαθὸν ἔμφυτον αὐτῶν ζῆλον. Τῆς ἐναγωνίως προσδοκωμένης ἠθικῆς καὶ πνευματικῆς παλιγγενεσίας ἡμῶν τὰ προοίμια ἑορτάζοντες λοιπὸν σήμερον ἐν τῷ ἱερῷ τούτῳ ναῷ104, μετὰ συγκεκινημένης καρδίας ἀποτείνομεν ταπεινὴν δέησιν εἰς τὸν δοτῆρα παντὸς ἀγαθοῦ, ὅπως ὑποστηρίξῃ τὸ θεοσεβὲς ἔργον, εἰς ὃ ἐκλήθη ἡ πανιερότης σου. Ἄγε, σεβάσμιε ποιμενάρχα, ἴθυνον ἐναρέτως τὸ εὐσεβές σου ποίμνιον. Μὲ τῆς εὐσεβείας καὶ τῆς θεολογικῆς ἐπιστήμης σου τὰς ἀκτῖνας φώτισον ἡμῶν τὸν νοῦν καὶ πράϋνον τὴν καρδίαν. Ἰδοὺ πάντοθεν τῆς παροικίας προθύμως συρρεύσαντα τὰ πειθήνιά σου τέκνα ἀναμένουσιν ἀπὸ τοῦ σοῦ στόματος τὴν ἱερὰν καὶ ἐπίσημον ταύτην ὑπόσχεσιν. Ὁ καιρὸς ἐπείγει· τὸ πολυπαθὲς ἔθνος ἀπέκαμεν ὑπερπηδῶν τοὺς ἀλλεπαλλήλους σκοπέλους καὶ ἀπὸ τῆς ἀπειλουμένης καταστροφῆς εὐσυνείδητος καὶ φιλοδίκαιος διοίκησις καὶ συσσωματωμένη ἐνέργεια δύναται νὰ τὸ σώσῃ. Ἕκαστος ὀφείλει νὰ καταβάλῃ τὸν ὀβολόν του εἰς τὴν ποθουμένην βελτίωσιν. Ἀπὸ τοῦ εὐπορωτάτου πολίτου μέχρι τοῦ πένητος ἐργάτου δυνάμεθα πάντες ὑπὸ τοιοῦτον ἀρχηγὸν νὰ συντελέσωμεν εἰς τὸ προοδευτικὸν τοῦτο ἔργον. Ἐναπόκειται τῷ θεοφρουρήτῳ ἡμῶν ποιμένι καὶ τοῖς περὶ αὐτὸν ἡ κατὰ τὰς εὐχὰς τοῦ ἔθνους ἀνάπτυξις καὶ βελτίωσις τῆς χώρας ταύτης, ἀλλ’ ὁ Θεὸς ἔσεται ἡμῖν ἀντιλήπτωρ καὶ προστάτης, ἡ δὲ μέλλουσα γενεὰ θὰ εὐγνωμονεῖ πρὸς τὴν ἐποχὴν ἡμῶν καὶ θὰ εὐλογῇ τοῦ πανιερωτάτου ἡμῶν Γερμανοῦ τὴν ἱερὰν μνήμην. Γένοιτο!»105.
-398-
100. Κατά τη Βυζαντινή και Οθωμανική περίοδο, η επισκοπή Ελευθερουπόλεως μαρτυρείται αρχικά ως υποκείμενη επισκοπή της μητρόπολης Φιλίππων και μετέπειτα ως υποκείμενη επισκοπή της εκτενούς μητρόπολης Φιλίππων Δράμας, Ζιχνών και Νευροκοπίου στην Ανατολική Μακεδονία. Το έτος 1889, δηλαδή κατά την περίοδο της πατριαρχείας του Οικουμενικού Πατριάρχη Διονυσίου Ε΄ (1887-1891), μετά από έγγραφη αναφορά των προκρίτων της περιοχής προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, η επισκοπή ανυψώθηκε σε μητρόπολη με Πατριαρχικό και Συνοδικό Τόμο. Για την ιστορία της εκκλησιαστικής επαρχίας Ελευθερουπόλεως από τη βυζαντινή περίοδο έως και τις αρχές της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα, βλ. Μαυρουδής Αιμίλιος, Η ιστορία της Μητροπόλεως Ελευθερουπόλεως, Θεσσαλονίκη 2006.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου