ΠΩΣ ΠΟΛΕΜΕΙΤΑΙ ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΤΟΥ ΦΘΟΝΟΥ ?

Εἶναι συχνὸ τὸ φαινόμενο νὰ φθονοῦνται μεταξύ τους μικρὰ παιδιά, ἀδέλφια, ἀνδρόγυνα, συνεταῖροι, 
συνάδελφοι, πεθερὲς μὲ τὶς νύφες. 

Τὸ πάθος τοῦ φθόνου ἔχει πάρει τόσο μεγάλες διαστάσεις ποὺ τὸ συναντοῦμε καὶ στὸ χῶρο τῆς παιδείας, στὸ χῶρο τοῦ ἀθλητισμοῦ, στὸ χῶρο τῆς πολιτικῆς, ἀκόμη καὶ στοὺς ἐκκλησιαστικοὺς κύκλους. 

Σὰν πανδημία ἁπλώθηκε σ’ ὅλη τὴν οἰκουμένη. «Τῆς βασκανίας ἡ τυραννίς (ἡ τυραννία τῆς ζήλειας, τοῦ φθόνου) Ἐκκλησίας ὁλοκλήρους ἀνέτρεψε καὶ τὴν Οἰκουμένην ἅπασαν ἐλυμήνατο», σημειώνει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος. 

Κι ἀναρωτιέται ἂν ἔμεινε ἄραγε κανεὶς τελείως καθαρὸς ἀπὸ τὸ πάθος αὐτό! «Τίς γὰρ τοῦ πάθους τούτου καθαρός;» (ΕΠΕ 18, 222). 

Ἀλλὰ τί εἶναι ὁ φθόνος;

 Εἶναι ἡ λύπη μας γιὰ τὴν εὐτυχία τοῦ ἄλλου ἢ ἡ χαρὰ γιὰ τὴ δυστυχία του. 

Ὅσο καὶ ἂν ἀκούγεται παράξενα, ὁ φθονερὸς λιώνει γιὰ τὰ καλὰ τοῦ πλησίον καὶ χαίρεται γιὰ τὴ δυστυχία του. 

Ὁ φθόνος ἀναπτύσσεται μεταξὺ γνωστῶν ἀνθρώπων, συγγενῶν, φίλων, γειτόνων. «Φθόνος φιλίας ἐστὶν ἀρρώστημα», γράφει ὁ Μέγας Βασίλειος. Εἶναι ἡ κατ’ ἐξοχὴν ἀσθένεια ποὺ προσβάλλει τὴ φιλία. 

Φθόνος εἶναι ἡ διαστροφὴ τῆς ἀγάπης. Αὐτὸς ποὺ φθονεῖ δὲν ἀγαπᾶ τὸν συνάνθρωπό του, ἀλλὰ θέλει νὰ τὸν βλάψει, νὰ τὸν ταπεινώσει, νὰ τὸν ἐξουθενώσει τελείως, γιὰ νὰ ἐπικρατήσει αὐτός. 

Ὁ φθόνος διώχνει τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ αἰχμαλωτίζει τὸν ἄνθρωπο στὴν ἐξουσία τοῦ σατανᾶ. 

Ἡ ψυχὴ ποὺ ζηλεύει γίνεται κατοικία τῶν δαιμόνων. Γράφει καὶ ὁ ὅσιος Ἰσαὰκ ὁ Σύρος ὅτι ὅποιος ἔχει τὸν φθόνο στὴν καρδιά του, ἔχει μαζί του τὸν διάβολο.

 Οἱ χαρακτηρισμοὶ αὐτοὶ δὲν εἶναι ὑπερβολικοί, διότι ὁ φθόνος εἶναι σκληρὸ πάθος. Πέτρα τὴν κάνει τὴν καρδιά. Ἐπίσης ὁ φθόνος εἶναι τυφλὸ πάθος. Σὲ ὠθεῖ νὰ κάνεις ἐνέργειες ποὺ δὲν ἐξηγοῦνται μὲ καμιὰ λογική. 

Ἡ παγκόσμια ἱστορία κατέγραψε μεγάλα ἐγκλήματα ποὺ 

διεπράχθησαν ἐξαιτίας τοῦ φθόνου. 

Ὁ διάβολος ἀπὸ φθόνο ἔβγαλε τοὺς Πρωτοπλάστους ἀπὸ τὸν Παράδεισο! Ὁ Κάιν φόνευσε τὸν ἀδελφό του Ἄβελ, ἐπειδὴ τὸν φθονοῦσε! 

Τὰ παιδιὰ τοῦ Ἰακὼβ πούλησαν τὸν ἀδελφό τους Ἰωσὴφ στοὺς Ἰσμαηλίτες ἐμπόρους, γιατὶ τὸν φθονοῦσαν! 

Ἀλλὰ καὶ τὸν Δανιὴλ ἀπὸ φθόνο τὸν ἔριξαν στὸ λάκκο τῶν λεόντων, καὶ τὸν ἱερὸ Χρυσόστομο ἀπὸ φθόνο τὸν καθήρεσαν καὶ τὸν ἐξόρισαν δύο φορές, καὶ τὸν ἅγιο Νεκτάριο ἀπὸ φθόνο τὸν κατασυκοφάντησαν! 

Τὸ χαρακτηριστικότερο ἀπ’ ὅλα τὰ παραδείγματα εἶναι ὅτι καὶ τὸν Κύριό μας ἀπὸ φθόνο τὸν ἀνέβασαν ἐπάνω στὸ σταυρὸ οἱ Ἰουδαῖοι. 

Ὅμως οἱ φθονεροὶ δὲν πετυχαίνουν αὐτὸ ποὺ στοχεύουν, ἀλλὰ τὸ ἀκριβῶς ἀντίθετο. Αὐτὸν ποὺ φθονοῦν τὸν

 δοξάζουν, ἐνῶ οἱ ἴδιοι ντροπιάζονται. Ἀντὶ νὰ βλάψουν τοὺς ἄλλους, βλάπτουν τὸν ἑαυτό τους. Ἀντὶ νὰ τιμωρήσουν τοὺς ἄλλους, αὐτοτιμωροῦνται. Ἀντὶ νὰ δηλητηριάσουν τοὺς ἄλλους, αὐτοδηλητηριάζονται. 

Ὁ Μέγας Βασίλειος τονίζει ὅτι ὅπως ἡ σκουριὰ γεννιέται ἀπὸ τὸ σίδερο, ἀλλὰ τὸ τρώει σιγά-σιγά, ἔτσι καὶ ὁ φθόνος γεννιέται στὴν ψυχὴ τοῦ φθονεροῦ, ἀλλὰ γυρίζει κατόπιν καὶ τὸν ἐκδικεῖται. Δηλητηριάζει τὴ ζωή του, φθείρει τὴν ὑγεία του, χαλάει τὴν ψυχικὴ διάθεσή του, πλημμυρίζει τὴν καρδιά του μὲ χολή, τὸν καθιστᾶ μ’ ἕνα λόγο δυστυχή, ἀφοῦ ὅλες οἱ χαρὲς καὶ οἱ ἐπιτυχίες τῶν ἄλλων ἀποτελοῦν γι’ αὐτὸν ἰσάριθμες αἰτίες πικρίας καὶ 

λύπης. 

Πῶς πολεμεῖται ἄραγε τὸ πάθος τοῦ φθόνου; 

Ἐφόσον ὁ φθόνος εἶναι διαστροφὴ τῆς ἀγάπης, θεραπεύεται μὲ τὴν ἀνυπόκριτη καὶ ἀνιδιοτελὴ ἀγάπη. Ἡ ἀληθινὴ ἀγάπη εἶναι ἡ ἀρετὴ ποὺ κατ’ ἐξοχὴν νικᾶ τὸ φθόνο. 

Ὅπου ὑπάρχει ἀληθινὴ ἀγάπη, ἡ ζήλεια καὶ ὁ φθόνος ἐξαφανίζονται. Δὲν θεραπεύεται βέβαια εὔκολα τὸ πάθος τοῦ φθόνου, διότι αὐτοὶ ποὺ φθονοῦν, ἐξωραΐζουν τὸ πάθος τους. Λένε πὼς ἀγαποῦν καὶ ὑπεραμύνονται γι’ αὐτό. Δὲν παραδέχονται ὅτι δὲν ἀγαποῦν ἀληθινά. Γι’ αὐτό, τὸ πρῶτο ποὺ χρειάζεται νὰ κάνουμε, εἶναι νὰ παραδεχθοῦμε ὅτι ὑπολειπόμαστε στὴν ἀληθινὴ ἀγάπη. 

Αὐτὸς ποὺ ἀληθινὰ ἀγαπάει, δὲν κάνει κακὸ στὸν πλησίον του, ἀλλὰ χαίρεται γιὰ τὴν ἀρετὴ καὶ τὴν προκοπή του. Συναγάλλεται, ὅταν τὸν βλέπει νὰ προοδεύει πνευματικά. Δὲν ἐπιβουλεύεται τὴν τιμή του, ἀλλὰ τοῦ δίνει τὸ προβάδισμα. Δὲν τὸν κατηγορεῖ στοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ἀλλὰ λέει γι’ αὐτὸν ἐπαινετικοὺς λόγους. Ἐπίσης αὐτὸς ποὺ ἀληθινὰ ἀγαπάει, συμπάσχει μὲ τὸν πάσχοντα ἀδελφό του. Προσπαθεῖ νὰ τὸν ἀνακουφίσει στὸν πόνο του. Τὸν ἐνισχύει μὲ λόγους παρηγορίας. 

Ὅταν τὸν βλέπει νὰ ἁμαρτάνει, δὲν τὸν διασύρει δημοσίως, ἀλλὰ τὸν διορθώνει μὲ λεπτότητα. 

Ἂς μάθουμε κι ἐμεῖς νὰ μὴν ὑποχωροῦμε στὰ κεντήματα τοῦ φθόνου, ἀλλὰ νὰ συμπεριφερόμαστε στοὺς ἀδελφοὺς μὲ ἄδολη καὶ ἀνυπόκριτη ἀγάπη. 

Νὰ τοὺς ἔχουμε στὴν προσευχή μας. 

Νὰ χαιρόμαστε στὶς χαρές τους καὶ νὰ λυπόμαστε στὶς λύπες τους (Ρωμ. ιβ΄ 15). Νὰ λέμε τὰ καλύτερα λόγια γι’ αὐτούς. Ἔτσι πολεμεῖται ἀποτελεσματικὰ τὸ πάθος τοῦ φθόνου. 

Ἐπίσης ἀντὶ νὰ στεκόμαστε στὸν πλοῦτο ἢ στὸ ἀξίωμα τοῦ συνανθρώπου μας καὶ νὰ λιώνουμε ἀπὸ τὸ πάθος τοῦ φθόνου, νὰ καλλιεργοῦμε τὴν ἀρετή, ποὺ εἶναι τὸ μεγαλύτερο καὶ μονιμότερο ἀγαθό, ἀλλὰ καὶ τὰ χαρίσματα μὲ τὰ ὁποῖα μᾶς προίκισε ὁ ἅγιος Θεός. 

Ἔτσι δὲν θὰ αἰσθανόμαστε μειονεκτικά, ἀλλὰ θὰ εἴμαστε πλήρως ἱκανοποιημένοι. Λόγου χάριν, ὁ ἀδελφός μας ἔχει τὸ χάρισμα τῆς καλλιφωνίας, ποὺ ἐμεῖς δὲν τὸ ἔχουμε.

 Δὲν χρειάζεται νὰ τὸν ζηλεύουμε γι’ αὐτό, ἀλλὰ νὰ καλλιεργοῦμε τὰ χαρίσματα ποὺ σ’ ἐμᾶς ἔδωσε ὁ Θεός.

 Σὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους δίνει χαρίσματα. Μπορεῖ σ’ ἐμᾶς νὰ μὴ χάρισε καλλιφωνία, ἀλλὰ νὰ χάρισε χάρισμα συγγραφικό, χάρισμα διακονίας, χάρισμα παρακλήσεως. Αὐτὰ τὰ χαρίσματα νὰ καλλιεργοῦμε, καὶ ἡ ζωή μας θὰ εἶναι Παράδεισος! 

 Ο ΣΩΤΗΡ 2036