02 Απριλίου, 2019

Ποια είναι η αρχαιότερη πόλη της Αρκαδίας;

Τι περιλαμβάνει ο αρχαιολογικός της χώρος;
Ιερότερη και αρχαιότερη πόλη των Αρκάδων υπήρξε η Λυκόσουρα, της οποίας ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα της Αρκαδίας, στην ανατολική πλευρά του Λυκαίου όρους, μέσα σε καταπράσινο περιβάλλον. 

Την αρχαία Λυκόσουρα ίδρυσε ο μυθικός βασιλιάς Λυκάων, γιος του Πελασγού. Σύμφωνα με τις παραδόσεις, η πόλη εθεωρείτο σαν η αρχαιότερη στην ηπειρωτική γη και τα νησιά. Την πόλη επισκέφτηκε ο αρχαίος περιηγητής Παυσανίας και μάλιστα έγραψε ότι είναι η πρώτη πόλη που είδε ο ήλιος: "πόλεων δε, οπόσας επί τη ηπείρω έδειξε γη και εν νήσοις, Λυκόσουρα εστί πρεσβυτάτη, και ταύτην είδεν ο ήλιος πρώτην. Από ταύτης δε οι λοιποί ποιείσθαι πόλεις μεμαθήκασιν άνθρωποι".
Δηλαδή "από όλες τις πόλεις που εμφάνισε η γη στην ήπειρο και στα νησιά, η Λυκόσουρα είναι η αρχαιότερη, και αυτή είδε πρώτη ο ήλιος, από αυτή δε εδώ έχουν μάθει οι άλλοι άνθρωποι να φτιάχνουν πόλεις."(Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, Η΄ 38.Ι)

Του Ανδρέα Αναγνωστόπουλου 

Η αρχαία πόλη ήταν χτισμένη σε λόφο κοντά στο σημερινό χωριό Λυκόσουρα, σε θέση πραγματικά προνομιακή, καθώς παρείχε στους κατοίκους της ένα πολύ καλό κλίμα. Η πόλη βρισκόταν κοντά στον κάμπο της Μεγαλόπολης, ιδανικό για να θρέψει τους κατοίκους της, αλλά το κυριότερο ήταν ότι μπορούσε να οργανωθεί άριστη άμυνα λόγω της θέας προς τον προαναφερόμενο κάμπο, απ' όπου θα ερχόταν τυχόν εχθρός.
Ο αρχαιολογικός χώρος της Λυκόσουρας απέχει 49 χιλιόμετρα από την Τρίπολη και 12 χιλιόμετρα από την Μεγαλόπολη.
Περιλαμβάνει ναό, περίβολο, έναν μεγάλο βωμό σε δύο επίπεδα (μέγαρο), όπου λάμβαναν χώρα οι επίσημες τελετές, τη μεγάλη στοά, υπολείμματα Λουτρών, αλλά και τους βωμούς της Δέσποινας, της Δήμητρας και της Μεγάλης Μητρός. Τα σωζόμενα ερείπια είναι του 2ου αιώνα π.Χ..

Η θεότητα Δέσποινα

Το ιερό της τοπικής θεότητας, που την ονόμαζαν Δέσποινα, είναι ένα από τα σημαντικότερα Ιερά της αρχαίας Αρκαδίας και άκμασε μέχρι το τέλος των ρωμαϊκών χρόνων. Η Δέσποινα ήταν από τις αρχέγονες χθόνιες θεότητες, προς τιμήν της οποίας γίνονταν μυστηριακές λατρευτικές τελετές. Τις τελετές αυτές καθώς και το όνομά της γνώριζαν μόνο οι μυημένοι σε αυτές. 'Δέσποινα' δεν ήταν το κύριο όνομα της θεάς αλλά επίθετο με το οποίο την προσαγόρευαν.
Μυστηριώδης και μη ονομαζόμενη η θεά, η επικαλούμενη Δέσποινα, την οποία ο Παυσανίας ταυτίζει με την Κόρη, φαίνεται ότι ήταν η Περσεφόνη, κόρη του Ποσειδώνα και της Δήμητρας.
Στο ναό της Δέσποινας βρέθηκε το βάθρο του περίφημου "συντάγματος" του Μεσσήνιου γλύπτη Δαμοφώντα(σύμπλεγμα των κολοσσιαίων αγαλμάτων της Αθηνάς, της Δήμητρας, της Αρτέμιδας και του τιτάνα Ανύτου) του 2ου π.Χ. αιώνα, καθώς και θραύσματα από τα αγάλματα των θεών.
Στα νοτιοδυτικά του μεγάλου βωμού υπάρχει κρήνη από μεγάλες πέτρες. Επίσης υπάρχει και μία μνημειώδης κατασκευή από δέκα σειρές εδωλίων στο πλάι του ναού, από όπου παρακολουθούσαν τα δρώμενα οι προσκυνητές.
Δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο έχει δημιουργηθεί το μικρό Αρχαιολογικό Μουσείο της Λυκόσουρας, το οποίο στεγάζει μέρος των ευρημάτων του προαναφερόμενου ιερού της Δέσποινας.
Στο μουσείο εκτίθενται γλυπτά, επιγραφές, μαρμάρινα και πήλινα αναθήματα διαφόρων τύπων από το ιερό της Δέσποινας, καθώς και διάφορα μικρά ευρήματα από την περιοχή γύρω από το Ιερό.
Τα σημαντικότερα εκθέματα του Μουσείου είναι μέρη από το γλυπτό σύμπλεγμα του Δαμοφώντα, πήλινα αναθήματα από το Μέγαρο (βωμό) του Ιερού της Δέσποινας, μαρμάρινη τράπεζα, η οποία στηρίζεται σε πόδια που έχουν αποδοθεί ανάγλυφα σε λεοντόποδα, μαρμάρινος αναθηματικός λύχνος, καθώς και αφιέρωμα στο Ιερό της Δέσποινας.
Το σύμπλεγμα του Δαμοφώντα ήταν κολοσσιαίων διαστάσεων και παρίστανε πάνω σε βάθρο τέσσερις τοπικές θεότητες, στο μέσον τη Δήμητρα και τη Δέσποινα και στα άκρα την Αρτέμιδα και τον Τιτάνα ΄Ανυτο. ΄Ήταν στημένο μέσα στο ιερό της Δέσποινας στην αρχαία Λυκόσουρα. Το μισό του γλυπτού συντάγματος εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. 

Πηγές 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου