26 Δεκεμβρίου, 2023

Τὸ Κάλλος θὰ Σώση τὸν Κόσμο

Βασίλειος Γοντικάκης

Ἀρχιμανδρίτης

Η Παναγία Γέννησε τον Χριστό χωρίς πόνους; - Ιερά Μονοπάτια

Ὅταν μιλοῦμε γιὰ τὸ κάλλος, ποὺ δὲν εἶναι ἁπλῶς θέαμα ἐξωτερικὸ καὶ πρόσκαιρο ἢ αἰσθητικὸ κατηγόρημα ἀλλὰ δύναμη ποὺ σώζει τὸν κόσμο, τότε τὸ Ἅγιον Ὅρος, μὲ τὴν ὕπαρξη καὶ τὴ ζωή του, ἔχει κάτι νὰ μᾶς πῆ• γιατί ὀνομάζεται Περιβόλι τῆς Παναγίας καὶ ὅρος τῆς Μεταμορφώσεως.

Καὶ ἡ Παναγία, κατὰ τὴν ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι: ἡ πάναγνος καὶ κεχαριτωμένη Κόρη ἡ «ὠραϊζομένη τῷ κάλλει τῶν ἀρετῶν», ποὺ ὑπεδέχθη «τὴ αἴγλη τοῦ Πνεύματος», «τὴν καλλοποιὸν εὐπρέπειαν», (τὸν θεάνθρωπον Κύριον) «τὸν τὰ σύμπαντα καλλωπίσαντα».

Ἀλλά, γιὰ νὰ πλησιάσωμε μὲ τὸ ἀπαιτούμενο δέος καὶ νὰ κατανοήσωμε τὸ μυστήριο τοῦ κάλλους ποὺ σώζει, δὲν πρέπει νὰ ξεχνᾶμε, ὅτι δὲν εἶναι ἄλλο τὸ κάλλος, ἄλλο ἡ ἀγάπη καὶ ἄλλο τὸ ἀγαθόν. «Ταγαθὸν ὑμνεῖται πρὸς τῶν ἱερῶν θεολόγων, καὶ ὡς καλόν καὶ ὡς κάλλος καὶ ὡς ἀγάπη καὶ ὡς ἀγαπητῶν… καὶ ὡς πάντα πρὸς ἑαυτὸ καλοῦν, ὅθεν καὶ κάλλος λέγεται». Δηλαδὴ ὁ Θεός, ποὺ εἶναι ἀγάπη καὶ κάλλος ἀμήχανον, δημιουργεῖ τὰ πάντα «καλὰ λίαν». Καὶ καλεῖ διὰ τοῦ κάλλους σὲ μετοχὴ ζωῆς ὅλη τὴ δημιουργία.

Ἀκούγοντας τὴν κλῆσι τοῦ θείου κάλλους, ὁ ἄνθρωπος γίνεται κοινωνὸς τῆς μακαρίας Τριαδικῆς ζωῆς. Ἀντιστεκόμενος καὶ μὴ ὑπακούων, δημιουργεῖ τὴν κόλασι τῆς μὴ κοινωνίας, τὴν κατάρα τῆς παρὰ φύσιν ἀσχήμιας, ποὺ δὲν σώζει ἀλλὰ καταστρέφει τὸν ἄνθρωπο καὶ τὴ δημιουργία.

Καὶ δὲν πρέπει νὰ ξεχνᾶμε ὅτι, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ ἀληθινὸ κάλλος ποὺ καλεῖ καὶ σώζει, ὑπάρχει καὶ κάποιο ἄλλο κίβδηλο, ποὺ προκαλεῖ καὶ καταστρέφει, γιατί δὲν εἶναι φανέρωσις καλοσύνης ἀλλὰ ἐπίφασις κάλλους καὶ λειτουργεῖ ὡς δέλεαρ. Ζαλίζει καὶ παγιδεύει τὸν ἄνθρωπο καὶ τὸν ὁδηγεῖ στὴν τελικὴ ὑποδούλωσι καὶ καταστροφή, ὑποσχόμενο μία, ὡς διὰ μαγείας εὔκολη, σωτηρία.

Μέσα σ’ αὐτὸν τὸν ἀγῶνα καὶ στὴ δοκιμασία τῆς ἐκλογῆς κάποιου κάλλους, ἐξελίσσεται ἡ ἱστορία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τῆς ἀνθρωπότητας: Ποιό κάλλος θὰ μᾶς ἐλκύση περισσότερο; Σὲ ποιό θὰ ὑποταχθοῦμε;

Ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμή μᾶς παρέσυρε κάποιο κάλλος ποὺ μᾶς κατέστρεψε, ἐπειδὴ τὸ χωρίσαμε ἀπὸ τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ὑπακοὴ στὸν Θεό. Κινηθήκαμε βιαστικὰ καὶ ἀπερίσκεπτα. «Ὡραῖος ἦν εἰς ὅρασιν καὶ καλὸς εἰς βρῶσιν, ὁ ἐμὲ θανατώσας καρπός».

Στὴν καινὴ κτίσι πάλι μία γυναῖκα γίνεται ἀφορμὴ τῆς σωτηρίας. Ἡ ἄγνωστη καὶ ἀσήμαντη κοσμικά, ἀλλὰ ταπεινὴ καὶ ἀκήρατη Κόρη τῆς Ναζαρέτ, ἀναδεικνύεται ἡ «ἐν γυναιξὶν εὐλογημένη», ποὺ δέχεται τὸν ἀρχαγγελικὸ ἀσπασμὸ καὶ συλλαμβάνει τὸν Υἱὸ καὶ Λόγο τοῦ Θεοῦ.

Τὸ κάλλος τῆς ἀρετῆς τῶν δικαίων, ὁ ζῆλος τῶν Προφητῶν καὶ ἡ προσδοκία ὅλης τῆς ἀνθρωπότητος ἑτοιμάζουν καὶ κυοφοροῦν τὸ κάλλος καὶ τὴν ἀρετὴ τῆς Παρθένου.

Ἡ Παρθένος, μὲ τὴν ἁγία ταπείνωσι καὶ τὴν ἑκούσια ὑπακοή της στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἀνεδείχθη τὸ ὄργανο τῆς σωτηρίας ὅλου τοῦ κόσμου. Εἶναι τὸ «μεθόριον τῆς κτιστῆς καὶ ἀκτίστου φύσεως». Ἡ «κλῖμαξ, δι’ ἧς κατέβη ὁ Θεός». Καὶ ἡ γέφυρα ἡ «μετάγουσα τοὺς ἐκ γῆς πρὸς οὐρανόν». Τὸ παιδί της εἶναι Θεὸς (ὁ Θεὸς Λόγος). Καὶ ὁ Θεὸς εἶναι τὸ παιδὶ, ποὺ ἡ ἴδια ἐγέννησε. Ὡς «ὑπὲρ φύσιν μητέρα καὶ κατὰ φύσιν παρθένος», ζῆ τὴν διὰ Πνεύματος Ἁγίου μητρότητα τῆς ἀειπαρθενίας καὶ ἀπολαμβάνει τὴν παρθενικότητα τῆς θεοτοκίας. Ἑνώνει τὸν οὐρανὸ καὶ τὴ γῆ.

Καὶ ἐνῶ εἴχαμε ἀμαυρώσει τὸ κάλλος τῆς εἰκόνος τοῦ Θεοῦ, γίνεται ὁ Θεὸς Λόγος, διὰ τῶν ἀχράντων αἱμάτων τῆς Ἀειπαρθένου, τέλειος ἄνθρωπος καὶ «τὴν ρυπωθείσαν εἰκόνα τῷ κάλλει συγκατέμιξε».

Δὲν παρουσιάστηκε ἐξωτερικὰ ὁ Θεὸς Λόγος ἀλλὰ συγκατέμιξε ὁλόκληρη τὴ φύσι μας «τῷ κάλλει».

Ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου νοεῖται καὶ βιοῦται ὡς συμμετοχὴ καὶ ἀναμόρφωσις εἰς τὸ ἀρχαῖον κάλλος.

Τὸ θεῖον κάλλος σώζει τὸν ἄνθρωπο ὄχι μαγικά, ἐν ἀγνοίᾳ του, οὔτε ἔξωθεν, διὰ τῆς βίας• ἔτσι, θὰ τὸν ὑποτιμοῦσε. Ἀντιθέτως, ὁ ἄνθρωπος σώζεται τιμώμενος, μὲ τὸ νὰ γίνη ὁ ἴδιος καλλιτέχνης, πηγὴ κάλλους καὶ σωτηρίας γιὰ τοὺς πολλοὺς• «πηγὴ ὕδατος ἀλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον». Νὰ γεννηθῇ ἀπ’ ὅλη του τὴν ὕπαρξι, ὡς εὐχαριστία η δοξολογία πρὸς τὸν Θεό.

Καὶ ἡ Παρθένος, ὡς θεογεννήτρια, ἀνέδειξε τὴν ἀνθρώπινη φύσι Θεοτόκο. Μὲ τὸ παράδειγμα καὶ τὴ βοήθεια τῆς Παναγίας, κάθε ψυχὴ ποὺ ἡσυχάζει καὶ καθαρεύει, ὑποτασσόμενη στὸ θεῖο θέλημα, μπορεῖ νὰ γίνη κατὰ χάριν Θεοτόκος. Νὰ συλλάβη καὶ νὰ γεννήση μία μικρὴ χαρὰ, ποὺ ξεπερνᾶ τὸν θάνατο. Τότε ζῆ ὁ ἄνθρωπος τὴν ἐπίσκεψι τῆς Χάριτος σὲ ὅλη του τὴν ὕπαρξι, τὴν ἐπίσκεψι τῆς Παναγίας στὸν ἐσωτερικό του κόσμο. Καὶ διερωτᾶται, ὅπως ἡ Ἐλισάβετ: «πόθεν μοὶ τοῦτο, ἵνα ἔλθη ἡ μήτηρ τοῦ Κυρίου μου πρὸς με;»

Αὐτὴ ἡ παρουσία τῆς Θεοτόκου παραμένει ὡς προστασία καὶ τροφὸς τοῦ Ἁγίου Ὅρους.

(Μάιος 2009)

https://agiazoni.gr/%cf%84%e1%bd%b8-%ce%ba%ce%ac%ce%bb%ce%bb%ce%bf%cf%82-%ce%b8%e1%bd%b0-%cf%83%cf%8e%cf%83%ce%b7-%cf%84%e1%bd%b8%ce%bd-%ce%ba%cf%8c%cf%83%ce%bc%ce%bf/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου